«Κρατάμε τη μορφή της Δημοκρατίας αλλά χάνουμε το περιεχόμενο».

«Η Δημοκρατία είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να μην έχουμε δικτατορία. Και δεν έχουμε Δημοκρατία… Η κυβέρνηση καταφεύγει στην καταστολή γιατί δεν έχει συναίνεση και ξέρει πως θα έχει ακόμη λιγότερη συναίνεση».

Η πρώτη ρήση, του Κώστα Λαπαβίτσα, και η δεύτερη, του Θανάση Καμπαγιάννη, ήταν οι πιο χαρακτηριστικές περιλήψεις των λόγων που οδήγησαν μια σειρά δημοκρατικούς πολίτες, από όλο το πραγματικά δημοκρατικό τόξο, πανεπιστημιακούς, νομικούς, καλλιτέχνες, συνδικαλιστές, δημοσιογράφους, ανθρώπους από κάθε κοινωνικό χώρο, να προχωρήσουν σε ένα ευρύτατο κάλεσμα μιας «μονοθεματικής πρωτοβουλίας», όπως χαρακτηριστικά την ονόμασαν, που θα έχει ως στόχο την σύμπραξη όλων μας στην υπεράσπιση των συνταγματικών, δημοκρατικών και συνδικαλιστικών μας δικαιωμάτων που θίγονται.

Οι άξονες θα είναι τρεις, όπως είπε, ανοίγοντας την σημερινή ενημέρωση για την οργάνωση και τη δράση του Δικτύου Υπεράσπισης Δημοκρατικών Ελευθεριών, ο καθηγητής του Παντείου, Δημήτρης Καλτσώνης.

Η τεκμηριωμένη ενημέρωση για τα ζητήματα δημοκρατικών ελευθεριών, η συμβολή στη συνένωση και σύγκληση όλων των προσπαθειών με αντίστοιχο περιεχόμενο και η συμβολή στην εγρήγορση του ελληνικού λαού. Ήδη προς αυτή την κατεύθυνση το Δίκτυο έχει δημιουργήσει ομάδες εργασίας και δράσης, που εργάζονται σε συνταγματικά, νομικά και εργασιακά και θα ασχοληθούν και  με το θέμα της ενημέρωσης – θέμα κεντρικό στις προθέσεις όλων μας.

Όπως τόνισε ο κος Καλτσώνης, όλοι όσοι συναντήθηκαν και πήραν την πρωτοβουλία, «πανεπιστημιακοί, συνδικαλιστές, καλλιτέχνες, δικηγόροι…» έχουν ήδη νοιώσει στο πετσί τους «τα συστημικά και επανειλλημένα πλήγματα στις δημοκρατικές ελευθερίες, τον κίνδυνο για τη Δημοκρατία. Που, μπορεί να μην είναι κάτι καινούριο, αλλά σήμερα το ένα πλήγμα ακολουθεί το άλλο… από την παράνομη απαγόρευση της πορείας στο Πολυτεχνείο, μέχρι τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης, την απόλυση συνδικαλιστή γιατρού που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης, η μία δυσάρεστη έκπληξη ακολουθεί την άλλη».

Αυτή η διαπίστωση οδήγησε στην απόφαση να δράσουν, «να ενώσουμε τις φωνές μας, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και από το μερικό Εμείς να περάσουμε στο μεγάλο Εμείς», για την ενημέρωση και προάσπιση των κεκτημένων του Ελληνικού λαού, που όπως τονίστηκε από πολλούς ομιλητές, και με τη φράση του καθηγητή Στράτου Γεωργούλα, «κερδήθηκαν με αγώνες και αίμα». Ο κος Γεωργούλας, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, θύμισε επίσης τις εικόνες καταστολής όταν έφταναν στα νησιά «που τα έχουν μετατρέψει στις μεγαλύτερες φυλακές ψυχών», τα ΜΑΤ «καραβιές από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη»

Στην ιδρυτική του διακήρυξη, το Δίκτυο ανέφερε άλλωστε, ό,τι «ποτέ άλλοτε από τη μεταπολίτευση δεν συσσωρεύτηκαν τόσα άμεσα πλήγματα και αντιδημοκρατικές θεσμικές παρεμβάσεις που ενισχύουν την αστυνομική βία και αυθαιρεσία», ένα φαινόμενο που έχει ενταθεί τον τελευταίο χρόνο καθώς, η πανδημία «αξιοποιείται συστηματικά ως πρόσχημα για την παραβίαση του Συντάγματος και τη δραστική συρρίκνωση των ελευθεριών», με αποτέλεσμα «η κοινωνία μας βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μιας ιστορικής οπισθοδρόμησης».

Αν και το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, «η Ελλάδα αποτελεί περίπτωση από μόνη της, γιατί η κοινωνία και η οικονομία είναι σε βαθύτερη κρίση, οπότε είναι και εντονότερη η αντιδημοκρατική αντίδραση.. Δεν είμαστε πλειοψηφία. Όμως είδαμε ήδη, και στη Νέα Σμύρνη, πως υπάρχει μια πολύ δυναμική μειοψηφία. Και έχουμε σημαντικό ρόλο να παίξουμε. Ιδέες, προτάσεις, αναλύσεις, σε όσα δε μπορεί να παράγει η κοινωνία αυτόματα από τα κάτω, έτσι όμως που να έρθουν σε επαφή και σχέση αντιδράσεις και κινήματα. Είμαστε μεν μονοθεματική πρωτοβουλία, όμως χρειάζονται και οι πολυθεματικές, η σύνδεση με άλλες δράσεις και ενέργειες, ένα ευρύτερο μέτωπο», ανέφερε ο Κώστας Λαπαβίτσας, που όπως και άλλοι ομιλητές, μεταξύ των οποίων και η συνδικαλίστρια Κατερίνα Γιαννοπούλου, αναφέρθηκε ειδικά στην δίωξη του γιατρού κου Καταραχιά, που έχει μπει στο στόχαστρο για την συνδικαλιστική του δράση.

Το σκηνικό που ζούμε σήμερα «έρχεται από παλιά» ανέφερε ο γνωστός νομικός Δημήτρης Σαραφιανός, τονίζοντας ότι τα πρώτα βήματα προς την κατάργηση των συνταγματικών μας ελευθεριών ήρθαν με τη μορφή των αντιτρομοκρατικών νόμων και τις παραβιάσεις των διεθνών συνθηκών για το προσφυγικό δίκαιο. Ο κος Σαραφιανός αναφέρθηκε στην «σωρεία αντισυνταγματικών νόμων» που πέρασε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, για τις διαδηλώσεις, την αστυνομία στα πανεπιστήμια, τον πτωχευτικό, αλλά και τις «πρακτικές που παραβιάζουν ακόμη και τις διατάξεις των αντισυνταγματικών αυτών νόμων» τους. Είναι μια κατάσταση που «απαιτεί ενότητα, διότι δεν ορρωδούν προ ουδενός» και «ενότητα για να αντισταθούμε στη λαίλαπα που έρχεται και εντείνεται, ανεξάρτητα από ποιά κυβέρνηση».

Τα δάνεια από ξένες νομοθεσίες, οι οποίες δεν συνάδουν με το Ελληνικό σύνταγμα, επεσήμανε ο νομικός και συγγραφέας Δημήτρης Μπελαντής, αναφερόμενος και στους κινδύνους που εγγυμονεί ένα «πανοπτικό κράτος» που μας έχει «υπό καθημερινή επιτήρηση».

Oι θέσεις για την αστυνομική αυθαιρεσία

Σε πρώτο στάδιο, μετά τη συνέντευξη Τύπου, η Πρωτοβουλία παρουσίασε τις αναλυτικές θέσεις της για την αστυνομική αυθαιρεσία:

  • Άμεσα να διωχθούν ποινικά όλοι οι παρανομούντες αστυνομικοί και να αποταχθούν από το σώμα.
  • Μείωση της χρηματοδότησης για την αστυνόμευση και διοχέτευση των κονδυλίων για την αναβάθμιση της δημόσιας υγείας και παιδείας.
  • Τερματισμό των πρακτικών ασφυκτικής, αντισυνταγματικής αστυνόμευσης και διάλυσης των λαϊκών συναθροίσεων.
  • Κατάργηση των νομοθετικών διατάξεων που περιορίζουν τις λαϊκές ελευθερίες και, ιδίως, το δικαίωμα στην απεργία, στις συναθροίσεις, στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών (ιδίως των προδήλως αντισυνταγματικών ν. 4703/2020 περί συναθροίσεων, ν. 4777/2021 περί πανεπιστημιακής αστυνομίας).
  • Κατάργηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας και των σχετικών συνθηκών, όπως είναι το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και παράδοσης, οι αντιτρομοκρατικές συμφωνίες και οι συναφείς συμφωνίες έκδοσης και δικαστικής συνδρομής.
  • Κατάργηση ιδίως του αντισυνταγματικού π.δ. 141/1991, το οποίο είναι βασική πηγή της αστυνομικής αυθαιρεσίας, αλλά και τροποποίηση όλης της συναφούς αστυνομικής νομοθεσίας (ιδίως του άρθρου 29 του π.δ. 178/2014). Χρειάζεται νέο νομικό πλαίσιο, το οποίο θα διέπει την οργάνωση, τη λειτουργία και τον προσανατολισμό των σωμάτων ασφαλείας. Δημοκρατική αναμόρφωση του σχετικού ποινικού και πειθαρχικού δικαίου.
  • Διάλυση φασιστικών, παρακρατικών θυλάκων και μηχανισμών στα σώματα ασφαλείας. Κατάργηση διεφθαρμένων υπηρεσιών και τομέων.
  • Αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου και της εκπαίδευσης των υπηρετούντων στα σώματα ασφαλείας ώστε να παρέχεται υψηλό επιστημονικό και τεχνικό επίπεδο μόρφωσης παράλληλα με την εμπέδωση πνεύματος δημοκρατίας, προσήλωσης στο λαό και στο Σύνταγμα.

Το κείμενο της πρώτης διακήρυξης με τις υπογραφές: