του Θάνου Καμήλαλη
Εδώ και μερικές μέρες το Φλιντ έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από την αμερικανική κυβέρνηση, ενώ oι ομοσπονδιακές αρχές και πρωτοβουλίες πολιτών και ΜΚΟ όπως ο Ερυθρός Σταυρός μοιράζουν εμφιαλωμένα νερά στους κατοίκους. Η καταστροφή όμως είναι ήδη τεράστια. Η μεγάλη έκθεση σε μόλυβδο έχει προκαλέσει εμφανή σημάδια στους κατοίκους: τριχόπτωση, εξανθήματα και αρρώστιες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ανάμεσα στον Ιούνιο του 2014 και τον Νοέμβριο του 2015 καταγράφηκαν 87 περιπτώσεις της «Νόσου των Λεγεωνάριων» (μιας προχωρημένης μορφής πνευμονίας) και 11 θάνατοι.
Το Φλιντ δεν έχει λεφτά. To 40,7 % των κατοίκων του ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, στοιχείο που την κάνει την δεύτερη πιο φτωχή πόλη των ΗΠΑ, αναλογικά με το μέγεθος της. Το 2014 ο κυβερνήτης του Μίσιγκαν, Ρικ Σνάιντερ, μετά από προτροπή ενός ειδικού οικονομικού επιθεωρητή, αποφασίζει «λιτότητα στο νερό», για το Φλιντ. Το συμβόλαιο σύνδεσης με τη λίμνη Huron έχει λήξει μετά από 50 χρόνια, οπότε για δημοσιονομικούς λόγους (εξοικονόμηση 5 εκατ. δολαρίων σε 2 χρόνια) επιλέγεται η υδροδότηση από τον τοπικό ποταμό, με σκοπό μέχρι το 2017 να έχει δημιουργηθεί νέος αγωγός. Στον ίδιο ποταμό όπου για χρόνια διοχετεύονται τα απόβλητα μεγάλων εργοστασίων, όπως της General Motors και της Dupond. Μάλιστα, η πρώτη λίγο αργότερα σταμάτησε να χρησιμοποιεί το νερό του ποταμού στο εργοστάσιο κινητήρων της, καθώς το έκρινε ακατάλληλο. Τα επίπεδα χλωρίου ήταν τόσο υψηλά, που μέρη των κινητήρων της άρχισαν να σκουριάζουν…
Η τοπική κοινωνία αντιδράει άμεσα. Αρχίζουν τα πρώτα παράπονα για τη γέυση, την οσμή και το χρώμα του νερού. Αξιωματούχοι της πόλής απορρίπτουν τις καταγγελίες. O τότε δήμαρχος Dayne Walling και ο επιθεωρητής Darnell Early τονίζουν πως «το νερό είναι απόλυτα ασφαλές» και ότι «οι κάτοικοι ξοδεύουν αδίκως πολύτιμα χρήματα για να αγοράσουν εμφιαλωμένα μπουκάλια.»
Τέσσερις μήνες μετά έρχεται η πρώτη προειδοποίηση. «Βράστε το νερό για να απολυμανθεί» καλούν οι αρχές. Ο λόγος είναι ότι οι πρώτες μελέτες δείχνουν υψηλή περιεκτικότητα βακτηρίων στο νερό. Τον Ιανουάριο του 2015, δεύτερο καμπανάκι. Η πόλη ανακοινώνει ότι έχει παραβιαστεί o Κανόνας Ασφαλούς Πρόσληψης του Νερού, λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε τριαλομεθάνια, χημικά που σύμφωνα με έρευνες σε βάθος χρόνου προκαλού καρκίνο και προβλήματα σε συκώτι, νεφρά και νευρικό σύστημα. Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων το Ντιτρόιτ ανακοινώνει πως είναι πρόθυμο να επαναφέρει την προηγούμενη, ασφαλή σύνδεση με τη λίμνη Huron, χωρίς επιπλέον χρέωση. Οι αρχές του Φλιντ αρνούνται.
Τον Σεπτέμβριο του 2015 ερευνητική ομάδα του Virginia Tech βρίσκει την αιτία της μόλυνσης. Το νερό του Φλιντ, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο, διαβρώνει τις σωληνώσεις των παλιών αγωγών και προκαλέι διαρροή μολύβδου. Παιδιατρικές έρευνες αποδεικνύουν επίπεδα μολύβδου διπλάσια και τριπλάσια του κανονικού σε παιδιά και βρέφη, ενώ οι καταγγελίες για δηλητηριάσεις ακόμα κατοικίδιων πληθαίνουν. Οι αποκαλύψεις έρχονται η μία μετα την άλλη. Η σημαντικότερη όλων ίσως είναι ότι για τους τελευταίους έξι μήνες, αξιωματούχοι του Μίσιγκαν γνώριζαν
Τον περασμένο Δεκέμβριο η πόλη τίθεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο κυβερνήτης του Μίσιγκαν, Ρικ, Σνάιντερ, παραδέχεται τα πάντα. «Θέλω να μάθει η κοινότητα του Φλιντ πόσο λυπημένος είμαι που έχει συμβεί αυτό. Και θέλω όλοι οι κάτοικοι του Μίσιγκαν να γνωρίζουν ότι θα μάθουμε από αυτή την εμπειρία», τονίζει. Λίγο μετά ο ντοκιμαντερίστας Μάικλ Μουρ, (γνωστός μταξύ άλλων από το «Roger & Me, ντοκιμαντέρ με επίκεντρο την περιοχή) ζητάει την φυλάκιση του Σνάιντερ. Το ζήτημα γίνεται (επιτέλους) εθνικής εμβέλειας με τους υποψηφίους για το προεδρικό χρίσμα Μπέρνι Σάντερς, Χίλαρι Κλίντον και Τεντ Κρουζ να τοποθετούνται σχετικά. Κενές καταδίκες, κανένα νόημα.
Είναι μακριά το Φλιντ; Μάλλον όχι. Μια χώρα που διαπιστώνει νερά μολυσμένα με αρσενικό και μόλυβδο και δεν αντιδράει, σίγουρα έχει να μάθει πολλά. Μια χώρα που συζητάει τη διαχείριση του νερού της με λογικές δημοσιονομικού κόστους το ίδιο. Προς το παρόν το Φλιντ είναι μια μακρινή και παράξενη ιστορία. Στο μέλλον, ποιος ξέρει…