Υπενθυμίζεται ότι το τριήμερο εθνικό πένθος δεν φάνηκε ικανό να σταματήσει τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα, που κατέθεσε ένα τεράστιο πολυνομοσχέδιο στη Βουλή, μέσα στο οποίο, προβλέπεται η επέκταση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων».

Το ερώτημα είναι, σε τι χρειάζεται μία «Ρυθμιστική Αρχή» για το Νερό, από τη στιγμή που, με συνεχείς αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, το Νερό ορίζεται ως αποκλειστικά δημόσιο αγαθό. «Για μας είναι προφανής ο λόγος: Θέλουν λυσσαλέα να μπουν και στην αγορά του νερού, να ελέγξουν ακόμα ένα κοινωνικό αγαθό, μετά την Ενέργεια, την Υγεία, την Παιδεία» τόνισε στο TPP ο Ηλίας Κορλός, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συλλόγου της ΕΥΔΑΠ, εξηγώντας τα πολύ σοβαρά ζητήματα που τίθενται, τόσο για τις μεγάλες Εταιρείας Ύδρευσης της χώρας, όσο και για τις περίπου 100 δημοτικές εταιρείες.

Εκτός από την απόπειρα ιδιωτικοποίησης, στο νομοσχέδιο προβλέπονται και άλλες ρυθμίσεις που θα βάλουν σοβαρά εμπόδια στην εύρυθμη λειτουργία των εταιρειών ύδρευσης. «Αυτή η συγκεκριμένη αρχή, με ένα ελάχιστο προσωπικό 2-3 ατόμων, θα προσπαθεί να ελέγχει και να πιστοποιεί το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του νερού. Θα πρέπει δηλαδή ένας οργανισμός, όπως είναι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, που έχει ένα πολυσύνθετο έργο, να πιστοποιείται από έναν ή δύο υπαλλήλους της Ρυθμιστικής Αρχής. Να δίνονται άδειες παρόχων και όλα αυτά, που είναι ασύλληπτα για τη δική μας πραγματικότητα».

Οι εργαζόμενοι στις Εταιρείες Ύδρευσης καταγγέλλουν και το άρθρο 20 του πολυνομοσχεδίου, σύμφωνα με το οποίο η διορκωμένη αυτή Ρυθμιστική Αρχή θα χρηματοδοτείται και από «ποσοστό επί του ετήσιου κύκλου εργασιών των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, εξαιρουμένων των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων, το οποίο καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών.»

Δείτε το αναλυτικό ρεπορτάζ του TPP

Η ανακοίνωση της Ελληνίκης Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου:

Η δραστήρια κινητοποίηση των συλλογικοτήτων και των πολιτών και οι σχεδόν ομόφωνες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας εδώ και μια δεκαετία (ΟλΣτΕ 1906/2014, 190/2022, 191/2022, Μείζωνα Σύνθεση Δ’ Τμήματος 1886/2022, 2519/2022) έχουν προς το παρόν αποτρέψει την επίμονη προσπάθεια των κυβερνήσεων της Χώρας να ιδιωτικοποιήσουν, μεταξύ άλλων, και τον τομέα παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης. Επειδή ακριβώς το νερό αποτελεί κάτι το τόσο ζωτικό για την ανθρώπινη υπόσταση και αξία, οι αποφάσεις αυτές επιβεβαίωσαν ότι αυτό δεν μπορεί παρά να θεωρείται ως ένα αγαθό δημόσιο που θα πρέπει να παραμένει προσιτό στον καθένα και στην καθεμία. Υπενθυμίζουμε ότι στο άτυπο Δημοψήφισμα το 2014 πάνω από 200.000 πολίτες της Θεσσαλονίκης ψήφισαν όχι στην ιδιωτικοποίηση του νερού. Οι επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης θα πρέπει να παραμείνουν στον ευθύ και αποτελεσματικό έλεγχο του Δημοσίου, που υλοποιείται κατ’ αρχήν με την κατοχή από αυτό, τουλάχιστον της πλειοψηφίας του μετοχικού τους κεφαλαίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το Δημόσιο έχει την υποχρέωση να οργανώσει το ίδιο την παροχή των σχετικών υπηρεσιών μέσω κάποιας επιχείρησης ή φορέα που πλειοψηφικά του ανήκει, διασφαλίζοντας ότι η λειτουργία της ανταποκρίνεται στις ποιοτικές και οικονομικές προδιαγραφές που αρμόζουν σε ένα τόσο ζωτικό δημόσιο αγαθό.

Αντί όμως να προχωρήσει στις απαραίτητες θεσμικές και υλικές ενέργειες για τον ουσιώδη αυτό συνταγματικό σκοπό, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στις 16 Φεβρουαρίου 2023, ανάρτησε στον Διαδικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων σχέδιο νόμου για τη μετονομασία της «Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας» σε «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων». Είναι δεδομένο ότι η υπαγωγή του ελέγχου ενός αγαθού κοινής ωφελείας σε ρυθμιστική αρχή έχει νόημα όταν η αγορά παροχής του εν λόγω αγαθού ιδιωτικοποιείται και «απελευθερώνεται» και το δημόσιο αγαθό «μετατρέπεται» σε εμπόρευμα. Δηλαδή, εκεί που υπήρχε ως δημόσιο αγαθό, δημιουργούνται ιδιωτικές εταιρείες και ως αντιστάθμισμα δημοσίου ελέγχου, δημιουργείται μία ρυθμιστική αρχή, ώστε, στο μέτρο που οι κανόνες της «ελεύθερης αγοράς» το επιτρέπουν, να υπάρχει ένας στοιχειώδης έλεγχος υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.

Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι το γεγονός ότι η πλατφόρμα της διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου ήταν ανοιχτή για σχόλια μόλις για 11 ημέρες (έληξε την Καθαρά Δευτέρα, 27 Φεβρουαρίου 2023), ενώ ο νόμος απαιτεί προθεσμία κατ΄ ελάχιστο δύο εβδομάδων και συντομότερη μόνο κατόπιν τεκμηρίωσης που εν προκειμένω δεν υπήρξε[1]. Δημιουργήθηκε έτσι η εντύπωση ότι οι πολιτικά υπεύθυνοι για το σχέδιο νόμου που αφορά στο κρίσιμο δημόσιο αγαθό του νερού, επιθυμούσαν να περάσει αυτό απαρατήρητο από το ευρύ κοινό και ιδίως τη μαχητική Κοινωνία των Πολιτών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου θέτει το ερώτημα – και το αρμόδιο Υπουργείο οφείλει να απαντήσει – σε τι εξυπηρετεί ένα σχέδιο νόμου που προβλέπει τη δημιουργία μιας αμφιλεγόμενης και δυσδιάκριτης σκοπιμότητας Αρχής, αν όχι στη σταδιακή ιδιωτικοποίηση των υδάτων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο (αντίστοιχη με εκείνη των σιδηροδρόμων). Τέλος, σημειώνεται ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι αντίθετη προς τη δικαστική κρίση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Χώρας και την εκπεφρασμένη βούληση των πολιτών.