Του Κωνσταντή Μιζάρα

«…η σχέση του λαϊκού ανθρώπου με τον χρόνο είναι βιωματική, καθορίζεται δηλαδή από τις εργασίες κάθε εποχής του έτους, πάντα στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης της τοπικής κοινωνίας με το φυσικό περιβάλλον, το κλίμα και τον χαρακτήρα της τοπικής οικονομίας…». Α. Πολυμέρου-Καμηλάκη

 

«Στο πανηγύρι της γιορτής της Αγίας Παρασκευής, κάθε χρόνο κατέβαινε απ’ το βουνό ένας δράκος κι’ έτρωγε μια γυναίκα. Αφού έφαγε τρεις γυναίκες, οι χωριανοί αποφασίσαν την χρονιά που ερχόταν να μη κάμουν πανηγύρι.»

Τα νούμερα πάντα μιλάνε για τους άλλους, τις άλλες… Οι στατιστικές μας απομακρύνουν από το να βιώσουμε το γεγονός και ο καλλίτερος γραφιάς, μας συνοψίζει τα τεκταινόμενα, τα οποία εμείς μετά, αναπαράγουμε, κάνοντας χρήση των δικών του λέξεων και τονισμών… Ενίοτε, και σε κωλο-Πετσομένες καταστάσεις, το φαινόμενο λειτουργεί δια της επανάληψης που πνίγει όποια άλλη εκδοχή του τι έγινε. Κάθε χρόνο λοιπόν κατέβαινε απ’ το βουνό ο δράκος κι’ έτρωγε μια γυναίκα… και αφού έφαγε τρεις… η τοπική οικονομία αποφάσισε να μην κάνει πανηγύρι.

«Την παραμονή της γιορτής, μια απλοντυμένη ξένη γυναίκα παρουσιάστηκε σ’ένα παιδί και του είπε να εξακολουθήσει να γίνεται το πανηγύρι και δεν θα πάθουν τίποτα, αφού θάναι κι’αυτή εκεί. Οι κάτοικοι είχαν φόβο αλλ ’ή γυναίκα παρουσιάστηκε άλλες δύο φορές και τους διαβεβαίωσε πως δεν θα πάθουν τίποτε. Έτσι αποφάσισαν να κάνουν το πανηγύρι.»

Ξένη γυναίκα, απλοντυμένη, εμφανίστηκε τρεις φορές… σαν τις τρεις γυναίκες του έφαγε ο δράκος… Και με την απλότητά της, τους έπεισε!

«Το χορό τον έσερνε η γυναίκα αυτή.»

Στα πανηγύρια, άνθρωποι κάθε ηλικίας από διαφορετικά μέρη διασκεδάζουν και παρασύρονται από τις παραδοσιακές -ή και όχι τόσο- μουσικές, όλοι μαζί, με τα χέρια απλωμένα τους ώμους, ο κύκλος του χορού μεγαλώνει μέχρι που να σχηματιστεί μια τεράστια αγκαλιά μπροστά -ή και γύρω- από τα όργανα. Οι άνθρωποι δεμένοι από τον ρυθμό. Ο κύκλος του χορού είναι η κοινωνία, πρέπει να αφήνεσαι να ακολουθείς τον ρυθμό, ακολουθώντας τους άλλους, μαζί και μόνος, όπως στη ζωή. Βέβαια, στο κείμενο της πλάγιας γραφής: το χορό, φέτος που το πανηγύρι παραλίγο να μην γίνει… λόγω της ύπαρξης του δράκου, τον έσερνε η απλά ντυμένη γυναίκα…

«Τότε έρχεται και ο δράκος και πιάνει τη γυναίκα. Την σφίγγει αλλ’ εκείνη τον σφίγγει πιο δυνατά. Ο δράκος νοιώθει την ανώτερη δύναμη και ανήμπορος αποχωρεί, ενώ η γυναίκα του ρίχνει μια μεγάλη πέτρα που δεν τον χτυπά.»

Πόσο απλά ο λόγος μας επιτρέπει αυτό που η πράξη δεινοπαθεί..! Μια γλώσσα που μιλάει είναι υποχείριο του μυαλού. Για να τον σφίξει -αυτή- πιο δυνατά, η γυναίκα ήταν εκεί, ήταν παρούσα… έσερνε πρώτη το χορό… Το σώμα της ζεστό από την κίνηση, τη συνύπαρξη, αλλά και την επιθυμία να αναμετρηθεί με το λόγο της: «Κάντε το πανηγύρι τους είπε, θα είμαι κι εγώ εδώ!». 

«Η γυναίκα παίρνει τρία χαλίκια και τα πετάει προς το θεριό λέγοντας ‘’γρήγορα να χτυπήσετε και να ξεσχίσητε το δράκο.’’ Τα χαλίκια γίνανε θεριά, που κυνηγήσανε το δράκο. Ο δράκος φεύγοντας, ανέβηκε στο βουνό Παχτουρνιάτσα. Βλέποντας τον κίντυνο τρύπωσε σε μια μεγάλη τρύπα. Το ένα χαλίκι θεριί, μπήκε κι’ αυτό στην τρύπα, ενώ τα’ άλλα δυό τρέξαν κάτω στο ποτάμι όπου κατέβαινε το βουνό. Ο δράκος τρύπησε το βουνό, και βγήκε κάτω στον Άσπρο, κοντά στην παλικάμαρα. Μόλις βγήκε εκεί τον κυνηγήσανε τα άλλα δυο χαλίκια θεριά. Πάει να φύγει, γραπατσώνοντας τον απόκρημνο βράχο, Δεν μπορεί να φύγει. Τον καταφτάνουν τα τρία θεριά και τον κατασπαράζουν.»

Να’ ταν σαν λέξεις σε οθόνη, να εμφανίζονταν τα χαλίκια να ξεσχίσανε τους δράκους που’ χουν βγει στην πόλη! Τρώνε το υπέδαφος, τρώνε τα βουνά, τους λόφους και τα δέντρα -μας;-, τρώνε τις γυναίκες, τους άντρες και τα παιδία -μας;-, τρώνε υποστάσεις, υπολήψεις και δικαιώματα, τρώνε με χρυσά κουτάλια, τρώνε καθημερινά τις μικρές -μας- αντιστάσεις (για να μη καταφέρουν να γίνουν ποτέ μεγάλες!!!)… και μια γυναίκα με απλά ρούχα δεν εμφανίζεται (ή μήπως είναι εδώ και δεν τη βλέπουμε, βρήκε το παιδί του μίλησε, και εμείς το παιδί δεν ακούμε;;;) να ρίξει 3 χαλίκια θεριά, το δράκο να κατασπαράξουν!

Και οι ιστορικοί να γράψουν: «Λένε ότι η γυναίκα αυτή είταν η Αγία Παρασκευή. (Σημείωση: Στον απόκρημνο βράχο, φαίνουνται αποτυπωμένα τα αίματα και οι γρατσουνιές του δράκου, καθώς και η μεγάλη πέτρα (κοτρώνι) που του πρωτούριξε η Αγία. Η μεγάλη τρύπα που άνοιξε ο δράκος διασχίζοντας το βουνό Παχτουρνιάτσα, πήρε τα’όνομα Πάν’Δρακότρυπα και Κάτ’Δρακότρυπα.)»

Σύνθεση κειμένων: Κωνσταντής Μιζάρας

Επιμέλεια: Μάτα Καστρήσιου

Κείμενο «Ο Δράκος της Μουτσιάρας» από τη σελίδα του Κέντρου Ερεύνας της Ελληνικής Λαογραφίας