«Επιχείρηση Μάρτυρας Σολεϊμανί»
Με μία επιχείρηση αστραπή, την ευθύνη για την οποία ανέλαβαν οι Φρουροί της Επανάστασης, απάντησε το Ιράν, τα ξημερώματα της Τετάρτης, στη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί. Συγκεκριμένα, στις 1:21 τοπική ώρα – ώρα της δολοφονίας του στρατηγού την 3η Ιανουαρίου – εκτοξεύτηκαν από το Ιράν πύραυλοι, εναντίον τουλάχιστον δύο αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στο Ιράκ – πληροφορίες για δεύτερο πυραυλικό κύμα κατά τρίτης βάσης δεν έχουν εξακριβωθεί.
Οι πύραυλοι, που ήταν 15 κατά τις ΗΠΑ, 35 κατά ρωσικές πηγές, και περισσότεροι σύμφωνα με το Ιρακ, «βρήκαν το στόχο τους», ανακοίνωσε η Ιρανική πλευρά. Πάντως οι ΗΠΑ, δεν αναγνωρίζουν προς το παρόν θύματα ενώ τοπικά Ιρανικά μέσα μιλούν για «ογδόντα νεκρούς Αμερικανούς τρομοκράτες». Αναμένεται διάγγελμα του Ιρανού προέδρου, Χασαν Ρουχανί, οπότε θα διευκρινιστούν πλήρως οι Ιρανικές θέσεις.
Η Ιρακινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι κατά το πλήγμα στο πρώτο στρατόπεδο, το αλ-Ασαντ, χτύπησαν 22 πύραυλοι «εκ των οποίων οι 17 βρήκαν το στόχο τους και δύο δεν εξερράγησαν» ενώ στο δεύτερο πλήγμα «πέντε πύραυλοι έπληξαν τα κεντρικά» των αμερικανικών δυνάμεων. «Κανείς Ιρακινός στρατιώτης δεν έπαθε τίποτε.».
Υπενθυμίζεται ότι, προ τριημέρου, ιρανικής επιρροής δυνάμεις στο Ιράκ είαν προειδοποιήσει τους Ιρακινούς «να μένουν τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο μακρυά από αμερικάνικες βάσεις».
Σε σχετική πιο πρόσφατη ανακοίνωσή τους, οι Φρουροί της Επανάστασης ανακοίνωσαν ότι οι ΗΠΑ «υπέστησαν μεγάλες απώλειες, αλλά προσπαθούν να κρύψουν την αλήθεια» και τονίζουν ότι «αν οι ΗΠΑ απαντήσουν, υπάρχουν έτοιμοι άλλοι εκατό στόχοι». από Ιρακινής πλευράς ανακοινώθηκε ότι «δεν υπάρχουν Ιρακινοί νεκροί».
Οι ανακοινώσεις
Η πρώτη ανακοίνωση από το Ιράν προέρχονταν από τους Φρουρούς της Επανάστασης. «Οι γενναίοι στρατιώτες των Φρουρών της Επανάστασης ξεκίνησαν μια επιτυχημένη επίθεση με δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους στη στρατιωτική βάση του Αλ Ασάντ, στο όνομα του μάρτυρα στρατηγού Κασέμ Σολεϊμάνι. Προειδοποιούμε όλες τις συμμαχικές χώρες των ΗΠΑ ότι εάν επιθέσεις εκτοξευτούν από τις βάσεις στις χώρες τους προς το Ιράν, θα αποτελέσουν στόχο στρατιωτικών αντιποίνων» ανέφεραν, εξηγώντας τους λόγους της επίθεσης, την οποία ονόμασαν «Μάρτυρας Σολεϊμάνι».
Τη συγκεκριμένη αεροπορική βάση είχε επισκεφθεί το Δεκέμβριο του 2018 ο πρόεδρος των ΗΠΑ, κι είχε δηλώσει από εκεί ότι «μένουμε στο Ιράκ και για να παρακολουθούμε το Ιράν».
Λίγες ώρες αργότερα οι Φρουροί επιβεβαίωσαν και το δεύτερο πλήγμα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, η ανακοίνωση περιέχει και σαφή προειδοποίηση προς τις σύμμαχες χώρες των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και η Τουρκία, ότι αν βάσεις στο έδαφός τους χρησιμοποιηθούν για να πληγεί το Ιράν από τους Αμερικάνους, το Ιράν θα απαντήσει στρατιωτικά και αμέσως.
Ακολούθησε, λίγες ώρες αργότερα, ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν, μέσω τουίτερ, με αναφορές στο Διεθνές Δίκαιο. Αξίζει εδώ να θυμήσουμε ότι, προχθές η κυβέρνηση των ΗΠΑ απέρριψε το αίτημα να χορηγήσει βίζα στον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ώστε να πάρει μέρος σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αύριο.
Στην ανακοίνωση Ζαρίφ αναφέρεται: «To Iράν έλαβε και ολοκλήρωσε τα αναλογούντα μέσα αυτοάμυνας σύμφωνα με το άρθρο 51 της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών, πλήττοντας βάση αυτών που εξαπέλυσαν επίθεση κατά πολιτών και υψηλόβαθμων αξιωματικών μας. Δεν επιζητούμε κλιμάκωση του πολέμου, αλλά θα υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας απέναντι σε κάθε επιθετικότητα».
Η δήλωση θεωρείται μάλλον ήπια, καθώς, όπως εξήγησε μιλώντας στο The Press Project, στην Τεχεράνη, ο νοτιοαφρικανός ειδικός αναλυτής και ερευνητής Ναϊμ Τζίμα: «Η στιγμή που επιλέχθηκε για την επίθεση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το Ιράν δε θέλησε να απατήσει αμέσως και να φανεί παρορμητικό. Την ίδια στιγμή όμως, με τη λαϊκή πίεση που δέχθηκε και τις μαζικές διαδηλώσεις στις κηδείες, δεν μπορουσαν και να περιμένουν πολύ. Προφανώς, το Ιράν και θα απαντούσε υπογράφοντας την ενέργεια. Γι’ αυτό και οι πύραυλοι, εξ επιτούτου, εκτοξεύτηκαν από το Ιράν κι όχι από κάποιο σύμμαχο εκτός συνόρων. Τόσο οι Φρουροί της Επανάστασης όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, Ζαρίφ, τόνισαν στις ανακοινώσεις τους ότι θεωρούν την βραδινή επίθεση ως την συνολική τους απάντηση (ή, τουλάχιστον, τη συνολική στρατιωτική τους απάντηση) στη δολοφονία του στρατηγού Σολεϊμανί. Και αυτό σημαίνει ότι, αν οι ΗΠΑ δεν απαντήσουν, οι Ιρανοί δεν θα κλιμακώσουν. Αυτή τη στιγμή, με όσα στοιχεία έχουμε, οι ΗΠΑ δε φαίνεται να απαντούν, και μάλλον θα αποδχθούν ότι αυτή ήταν κίνηση ανάλογη της δολοφονίας – ειδικά αν δεν έχουν νεκρούς. Σε άμεσο χρόνο, αν οι ΗΠΑ δεν απαντήσουν, δεν θα εχουμε ιδιαίτερες αναταράξεις στην περιοχή – με την πιθανή εξαίρεση των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης στο Ιράκ και τους Χούθι, στην Υεμένη, που μπορεί να αποφασίσουν δική τους στρατηγική/ χτύπημα. Ειδικά καθώς ο [εκ των ηγετών των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης] Αμπού Μαγντί αλ-Μουχαντίς επίσης δολοφονήθηκε από τους Αμερικάνους. Αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να απαντήσουν, θα έχουμε εξάπλωση της πυρκαγιάς όλη την περιοχή. Οι Ιρανοί έχουν ήδη πει ότι αν οι ΗΠΑ απαντήσουν θα πλήξουν τη Χάιφα και το Ντουμπάι, βάζοντας έτσι όλη τη Μέση Ανατολή σε πόλεμο και οδηγώντας στην καταστροφή ενός σημαντικού μέρους της περιοχής. Όμως αυτό είναι πολύ μικρής πιθανότητας σενάριο».
Πάντως, ο στόχος για την εκδίωξη των Αμερικάνων από την περιοχή παραμένει το ίδιο σταθερός. «Άντε στο διάολο και έξω από την περιοχή μας», έγραψε στο twitter ο υπουργός τηλεπικοινωνιών του Ιράν, Αζαρί Ζαχρομί, λίγη ώρα μετά την επίθεση κατά αμερικανικών στόχων στο Ιράκ. «Αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα», αναφέρουν σε νεώτερη ανακοίνωση οι Φρουροί της Επανάστασης.
Η Αμερικάνικη Αντίδραση
Τα χτυπήματα αναγνώρισε το Αμερικάνικο Πεντάγωνο. «Είναι σαφές ότι αυτοί οι πύραυλοι ξεκίνησαν από το Ιράν και στόχευσαν τουλάχιστον δύο ιρακινές στρατιωτικές βάσεις που φιλοξένησαν προσωπικό στρατιωτικού και συμμάχων των ΗΠΑ στο Αλ Ασάντ και το Ιρμπίλ» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου. «Εργαζόμαστε για τις αρχικές εκτιμήσεις των ζημιών» πρόσθεσε.«Καθώς αξιολογούμε την κατάσταση και την ανταπόκρισή μας, θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσουμε και να υπερασπιστούμε το προσωπικό, τους συνεργάτες και τους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή» δήλωσε, επίσης.
«Είμαστε ενήμεροι για τις αναφορές των επιθέσεων σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ. Ο Πρόεδρος ενημερώθηκε και θα παρακολουθεί την κατάσταση από κοντά και διαβουλεύεται με την ομάδα εθνικής ασφάλειας», ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Εκεί και μετέβησαν άμεσα, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και ο υπουργός Άμυνας, Μαρκ Έσπερ, ενώ ο εκπρόσωπος του αντιπροέδρου Πενς δήλωσε πως ο αντιπρόεδρος έχει έρθει σε επαφή με τους επικεφαλής του Κογκρέσου.
Αν και υπήρξε πληροφορία, κατά τη σύσκεψη, ότι πιθανώς στην επίθεση θα απαντούσε με διάγγελμα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τελικώς ο αμερικανός ηγέτης αποφάσισε και πάλι να απαντήσει μέσω τουίτερ.
Λίγο πριν τις 5:00πμ της Τετάρτης και μετά τις δηλώσεις Ζαρίφ, προχώρησε σε ανάρτηση, αναφέροντας: «Όλα είναι καλά! Πύραυλοι εκτοξεύτηκαν από το Ιράν σε δύο στρατιωτικές βάσεις στο Ιράκ. Τώρα γίνεται εκτίμηση των απωλειών και των ζημιών. Μέχρι τώρα, όλα καλά! Έχουμε τον πιο δυνατό και καλά εξοπλισμένο στρατό οπουδήποτε στον κόσμο, με διαφορά! Θα κάνω δήλωση αύριο το πρωί».
Σαφή προειδοποίηση προς τον Πρόδρο Τραμπ ότι «σε σχέση με έναν πόλεμο με το Ιράν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ θα μοιάζουν με πικ νικ», απέστειλε η υποψήφια των Δημοκρατικών και στρατιωτικός η ίδια, Τάλσι Γκάμαρντ, η οποία προσέθεσε ότι είναι «χωρίς λογική» η δολοφονία Σολεϊμανί.
Όσα προηγήθηκαν
Σε διπλωματικό αγώνα είχε επιδοθεί το Ιράν, πριν το κτύπημα. Tην Τρίτη το απόγευμα, ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ρουχανί είχε επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμμανουέλ Μακρόν, στον οποίο ανέφερε ότι «αν ο Σολειμανί δεν είχε σταματήσει το Ισλαμικό Κράτος, η Ευρώπη θα ήταν αντιμέτωπη σήμερα με τεράστιους κινδύνους» και ζήτησε «οι χώρες που επιθυμούν την σταθερότητα και την ειρήνη να παρέμβουν». Παράλληλα, το Ιράν κάλεσε τον Βρετανό πρέσβη στη χώρα και του επέδωσε διαμαρτυρία, μετά την απροκάλυπτη στήριξη στις ΗΠΑ που έδωσαν οι Βρετανο, ενώ σημειώνεται πως το Ιράν απέστειλε επιστολή στον ΟΗΕ, με την οποία δικαιολογεί το σημερινό χτύπημα κατά αμερικανικών δυνάμεων.
Χτες, Τρίτη, το Ιρανικό κοινοβούλιο πέρασε νομοσχέδιο ως τριπλά κατεπείγον, για πρώτη φορά από το 1979. Στο συγκεκριμένο, που ψηφίστηκε ομόφωνα (233 ψήφοι στους 233 παρόντες), ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών και το Πεντάγωνο χαρακτηρίζονται πλέον επίσημα ως τρομοκρατικές οργανώσεις. Με το τέλος της ψηφοφορίας, οι βουλευτές φώναξαν όλοι μαζί το σύνθημα που δονεί τη χώρα: «Κάτω οι ΗΠΑ!».
Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ, σε μία διεθνώς άνευ προηγουμένου – ως τώρα – κίνηση, χαρακτήρισαν, τον περασμένο Απρίλιο ως τρομοκρατική οργάνωση κανονικό, τακτικό κρατικό στρατό άλλης χώρας, και συγκεκριμένα την Δύναμη Ιερουσαλήμ (Κουντζ), της οποίας ηγείτο ο δολοφονηθείς στρατηγός Κασέμ Σολεϊμανί. Η αντίδραση του Ιράν, αν και ήρθε μονο μετά την δολοφονία Σολεϊμανί, είναι απολύτως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο.
Αυτή τη στιγμή το Ιράν πραγματοποιεί ένα προς ένα τα βήματα που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ για να δικαιολογήσουν τη δολοφονία του στρατηγού, η οποία έγινε στο έδαφος του Ιράκ, αλλά χωρίς την άδεια του Ιράκ. Δεν γνωρίζουμε, προς το παρόν, αν οι Φρουροί της Επανάστασης έλαβαν άδεια από το Ιράκ πριν πλήξουν Αμερικανικούς στόχους.
Επίσης, χτες το απόγευμα, λίγες ώρες πριν την επίθεση, το Ιράν ανακοίνωσε ότι καθιερώνει Διεθνή Ημέρα Αντίστασης την 3η Ιανουαρίου, ημέρα δολοφονίας του Κασέμ Σολεϊμανί.
Το Ιρανικό κτύπημα έρχεται, επίσης, μετά τη χθεσινή ανακοίνωση του Τραμπ ότι δε θα σεβαστεί την απόφαση του Ιρακινού, αυτή τη φορά, κοινοβουλίου, και δεν πρόκειται να αποσύρει τον αμερικάνικο στρατό από το Ιράκ, όποια κι αν είναι η θέση των Ιρακινών.
Η δύναμη του Ιράν
Το Ιράν κατέχει το μεγαλύτερο στρατό στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου, και την 14η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στον πλανήτη, Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δεν φοβάται να «κατεβάσει» στρατό. Οι δυνάμεις του Ιρανικού Στρατού υπολογίζονται σε περίπου 530.000 εν ενεργεία άνδρες και γυναίκες. Σε περίπου 125.000 υπολογίζεται η δύναμη των Φρουρών της Επανάστασης. Η χώρα κατέχει πυραύλους που μπορούν να πληξουν και τις πλησιέστερες στο Ιραν περιοχές της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Αν οι ΗΠΑ επιτεθούν είναι πολύ πιθανό να κλείσουν τα στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το 1/5 του πετρελαίου και το 1/3 του φυσικού αερίου του πλανήτη. Εχθές, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν είχε άτυπη συνάντηση με τον ομόλογό του του Ομάν, παλαίμαχο διπλωμάτη Γιουσέφ μπιν Αλαβί. Η συνεργασία των δύο χωρών είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την προστασία των στενών του Ορμούζ.
H Ιρανική κίνηση αποτελεί έκπληξη για τους αναλυτές, καθώς ήταν κυρίαρχη η εντύπωση ότι καμία άμεση κίνηση και μάλιστα απευθείας κατά αμερικανικών στόχων, δεν επρόκειτο να γίνει. Η κυβέρνηση του Ιράν ήταν κάτω από μεγάλη λαϊκή πίεση, αλλά φαινόταν να θέλει να αποφύγει κινήσεις άμεσης κλιμάκωσης.
Διεθνείς αντιδράσεις
Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, ελάχιστες ήταν οι κυβερνήσεις χωρών που αντέδρασαν στις εξελίξεις, με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε να αναβάλλει το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή, ενώ ο Νεοζηλανδός υπηρεσιακός πρωθυπουργός, Ουίνστον Πήτερς, δήλωσε πως «Οι Νεοζηλανδοί στο Ιράκ είναι όσο ασφαλείς μπορεί να είναι κάτω από τις παρούσες συνθήκες».
Η μεγαλύτερη αγγλόφωνη εφημερίδα του Ιράν, η Tehran Times, έχει τοποθετήσει στην προμετωπίδα της τη φράση, «Ο Κασέμ Σολεϊμανί είναι Πολιτισμός και όχι πρόσωπο. Και οι πολιτισμοί δεν μπορούν να υποκύψουν στον Τρόμο» (Qasem Soleimani is a Culture rather than a person, and Culture cannot be declined by terror). Χτες, η αραβόφωνη εφημερίδα Τύπος της Υεμένης ανέφερε ότι οι πριγκηπικές οικογένειες της Σαουδικής Αραβίας εγκατέλειψαν τη χώρα και μεταφέρθηκαν σε Ευρωπαϊκά κράτη, από το φόβο επίθεσης εναντίον τους.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως μέχρι τις 4:00πμ της Τετάρτης, δεν υπήρξε καμία επίσημη αντίδραση από την ΕΕ ή κάποιο μέλος της, ενώ μόλις μία ώρα μετά τη γνωστοποίηση των επιθέσεων, η τιμή του πετρελαίου ανέβηκε κατά τουλάχιστον 3,5%, ενώ ανέβηκε και η τιμή του χρυσού.