Του Κώστα Εφήμερου

Στο ThePressProject είμαστε περήφανοι γιατί έχουμε άποψη αλλά δεν έχουμε γραμμή. Για αυτό πολλές φορές θα βρείτε εδώ εκ διαμέτρου διαφορετικές προσεγγίσεις για τα ίδια θέματα. Σήμερα, για παράδειγμα, δημοσιεύουμε δύο κείμενα για το πρώτο δείγμα γραφής της νέας περιφερειακής αρχής. Την ανάλυση του Παντελή Παντελόγλου, συνεργάτη και αναλυτή του TPP, που είναι ιδιαίτερα επικριτικη και το παρόν άρθρο που προσωπικά το χαρακτηρίζω «συγκρατημένα φιλικό».  Σας προτείνω να τα διαβάσετε και τα δύο και να μας στείλετε τη δική σας άποψη στο [email protected] με στόχο να ξεκινήσουμε μια στήλη αναγνωστών για το συγκεκριμένο θέμα.

Φτιάχνοντας εχθρούς

Η Ρένα Δούρου από τη στιγμή που κέρδισε τον Γιάννη Σγουρό έχει να αντιμετωπίσει δύο εξωτερικούς εχθρούς: Την εσωτερική δομή της Περιφέρειας, που θα προσπαθήσει να της κάνει τη ζωή ποδήλατο και τα μέσα της διαπλοκής, που θα προσπαθήσουν να τη διαβάλλουν με κάθε δυνατό τρόπο.

Για το εσωτερικό πόλεμο μπορείτε να διαβάσετε το ρεπορτάζ που δημοσιεύσαμε πριν λίγες ημέρες, το οποίο αποδεικνύει πόσο δύσκολο θα είναι να αποφευχθούν οι εσωτερικές τρικλοποδιές, ενώ για τον πόλεμο των ΜΜΕ αρκεί να διαβάσετε τα τελευταία ρεπορτάζ του Πρώτου Θέματος. Το παιχνίδι είναι στημένο και η Ρένα Δούρου είναι ο τέλειος στόχος για αυτούς που θα προσπαθήσουν να αποδείξουν ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα προδώσει τους ψηφοφόρους του, δεν θα φέρει την παραμικρή αλλαγή και θα συνδιαλλαγεί με την παλιά εξουσία.

Η Ρένα Δούρου όμως θα πρέπει να αντιμετωπίσει και άλλον ένα εχθρό: τον ίδιο της τον εαυτό. Ελπίζω ότι γνώριζε πολύ καλά τι έκανε όταν αποφάσισε να διεκδικήσει -με προοπτικές νίκης- την Περιφέρεια και ότι είναι προετοιμασμένη για να τα βγάλει πέρα. Θα έπρεπε να γνωρίζει ότι θα έχει τη μικρότερη περίοδο χάριτος από οποιοδήποτε άλλο συνδυασμό και ότι θα πρέπει να κάνει έργο έχοντας απέναντί της το σύστημα της διαπλοκής, το οποίο εν μέσω κρίσης είναι ισχυρότερο από ποτέ. Άλλωστε παίζει πια για την επιβίωσή του. Θα ήταν ευχής έργο λοιπόν να είναι λιγότερο επιθετική, να αναγνωρίσει την πραγματικότητα και να προσπαθήσει με πράξεις να εκθέσει όσους της επιτίθενται.

Ο προϋπολογισμός Σγουρού

Όπως είχαμε αναδείξει από το καλοκαίρι ο Γιάννης Σγουρός προσπάθησε να τυλίξει σε μια κόλλα χαρτί την επόμενη περιφερειακή αρχή. Υπέγραψε βιαστικά αποφάσεις δεκάδων εκατομμυρίων και προετοίμασε ένα προϋπολογισμό που θα της έδενε τα χέρια. Κάτι που μέχρι στιγμής φαίνεται να έχει επιτευχθεί σε σημαντικό βαθμό.

Η νέα Περιφερειάρχης αρνήθηκε να ψηφίσει τον προϋπολογισμό όπως της διαβιβάστηκε στις 5 Σεπτεμβρίου του 2014 και έκανε μια τροποποιητική πρόταση η οποία συντάχθηκε μέσα σε λίγες ημέρες. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και πιο συγκεκριμένα με το νόμο του «Καλλικράτη» η Περιφέρεια κινδύνευε να τεθεί «εκτός λειτουργίας» σε περίπτωση που δεν ψήφιζε άμεσα τον προϋπολογισμό της.

Κατά την παρουσίαση του νέου προϋπολογισμού προς ψήφιση η Ρένα Δούρου ανέφερε αρκετές φορές ότι οι αλλαγές που έγιναν σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα είναι ενδεικτικές για το ύφος και τους στόχους της νέας Περιφέρειας. Ωστόσο υπήρξαν αρκετά μελανά σημεία που πρέπει να διερευνηθούν.

Τα θετικά και τα αρνητικά

Στα θετικά μπορούμε να επισημάνουμε τα σχεδόν 3 εκατομμύρια που προβλέφθηκαν για την στέγαση και την επανένταξη αστέγων, τα 2 εκατομμύρια για την στήριξη δράσεων για εξαρτημένους και ψυχικά ασθενείς (ιδιαίτερα επειδή η κυβέρνηση έχει διαλύσει στην κυριολεξία την ψυχο-κοινωνική πρόνοια), τα 2 εκατομμύρια για την επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος σε ειδικές περιπτώσεις, το 1 εκατομμύριο για την δημιουργία προγράμματος σίτισης και τα σχεδόν 4,5 εκατομμύρια για παροχή υπηρεσιών υγείας σε ανασφάλιστους.

Τα θετικά δεν έχουν επισημανθεί αρκετά, ωστόσο τα αρνητικά έχουν γεμίσει αρκετά πρωτοσέλιδα, και αν θέλετε την άποψη μου μάλλον δικαιολογημένα.

Στα αρνητικά συγκαταλέγονται τα 20 εκατομμύρια για το γήπεδο της ΑΕΚ του Δ. Μελισσανίδη, τα 7 εκατομμύρια για την ανάπλαση του γηπέδου του ΠΑΟ του Γ. Αλαφούζου, όπως και η συνέχιση της επιδότησης για το ΧΥΤΑ του Γραμματικού του Λάτση. Από τα ΜΜΕ αναδείχτηκε επίσης με ένταση και το θέμα με το συνεργείο καθαρισμού της Περιφέρειας, καθώς και της μη πρόσληψης των απολυμένων καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών.

Τι λέει η πλευρά Δούρου

Από την ομιλία της Ρένας Δούρου σταχυολόγησα τις παρακάτω απαντήσεις:

  • Η νέα περιφερειακή αρχή επέλεξε να κάνει προσεκτικά βήματα προκειμένου να μην βρεθεί σε νομικό πόλεμο και για αυτό περιέλαβε στον προϋπολογισμό τα έργα για τα οποία είχαν υπογραφεί συμβάσεις.
  • Στο λίγο χρόνο που είχαν μπροστά τους έγιναν επεμβάσεις μόνο στο 10% του προϋπολογισμού του Γιάννη Σγουρού με στόχο να δοθεί ένα στίγμα της νέας κατεύθυνσης.
  • Ο προϋπολογισμός δεν είναι δεσμευτικός και θα επανεξεταστεί μέχρι τον Ιανουάριο του 2015.

Αλήθειες και ψέματα

Ας εξετάσουμε τα επιχειρήματα αυτά αναλυτικά:

Είναι μάλλον λογικό να μην είναι εύκολο σε ένα δημόσιο φορέα που πρέπει να ακολουθεί νόμιμες διαδικασίες να πετάξει έξω από τον προϋπολογισμό έργα που έχουν ξεκινήσει ή έχουν υπογεγραμμένες συμβάσεις. Άλλωστε η Δούρου δεν εκλέχθηκε με το όπλο παρά πόδας και δεν πήρε την εντολή να κάνει αντάρτικο στην κυβέρνηση. Προσωπικά μάλιστα δεν θα ήθελα μια αριστερή κυβέρνηση που θα λειτουργεί εξωθεσμικά ως απάντηση στην εξωθεσμική λειτουργία της υπάρχουσας κατάστασης. Για το λόγο αυτό άλλωστε απογοητεύτηκα πολύ όταν διάβασα την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ που έκανε λόγο σε «αριστερόσημα».

Το Γήπεδο της ΑΕΚ

Ωστόσο η υπόθεση Μελισσανίδη είναι συμβολικής σημασίας και ήταν μάλλον ατυχής η απόφαση της νέας αρχής να μην την χρησιμοποιήσει για να δώσει ένα ξεκάθαρο και ηχηρό μήνυμα. Επισημαίνω ότι από τη δική μας έρευνα δεν προκύπτει κάποια σύμβαση που θα υποχρέωνε την Περιφέρεια στην συμπερίληψη του έργου στον προϋπολογισμό. Τούτο μάλλον επιβεβαιώνεται και από την ίδια την εγγραφή του οικονομικού εγγράφου η οποία στον κωδικό για την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ δεν αναφέρει συγκεκριμένο ανάδοχο.

Η απάντηση που πήραμε από τον υπεύθυνο του προϋπολογισμού, κύριο Χρήστο Καραμάνο, όταν τον ρωτήσαμε σχετικά ήταν: «Η πάγια θέση της νέας Περιφερειακής Αρχής είναι: Η αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων οφείλει να σέβεται το νομικό πλαίσιο, το περιβάλλον, τους πολεοδομικούς κανόνες και το δημόσιο συμφέρον. Επίσης όλα θα περάσουν από διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες».

Η συγκεκριμένη δήλωση μπορεί να κρύβει δύο ερμηνείες. Η πρώτη -αυτή που θα ήθελα να ισχύει- κωδικοποιείται γύρω από τις λέξεις «περιβάλλον» και «πολεοδομικοί κανόνες». Όπως έχουμε αναδείξει από προηγούμενο ρεπορτάζ η περιβαλλοντική μελέτη που έχει κατατεθεί από την μεριά του Μελισσανίδη έχει σοβαρές ελλείψεις, ιδίως στον τομέα των θέσεων στάθμευσης που θα μπορούσαν να κόψουν το έργο στο Ελεγκτικό Συμβούλιο. Η επιμονή του υπευθύνου και της ίδιας της Ρένας Δούρου, κατά την ομιλία της, στην επανάληψη της αναφοράς στους πολεοδομικούς όρους θα μπορούσε να σημαίνει ότι η νέα περιφερειακή αρχή υπολογίζει ότι το έργο δεν θα ανατεθεί στον Μελισσανίδη. Η δεύτερη ερμηνεία της δήλωσης θα είναι ότι η Ρένα Δούρου δεν θέλει να συγκρουστεί με τον Δημήτρη Μελισσανίδη και σπρώχνει το πρόβλημα για αργότερα.

Όποια και να είναι η σωστή ερμηνεία πάντως, η Ρένα Δούρου ρισκάρει αυτή τη στιγμή και θα πρέπει να χειριστεί τα αποτελέσματα αυτού του ρίσκου. Θυμίζουμε ότι η ιστορία έχει να μας δώσει ένα μάθημα από το παρελθόν: Το γήπεδο Καραϊσκάκη που υποτίθεται ότι θα φτιαχνόταν για το καλό του Ολυμπιακού κατέληξε στα χέρια του Σωκράτη Κόκκαλη και σε μια ιδιωτική εταιρία που δεν ήταν υποχρεωμένη να αποδίδει ούτε καν το προβλεπόμενο από το νόμο 10% στον ερασιτέχνη. Στην περίπτωση της ΑΕΚ και πάλι έχει δημιουργηθεί μια ιδιωτική εταιρία που ελέγχεται απόλυτα από τον επιχειρηματία Δ. Μελισσανίδη και υποτίθεται ότι θα αναλάβει την κατασκευή του νέου γηπέδου. Αν η περιφερειακή αρχή έχει εναποθέσει τις ελπίδες τις στη δικαστική εξουσία θα πρέπει να έχει ένα πλάνο προκειμένου να προστατέψει τον δημόσιο χαρακτήρα των αθλητικών εγκαταστάσεων σε περίπτωση που το ΣτΕ φανεί κατώτερο των περιστάσεων. Δεν θα ήταν άλλωστε και η πρώτη φορά.

Η Ρένα Δούρου σωστά επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός μπορεί να αναθεωρηθεί. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, ο οικονομικός προγραμματισμός της αυτοδιοίκησης δεν μοιάζει με αυτόν του κεντρικού κράτους και είναι δυνατόν να αναπροσαρμόζεται συνέχεια και χωρίς περιορισμούς. Η νέα περιφερειακή αρχή έχει λοιπόν μπροστά της λίγους μήνες μέχρι να αρχίσει η εφαρμογή του ώστε να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές που θα δείξουν ότι η πρώτη θετική ένδειξη του 10% θα προχωρήσει σε πολύ μεγαλύτερο βάθος και θα συμπεριλάβει και το σύστημα της διαπλοκής.

Η ανάπλαση της Λεωφόρου Αλεξάνδρας

Οι δικαιολογημένες ανησυχίες για το γήπεδο της ΑΕΚ μετατρέπονται σε πραγματικό άγχος όταν φτάνουμε στην περίπτωση του Παναθηναϊκού. Εδώ έχουμε ήδη την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έχει μπλοκάρει την ανάπλαση. Ο Γιάννης Αλαφούζος εξαναγκάζει τους οπαδούς του να αγοράζουν εισιτήρια των 55€ κάνοντας δωρεά τα 54€ (με την σφραγίδα μάλιστα της περιφέρειας Αττικής που του εγκρίνει τα εισιτήρια) με στόχο, υποτίθεται, να γίνει η ανάπλαση στην Αλεξάνδρας. Ωστόσο το έργο έχει ήδη μπλοκαριστεί αρχικά νομικά και η κυρία Δούρου είχε την ευκαιρία να το πετάξει έξω από τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας.

Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν έχουμε μόνο να ελπίζουμε στο επιχείρημα του λίγου χρόνου για τη μελέτη των  νομικό-οικονομικών επιπτώσεων που θα είχε μια απόρριψη ενός έργου που περιλαμβάνει σύμβαση. Οι αμέσως επόμενες κινήσεις της νέας περιφερειακής αρχής θα δείξουν ποια είναι η τελική έκβαση της συγκεκριμένης υπόθεσης.

Το ΧΥΤΑ Γραμματικού  

Εδώ η περίπτωση φαίνεται να είναι πιο απλή. Το έργο έχει εγκριθεί και έχει περάσει τους νομικούς σκοπέλους. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας το έργο του Λάτση έχει ήδη απορροφήσει τα 23 από τα 25 εκατομμύρια της χρηματοδότησης και έχει λάβει και την έγκριση του ΣτΕ (να γιατί δεν πρέπει να ρισκάρεις). Προσωπικά μου φαίνεται πολύ λογικό λοιπόν να συμπεριληφθούν τα 2 εκατομμύρια του έργου και να συνεχιστεί η στήριξη των κατοίκων σε άλλα επίπεδα. Επαναλαμβάνω ότι η βασική λογική πίσω από αυτό το σκεπτικό είναι ότι η Δούρου θα πρέπει να βρει ένα νόμιμο και τυπικό τρόπο να αποδείξει τι σημαίνει αριστερή διακυβέρνηση και όχι να κάνει ό,τι έκαναν οι άλλοι τόσα χρόνια, απλά με άλλο πρόσημο. Γιατί τα πρόσημα αλλάζουν και όταν βασίζεσαι στην ανομία μπορεί να την βρεις μπροστά σου όταν αλλάξουν οι συνθήκες.

Για τις καθαρίστριες

Εδώ υπάρχει ένα μίγμα ουσιαστικής απογοήτευσης και βρώμικης δημοσιογραφίας. Είναι δεδομένο ότι οι απολυμένες καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών χρησιμοποιήθηκαν από μέσα όπως το Πρώτο Θέμα προκειμένου να δημιουργηθούν εντυπώσεις. Οι ίδιες οι καθαρίστριες επιβεβαιώνουν ότι δεν ζήτησαν να προσληφθούν στην περιφέρεια και ότι ο αγώνας τους θα συνεχίσει να στοχεύει στην ανάκληση των άδικων και παράνομων απολύσεων τους.

Ωστόσο η υπόθεση γίνεται ουσιαστική στο επίπεδο της ανάθεσης του έργου σε συνεργείο καθαριότητας και όχι με τον διορισμό προσωπικού που θα καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Αν αντιλαμβάνομαι καλά η νέα περιφερειακή αρχή ισχυρίζεται ότι η σύμβαση είχε υπογραφεί και ότι η οικονομική επιτροπή της προηγούμενης διοίκησης είχε δέσει τα χέρια της νέας. Υπάρχουν ωστόσο ερωτήματα σχετικά με το ποιες ήταν η πραγματικές δυνατότητες της Περιφέρειας να διακόψει την διαδικασία και να ξεκινήσει μια νέα που θα αποδείκνυε έμπρακτα τη νέα φιλοσοφία. Άλλωστε σύμφωνα με αυτά που διαβάζω η ανάθεση του έργου καταψηφίστηκε μόνο από περιφερειακό σύμβουλο της παράταξης Σγουρού.

Συμπερασματικά

Η Ρένα Δούρου έχει μπροστά της πολύ έργο και καθόλου χρόνο. Θα πρέπει να αποδείξει ότι στους δύο μήνες μέχρι τον Ιανουάριο μπορεί να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο που επέλεξε. Το οποίο μάλιστα εξαιτίας των συνθηκών δεν είναι απλά να είναι μια καλή περιφερειάρχης, αλλά να δείξει τι μπορεί να κάνει μια αριστερή διακυβέρνηση. Δεν φτάνει δηλαδή να βελτιώσει μόνο τις συνθήκες διαβίωσης των πλέον αδυνάτων αλλά να αποδείξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συγκρουστεί με τα συμφέροντα και να βγει νικητής χωρίς να αποδομήσει τους θεσμούς. Να πάρει ένα αρνητικά φορτισμένο κράτος και να το μετατρέψει σε κράτος δικαίου.

Η Ρένα Δούρου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει κατανοήσει πλήρως τη θέση της και να μην επηρεάζεται από δημοσιεύματα εφημερίδων όπως το Πρώτο Θέμα. Ο ρόλος τους είναι γνωστός σε αρκετούς πια και ο περισσότερος κόσμος αγοράζει αυτές τις εφημερίδες για να μειώνει το κόστος του σούπερ μάρκετ.

Η Ρένα Δούρου έχει σήμερα μάλλον την δυσκολότερη δουλειά στην Ελλάδα. Πρέπει να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της και για αυτό πρέπει να ελέγχεται. Προσωπικά πιστεύω ότι τα αρνητικά δημοσιεύματα πρέπει να λειτουργήσουν θετικά για την ίδια.

Η Ρένα Δούρου θα πρέπει να αντέξει σε σκληρή κριτική και από δεξιά αλλά και από αριστερά της. Εμείς ως δημοσιογράφοι οφείλουμε να την ελέγξουμε και να την κοιτάμε με το μικροσκόπιο, ακριβώς επειδή έχει στις πλάτες της τις ελπίδες ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού.

Και αυτή τη στιγμή δεν έχει καμία σημασία αν προσωπικά πιστεύω ότι στη θέση της θα είχα επιλέξει μια πιο άμεση και βίαια σύγκρουση με το σύστημα της διαπλοκής. Μπορεί να ισχύει ότι «έξω από το χορό πολλά τραγούδια λες» αλλά την ίδια ώρα δεν απαγορεύεται να τραγουδάς έξω από το χορό και έτσι στην προκείμενη περίπτωση εμείς που την ελέγχουμε έχουμε κάθε δικαίωμα να εκφραζόμαστε με το θράσος του παρατηρητή μέχρι η ίδια να αποδείξει ότι το θάρρος και η ψυχραιμία του καλού πολιτικού φέρνει περισσότερα αποτελέσματα.

Ο χρόνος είναι λοιπόν λίγος. Τον έχει ζητήσει και τον έχει ορίσει η ίδια. Μέχρι την αρχή της εφαρμογής του νέου προϋπολογισμού θα πρέπει να φανεί ότι το 10% δεν ήταν στάχτη στα μάτια αλλά η αρχή μιας νέας γενναίας αλλαγής πολιτικής.

Ιδού η Αττική, ιδού και το πήδημα.