Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα ευρώ, Βάλντις Ντομπρόβσκις υπογράμμισαν την ανάγκη ενίσχυσης και ολοκλήρωσης της ΟΝΕ, παρουσιάζοντας μια συγκεκριμένη «εργαλειοθήκη» για τα επόμενα δύο έτη (ως τις ευρωεκλογές του 2019), καθώς και έναν οδικό χάρτη για το τι μπορεί να ακολουθήσει ως το 2025.
Ο Π. Μοσκοβισί υπογράμμισε την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θα πρέπει να προωθηθεί η σύγκλιση ανάμεσα στις οικονομίες της ευρωζώνης, έναντι μιας ευρωζώνης των δύο ταχυτήτων που θα επέφερε σοβαρά προβλήματα. Σύμφωνα με τον Επίτροπο Οικονομίας, η οικονομική ανάπτυξη στην ευρωζώνη παραμένει «εύθραυστη» και μια απόκλιση στις οικονομίες της ευρωζώνης θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση των πολιτικών αποκλίσεων και των άκρων. «Το ευρώ είναι ήδη σύμβολο ενότητας και εγγύηση σταθερότητας για τους Ευρωπαίους. Θα πρέπει τώρα να γίνει όχημα για την ευημερία όλων. Μόνο με την αντιστροφή των οικονομικών και κοινωνικών αποκλίσεων στη ζώνη του ευρώ θα μπορέσουμε να νικήσουμε τον επικίνδυνο λαϊκισμό που τροφοδοτούν οι αποκλίσεις αυτές. Έχει έρθει πλέον η στιγμή να ολοκληρώσουμε το ταξίδι που αρχίσαμε στο Μάαστριχτ προς μια πραγματική οικονομική και νομισματική ένωση, με ισχυρούς θεσμούς και δημοκρατική λογοδοσία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Π. Μοσκοβισί.
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις επισήμανε ότι το ευρώ παραμένει ανοιχτό σε όλες τις χώρες της ΕΕ και εξήγησε ότι οι σημερινές προτάσεις της Επιτροπής αποτελούν τη βάση για την έναρξη μιας συζήτησης σχετικά με την εμβάθυνση της ΟΝΕ. «Το εγχείρημα του ευρώ αποτελούσε υπόσχεση ευημερίας. Η τήρηση της υπόσχεσης αυτής για τις μελλοντικές γενιές απαιτεί να επιδείξουμε το αναγκαίο πολιτικό θάρρος. Σήμερα παρουσιάζουμε διάφορες ιδέες που θα πρέπει να συμβάλουν στη δημιουργία ενός κοινού οράματος για το ευρώ, καθώς και συγκεκριμένα μέτρα για την επίτευξη του σκοπού αυτού», ανέφερε ο Β. Ντομπρόβσκις.
Τα βήματα προς την ευρύτερη «ενοποίηση»
Ειδικότερα, οι προτάσεις της Επιτροπής για μια πιο αποτελεσματική και σταθερή Οικονομική και Νομισματική Ένωση, βασίζονται σε τρεις τομείς:
Πρώτον, στην ολοκλήρωση μιας πραγματικής Χρηματοοικονομικής Ένωσης, η οποία περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και την πρόοδο όσον αφορά στη μείωση και τον επιμερισμό των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα, με μέτρα που θα καθιστούν τις ευρωπαϊκές τράπεζες πιο ανθεκτικές. Στο πλαίσιο αυτό, η προώθηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών είναι υψίστης σημασίας, προκειμένου να προσφερθούν διαφορετικές και καινοτόμες δυνατότητες χρηματοδότησης για την πραγματική οικονομία, μεταξύ άλλων, μέσω των κεφαλαιαγορών.
Δεύτερον, στην επίτευξη μιας πιο ολοκληρωμένης Οικονομικής και Δημοσιονομικής Ένωσης. Ήδη η έκθεση των πέντε προέδρων αναγνωρίζει τη σύγκλιση προς πιο ανθεκτικές οικονομικές και κοινωνικές δομές στα κράτη μέλη ως ουσιαστικό στοιχείο για την επιτυχία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης μακροπρόθεσμα. Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ενισχύσουν ήδη υφιστάμενα μέσα, όπως το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συντονισμού της οικονομικής πολιτικής ή η σύνδεση της χρηματοδοτικής στήριξης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Τρίτον, εδραίωση της δημοκρατικής λογοδοσίας και ενίσχυση των θεσμών της ζώνης του ευρώ. Η Επιτροπή θεωρεί ότι για να ενισχυθεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση, τα κράτη μέλη πρέπει να δεχθούν να μοιράζονται περισσότερες αρμοδιότητες και αποφάσεις για θέματα της ζώνης του ευρώ, μέσα σε ένα κοινό νομικό πλαίσιο. Μία από τις προτάσεις της Επιτροπής είναι η πιθανή συγχώνευση των ρόλων του Επιτρόπου Οικονομίας και του Προέδρου του Eurogroup και ο διορισμός ενός μόνιμου προέδρου του Eurogroup (ή υπουργού οικονομικών της ευρωζώνης), πλήρους απασχόλησης. Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, τη δημιουργία ενός υπουργείου οικονομικών της ευρωζώνης που θα μπορούσε να αναλάβει καθήκοντα οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών-μελών, υπό την ευθύνη του προέδρου της ευρωζώνης. Επιπλέον, αντικείμενο συζήτησης για δημόσιο διάλογο αποτελεί το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ταμείου της ζώνης του ευρώ -ενδεχομένως με έναν προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ- καθώς και ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, που θα αποτελεί την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), αφού προηγουμένως ο ESM ενσωματωθεί στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ.
Το παρόν έγγραφο «προβληματισμού» είναι το τρίτο κατά σειρά από τα πέντε που έχουν εξαγγελθεί στη Λευκή Βίβλο σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, η οποία σκιαγραφεί τις κύριες προκλήσεις και ευκαιρίες για την Ευρώπη κατά την επόμενη δεκαετία. Με το παρόν έγγραφο, η Επιτροπή προσκαλεί όλους να εκφράσουν τις απόψεις τους για το μέλλον της ΟΝΕ, ως μέρος του ευρύτερου διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης.