«Επιδιώκουν ένα λουτρό αίματος στη Βηρυττό»
Σήμερα, Τρίτη, 11 Αυγούστου, η συγκέντρωση δε γίνεται στην Πλατεία Μαρτύρων. Γίνεται όσο πιο κοντά μπορούν στο Λιμάνι. Εκεί που μία ακριβώς εβδομάδα πριν, η έκρηξη του νιτρικού αμμωνίου ξανάβαλε, με τη συνήθη βία, τη Βηρυττό στο χάρτη. Απλοί άνθρωποι μαζεύτηκαν να τιμήσουν τους, πάνω από 170, πια, νεκρούς τους. Τα ονόματα δαβάστηκαν ένα ένα. Πανώ κατηγορούσαν την κυβέρνηση, τον πρόεδρο, έριχναν ευθύνες στην πολιτική ηγεσία του τόπου. Οι παραιτήσεις τριών υπουργών και του πρωθυπουργού, που παραμένει ως υπηρεσιακός, δεν έχουν κατευνάσει το λαό.
Σήμερα, λίγες ώρες πριν, συνομιλήτριά μου, είναι η Μάρουα Οσμάν, που τουίτ της έχουν στολίσει πολλές φορές τα άρθρα μας. Λέκτορας στα πανεπιστήμια Μαρέφ και Διεθνές Λιβανέζικο Πανεπιστήμιο, τμήμα δημοσιογραφίας, δημοσιογράφος ειδικευμένη στα νέα Μέσα και την πολιτική της Μπλογκόσφαιρας, συνεργάτις διεθνών ΜΜΕ, η Λιβανέζα συνάδελφος είναι από όσους παρακολουθώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με πολύ προσοχή. Είναι, αδιαπραγμάτευτα και ηθελημένα, στο πλευρό του Άξονα της Αντίστασης. Οι εκτιμήσεις της και οι θέσεις της, στρατευμένες και πάντα ξεκάθαρες, το πάθος της εμφανές, η μόρφωσή της κι η γνώση της στο Μεσανατολικό βαθιά.
Μια συνέντευξη μαζί της ήταν στις προθέσεις μου, λοιπόν, από καιρό. Γίνεται μέσω σκάυπ- μητέρα τριών παιδιών, με τη μικρή της κόρη να έχει τραυματιστεί σωματικά και ψυχικά από την έκρηξη, δεν μπορεί να φύγει εύκολα από το σπίτι. Δέχεται να μου μιλήσει και σε προσωπικό επίπεδο. «Έχουμε περάσει παρα πολλά, έχουμε χάσει την αίσθηση του φόβου.. ΄Εχουμε ζήσει τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς, τις επιθέσεις του ISIS – αν και τότε είχα δύο παιδιά, και τώρα έχω τρία-, από το σπίτι μου στα σύνορα, γιατί δε ζούμε συνεχώς στη Βηρυττό, βλέπουμε την κατειλλημένη Παλαιστίνη, τα κατειλλημένα Υψίπεδα του Γκολάν.. Έχω δει τα πάντα, θέλω να σου πω, και τίποτε, τίποτε από όσα έχω ζήσει δε συγκρίνεται με την 4η Αυγούστου. Είναι πέρα από όλα όσα ζήσαμε ως τώρα».
Γυρίζουμε στην αρχή, στην έκρηξη. Μου λέει ότι έχει διασταυρώσει πως, κάποιοι τόνοι υλικού είχαν κλαπεί, και η έκρηξη θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν δεν είχαν απομακρυνθεί, έστω κι έτσι. «Δόξα τω Θεώ που κλέψαν κάτι! Θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η καταστροφή. Πρώτη φορά χρωστάμε κάτι στη διαφθορά».
Πόσο δυστύχημα, όμως, ήταν αυτή η έκρηξη; Κρύβεται κάτι από πίσω; Ποιά είναι τα αίτια; Η έρευνα που όλοι περιμέναμε και έπρεπε να ανακοινωθούν τα πορίσματά της χτες, δε φαίνεται στον ορίζοντα. Ως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, τίποτε δεν έχει βγει στο φως. Μόνον το παιγνίδι των ευθυνών: όλοι ήξεραν, αλλά όλοι οι από πάνω είχαν κάνει τα δέοντα, είχαν στείλει την δέουσα χαρτούρα στους υπεύθυνους, που την έστειλαν σε πιο υπεύθυνους… Το παιγνίδι της ατιμωρησίας έχει ήδη στηθεί. «Κι ο πρόεδρος Αούν και ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Ντιάμπ, ήξεραν δέκα μέρες πριν ότι υπήρχε το νιτρικό αμμώνιο στην αποθήκη 12 του λιμανιού. Ε, πάνω που το έμαθαν, έσκασε. Το πρώτο και τεράστιο πρόβλημά μας είναι πάντα η τεράστια διαφθορά. Από την άλλη, χημικός δεν είμαι, αλλά με όσους χημικούς μίλησα, μου λένε ότι μια τέτοια φωτιά δεν μπορούσε να ξεκινήσει χωρίς σοκ. Ήθελε ή μία φωτιά πολύ υψηλής θερμοκρασίας, συγκεντρωμένη σε ένα σημείο, ή συγκεντρωμένα εκρηκτικά που θα πυροδοτούνταν. Ακόμη δεν μας έχουν πει τίποτε, έκθεση δεν δόθηκε ακόμη. Παραιτήθηκαν όμως». Λες και οι παραιτήσεις έλυσαν ποτέ προβλήματα σε αυτόν τον τόπο (και σε άλλους κοντινούς…)
«Μες σε αυτές τις έξι επτά ημέρες ακούσαμε όλη τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα να δείχνει προς μια μεριά, αυτή της Χεσμπολλάχ. Ενώ ξέρουν πως στην περιοχή εκείνη δεν έχει κανένα λόγο, καμμία επιρροή η Χεσμπολλάχ. Και μας μιλούν για την βοήθεια που θα δώσουν, η οποία λέει δεν θα πάει στο κράτος αλλά στην κοινωνία (civil society). Ποιά είναι αυτή η κοινωνία; Οι ΜΚΟ θα τα διορθώσουν όλα, αυτό εννοούν; Όταν λέει ο Μακρόν ότι θα βοηθήσει το ΔΝΤ αλλά τα χρήματα δεν θα πάνε στην κυβέρνηση, σε ποιόν λέει ότι θα τα δώσει, ποιός θα δώσει λόγο και με τι θα πληρώσει γι’ αυτά;».
Οσο για την παραίτηση του πρωθυπουργού, «δεν αμφισβητώ την εντιμότητα του Χασάν Ντιάμπ, αν και ήμουν εναντίον της κυβέρνησης. Ο Ντιάμπ ουσιαστικά εκδιώχθηκε». Δεν της λέω τη γνώμη μου: ο Ντιάμπ, έντιμος μεν, ακαδημαϊκός με περγαμηνές, ήταν ανίκανος να παράξει πολιτική καν, κι ας μη συζητήσουμε για τις ειδικές και δύσκολες συνθήκες του Λιβάνου. Εκδιώχθηκε αλλά όντως ως κυβέρνηση ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Δεν μπορούσε να κάνει κάτι. Το μόνο που μπορούσε να προσφέρει ήταν η εντιμότητά του.
Και πως βλέπει τις διαδηλώσεις; τη λαϊκή αντίδραση; «Δε μας επιτρέπεται να είμαστε ελεύθεροι. Πέρισυ ήμουν στους δρόμους, όλες τις πρώτες μέρες, ώσπου κατάλαβα, μετά τις πρώτες εννιά δέκα μέρες, ότι είχαν βαλθεί να μας κλέψουν τις διαδηλώσεις. Και τα λεφτά για όσους προσπαθούσαν να αλλοιώσουν την ατζέντα, όσων μας κατάστρεψαν στη Μέση Ανατολή, έρχονταν από ΜΚΟ.».
Τι μπορεί όμως να αλλάξει; Πως θα πολεμήσουν τη διαφθορά; Η Μάρουα είναι ποταμός. «Η ελίτ που έχει τις τράπεζες, αγοράζει βουλευτές. Αν δεν έχεις πίσω σου μια τράπεζα δε μπορείς εύκολα να εκλεγείς. Και έτσι, επί 32 χρόνια, οι εγκληματικές τους ενέργειες παραβλέπονται, γιατί αυτοί ουσιαστικά κυβερνούν. Ούτε ένας τραπεζίτης δεν έχει διωχθεί, δεν έχει πάει φυλακή». Κάπως έτσι, ο Ριάντ Σαλαμέ, ο άνθρωπος που δημιούργησε την τραπεζική πυραμίδα και κατάκλεψε το Λίβανο είναι έξω, με τις ευλογίες της Πρεσβείας των ΗΠΑ. «Η Ντόροθυ [Ση, η πρέσβυς] μας είπε ότι τον εμπιστεύεται η διεθνής κοινότητα και δεν μπορεί κανείς να τον αγγίξει, είναι κόκκινη γραμμή». Η νεοαποικιοκρατία σε όλο της το μεγαλείο.
«Το θέμα ειναι πως, ότι οτιδήποτε συμβεί εδώ δεν είναι ποτέ ένα απλό δυστύχημα ή ατύχημα. Ας πούμε, έχουν γίνει πολλές καταστροφές λόγω της κλοπής ενέργειας, ρεύματος και της διαφθοράς στον τομέα. Σκέψου αυτό: μέχρι σήμερα έχουμε πληρώσει δεκατέσσερα δισεκατομμύρια – δεκατέσσερα δισεκατομμύρια!- για να αποκατασταθεί το δίκτυο του ηλεκτρισμού και δεν έχει αποκατασταθεί τίποτε. Μόλις με τέσσερα δις θα είχαμε πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής που όχι μόνο θα κάλυπτε τις ανάγκες της χώρας, αλλά θα πουλάγαμε κιόλας». Η οικονομία της χώρας πεθαίνει από ασφυξία και οι ελίτ πλουτίζουν. «Γιατι μας στραγγαλιζουν; γιατί δεν μπόρεσαν να μας καταστρέψουν με τους πολέμους».
Συμφωνώ μαζί της. Μοιάζει μονότονο, μα δε θα κουραστώ να το ξαναπώ: οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δε θα συγχωρέσουν ποτέ τη Χεσμπολλάχ, γιατί ακριβώς νίκησε δύο φορές το Ισραήλ. Ο αφοπλισμός της, μόνιμο αίτημα του νεο-αποικιοκρατικού μετώπου, δεν έχει να κάνει με τίποτε άλλο παρά με την ασφάλεια του γενοκτόνου, εγκληματικού Ισραήλ.
«Ποιά είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στον κόσμο; Το Ισραήλ. Και οι άλλοι Άραβες ή είναι σε ειρήνη με το Ισραήλ ή βιώνουν χαωτικές καταστάσεις στις χώρες τους». Ή μαζί μας ή θα σου καταστρέψουμε τη χώρα. Μόνο ένας τους σταμάτησε. Η Χεσμπολλάχ. Όσο για το ρόλο της Ευρώπης, το ίδιο πρόστυχος. «Η Ευρώπη είναι στο πλευρό τους, ήταν όταν επιδίδονταν σε γενοκτονία, άφηναν τη Μοσάντ να απλωθεί σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις μυστικές υπηρεσίες του κόσμου, να δρα παντού. Μετά, όποτε ζητούσαμε τη Γη μας, την Ελευθερία μας, μας έκλεβαν τις αποφάσεις [οι ΗΠΑ και το Ισραήλ]. Και η Ευρώπη έκανε στην άκρη και κοίταγε. Όμως, αν είναι να σταθείς κάπου, ε, να σταθείς στο δίκαιο. Θες Ειρήνη στη Μέση Ανατολή, μας λες; τότε, δες ποιά είναι η πηγή του κακού, του χάους. Είναι οι ΗΠΑ, που δεν είναι πια η παγκόσμια αστυνομία, είναι παγκόσμιος δολοφόνος. Γιατί, μας επιβάλλουν κυρώσεις που μας σκοτώνουν. Έχουν προσπαθήσει τα πάντα εναντίον μας. Και οι κυρώσεις δουλεύουν. Δουλεύουν πολύ καλύτερα από τον πόλεμο».
Σκοτώνουν αληθινά, θα σκοτώνουν σύντομα με όπλο την πείνα και την ανέχεια, όπως έχει γίνει σε τόσες χώρες. Η τιμή του ψωμιού καλπάζει, με πληθωρισμό 30%. Ένα κιλό λεμόνια κάνει όσο το μεροκάματο ενός εργάτη. «Μας στραγγαλίζουν γιατί δεν μπόρεσαν να μας καταστρέψουν με τον πόλεμο.. Και εγώ είμαι από τους τυχερούς, έκανα το διδακτορικό μου, κι εγώ και ο άντρας μου δουλεύουμε σκληρά και οι δύο.. Ομως οι φτωχότεροι δεν έχουν να φάνε. Και δεν έχουν να φάνε γιατί από το 1860 ακόμη η χώρα είναι έρμαιο της αποικιοκρατίας και της διαφθοράς».
«Δεν έχουμε πάρει ούτε μια απόφαση μόνοι μας, ποτέ. Εμφύλιοι, αποικιοκρατία, ο Σπουδαίος Λευκός Άνθρωπος.. Από το 1860. Ε, επιτέλους φύγετε και αφήστε μας μόνους να κυβερνήσουμε τον τόπο μας! Οχι. Μας βάζουν το μαχαίρι στο λαιμό και. Μας λένε ‘ή αυτοκτονείτε, ή σας σκοτώνουμε!’».
«Είμαι ρεαλίστρια. Κρίνω και εγώ την Χεσμπολλάχ, όπως και μερικά από τα κόμματα που συνεργάζεται. Ξέρω πως πολλά που έχει κάνει γίνονται για την ασφάλεια του Λιβάνου, ξέρω ότι η λεγόμενη διεθνής κοινότητα δεν καταλαβαίνει τι κάνει και ποιά είναι η Χεσμπολλάχ. Η Χεσμπολλάχ είναι ο εργάτης, ο δάσκαλος, ο ηλεκτρολόγος, ο οικοδόμος, ο νοσοκόμος, είμαστε ο λαός του Λιβάνου, οι Άνθρωποι της Αντίστασης είμαστε σιίτες, σουνίτες, χριστιανοί… Προσωπικά ανήκω στην Αντίσταση, δεν ανήκω στη Χεσμπολλάχ επίσημα, αλλά τη στηρίζω. Ποιός με προστάτεψε και εμένα και τα παιδιά μου; ποιός πέταξε τις κατοχικές δυνάμεις έξω; Αν ξαναχρειαστεί, ποιός θα με προστατεύσει από το Ισραήλ; αν μας βομβαρδίσουν ξανά θα έρθει αυτή η διεθνής κοινότητα να μας προστατέψει;».
«Ο πόλεμος με το Ισραήλ θα είναι καταστροφή και για τους δύο. Σου είπα, είμαι ρεαλίστρια». Το πρόβλημά τους είναι, λοιπόν, πως να συνεχίσουν την οικονομική καταστροφή, πως να επιταχύνουν τα φρικτά αποτελέσματα των κυρώσεων. «Για να πατήσει το ΔΝΤ στο Λίβανο η απόφαση του κοινοβουλίου πρέπει να είναι ομόφωνη, βάσει των νόμων μας. Οπότε είναι αναγκαίο να αλλάξουν την κυβέρνηση, να έχουν μια κυβέρνηση απόλυτα ελεγχόμενη από τις ΗΠΑ. Ευτυχώς είμαστε ακόμη Δημοκρατία, όμως, ψηφίζουμε. Ένα μόνο μέλος της Χεσμπολλάχ, που είναι στο κοινοβούλιο, ο Μοχάμαντ Ρααντ, έχει λάβει 400.000 ψήφους».
Ναι, 400.000 ψήφοι αντιστοιχούν σε μία μόνο έδρα, σε πληθυσμό μικρότερο των πέντε εκατομμυρίων, με το σεχταριστικό σύστημα του Λιβάνου. Και, βεβαίως, ο άνθρωπος στον οποίο αναφέρεται, ο Μοχάμεντ Ραάντ, δεν είναι τυχαίος. Είναι το νο2 της Χεσμπολλάχ. Ο Πρόεδρος του πολιτικού της βραχίονα, σχηματισμού «Πίστη στην Αντίσταση». Ο εκπρόσωπός της στις συνομιλίες με τους Ισραηλινούς το 2006. Ο πρόσφατος συνομιλητής του Εμανουέλ Μακρόν εκ μέρους της – πέρασαν δέκα λεπτά ολομόναχοι, μετά την διακομματική συνάντηση στη γαλλική πρεσβεία, επιβεβαιώνουν οι πληροφορίες, και κανένας δεν ξέρει τι είπαν.
Η συνομιλήτριά μου θεωρεί ότι τον γνωρίζω. Σημασία για εκείνην έχουν οι αριθμοί. Οι ψήφοι. «Όταν ερχόμαστε στους αριθμούς, η Χεσμπολλάχ ξεπερνά οποιονδήποτε, όσο η Αντίσταση στέκεται ενωμένη. Αυτό αλλάζει μόνον αν κάποιος αλλάξει θέση [φύγει από την συμμαχία δυνάμεων της Αντίστασης]. Και αυτό με ανησυχεί». Η αλλαγή θέσης. Η απώλεια δυνάμεων στην κεντρική πολιτική σκηνή. Το ξεπούλημα; «Οι επιθέσεις κατά του προέδρου [στρατηγού Μισέλ Αούν, χριστιανού συμμάχου της Χεσμπολλάχ, ετών 85] δεν έχουν δει όμοιό τους από το 2007. Είμαι βεβαία για τη θέση και στάση του στρατηγού. Τον εμπιστεύομαι τον ίδιο το στρατηγό». Έτσι διατυπωμένη η πρόταση, αφήνει να εννοηθεί ότι δεν εμπιστεύεται όσους ακολουθούν το στρατηγό στην κομματική ιεραρχία του Ελεύθερου Πατριωτικού Κόμματος, σκέφτομαι. Δεν επιμένω, όταν η Μάρουα θέλει να μιλήσει καθαρά, μιλά καθαρά και ξάστερα. Που βρισκόμαστε λοιπόν, τώρα; «Το βέβαιο είναι ότι επιδιώκουν ένα λουτρό αίματος στη Βηρυττό. θέλουν να μας φέρουν εκεί που θέλαν να μας φέρουν το 2005.».
Θα ήθελε να προσθέσει κάτι, τελευταίο; «Δεν έχουμε πια τίποτε να χάσουμε. Και κυριολεκτώ.».
Η τελευταία της φράση είναι η πιο επικίνδυνη φράση που έχω ακούσει αυτές τις πέντε μέρες στη Βηρυττό.