ΕΡΤ, όπως Ελλάδα

του Νίκου Βεντούρα

Με ένα «αποφασίζομεν και διατάσσομεν», του οποίου προηγήθηκε ο ανεκδιήγητος δεκάρικος του Κεδίκογλου, η κυβέρνηση έκοψε την ΕΡΤ.

Τόσο ο Κεδίκογλου όσο και ο Σαμαράς στο διάγγελμα του προς την «νεολαία» της ΟΝΝΕΔ και αλλού, νομιμοποίησαν και αναβάθμισαν σε επίσημο κυβερνητικό λόγο την αμετροέπεια του Θεόδωρου Πάγκαλου για τους «κοπρίτες» και «αντιπαραγωγικούς» δημοσίους υπαλλήλους.

Οι άνθρωποι των δυο κομμάτων που εναλλάσσονταν στην εξουσία τα τελευταία τριάντα χρόνια (μαζί με την κρατικοδίαιτη «αριστερά της ευθύνης»), καθυβρίζουν τους απλούς εργαζόμενους στο δημόσιο, σαν τον τελευταίο καφενόβιο του «ρε, αν ήμουν εγώ πρωθυπουργός για μια μέρα…». Λες και δεν κυβέρνησαν οι ίδιοι αυτόν τον τόπο, λες και δεν διόρισαν οι ίδιοι τις διοικήσεις και τα «ρετιρέ», λες και δεν σχεδίασαν, ψήφισαν και εφάρμοσαν, όλους τους νόμους και τις μεταρρυθμίσεις που έκαναν το δημόσιο ό,τι είναι σήμερα.

Υπάρχει, ασφαλώς, κόσμος που χειροκρότησε την «αποφασιστικότητα» του Σαμαρά και την απόφαση της κυβέρνησης να «θέσει τέρμα στην αδιαφάνεια» (της ίδιας κυβέρνησης που μόλις προχθές χάρισε τον ΟΠΑΠ στο Μελισσανίδη και που επιμελώς μετέτρεψε την εξεταστική για την λίστα Λαγκάρντ σε τσίρκο). Πρόκειται για τον «σκληρό πυρήνα» του πάλαι ποτέ δικομματισμού: μεγαλοαστοί που νοσταλγούν το Σημιτικό «εκσυγχρονισμό» και διαβάζουν Μανδραβέλη, ψηφοφόροι της Ντόρας, ιδιωτικοί υπάλληλοι με τη λογική του κοινωνικού αυτοματισμού, κομματόσκυλα και «νεολαίες», συνταξιούχοι δεξιοί χωροφύλακες, νεοφιλελεύθεροι με MBA από αγγλικά πανεπιστήμια τρίτης διαλογής και λοιπά λούμπεν στοιχεία ― εν ολίγοις, το πιο αποχαυνωμένο κομμάτι της κοινωνίας.

Σε αυτή τη μερίδα του κόσμου, οι πλέον προφανές ενστάσεις και οι πλέον κραυγαλέες αντιφάσεις δεν έχουν καμμία επίδραση. Δεν θα αναρωτηθούν ποτέ τι σόι «εξυγίανση» θα κάνουν οι ίδιοι που παρέδωσαν τα ηνία της κρατικής τηλεόρασης στον Αιμίλιο Λιάτσο και που ευθύνονται για τους διορισμούς ημετέρων βαριδίων στην ΕΡΤ . Ούτε θα αλλάξουν άποψη αν πληροφορηθούν ότι η ΕΡΤ είναι, παρόλα τα βύσματα, κερδοφόρα και χαμηλού κόστους σε σχέση με τα ομόλογά της ευρωπαϊκά κανάλια ― ακόμη και τα Γερμανικά. Ο στόκος δεν μεταπείθεται ― σοβατίζεται μόνο.

Τα δυο πρόσωπα της ΕΡΤ

Η ΕΡΤ υπήρξε, στο βαθμό που της αναλογεί, προπύργιο κομματικής και μνημονιακής προπαγάνδας, πνιγμένη στη διαφθορά των ημετέρων. Αλλά ταυτόχρονα, ―επειδή έτσι φτιάχτηκε το κράτος μας, και επειδή η νομοθεσία παρείχε προστασία όχι μόνο απέναντι στους εργοδοτικούς εκβιασμούς και την απόλυση, αλλά και ενάντια στις απαιτήσεις της τηλεθέασης και των διαφημιστών― αποτελούσε έναν οργανισμό που δεν ελέγχεται ολοκληρωτικά, που διατηρεί έναν κοινωνικό και λαϊκό χαρακτήρα.

Όλο το κράτος μας είναι φτιαγμένο ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Σαν τον Ιανό, με τα δυο πρόσωπα, είναι όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί. Χώροι βολέματος των «δικών μας παιδιών» και κρατικού ελέγχου, αλλά και χώροι ελευθερίας από τη ζούγκλα της νεοφιλελεύθερης αγοράς και προστασίας από τους εργασιακούς εκβιασμούς. Αυτό το διπλό πρόσωπο ήρθε να καταργήσει η Τρόικα και η κυβέρνησή της, που ανέλαβε το τυπικό μέρος. Καταργεί τον κοινωνικό και λαικό χαρακτήρα του κράτους, τον μη ελεγχόμενο, αυτόν που μας επέτρεπε να ζούμε μέχρι τώρα με μια σχετική αξιοπρέπεια.

Γνωρίζουμε όλοι, κατά βάθος, πως ό,τι καλό υπήρχε στην ελληνική τηλεόραση ήταν της ΕΡΤ. Όπως γνωρίζουμε ότι οι ιδιωτικοί σταθμοί μας κατακρήμνισαν το συλλογικό IQ κατά πολλές μονάδες με Τατιάνες, Ρούλες, Μικρούτσικους, Σουλεΐμάν, Βραζιλιάνικα, Αρναούτογλου, Πρετεντέρηδες, Θέμους, Καψήδες, Πορτοσάλτηδες κ.α. ―και τόνους διαφημίσεων.

Γνωρίζουμε, επίσης, όλοι, πως δεν ήταν μία αλλά δύο οι ΕΡΤ. Η πρώτη ήταν ένα κομματικό κυβερνητικό μπουρδέλο διαφθοράς και προπαγάνδας και η δεύτερη μία φωνή της ελληνικής κοινωνίας ―πολυφωνική και λαϊκή― απούσα ακόμα και από τις άλλες ευρωπαϊκές τηλεοράσεις οι οποίες από δεκαετίες λειτουργούν με τεχνοκράτες και ειδικούς του μάρκετινγκ.

Αυτή την δεύτερη ΕΡΤ, την σχετικά μη ελεγχόμενη, την λαϊκή ΕΡΤ, αυτή κλείσανε. Αν ανοίξει ξανά ως ΝΕΡΙΤ, θα έχει μείνη μόνο το κομματικό και προπαγανδιστικό μπουρδέλο, μία τηλεόραση αυστηρή, εσωστρεφής, με αναφορά μόνο στα συστήματα της εξουσίας, και με απόλυτο έλεγχο.

Ούτε βέβαια θα στελεχώσουνε την ΝΕΡΙΤ των «υγιών βάσεων» οι αδιάφθοροι του Έλιοτ Νες. Θα εγκαταστήσουν εκεί Λιάτσους, Στάες, Κούλογλου, Σαλαγκούδες, Αλ Σαλέχ ― τους ημέτερους της σημερινής ΕΡΤ, συν τα λαμόγια που θα φέρουν από τα πτωχευμένα ιδιωτικά κανάλια. Ήδη, οι χειρότεροι δήλωσαν το «παρών». Το σχέδιο της ΝΕΡΙΤ περιγράφει την δημιουργία μιας ξένης προς το λαό τηλεόρασης η οποία θα απηχεί μόνο την φωνή της εξουσίας.

Το σκληρό ροκ του μελλοντός μας

Ο τρόπος που έκλεισε η ΕΡΤ είναι ένα δυναμόμετρο που μετράει την δύναμη των συνδικάτων και της κοινωνίας. Η ΕΡΤ έκλεισε με αυτόν τον τρόπο γιατί η κυβέρνηση και η Τρόικα ξέρουν ότι οι αντιδράσεις θα είναι χλιαρές και αδιέξοδες. Βαρέθηκαν και τα επικοινωνιακά παιχνίδια και την κοινή γνώμη. Όπως ο νταβατζής βαριέται τις πουτάνες του και τις πηδάει ξερά και στα όρθια. Ετσι θα πάει το πράγμα από εδώ και πέρα: «σας έχουμε γραμμένους, σας πηδάμε κι εσάς και τα παιδιά σας, και δεν μπορείτε να μας κάνετε τίποτα». 

Είναι, επομένως, λάθος η κατάχρηση της «επικοινωνιακής ερμηνείας», ότι δηλαδή η ΕΡΤ έκλεισε με φωτιά και τσεκούρι για να ξεχαστεί η παταγώδης αποτυχία του success story. Αν η ΕΡΤ έκλεισε με αυτόν τον τρόπο είναι γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να κάνουν αυτό το οποίο έχουν κατα νού και που ονομάζουν «αναδιάρθρωση», «εξυγίανση» κλπ. Μόνο με φωτιά και τσεκούρι, όπως οι συντάξεις, οι μισθοί, τα εργατικά δικαιώματα, το Σύνταγμα και οι οργανισμοί που θα ακολουθήσουν.

Η φωτιά και το τσεκούρι δεν είναι ένα «επικοινωνιακό τρυκ» ― είναι ο τρόπος με τον οποίο η Τρόικα επανασυγκροτεί το κράτος και είναι η μέθοδος με την οποία επανασυγκρότησε όλα τα κράτη στα οποία βρέθηκε. Το λεγόμενο «δόγμα του σοκ».

Το πως επέλεξαν να κλείσουν την ΕΡΤ αποκαλύπτει πολύ χρήσιμα πράγματα για αυτό που είμαστε και για αυτό που μας περιμένει, τα οποία ―με την υπερβολική προβολή της επικοινωνιακής ερμηνείας― μένουν στο σκοτάδι. Αυτό το αγνοούν τα κόμματα, το ξέρουμε όμως οι άνθρωποι, οι Έλληνες, που έχουμε φάει μαύρο πριν το φάει η ΕΡΤ, που έχει μαυρίσει η ζωή μας. Πριν από την ΕΡΤ και σαν την ΕΡΤ ήμασταν εκατομμύρια Ελλήνων, και μας προσβάλει η απάτη, όλων τους, ότι τάχα η φωτιά και το τσεκούρι στην ΕΡΤ θα μας κάνει να το ξεχάσουμε.

Η επόμενη λέρα

Στα θετικά πρέπει να προσμετρηθεί η αυθόρμητη διάθεση συμπαράστασης στην δημόσια ραδιοτηλεόραση από τον πολύ κόσμο. Ως ανάμνηση ενός κοινού παρελθόντος και ως σύμβολο ενός ζοφερού μέλλοντος, η ΕΡΤ στάθηκε αφορμή για να βγει η οργή και το παράπονο για όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια. Μια οργή την οποία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι συνδικαλιστές και η αντιπολίτευση την διαχειρίστηκαν άγαρμπα, μεσοβέζικα και με ξεπερασμένες λογικές.

Αντί άγριας παρατεταμένης απεργίας, στην ΕΣΗΕΑ το συζητούσαν το πράγμα ―και τη διέκοψαν με την πρώτη ευκαιρία. Αντί ακατάπαυστης πολεμικής ενάντια στην κυβέρνηση και το μνημόνιο ―με εκπομπές, ελεύθερο λόγο και επαφή με τους πολίτες―, κατέφυγαν σε συναυλίες με σουβλάκια στο προαύλιο και αυτοαναφορικούς τόνους μνημοσύνου. Εν ολίγοις, είδαν το όλο θέμα ως κρίση προς διαχείριση και όχι ως διένεξη σε ένα συνεχιζόμενο πόλεμο από πλευράς της κυβέρνησης.

Ο δε ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θα έπρεπε να είχε εκτοξευτεί από την οργή του κόσμου, περιορίστηκε σε συμβατικές και αναιμικές καταγγελίες, λες και είμαστε στο 2000, όλα είναι ως συνήθως, και αρκεί η απλή φραστική αντιπαράθεση ανάμεσα στους εκπροσώπους των κομμάτων για να κερδίσουμε τις εντυπώσεις των οπαδών μας. Στο ίδιο τυπικό πλαίσιο ήταν και η επίσκεψη «παραπόνων» στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σα να μας θεωρεί χάνους που θαμπώνονται με φύκια ― με δύο καλές δηλώσεις και έτερον ουδέν.

Δεν καταλαβαίνουν άραγε στην Κουμουνδούρου ότι ο κόσμος που τους εμπιστεύτηκε την ψήφο του ζητάει κάτι παραπάνω από μια τυπική αντιπολίτευση η οποία αντιδρά στην ολική επίθεση της κυβέρνησης με κοινοβουλευτικές συμβατικότητες;

Πως να πάρει κανείς σοβαρά την αξιωματική αντιπολίτευση ως κόμμα έτοιμο να κυβερνήσει, όταν παρά τα πύρινα λόγια του Αλέξη στο Σύνταγμα, ακόμα την σκέφτονται εκείνη την πρόταση μομφής; Πως μπορείς να αναγνωρίζεις ότι πρόκειται για κυβέρνηση «εκτροπής» και να ζητάς να «αποκαταστήσουμε την δημοκρατία» χωρίς να εξαντλείς ούτε καν τα διαθέσιμα κοινοβουλευτικά μέσα; Ειδικά όταν η απέναντι πλευρά επελαύνει με όλες της τις δυνάμεις.

Η συνάντηση της Δευτέρας, είναι φανερό, δεν είχε ως θέμα την ΕΡΤ, αλλά πιθανές εκλογές και την δυνατότητα ή μη αποφυγής τους. Οι συγκεντρώσεις του Αντώνη, η ομιλία στην ΟΝΝΕΔ κ.α. έχουν καθαρά προεκλογικό χαρακτήρα. Ξέρει ότι έρχονται ακόμα χειρότερα μέτρα και περικοπές, οι δημοσκοπήσεις τον σπρώχνουν προς εκλογές, και η συγκυρία του πάει γάντι: αντί για μνημόνια και συντάξεις, εκλογές με κύριο θέμα την ΕΡΤ ― και την αβάντα, λόγω θέματος, της Χρυσής Αυγής. Και επειδή ούτε βήχουν χωρίς άδεια, θα πρέπει να έχει πάρει το πράσινο φως από την Τρόικα. Εξ ου και οι εκτός προγράμματος συναντήσεις μαζί της. Όσο για τις δυο κυβερνητικές εταίρες, θα κάνουνε το παν για να τον μεταπείσουν ― και το μαύρο της ΕΡΤ θα δεχτούνε και όλα τα μαύρα που έρχονται, αρκεί να μην γίνουν εκλογές. Αλλά αν επιμείνει ο Σαμαράς θα βγούνε να πούνε ότι τον ρίξανε αυτοί λόγω ΕΡΤ, μπας και πάρουν καμμιά ψήφο.

Ως προς την ΕΡΤ, αλλά και ως προς την όλη λειτουργία του κράτους, η μεγάλη τραγωδία μας συνοψίζεται στο εξής: το παλιό δεν λειτουργεί πια και το καινούργιο δεν έχει έρθει ακόμα.

Το κράτος που είχαμε μας έφερε από τον πόλεμο μέχρι εδώ, ή μάλλον από το 1821 μέχρι εδώ, και δεν δουλεύει πια. Η κομματοκρατία του πρώτου ΠΑΣΟΚ, τα οράματα ιδιωτείας του ΚΛΙΚ, ο ψευδεπίγραφος «εκσυγχρονισμός» της σημιτικής περιόδου και το σύρσιμο μας στην νεο-αποικιοκρατία της «ευρωπαϊκής προοπτικής», το ξεχαρβάλωσαν. Πρέπει να φιάξουμε άλλο. Προς το παρόν μας το φτιάχνει ― μας το «φοράει» είναι η σωστή λέξη ― η δεύτερη Βαυαροκρατία. 

—
Ευχαριστώ τον Α.Φ. για την πολύτιμη συνεισφορά του στην ανάλυση των γεγονότων.