Europlus 1: Δεκαετίες σκληρών μέτρων για την Ελλάδα

Της Χριστίνας Βασιλάκη
Ανταποκρίτριας του TPP στις Βρυξέλλες

Μπορεί η επερχόμενη Σύνοδος Κορυφής (24-25 Οκτωβρίου) να βάζει ως προτεραιότητες στην ατζέντα της τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την εξάλειψη της νεανικής ανεργίας, την προώθηση της ανάπτυξης και την ενδυνάμωση της κοινωνικής διάστασης της Ευρωζώνης, ωστόσο αυτό που περιμένει την Ελλάδα είναι ad hoc σκληρά μέτρα με αντάλλαγμα τη συνέχεια της βοήθειας από τους δανειστές και στενή εποπτεία για δεκαετίες, ακόμα και μετά τη λήξη του προγράμματος.
 
Αν το «πακέτο έξι μέτρων» για την αντιμετώπιση της κρίσης που μπήκε σε εφαρμογή το Δεκέμβριο του 2011 ήταν μια από τις πρώτες κινήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διεισδύσει στα δημοσιονομικά των κρατών μελών, σε μια προσπάθεια ελέγχου και επιβολής κυρώσεων στους«κακούς μαθητές», η συνέχεια είναι ακόμα πιο τρομακτική, αν και περιορίζεται σε ένα «πακέτο δύο μέτρων», αρχής γεννομένης από τον τρέχοντα μήνα.
 
Sixpack, twopack και Δημοσιονομική Ένωση
 Πολύ πρακτικά, το «πακέτο έξι μέτρων» αφορά το σύνολο των κρατών μελών και θέτει γενικούς κανόνες ώστε κάθε χώρα να παραμένει εντός των ορίων στο δημόσιο έλλειμμα (3% του ΑΕΠ) και το δημόσιο χρέος (60% του ΑΕΠ). Στην περίπτωση που παρουσιαστεί επίπεδο χρέους άνω του 60%, θα πρέπει κάθε χρόνο να έχει πτωτική τάση. Το εν λόγω πακέτο συγκεκριμενοποιεί περισσότερο τους κανόνες για τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, προσθέτοντας και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
 
Το  νεοεισαχθέν «πακέτο δύο μέτρων» πάει ένα βήμα παραπέρα. Αφορά μόνο τις χώρες της Ευρωζώνης και στην ουσία θεσπίζει έναν μόνιμο παρατηρητή/ελεγκτή των δημοσίων οικονομικών τους, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό γίνεται μέσα από την τακτική παρακολούθηση και την αξιολόγηση των σχεδίων εθνικών προϋπολογισμών, καθώς και τη διασφάλιση της διόρθωσης των υπερβολικών ελλειμμάτων από νωρίς. Με άλλα λόγια, το ετήσιο σχέδιο προϋπολογισμού κάθε μέλους της Ευρωζώνης θα κατατίθεται κάθε χρόνο μέχρι τις 15 Οκτωβρίου στην Κομισιόν και θα επιστρέφεται προς διόρθωση σε περίπτωση που δεν κριθεί ικανοποιητικό.
 
 Όσο για τις χώρες με έλλειμμα και «οικονομικές δυσκολίες», τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο. Μεταξύ άλλων:
-Σκληρές οικονομικές συνέπειες όσον αφορά τις εκταμιεύσεις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον μελλοντικό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την υποδεικνύουσα πολιτική ( η γνωστή στην Ελλάδα τακτική εκβιασμού πριν από κάθε δόση).
 
-«Χαλάρωση» των κανόνων που προέρχονται από άλλους μηχανισμούς παρακολούθησης μακροοικονομικών ανισορροπιών (όπως για παράδειγμα το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, στο πλαίσιο του οποίου οι χώρες υποχρεούνται να πιάσουν και άλλους στόχους όπως η ανάπτυξη, η αντιμετώπιση της ανεργίας, οι στρατηγικοί στόχοι «Ευρώπη 2020» κ.λπ.).
 
-Και τέλος, διαρκής εποπτεία ακόμα και μετά το τέλος των προγραμμάτων, εφόσον δεν έχει εξοφληθεί το 75% των δανείων που έχουν λάβει από ένα ή περισσότερα άλλα κράτη-μέλη, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) ή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). (οι τωρινοί υπολογισμοί θέλουν την Ελλάδα να φτάνει αυτό το ποσοστό αποπληρωμής όχι πριν το 2040).
 
Για την Ευρωζώνη ή για τη Γερμανία;
 Τα παραπάνω δεσμευτικά πλαίσια, που έχουν επικυρωθεί από όλα τα αρμόδια όργανα της ΕΕ και των κρατών, καθρεφτίζουν στο σύνολό τους την ευρωπαϊκή στρατηγική για την επίτευξη της σταθερότητας και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι δεν εξυπηρετούν κανέναν άλλο σκοπό από την επίτευξη σταθερότητας και ανταγωνιστικότητας για την ίδια την ηγέτιδα της ΕΕ, τη Γερμανία.
 
Όπως δημοσιεύουν πολλά ελληνικά και ξένα μέσα, τη Δευτέρα δημοσιεύτηκε «από λάθος», όπως είπε εκπρόσωπος της Κομισιόν στην Καθημερινή, έκθεση που αναφέρει ότι η παράλληλη με τις ελλειμματικές χώρες λήψη μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής στη Γερμανία και σε άλλες χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης επιδείνωσαν την οικονομική κατάσταση στο Νότο. Με άλλα λόγια, η Γερμανία συνέχισε να είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική ως προς τις χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα λιτότητας και προσαρμογής μη αφήνοντας καμία ελπίδα ανάκαμψης.
 
Και ευρωπαϊκή «αλληλεγγύη»
Όσο για τα σπουδαία που έρχονται, το Βρετανικό think tank, Open Europe, δημοσίευσε την Τρίτη απόσπασμα από τα -πρώιμα συνταγμένα- Συμπεράσματα της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής (24-25 Οκτωβρίου), τα οποία διέρρευσαν και ίσως να είναι διαφωτιστικά για τις προθέσεις ορισμένων αρχηγών κρατών. Το εν λόγω απόσπασμα αναφέρει ότι «το έργο του Συμβουλίου θα συνεχιστεί για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των συμβατικών ρυθμίσεων και των σχετικών μηχανισμών αλληλεγγύης». Σύμφωνα με το Open Europe, αυτή η φράση αντικατοπτρίζει τη θέση της Γερμανίας ως βασικού δανειστή, η οποία δεν είναι άλλη από το εκβιαστικό παιχνίδι των ad hoc συμφώνων μεταρρυθμίσεων, γνωστό και ως «αν-θέλετε-αλληλεγγύη-πάρτε-τα-μέτρα-που-σας-υποδεικνύω».
 
Η έκθεση που δημοσιεύτηκε «από λάθος», εδώ: http://blogs.ft.com/brusselsblog/files/2013/10/GermanySpillovers.pdf