Το ιστορικό και οι… δύο Επιτροπές

Σε ανακοίνωσή της, η Ελληνικη΄Ακαδημία Κινηματογράφου παρουσιάζει το ιστορικό:

«Στις αρχές Αυγούστου το ΥΠΠΟ προχώρησε στη σύσταση της επταμελούς επιτροπής που θα επιλέξει τη φετινή πρόταση της Ελλάδας για το Βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Το αρμόδιο Τμήμα Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων απηύθυνε πρόσκληση συμμετοχής στην επιτροπή στα μέλη της ΕΑΚ σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο, κριτικό κινηματογράφου Λήδα Γαλανού και ηθοποιό Κόρα Καρβούνη, καθώς και στη σεναριογράφο Κάλλια Παπαδάκη, την οποία και οι τέσσερις αποδέχθηκαν.

Στις 11 Αυγούστου, η ως άνω Διεύθυνση του ΥΠΠΟ απέστειλε email στους εν λόγω συναδέλφους με το οποίο επιβεβαίωσε τη συμμετοχή τους στην επιτροπή, ορίζοντας μάλιστα ως πρόεδρο τον Βασίλη Κεκάτο. Στο ίδιο email τους κοινοποιήθηκαν οι σύνδεσμοι των ταινιών (links) προκειμένου να δουν και να αξιολογήσουν τα υποψήφια έργα εν όψει διαδικτυακής σύσκεψης όπου θα διαβουλεύονταν για την τελική απόφαση.

Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου, οι τέσσερις συνάδελφοι έλαβαν email από την προϊσταμένη του Τμήματος Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων που τους ενημέρωνε ότι «εκ παραδρομής σάς ανακοινώθηκε η συμμετοχή σας στην Επιτροπή που θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για την 97η διοργάνωση των βραβείων OSCAR, συμμετοχή η οποία, δυστυχώς, δεν οριστικοποιήθηκε».

Στη νέα Επιτροπή που συστάθηκε από το Υπουργείο, πρόεδρος ορίστηκε ο σεναριογράφος Έβαν Σπηλιωτόπουλος, αντιπρόεδρος ο κριτικός κινηματογράφου Δημήτρης Δανίκας, που να σημειωθεί ότι έχει διαγραφεί από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και μέλη: η σεναριογράφος Χριστίνα Λαζαρίδη, ο σκηνοθέτης-animator Παναγιώτης Ράππας, ο σκηνοθέτης Σπύρος Ταραβήρας, ο ηθοποιός Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και η σκηνοθέτης Ασημίνα Προέδρου. Η απόφαση αυτή του ΥΠΠΟ με την πλήρη σύνθεση της Επιτροπή ανέβηκε και στη «Διαύγεια»

Σε ανάρτησή του ο σκηνοθέτης Βασίλης Κεκάτος, βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα για την ταινία μικρού μήκους «Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς», που σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, επρόκειτο να ήταν ο Πρόεδρος της Επιτροπής, αφού αναφέρεται στις επικοινωνίες του με το Υπουργείο, από την αρχική πρόσκληση μέχρι τη λήψη του συνδέσμου για να παρακολουθήσει τις ταινίες, τονίζει ότι «την επόμενη μέρα εγώ και οι τρεις κύριες λάβαμε ένα ακόμη mail στο οποίο απαλλασσόμασταν από τα καθήκοντα μας καθώς όπως ανεκδιήγητα ανέφερε η επιστολή: το κάλεσμά μας συνέβη “εκ παραδρομής”. Σαν να μην είχαν προηγηθεί όλα αυτά τα τηλέφωνα κι όλη αυτή η ηλεκτρονική επικοινωνία που διήρκησαν σχεδόν δύο εβδομάδες. Σαν κάποιος υπάλληλος αυθαίρετα και μυστικά να αποφάσισε να μας καλέσει και να μας προσφέρει πρόσβαση στο υλικό καλλιτεχνικών έργων, τα οποία θα έπρεπε να προστατεύονται με κάθε πιθανό τρόπο από ανθρώπους που δεν αποτελούν κομμάτι γνωμοδοτικού οργάνου κρατικής προέλευσης».

Ο σκηνοθέτης καταλήγει λέγοντας ότι «πασιφανώς, η επιλογή μας και η πολυήμερη επικοινωνία μας είναι αδύνατον να έχει συμβεί “εκ παραδρομής” και για αυτόν τον λόγο εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το ποια είναι τα πραγματικά κίνητρα της καθαίρεσής μας και της αντικατατάστασής μας με συνοπτικές διαδικασίες».

Η Ασημίνα Προέδρου, σκηνοθέτρια της ταινίας «Πίσω από τις Θημωνιές» που ήταν η περσινή πρόταση της Ελλάδας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους, που επιλέχθηκε στη δεύτερη σύσταση της Επιτροπής από το Υπουργείο, παραιτήθηκε αμέσως μόλις έγινε γνωστό το φιάσκο, αρνούμενη να νομιμοποιήσει αυτές τις διαδικασίες.

«Μετά την ενημέρωσή μου από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) για τις παλινωδίες και ανεπίτρεπτες διαδικασίες συγκρότησής της από πλευράς του Υπουργείου – διαδικασίες τις οποίες αρνούμαι να νομιμοποιήσω – δεν επιθυμώ να παραμείνω μέλος της» τόνισε.

Η απάντηση του Υφυπουργού

Στην απάντησή του προς καλλιτέχνες, την Ακαδημία Κινηματογράφου και τα Σωματεία που σύσσωμα διαμαρτυρήθηκαν, ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσωνας Φωτήλας, αφού προσπαθεί να πείσει πως «το Υπουργείο Πολιτισμού, παγίως, αντιμετωπίζει με διαφάνεια και σοβαρότητα τον ύψιστο θεσμό στον χώρο του κινηματογράφου, των βραβείων OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους» και ότι «παραμένει θεματοφύλακας της διαδικασίας προκειμένου να διασφαλίζεται όχι μόνον η αντικειμενικότητα αλλά και το κύρος της επιτροπής». αναφέρει:

«Πριν από την 13η Αυγούστου δεν είχε πραγματοποιηθεί ο ορισμός επιτροπής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Νόμο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ , με μία απλή σας αναζήτηση. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των μελών της επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων για τα βραβεία OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους συγκροτήθηκε από πρόσωπα υψηλού κύρους σχετιζόμενα με τον θεσμό και έχοντας επιδείξει σημαντικά δείγματα γραφής στον ίδιο το θεσμό. Έτσι διασφαλίζεται η ακεραιότητα της διαδικασίας και της επιλογής της πλέον κατάλληλης ταινίας να εκπροσωπήσει την χώρα μας».

Μάλιστα υπαινίσσεται κάποιο «ατομικό λάθος» εντός του Υπουργείου, καθώς κλείνει την ανακοίνωση λέγοντας ότι «σημειώνεται ότι για το θέμα της “εκ παραδρομής” της δήθεν απόφασης, έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του ΥΠΠΟ».

Αποσύρθηκαν 20 ταινίες – «Αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο»

Παρά τις «εξηγήσεις» του Υπουργείου, με κοινή επιστολή τους που δημοσιεύτηκε σήμερα, Τετάρτη 21 Αυγούστου, 20 σκηνοθέτες/τριες και παραγωγοί των ταινιών που επρόκειτο να λάβουν μέρος στη διαδικασίας επιλογής ανακοίνωσαν την απόσυρσή τους.

«Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών» τονίζουν, ενώ προσθέτουν ότι το Υπουργείο δεν σεβάστηκε την πνευματική τους ιδιοκτησία:

«Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που – για άγνωστους λόγους – δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει – ως όφειλε – την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί)».

Και θέτουν συγκεκριμένα ερωτήματα: «Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους; Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;»

Κλείνουν μάλιστα, απαντώντας στο Υπουργείο για τα περί «ατομικού λάθους», λέγοντας ότι «η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος – όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα – ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας».

Ολόκληρη η επιστολή:

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,

Οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες, σκηνοθέτες και παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών που έχουμε υποβάλει τη συμμετοχή της ταινίας μας στη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους – διαδικασία που καθορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις – με λύπη μας διαπιστώνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει ποια ταινία θα επιλεχθεί.

Παρεμβάσεις που δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της διαδικασίας. Ως εκ τούτου αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του, και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από την ως άνω διαδικασία.

Συγκεκριμένα, στις 11 Αυγούστου 2024 εστάλησαν από το ΥΠ.ΠΟ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι σύνδεσμοι των ταινιών μας (vimeo link κ.λ.π.) σε τουλάχιστον τέσσερις επαγγελματίες του κινηματογράφου, με τις οποίες και τους οποίους είχε προηγηθεί επικοινωνία εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ, για να τους προταθεί η θέση του προέδρου και των μελών της επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ, θέση που οι εν λόγω επαγγελματίες αποδέχτηκαν.

Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου 2024, τα συγκεκριμένα μέλη της επιτροπής έλαβαν νέο γραπτό μήνυμα με το οποίο το ΥΠ.ΠΟ τα ενημέρωνε πως τελικά δε θα είναι μέλη της επιτροπής, χωρίς να τους εξηγούνται οι λόγοι του μη ορισμού τους εν τέλει. Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά, στη Διαύγεια του ΥΠ.ΠΟ αναρτήθηκε η απόφαση συγκρότησης της επιτροπής, χωρίς φυσικά τη συμμετοχή καμίας και κανενός από τις/τους συγκεκριμένες/νους τέσσερις επαγγελματίες.

Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών. Θυμίζουν δε τις πρακτικές και τις μεθοδεύσεις των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, που έχουν καταργηθεί από το 2009. Πρακτικές από τις οποίες οι επαγγελματίες του ελληνικού σινεμά δώσαμε αγώνες για να απεμπλακούμε, πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό, και που εκθέτουν και θα εκθέσουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τη χώρα μας διεθνώς.

Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που – για άγνωστους λόγους – δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει – ως όφειλε – την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί).

Οι απορίες είναι εύλογες: Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους; Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;

Επισημαίνουμε τέλος, πως η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος – όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα – ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας.

Αξίζει σε όλες και σε όλους μας – αλλά και στο ίδιο το ΥΠ.ΠΟ – κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά.

Αλφαβητικά οι υπογράφουσες και υπογράφοντες, δημιουργοί των 20 ταινιών που αποσύρονται από την έως άνω διαδικασία (από τις συνολικά 23 που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ, όπως η λίστα είχε δημοσιευθεί στον ημερήσιο τύπο):

Αδριανόπουλος Χρήστος (σκηνοθέτης ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)

Αλαβάνος Νικόλας (παραγωγός ταινιών Ο τελευταίος ταξιτζής & Πολύδροσο)

Ασλανίδης Λουίζος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)

Βενέτης Άγγελος (παραγωγός ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)

Βουγιούκαλου Ρένα (παραγωγός ταινίας Embryo Lavra Butterfly)

Βούλγαρης Αλέξανδρος (σκηνοθέτης ταινίας Πολύδροσο)

Δόριζας Άρης (σκηνοθέτης ταινίας Γιάννης Σπανός, πίσω απ᾽ τη μαρκίζα)

Δρανδάκη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)

Εξάρχου Σοφία (σκηνοθέτρια ταινίας Animal)

Ζωναράς Κάρολος (σκηνοθέτης ταινίας Tranzit)

Ιερόπουλος Φιλ (σκηνοθέτης ταινίας Avant-Drag!)

Ιωακειμίδη Χριστίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Μέντιουμ)

Καλομενόπουλος Γιώργος (παραγωγός ταινίας Dolls of Dresden)

Μαυροειδής Ζαχαρίας (σκηνοθέτης ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)

Μπολομύτη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)

Νούσιας Γιώργος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)

Ντούζα Μαρία (σκηνοθέτρια ταινίας Άκουσε με)

Πάσχος Στέργιος (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος ταξιτζής)

Πατρούμπα Βάσω (παραγωγός ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)

Πετροπούλου Τζίνα (παραγωγός ταινίας Η μητέρα του σταθμού)

Ραΐσης Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος υπνοβάτης)

Σαραντινός Μιχάλης (παραγωγός ταινίας Άκουσε με)

Σουλτάνη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Εξέλιξη)

Τσαγγάρη Αθηνά (παραγωγός ταινίας Ladies in waiting)

Τσάφας Αλέξης (σκηνοθέτης ταινίας Dolls of Dresden)

Τσικάρας Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Επιχείρηση άστρο)

Τσιμιτσέλης Γιάννης (σκηνοθέτης ταινίας Κουραμπιέδες με χιόνι)

Τσουκαλά Ιωάννα (σκηνοθέτρια ταινίας Ladies in waiting)

Τωμαδάκη Κωστούλα (σκηνοθέτρια ταινίας Η μητέρα του σταθμού)

Χαραλαμπίδης Ρένος (σκηνοθέτης ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)

Χούρσογλου Περικλής (σκηνοθέτης ταινίας Εξέλιξη)

Ψύκου Ελίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Αδέσποτα Κορμιά)»