Τη διεύρυνση της λίστας των ενδεχόμενων κυρώσεων κατά της Τουρκίας αποφάσισαν οι ηγέτες της Ευρώπης, μία κίνηση η οποία όπως φαίνεται δεν ικανοποιεί την Αθήνα. Ειδικότερα, η κίνηση αυτή σχετίζεται με τις «μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Όπως μεταδίδει ο Guardian, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να επιβάλουν κυρώσεις σε έναν απροσδιόριστο αριθμό Τούρκων αξιωματούχων και άλλων που εμπλέκονται στη γεώτρηση φυσικού αερίου στην ανατολική μεσόγειο.
Όπως ανάφερε και η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, οι ηγέτες συμφώνησαν ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και ‘Άμυνας, Ζοζέπ Μπορέλ, να καταρτίσει έως τον προσεχή Μάρτιο ένα ευρύτερο πλαίσιο για όλο το φάσμα των ευρώ – τουρκικών σχέσεων, αλλά και τις ειδικές κυρώσεις κατά αξιωματούχων που προαναφέρθηκαν.
Επιπλέον, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη σύνοδο κορυφής να συζητηθεί το θέμα των εξαγωγών όπλων στην Τουρκία μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ και σε συντονισμό με την επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.
At #EUCO conclusions were adopted on Eastern Mediterranean pic.twitter.com/y7djq3BWRd
— Barend Leyts (@BarendLeyts) December 11, 2020
Στο κείμενο των συμπερασμάτων ζητούν αποκλιμάκωση της έντασης με την Ελλάδα και επαφές μεταξύ των δύο χωρών. Η Καγκελάριος χαρακτήρισε το κείμενο των συμπερασμάτων ισορροπημένο, σημειώνοντας την καταδίκη για τις πράξεις της Τουρκίας στα Βαρώσια που αφορά την Κύπρο και την καταγραφή για τις κινήσεις του Ορούτς Ρέις που αφορά την Ελλάδα
Στο κείμενο υπήρχε και η έκκληση προς την Τουρκία για υπεύθυνη διαχείριση του προσφυγικού, κάτι που -όπως μεταφέρει το Politico- τελικά δεν γράφτηκε στο τελικό κείμενο. Άξιο σημασίας είναι το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων» για το Κυπριακό στο πλαίσιο της λύσης των Ηνωμένων Εθνών και «αναμένει το ίδιο από την Τουρκία», την οποία καλεί να σεβαστεί τις αποφάσεις των Εθνών σχετικά με τα Βαρώσια.
Ο πρόεδρος Ερντογάν πριν λίγες ημέρες είχε δηλώσεις ότι ενδεχόμενες κυρώσεις κατά της Τουρκίας από την ΕΕ δεν θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο, και πρόσθεσε ότι η ΕΕ ποτέ δεν κινήθηκε με ειλικρίνεια και ποτέ δεν κράτησε τις υποσχέσεις της.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρεται πως «ορισμένες χώρες μέλη, καταχράστηκαν την αλληλεγγύη και το δικαίωμα βέτο των μελών της Ε.Ε. Τα μαξιμαλιστικά αιτήματα που έθεσαν και η άδικη στάση απέναντι στην Τουρκία, οδήγησαν την ΕΕ και την Τουρκία σε έναν φαύλο κύκλο. Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα επιζήμια για την Τουρκία και την ΕΕ για τα κοινά μας συμφέροντα όπως και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα».
Η Άγκυρα αναφέρει πως «απορρίπτει τη μεροληπτική και παράνομη στάση της Ε.Ε. που γνωρίζουμε ότι η πλειοψηφία της ΕΕ δεν υιοθετεί. Αλλά αναγκαστικά τέθηκαν στα συμπεράσματα της Διάσκεψης Κορυφής της ΕΕ στις 10 Δεκεμβρίου, λόγω αλληλεγγύης και πίεσης βέτο, για τα περιφερειακά ζητήματα όπως της Ανατολικής Μεσόγειου, το Αιγαίο και την Κύπρο».
«Η Τουρκία, παρά τα προκλητικά βήματα της Ελλάδας, για σταθερότητα στην περιοχής έχει πάντα δηλώσει πως είναι έτοιμη άνευ όρων διερευνητικές συνομιλίες».
«Αν η Τουρκία πήρε το μήνυμα αυτό θα φανεί εν ευθέτω χρόνω»
Είναι η πρώτη φορά που δίνεται ρητή εξουσιοδότηση στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ να καταγράψει στο χαρτί τις επιλογές και τα εργαλεία που έχει στην διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα, ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη τύπου μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής.
«Αν η Τουρκία πήρε το μήνυμα αυτό θα φανεί εν ευθέτω χρόνω», σημείωσε επαναλαμβάνοντας πως η Ευρώπη έκανε ένα βήμα, «έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα στην Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά», υποστήριξε ο πρωθυπουργός.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας διευρύνοντας τη λίστα προσώπων και οντοτήτων που εμπλέκονται σε παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν σταμάτησε όμως εδώ, έδωσε εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, αλλά και στην Επιτροπή, να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το Μάρτιο του 2021 γραπτή έκθεση που θα άφορα ολοκληρωμένα όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων και θα περιλαμβάνονται σε αυτή όλα τα εργαλεία και η επέκταση των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Η καταδίκη της Ευρώπης υπήρξε απολύτως κατηγορηματική η γείτονα χώρα καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Η αποχή από παράνομες δραστηριότητες είναι προϋπόθεση στο κείμενο συμπερασμάτων», συνέχισε.
«Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης αναφέροντας πως η απειλη κυρώσεων αποτελεί το καλύτερο εργαλείο πιεσης για να αλλάξει συμπεριφορά η Τουρκια.
«Δεν θέλουμε την Τουρκια να είναι ένας προκλητικός και επιθετικός γείτοντας, δεν είναι προς όφελος κανενός. Αν επιμένει να συνεχίσει, υπάρχουν πια κυρώσεις. Ήδη αποφασίστηκαν οι πρώτες, και στον ορίζοντα θα υπάρχει ένα ουσιαστικό πλαίσιο κυρώσεων με μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο. Η φιλοσοφία της σχέσης ΕΕ – Τουρκια εξακολουθεί στον πυρήνα της να ισχύει, η Τουρκία καλείται να αλλάξει συμπεριφορά να αντιληφθεί ότι η πολιτική αυτή είναι αδιέξοδη, με κόστος για τον τουρκικό λαό και πιστεύω ότι έχει γίνει απολύτως αντιπληπτό ότι η Ευρώπη με τους δικούς της ρυθμούς κινείται ενωμένη, στηρίζει την Ελλάδα και την Κύπρο και είναι παρούσα στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο» σημείωσε.
«Εξελιξεις που αφορούν και την ίδια», πρόσθεσε.
Απογοήτευση στην Αθήνα
«Το πλαίσιο του κειμένου συμπερασμάτων θα μπορούσε να είναι καλύτερο και πιο αποφασιστικό. Έχει σημασία πως η ΕΕ δείχνει πως προχωρά στη σωστή κατεύθυνση με αργά βήματα, αλλά δεν πρέπει να κλωτσάμε, να πετάμε το τενεκεδάκι προς τα κάτω» δήλωσε στην ενημέρωση των δημοσιογράφων ο Στέλιος Πέτσας, όταν ρωτήθηκε για τα της Συνόδου Κορυφής και συγκεκριμένα για την προοπτική κυρώσεων κατά της Τουρκίας για την επιθετική συμπεριφορά της κατά Ελλάδος και Κύπρου.
Στη συνέχεια στάθηκε, ωστόσο, στο ότι επεκτείνεται η λίστα κυρώσεων και ότι δίνεται εντολή στον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και ‘Αμυνας, Ζοζέπ Μπορέλ να καταρτίσει έως τον προσεχή Μάρτιο ένα ευρύτερο πλαίσιο για όλο το φάσμα των ευρώ – τουρκικών σχέσεων, αλλά και πως επαναλαμβάνεται η καταδίκη των τουρκικών προκλήσεων.
Από την πλευρά του ο βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος σχολίασε πως: «Προφανώς δεν είμαι ικανοποιημένος με τα μέτρα που ελήφθησαν. Σε σχέση με αυτά που είχε πει η Ε.Ε. τον Οκτώβριο, έχουμε υπαναχώρηση. Η τελευταία παράγραφος των Συμπερασμάτων είναι εντελώς απογοητευτική. Αναμένει να δει τι θα κάνουμε σε συνεργασία με την Αμερική για την Τουρκία». Και πρόσθεσε με νόημα: «Η Ε.Ε. ή έχει ή δεν έχει στρατηγική γι’ αυτή την περιοχή. Ή η κάθε χώρα έχει τη δική της στρατηγική έναντι της περιοχής. Επίσης, δεν υπάρχει στο κείμενο των Συμπερασμάτων ούτε λέξη για το κράτος Δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία». Επανέλαβε δε πως σε σχέση με τη Σύνοδο του Οκτωβρίου το χθεσινό κείμενο αποτελεί υπαναχώρηση.
«Ο Μητσοτάκης είναι απολύτως ανίκανος να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας»
Ως το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα, για την Ελλάδα χαρακτηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, σχετικά με την Τουρκία.
«Αποδεικνύουν ότι ο κ Μητσοτάκης είναι απολύτως ανίκανος να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας, την πιο κρίσιμη στιγμή», σημειώνει σε ανακοίνωσή του, και προσθέτει:
«Το 2020 είδαμε την πιο σοβαρή κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας από την εποχή των Ιμίων, με την Τουρκία να παραβιάζει κατάφωρα τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα πραγματοποιώντας έρευνες για σχεδόν 4 μήνες και φτάνοντας λίγα ναυτικά μίλια από το Καστελλόριζο και τη Ρόδο. Ωστόσο, όχι μόνο έχουμε την τρίτη Σύνοδο για την Τουρκία σε τέσσερις μήνες, που δεν υιοθετούνται κυρώσεις – πολλώ δε μάλλον «κυρώσεις που δαγκώνουν» όπως διατυμπάνιζε η Κυβέρνηση – αλλά για μια ακόμη φορά δίνεται σαφές μήνυμα ανοχής στην τουρκική επιθετικότητα, η οποία μπορεί να εντείνει τις παραβιάσεις της μέχρι τις παραμονές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το Μάρτιο 2020, όπου δεν θα συζητηθούν καν «κυρώσεις ή μέτρα» αλλά «εργαλεία και επιλογές».
«Η Ε.Ε. συλλογικά, αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά πολύ κατώτερη των περιστάσεων, αδύναμη να υποστηρίξει κράτος-μέλος της και να διαπραγματευθεί αποτελεσματικά με μια ισχυρή γειτονική χώρα», σημειώνει ο ΣΥΡΙΖΑ.
«Η ανάγκη για επιστροφή σε μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική στα ελληνοτουρκικά είναι πιο μεγάλη από ποτέ δεδομένης της παταγώδους διπλωματικής αποτυχίας του κ Μητσοτάκη, αλλά και τις μεγάλες διεθνείς εξελίξεις, ανακατατάξεις και διεργασίες που θα λάβουν χώρα το 2021 στην περιοχή μας, οι οποίες σαφώς θα μας αφορούν. Αν η Ελλάδα πορευτεί το κρίσιμο 2021 όπως το 2020, οι επιπτώσεις για τη χώρα και την Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι σοβαρότατες και μακροχρόνιες», καταλήγει η ανακοίνωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.