Επικίνδυνη κλιμάκωση κατά της Κίνας

του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Σε παγκόσμια μετάδοση, χθες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ ​​Μόρισον και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ανακοίνωσαν μια νέα πολεμική συμμαχία υπό την ονομασία «AUKUS». Αν και κανείς από τους τρεις αρχηγούς των αγγλοσαξονικών ιμπεριαλιστικών κρατών δεν κατονόμασε την χώρα που μπαίνει στο στόχαστρο των εξαγγελιών τους, οι κινήσεις τους μιλούν από μόνες τους.

Συμφωνίες πυρηνικής πρόωσης

Οι τρεις χώρες ξεκινούν τώρα μια 18μηνη διαδικασία καθορισμού για την βέλτιστη κοινή χρήση της τεχνολογίας πυρηνικής υποβρύχιας πρόωσης, η οποία θα επιτρέψει στα υποβρύχια του ναυτικού της Αυστραλίας να ταξιδέψουν γρηγορότερα και μακρύτερα, με μεγαλύτερη μυστικότητα. «Θέλω να είμαι εξαιρετικά σαφής σχετικά με αυτό: Δεν μιλάμε για πυρηνικά υποβρύχια», είπε ο Μπάιντεν. «Πρόκειται για συμβατικά οπλισμένα υποβρύχια που κινούνται από πυρηνικούς αντιδραστήρες».

Πρόκειται για τεχνολογία πυρηνοκίνητων πλοίων (nuclear ship), τα οποία χρησιμοποιούν ως μέσον πρόωσης την πυρηνική ενέργεια και θεωρείται πως αποτελεί την τελευταία εξέλιξη μέσου πρόωσης μηχανοκινήτων πλοίων. Μέχρι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μοιραστει την παραπάνω τεχνολογία μόνο με την Μ. Βρετανία το 1958. Οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν την Αυστραλία στην απόκτηση υποβρυχίων με πυρηνική πρόωση, με τον Μόρισον να «χρυσώνει το χάπι» υποσχόμενος νέες θέσεις εργασίας στην Βρετανία.

Ο Μπόρις Τζόνσον έκανε λόγο για διπλωματική επιτυχία στη στρατηγική του να αποφύγει τη διεθνή απομόνωση μετά το Brexit: «Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνδεθούν ακόμη πιο στενά, πράγμα που αντανακλά το βαθμό εμπιστοσύνης μεταξύ μας και το βάθος της φιλίας μας».

Τα «Πέντε Μάτια» μένουν δύο: Ενδο-ιμπεριαλιστικές αντιδράσεις

Η Γαλλία, ένα από τα παραδοσιακά κέντρα του ευρωατλαντισμού στη ευρωπαϊκή ήπειρο, αντέδρασε για την απόφαση της Αυστραλίας να «σπάσει»την προμήθεια γαλλικών συμβατικών υποβρυχίων, καθώς προτίμησε την κατασκευή πυρηνοκίνητων υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία. Ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν έκανε λόγο για «πισώπλατη μαχαιριά» από τον Μπάιντεν, κατηγορώντας τον πως συμπεριφέρθηκε σαν τον προκάτοχό του Ντόναλντ Τραμπ.

Το παραπάνω επιβεβαιώνει πως παρά την έμφαση που έχει δώσει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος στον πολυμερισμό, με στόχο την ενότητα του ιμπεριαλιστικού μπλοκ κατά της Ρωσίας και της Κίνας, το δόγμα του αμερικανικού εξαιρετισμού («Πρώτα η Αμερική») παραμένει σταθερός τρόπος της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον.

Αντίδραση υπήρξε και από τη Ν. Ζηλανδία, με την πρωθυπουργό της χώρας να δηλώνει πως τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια δεν θα επιτρέπονται στα ύδατα της, βάσει της πολιτικής της ζώνης χωρίς πυρηνικά του 1984. Οι αποστάσεις της Ν. Ζηλανδίας έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η χώρα συμμετέχει από Κοινού με τις παραπάνω χώρες και τον Καναδά στα «Πέντε Μάτια». Πρόκειται για την συμμαχία των αγγλοσαξονικών μυστικών υπηρεσιών κατά της Κίνας.

Εκτός του «AUKUS» έμεινε και ο Καναδάς, ενώ πρόκειται επίσης για το μόνο κράτος από τα «Πέντε Μάτια» που δεν έχει απαγορεύσει την Huawei Technologies από το δίκτυο 5G, γεγονός που σύμφωνα με τους Αγγλοσάξονες συμμάχους του τον καθιστά ευάλωτο στην κινεζική κατασκοπεία.

Αμερικανική παρουσία στον Ινδο-Ειρηνικό

Σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους, η παραπάνω κίνηση αποτελεί μια δέσμευση της παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, μετά την ταπεινωνική αποχώρηση από το Αφγανιστάν και μια περίοδο αναδίπλωσης της άμεσης εμπλοκής τους στην Μ. Ανατολή. Το νέο στρατηγικό δόγμα του «Άξονα προς την Ασία» που εγκαινιάστηκε κατά την περίοδο Ομπάμα με υπ. Εξωτερικών την Χίλαρι Κλίντον και εξυπηρετήθηκε τόσο από το Ντόναλντ Τραμ όσο και σήμερα από τον Μπάιντεν, αποτελεί την αναγνώριση της Κίνας ως του στρατηγικού αντιπάλου της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.

Στα πλαίσια αυτού του νέου «Ψυχρού Πολέμου» έχει δρομολογηθεί ήδη ένα καθεστώς νεομακαρθισμού, ιδιαίτερα στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις του αγγλοσαξονικού κόσμου. Η μεταφορά στρατευμάτων στον Ινδο-Ειρηνικό αποτελεί το πλέον επικίνδυνο στοιχείο αυτής της σινοφοβικής κλιμάκωσης, με την Αυστραλία να βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος, μαζί με την Ινδία, την Ταϊβάν, την Ν. Κορέα και την Ιαπωνία. Οι ηγέτες της συμμαχίας Quad, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των προσπαθειών και αποτελείται από την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, πρόκειται να συνεδριάσουν την ερχόμενη βδομάδα στον Λευκό Οίκο.

Σημασία έχει να αναφερθεί πως οι ηγέτες της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας ήταν οι δύο πρώτοι ξένοι αρχηγοί κρατών που επισκέφθηκαν τον Λευκό Οίκο αυτοπροσώπως νωρίτερα φέτος.

Κίνδυνοι από την αναγνώριση της Ταϊβάν

Οι Financial Times αποκάλυψαν πως η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει σοβαρά ένα αίτημα από το νησί της Ταϊβάν να αλλάξει το όνομα της αποστολής της στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ από «Γραφείο Οικονομικού και Πολιτιστικού Αντιπροσώπου της Ταϊπέι» σε «Γραφείο Αντιπροσώπου της Ταϊβάν». Η είδηση βγήκε στην δημοσιότητα μετά την τηλεφωνική συνομιλία του Αμερικάνου προέδρου με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, με την εφημερίδα να ισχυρίζεται πως ο δεύτερος απέρριψε την πρόταση για δια ζώσης συνάντηση, πληροφορία που ο Τζο Μπάιντεν διέψευσε.

Αν η Ουάσιγκτον προβεί στην παραπάνω κίνηση θα πρόκειται για μια κατάφωρη παριαβίαση της αρχής της ενιαίας Κίνας και ντε φάκτο αναγνώριση της κατοχής της Ταϊβάν, γεγονός που σύμφωνα με την Global Times, εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, θα οδηγήσει το Πεκίνο στο να ανακαλέσει τον πρέσβη του στις ΗΠΑ ως ελάχιστη διπλωματική απάντηση. Η κινέζικη πλευρά θεωρεί πως η παραπάνω κίνηση των ΗΠΑ, ενδέχεται να οδηγήσει σε ντόμινο αναγνώρισης της Ταϊβάν από μια σειρά συμμάχους τους.

Με την κίνηση αυτή, τα γεράκια του Πενταγώνου επιδιώκουν να εγκλωβίσουν το Πεκίνο, το οποίο ήδη δηλώνει πως μια τέτοια πράξη κατά της κυριαρχίας του πρόκειται να προκαλέσει σοβαρά οικονομικά και στρατιωτικά αντίμετρα προς την Ταϊβάν. Κάτι τέτοιο θα έδινε το άλλοθι στην Ουάσιγκτον να ενισχύσει τον διπλωματικό, οικονομικό και επικοινωνιακό πόλεμο κατά της Κίνας, τροφοδοτώντας το αφήγημα της «κινεζικής απειλής». Η Κίνα θα αναγκαστεί να επιλέξει ανάμεσα σε μια ταπεινωτική υποχώρηση ή μια σύγκρουση που θα επηρεάσει τους αναπτυξιακούς της στόχους.

Η Ταϊβάν ενισχύει με την σειρά της την στρατιωτική της δύναμη με πρόσθετες δαπάνες 8,69 δισεκατομμυρίων δολαρίων (ΗΠΑ), ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενέκρινε την πώληση 40 οβιδοβόλων των 155 χιλιοστών M109A6 στην Ταϊβάν τον περασμένο Αύγουστο.

Κίνδυνοι από την κλιμάκωση

Αυτό το «άσχημο μείγμα συντομογραφιών για την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες», όπως αποκαλεί τη νέα συμμαχία το Politico, έχει προκαλέσει παγκόσμιες ανησυχίες. Παρά τις διαβεβαιώσεις Μπάιντεν για το αντίθετο, θεωρείται πως η συμφωνία αποτελεί το πρώτο βήμα για την δυνητική μετατροπή της Αυστραλίας σε πυρηνική απειλή για άλλες χώρες.

Ενδεικτικές της στάσης της Καμπέρα στη νεοψυχροπολεμική αντιπαράθεση είναι οι δηλώσεις του αναλυτή αμυντικών και στρατηγικών μελετών του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, Χιου Γουάιτ, η συμφωνία για τα πυρηνικά υποβρύχια «είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση, πράγματι, γεμάτη κινδύνους και αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η Αυστραλία προσεγγίζει την περιοχή». «Στην κλιμακούμενη αντιπαράθεση μεταξύ Αμερικής και Κίνας, είμαστε στο πλευρό των Ηνωμένων Πολιτειών και ποντάρουμε ότι θα κερδίσουν αυτή», προσέθεσε.

Στον αντίποδα, το Sydney Morning Herald ανέφερε την έκθεση του πρώην πρωθυπουργού της Αυστραλίας Πολ Κίτινγκ, οποίος μαζί με εξέχοντες ακαδημαϊκούς και πρώην πολιτικούς «υποστήριξαν ότι η Αυστραλία πρέπει να διεκδικήσει περισσότερη ανεξαρτησία από την Αμερική και να αποφύγει την εχθρότητα κατά της Κίνας, του μεγαλύτερου εμπορικού της εταίρου. Τέτοιες εκκλήσεις έχουν αγνοηθεί: η συνεργασία του AUKUS επιβεβαιώνει ότι η Αυστραλία προχωρά μέχρι τέλους με τις ΗΠΑ σε αυτό που πολλοί έχουν χαρακτηρίσει ως νέο ‘Ψυχρό Πόλεμο’ με την Κίνα».