Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA), όπως μεταδίδει η Guardian, ανέφερε ότι οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ΜΚΟ ανέφεραν «σοβαρές, επαναλαμβανόμενες και εκτεταμένες παραβιάσεις δικαιωμάτων κατά μεταναστών και προσφύγων στα σύνορα», αλλά παρά τις «αξιόπιστες» αναφορές, πολλές δεν ερευνήθηκαν.
Σημειώνει επίσης ότι ένας αυξανόμενος αριθμός υποθέσεων καταλήγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση των συνόρων σε τουλάχιστον τρεις χώρες.
«Οι εθνικές αρχές στην Ελλάδα, την Κροατία και την Ουγγαρία δεν διερεύνησαν αποτελεσματικά περιστατικά κακομεταχείρισης και απώλειας ζωών κατά τη διαχείριση των συνόρων. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν ανεπαρκείς προσπάθειες εντοπισμού και ακρόασης θυμάτων και μαρτύρων, παρεμπόδιση των δικηγόρων στο έργο τους και έλλειψη πρόσβασης σε βασικά αποδεικτικά στοιχεία (π.χ. βίντεο από επιτήρηση συνόρων)», αναφέρεται στην έκθεση.
Οι μεταναστευτικές πολιτικές της Ελλάδας βρίσκονται στο επίκεντρο από το ναυάγιο της Πύλου, τότε που το αλιευτικό σκάφος Andriana που μετέφερε περίπου 750 αιτούντες άσυλο βυθίστηκε με αποτέλεσμα να χαθούν περίπου 600 ζωές.
Ο FRA ανέφερε πέντε παραδείγματα που σηματοδοτούν την εσφαλμένη διαχείριση στα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών και που οδηγούν στην απώλεια ζωών και στις καταγγελίες για βία.
Μια από τις πιο τρομακτικές περιπτώσεις, είναι η υπόθεση ενός ενός ασυνόδευτου παιδιού που βρέθηκε από εθελοντές αναίσθητο με κάταγμα στο κρανίο και πρησμένο χείλος στη Γαλλία. Το παιδί είχε συλληφθεί από την αστυνομία αφού κρύφτηκε σε φορτηγό που προοριζόταν για το Ηνωμένο Βασίλειο. Η υπόθεση και οι ισχυρισμοί για πιθανή εμπλοκή της αστυνομίας αναφέρθηκαν στον εισαγγελέα της Boulogne-sur-Mer. Το παιδί, μετά από αυτό, δεν βρέθηκε ποτέ.
Το 2020, η κροατική αστυνομία αναχαίτισε τέσσερις Αφγανούς που εισήλθαν παράτυπα στη χώρα. Σύμφωνα με την υπηρεσία δικαιωμάτων, κρατήθηκαν για δύο ημέρες, ταπεινώθηκαν και ξυλοκοπήθηκαν. Το περιστατικό διερευνάται αλλά σύμφωνα με τον δικηγόρο των θυμάτων οι δράστες δεν έχουν ταυτοποιηθεί.
Τον Απρίλιο του 2020, οι αρχές της Μάλτας ανέθεσαν σε ένα αλιευτικό σκάφος να πάει ένα σκάφος που βρισκόταν σε κίνδυνο πίσω στη Λιβύη. Μέσα σε έξι ημέρες στη θάλασσα 12 άνθρωποι πέθαναν ή χάθηκαν. Ένας δικαστής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν εκ πρώτης όψεως αποδεικτικά στοιχεία για ποινικές κατηγορίες, όπως σημειώνει η έκθεση της FRA.
Φυσικά, η έκθεση της FRA δεν εξαιρεί τις τακτικές των ελληνικών αρχών. Τον Ιούνιο του 2022, δύο Παλαιστίνιοι που αναγνωρίστηκαν από την Ελλάδα ως πρόσφυγες φέρεται να υπέστησαν σωματική και σεξουαλική κακοποίηση και εγκαταλείφθηκαν σε μια σωσίβια σχεδία στη θάλασσα αφού τους σταμάτησε η αστυνομία στην Κω. Τους έσωσε η τουρκική ακτοφυλακή και ακόμη η υπόθεσή τους εκκρεμεί και βρίσκεται στα χέρια του Έλληνα εισαγγελέα.
Ο διευθυντής του FRA, Sirpa Rautio, δήλωσε: «Υπάρχουν πάρα πολλοί ισχυρισμοί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της ΕΕ. Η Ευρώπη έχει καθήκον να συμπεριφέρεται σε όλους στα σύνορα δίκαια, με σεβασμό και σε πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η υπηρεσία έχει καταρτίσει ένα σχέδιο 10 σημείων που περιλαμβάνει τακτική καθοδήγηση και εκπαίδευση για τοπικούς εισαγγελείς και ανακριτές σχετικά με τον τρόπο προστασίας των θυμάτων και τον τρόπο συλλογής και διατήρησης αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων κινητών τηλεφώνων.
Η διευκόλυνση της συμμετοχής των θυμάτων σε ποινικές διαδικασίες και η προστασία τους ήταν πρωταρχικής σημασίας, ανέφερε η έκθεση.
Η έκθεση προσθέτει: «Οι ανακριτικές αρχές θα πρέπει να ζητήσουν αρχεία από την παρακολούθηση των συνόρων και κάμερες σώματος, αρχεία περιπολικών και τηλεφωνήματα αξιωματικών».