Συνέντευξη τύπου παραχώρησε χθες 1η Απριλίου ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης από κοινού με τον υφυπουργό Γιάννη Μπουγά, για να παρουσιάσει τα βασικά σημεία του νέου νομοσχεδίου με τίτλο «Δικαστική Μέριμνα και άλλες διατάξεις». Στις κεντρικές του προβλέψεις εντάσσεται η κατάργηση του σύντομου ορίου παραγραφής των δύο κοινοβουλευτικών περιόδων για αδικήματα Υπουργών, η δυνατότητα του/της εισαγγελέα εφετών να ασκεί έφεση σχετικά με την ποινική μεταχείριση του εκάστοτε κατηγορουμένου και η ρητή απαγόρευση της παρένθετης μητρότητας μόνο για τα ομόφυλα ζευγάρια αντρών ή άνδρες χωρίς σύντροφο.

Με ειδική διάταξη στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης επέρχεται τροποποίηση στο κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα (άρθρο 1350) που αφορά το οικογενειακό Δίκαιο και στερεί ρητά και αμετάκλητα από τα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών ή άνδρες χωρίς σύντροφο τη δυνατότητα στη γονεϊκότητα μέσω της παρένθετης μητρότητας.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά την παρένθετη μητρότητα, δηλαδή την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με μεταφορά ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, βασιζόμενος σε συντηρητικά αντανακλαστικά, διατυπώνει με νέα διάταξη την απαγόρευσή της μόνο για ομόφυλα ζευγάρια αντρών ή μόνων αντρών που επιθυμούν παιδί.

Δηλαδή, ενώ ισχυρίζεται ότι η ρύθμιση έχει «βαθύτατο ανθρωπιστικό χαρακτήρα» καθώς «η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει χώρα τράφικιγκ με παρένθετες μητέρες με την προηγούμενη ερμηνεία» δεν προβλέπει την καθολική απαγόρευση, δηλαδή και για τα ετερόφυλα ζευγάρια η τις γυναίκες, αλλά μόνο για τα ζευγάρια αντρών.  Το επιχείρημα που παρουσιάζει είναι ότι «δεν συνιστά ιατρική αδυναμία κυοφορίας κατά την έννοια του παρόντος η αδυναμία κυοφορίας λόγω φύλου».

Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι σχετική ρύθμιση υπήρχε και στο νόμο για την ισότητα στον γάμο, αλλά επειδή ήταν ασαφής, υπήρξαν δικαστήρια που εξέδωσαν αντίθετες αποφάσεις επί του θέματος αυτού. Πάνω σε αυτό, ο κ. Φλωρίδης φέρνει την οριστική απαγόρευση, προσθέτοντας ότι «η δικαστική άδεια ισχύει μόλις η δικαστική απόφαση που την παρέχει καταστεί αμετάκλητη».

H ψυχολόγος και συνιδρύτρια του OlrandoLgbt+ Έλενα Όλγα Χριστίδη, εξήγησε σε ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «κατ’ ουσία η απαγόρευση στην πρόσβαση στην παρενθεσία από ομόφυλα ζευγάρια ανδρών ισχύει από πάντα και συνεχίστηκε όταν ψηφίστηκε ο νόμος περί ισότητας στον γάμο, αφού δε ρυθμίστηκε με σχετικό συμπεριληπτικό τρόπο ο νόμος περί παρενθεσίας, που ήδη ρητά αναφέρει ότι επιτρέπεται για άγαμες γυναίκες και παντρεμένα ζευγάρια, εννοώντας τα ετερόφυλα, αυτά δηλ. στα οποία η γυναίκα πρωτίστως αιτείται από άλλη γυναίκα να γίνει κυοφόρος, με τη σύμφωνη γνώμη του συζύγου της, λόγω αποδεδειγμένης δικής της ιατρικής αδυναμίας να κυοφορήσει. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε ο αποκλεισμός αυτός ήταν από τα βασικά σημεία (αλλά όχι το μόνο) κριτικής μας στο εν λόγω νομοσχέδιο-παρωδία όταν κληθήκαμε στην επιτροπή της Βουλής».

«Ο Υπουργός αποφασίζει τώρα αυτός ο αποκλεισμός για παντρεμένα ζευγάρια ανδρών να γίνει και άμεσα ρητός για λόγους που αφορούν μόνο την ικανοποίηση ομοφοβικών και συντηρητικών αυτιών» προσθέτει στην κριτική της». «Παρεμπιπτόντως και καθόλου τυχαία, ο ανεξέλεγκτος ιατρικός τουρισμός στην χώρα άνοιξε επί Αντώνη Σαμαρά και ΝΔ το 2014, των ίδιων δηλαδή ανθρώπων που κόπτονται δήθεν τώρα για την ευζωία και προστασία των φτωχών μεταναστριών» τονίζει με νόημα.

Καταργείται η αποσβεστική προθεσμία

Ειδικότερα, η ρύθμιση προβλέπει ότι απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας στο νόμο του 2003, δηλαδή το σύντομο όριο παραγραφής των δύο κοινοβουλευτικών περιόδων για αδικήματα Υπουργών. Ο υπουργός δήλωσε ότι «προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας για την ποινική ευθύνη των υπουργών που είναι διατυπωμένη στο άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 3126/2003, απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας που προέβλεπε το άρθρο 86 του Συντάγματος και η οποία βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, δεν ισχύει μετά από την αναθεώρηση του άρθρου 86 που πραγματοποιήθηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019».

Η παραγραφή για τα αδικήματα των υπουργών θα είναι 5 με 8 χρόνια για τα πλημμελήματα και 15 ως 20 για τα κακουργήματα, όπως ισχύουν για τα αδικήματα για όλους τους πολίτες. «Πρόκειται για μια νομικά περιττή ρύθμιση, αλλά καλό είναι να υπάρχει για να σταματήσει κάθε συζήτηση στη δημόσια σφαίρα» υποστήριξε, με το βλέμμα στη συζήτηση για το έγκλημα των Τεμπών, ο Γ. Φλωρίδης και προσέθεσε: «Στις υποθέσεις που είναι εκκρεμείς από το Σύνταγμα αυτή την περίοδο δεν υπάρχει ζήτημα αναδρομικότητας» ξεκαθάρισε.

Σύμφωνα με την ΕΡΤ, άλλη διάταξη προέκυψε με αφορμή την υπόθεση της Ρόδου. Πλέον, ο/η εισαγγελέας εφετών θα έχει τη δυνατότητα να προσφεύγει στο δικαστικό συμβούλιο αν κρίνει ότι υπήρξε λανθασμένη κρίση από πλευράς ανακριτή. Δηλαδή, θα μπορεί να παρέμβει στην απόφαση του ανακριτή και του εισαγγελέα για την προφυλάκιση η την ελευθέρωση του με περιοριστικούς όρους μέχρι την δίκη.

Λοιπές διατάξεις σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, με το πολυνομοσχέδιο:

«1) Επέρχεται σημαντική αλλαγή στο τρόπο εξέτασης των υποψήφιων Δικαστικών Λειτουργών, με εξέτασή τους στην επεξεργασία δικογράφου σχετικού ενδίκου βοηθήματος ή μέσου (ενδεικτικά αγωγής, προσφυγής, έφεσης, αίτησης ακύρωσης, διαχείρισης προανακριτικής δικογραφίας ή υποβληθείσας έγκλησης, κλπ), καθώς και προτάσεων εναγομένων, ισχυρισμών καθ’ων, υπομνημάτων κλπ.). Εξασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο των εισακτέων με την αξιολόγηση απαραίτητων κριτικών ικανοτήτων τους με την επεξεργασία και εξέταση επί συγκεκριμένων δικογράφων και όχι πρακτικών θεμάτων σαν να ήταν στο Πανεπιστήμιο.

2) Προσαύξηση στον τελικό βαθμό επιτυχίας στον διαγωνισμό των Δικαστικών Υπαλλήλων, εφόσον οι υποψήφιοι έχουν την ιδιότητα μόνιμου κατοίκου σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη ανάγκη όπως νησιωτικές περιοχές και παραμεθόριες ή δηλώσουν ότι επιθυμούν τον διορισμό τους σε μία εξ αυτών των εδρών, δεσμευόμενοι να υπηρετήσουν επί μία τουλάχιστον δεκαετία, στη θέση στην οποία διορίζονται.

3) Σχετικά με κωλύματα εντοπιότητας Δικαστικών Λειτουργών, διευκρινίζεται πως ισχύουν σε επίπεδο Εφετειακής περιφέρειας.

4) Επέρχονται εφαρμοστικού χαρακτήρα συμπληρώσεις στο άρθρο για την ανάδειξη της Ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων, μια διάταξη ορόσημο για το Κράτος Δικαίου που ψηφίσαμε πέρυσι. Οι συμπληρώσεις αυτές πραγματοποιούνται έπειτα από προτάσεις της Διοικητικής Ολομέλειας του ΑΠ και του ΣτΕ.

5) Οι επόμενες διατάξεις αφορούν την ενθάρρυνση των πρώην Ειρηνοδικών και ήδη Πρωτοδικών Ειδικής Επετηρίδας, να ενταχθούν στη γενική επετηρίδα, προβλέποντας πως κατά την ένταξή τους στη γενική επετηρίδα δεν μετατίθενται για μια τριετία χωρίς αίτησή τους, καθότι η ένταξή τους δε συνιστά προαγωγή, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο σε περίπτωση απόρριψης της αίτησής τους.

6) Συντελείται ένα ακόμη βήμα για την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης και τη βελτίωση της καθημερινότητας των παραγόντων της, με την επίδοση στους δικαστικούς λειτουργούς με ηλεκτρονικά μέσα των θεμάτων υπηρεσιακής τους κατάστασης.

7) Πρόβλεψη για τη μισθολογική κατάσταση πρώην Ειρηνοδικών και ήδη Πρωτοδικών Ειδικής επετηρίδας, με πλήρη κατοχύρωση των οικονομικών δικαιωμάτων τους.

8) Προβλέπεται δυνατότητα σύστασης Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων σε κάθε Εφετειακή Περιφέρεια, ενώ μέχρι σήμερα ο νόμος με την ονομαστική σύσταση δεν έδινε αυτή τη δυνατότητα σε ολόκληρες Εφετειακές Περιφέρειες να μην έχουν Σπίτι του Παιδιού, π.χ. στη Θεσσαλία.

9) Πρόβλεψη άμεσης ισχύος Εισαγγελικής Διάταξης, με την οποία θα διατάσσεται η δημοσιοποίηση στοιχείων επικίνδυνου για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια καταζητούμενου δράστη κακουργήματος βίας. Καλύπτεται ένα σημαντικό κενό προς τον σκοπό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας των πολιτών.

10) Δικαίωμα άσκησης προσφυγής από τον Εισαγγελέα Εφετών στο Δικαστικό Συμβούλιο, επί διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων του Ανακριτή Πλημμελειοδικών.

11) Κτηματολογική διαμεσολάβηση σε υποθέσεις με εναγόμενο μη ιδιώτη (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου).

12) Σύσταση θέσης συμβούλου επικοινωνίας για την επικουρία του εκπροσώπου Τύπου και την υποβοήθηση του έργου της επικοινωνίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου με τους παράγοντες ενημέρωσης του κοινού.

13) Διατάξεις προς ενίσχυση των τρίτεκνων και πολύτεκνων. Οι τρίτεκνοι καθώς και οι πολύτεκνοι που επιτυγχάνουν στη Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων θα υπηρετούν στον τόπο που επιθυμούν.

14) Όσον αφορά την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με μεταφορά ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας, επέρχονται σημαντικές επεμβάσεις. 1. Δεν συνιστά ιατρική αδυναμία κυοφορίας κατά την έννοια του παρόντος η αδυναμία κυοφορίας λόγω φύλου. 2. Η δικαστική άδεια ισχύει μόλις η δικαστική απόφαση που την παρέχει καταστεί αμετάκλητη”.

15) Αλλαγή των ορίων ηλικίας στους συμβολαιογράφους (κατάργηση ανώτατου ορίου ηλικίας συμμετοχής στο διαγωνισμό) και στους δικαστικούς επιμελητές (αύξηση ανώτατου ορίου ηλικίας συμμετοχής στο διαγωνισμό στα 50 έτη και αύξηση ορίου αποχώρησης, εφόσον το επιθυμούν, στο 70ο έτος.

16) Προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας για την ποινική ευθύνη των Υπουργών που είναι διατυπωμένη στο άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 3126/2003 (εφαρμοστικός νόμος του άρθρου 86 του Συντάγματος μετά την αναθεώρηση του 2001), απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας που προέβλεπε το άρθρο 86 του Συντάγματος και η οποία βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, δεν ισχύει μετά από την αναθεώρηση του άρθρου 86 που πραγματοποιήθηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019».