Σε 8-10 δισ. ευρώ υπολογίζονται οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Κύπρου, που σημαίνει ότι θα αυξηθεί το δημόσιο χρέος μέχρι και 50% του ΑΕΠ.
 
Για να αποφύγει η Κύπρος το πλήρες μνημόνιο, θα πρέπει να εξασφαλίζει δάνεια για δημοσιονομική στήριξη από τη Ρωσία ή την Κίνα, αλλά μέχρι στιγμής οι προσπάθειες της Λευκωσίας δεν έχουν καταλήξει, με αποτέλεσμα να διαφαίνεται ως η πλέον πιθανή λύση η προσφυγή στους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ΔΝΤ .
 
Στην περίπτωση αυτή, θα γίνει η τέταρτη χώρα μετά την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία με φουλ μνημόνιο και ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ. Θα περιλαμβάνει δημοσιονομική προσαρμογή, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
 
Αυτό θα οδηγήσει σε σαρωτικές αλλαγές στην Κύπρο, όπως η κατάργηση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ), η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, και, γενικότερα, σε συρρίκνωση πολλών κοινωνικών κεκτημένων, πέραν των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων, με στόχο την αύξηση των εσόδων.
 
Επίσκεψη της τρόικας
 
Αναφορικά με τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί μετά την επίσημη υποβολή του κυπριακού αιτήματος, ο εκπρόσωπος του Ολι Ρεν δήλωσε, χθες, ότι κλιμάκιο της τρόικας θα πάει στη Λευκωσία, προκειμένου να συζητήσει με τις κυπριακές αρχές για το πρόγραμμα και τους όρους της στήριξης. Μάλιστα, άφησε ανοικτό το θέμα πραγματοποίησης τηλεδιάσκεψης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, πριν από την προγραμματισμένη σύνοδο του Εurogroup, στις 9 Ιουλίου.
 
Ερωτηθείς σχετικά με τους όρους της στήριξης και το ρόλο του ΔΝΤ, ο εκπρόσωπος διευκρίνισε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το ακριβές αίτημα των κυπριακών αρχών. Εάν υπάρξει συνολική στήριξη, δηλαδή στο χρηματοπιστωτικό και στο δημοσιονομικό τομέα, τότε πάμε για ένα πλήρες πρόγραμμα, με ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ, όπως έγινε στις περιπτώσεις της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, ανέφερε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι όλα αυτά θα καθοριστούν από το Eurogroup, με βάση το τι θα ζητήσει η Κύπρος.
 
Στην περίπτωση που η στήριξη αφορά μόνο το χρηματοπιστωτικό τομέα, τότε θα ισχύσει αυτό που έγινε με την Ισπανία, δηλαδή οι όροι θα περιορίζονται στην εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά παράλληλα θα παρακολουθείται στενά και η τήρηση του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, στο πλαίσιο της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος. Υπενθυμίζεται ότι στην Ισπανία δεν υποβλήθηκαν πρόσθετοι όροι στο δημοσιονομικό τομέα, ωστόσο η επίτευξη των στόχων θα συνδέεται με την εκταμίευση των δόσεων της στήριξης.
 
Η διαπραγμάτευση της τρόικας με τη Λευκωσία, στην περίπτωση που υπάρξει φουλ μνημόνιο, θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες ενέργειες, που θα πρέπει να γίνουν στο δημοσιονομικό τομέα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
 
Οι συζητήσεις θα γίνουν με βάση τις συστάσεις που είχε δώσει η Κομισιόν στη δημοσιότητα στις 30 Μαΐου, για όλα τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο της νέας οικονομικής διακυβέρνησης. Ωστόσο, αυτή τη φορά για την Κύπρο θα λάβουν τη μορφή μνημονιακής «συνταγής» και θα πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά.
 
Σε μια «ακτινογραφία» της κυπριακής οικονομίας, η Κομισιόν σημειώνει στην εαρινή έκθεσή της ότι η Κύπρος επηρεάζεται από ένα σημαντικό και επίμονο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, σημαντικό χρέος στον ιδιωτικό τομέα, διευρυνόμενα ετήσια ελλείμματα των δημόσιων οικονομικών και μεγάλη έκθεση του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα.
 
Ζητούσε από την κυπριακή κυβέρνηση τη λήψη πρόσθετων μέτρων για να επιτευχθεί μια διατηρήσιμη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος το 2012, καθώς επίσης και αυστηρό έλεγχο των δημόσιων δαπανών, βελτίωση της φοροεισπρακτικού μηχανισμού και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
 
Ζητούσε την εναρμόνιση της εποπτείας των συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, σύμφωνα με τα πρότυπα που ισχύουν για τις εμπορικές τράπεζες, και ενίσχυση των κανονιστικών διατάξεων για την αποτελεσματική ανακεφαλαιοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, προκειμένου να περιοριστεί η έκθεση του χρηματοπιστωτικού τομέα σε εξωτερικές κρίσεις.
 
Πάντως, εκείνο που θα προσπαθήσει να αποφύγει η Λευκωσία στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, είναι η αύξηση του φόρου στη κέρδη των επιχειρήσεων, ο οποίος ανέρχεται σήμερα σε 10% και είναι από τους χαμηλότερους στην Ε.Ε., δεδομένου ότι η χαμηλή φορολογία προσελκύει ξένες επενδύσεις. Το γεγονός ότι η Ιρλανδία στο μνημόνιό της κατάφερε να διατηρήσει και αυτή το φόρο σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα (12%), αποτελεί προηγούμενο που θα επικαλεστεί και η κυπριακή κυβέρνηση.
 
O πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σε γραπτή δήλωσή του, που εξέδωσε τη Δευτέρα το βράδυ, χαιρετίζει την υποβολή επίσημου αιτήματος χρηματοδοτικής στήριξης που έλαβε από τις κυπριακές αρχές.
 
Οπως επισημαίνει, το αίτημα θα εξεταστεί άμεσα και θα δοθεί επίσημη απάντηση στην Κύπρο. Προσθέτει, στη συνέχεια, ότι «το Eurogroup θα δώσει εντολή στην Κομισιόν, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, να διαπραγματευθεί τους αναγκαίους όρους αυτής της βοήθειας».
 
«Οι όροι αυτοί θα περιλαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των κυριότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία, πρωτίστως του χρηματοπιστωτικού τομέα, και αναμένω ότι η Κύπρος θα δεσμευθεί με αποφασιστικότητα στις απαραίτητες δράσεις», καταλήγει η δήλωση του προέδρου του Εurogroup.
 
Συστάσεις μέτρων από την Κομισιόν
 
Η Κομισιόν συνιστούσε, μεταξύ άλλων, στη Λευκωσία την ανάληψη των παρακάτω δράσεων:
 
– Τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, την αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών φτώχειας ανάμεσα στους ηλικιωμένους και την ευθυγράμμιση του ορίου συνταξιοδότησης, καθώς επίσης την ολοκλήρωση εθνικού σχεδίου υγείας.
 
– Την άρση αδικαιολόγητων εμποδίων στις αγορές υπηρεσιών, ιδίως μέσω της βελτίωσης της εφαρμογής της οδηγίας των υπηρεσιών σε τομείς με το μεγαλύτερο δυναμικό ανάπτυξης, περιλαμβανομένου του τουρισμού.
 
– Τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω και της μεταρρύθμισης του συστήματος Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με την εθνική πρακτική. Μάλιστα, όπως αναφέρει η Κομισιόν, το υπάρχον σύστημα τιμαριθμοποίησης των μισθών περιορίζει το βαθμό κατά τον οποίο οι μισθοί αντανακλούν διαφορές στην παραγωγικότητα ανά τομέα και έχει ως αποτέλεσμα να υπονομεύει την ευελιξία και να προκαλεί απώλεια ανταγωνιστικότητας.
 
Η εαρινή έκθεση της Κομισιόν για την κυπριακή οικονομία επισημαίνει ότι το 2012 η οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο αναμένεται να υποχωρήσει κατά 0,8%. Ωστόσο, η αύξηση του χρέους λόγω του δανεισμού θα οδηγήσει και σε νέα αύξηση των ελλειμμάτων, καθιστώντας αναπόφευκτη τη λήψη «πακέτου» δημοσιονομικών μέτρων.