Με τους κλασσικούς επικοινωνιακούς όρους (και μόνον με αυτούς), το χθεσινό «ντιμπέϊτ» φυσικά και είχε νικητή. Κάτι «γλυκανάλατες» αναλύσεις του είδους «κέρδισε ο διάλογος» ή ο «πολιτικός πολιτισμός» που άκουσα τις επόμενες ώρες, μόνο τις δημοσιοσχετίστικες ανάγκες αυτών που τις εξέφρασαν εξυπηρετούν.
Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Ο νικητής ήταν σαφώς και ξεκάθαρα ο Αλέξης Τσίπρας, γιατί πέτυχε τον επικοινωνιακό στόχο που έχει θέσει, στην σύντομη αυτή προεκλογική περίοδο. Ήξερε τι ακριβώς ήθελε από αυτή την τηλεμαχία και – όπως έδειξαν τα πράγματα – το πώς θα το πάρει. Αν το να νικάει ο Αλέξης Τσίπρας σε μία τηλεοπτική αντιπαράθεση 5 ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες σημαίνει ταυτόχρονα και νίκη της αριστεράς, αυτό φυσικά είναι μία άλλη ιστορία…
Γιατί νίκησε ο Α.Τσίπρας
Αιχμή του δόρατος της προεκλογικής καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αντικατάσταση της (πάλαι ποτέ) αντιμνημονιακής ρητορικής του από την αντίθεση «παλιού» και «νέου». Η εικόνα (ότι δηλαδή έβλεπε ο τηλεθεατής) που παρουσίασε το χθεσινό «ντιμπέιτ» ήταν ακριβώς αυτή.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός με το που «άνοιξαν» οι κάμερες βγήκε στην σκηνή με την λάμψη ενός ρόκ σταρ, την άνεση ενός έμπειρου «σόουμαν», την κομψότητα επαγγελματία φωτομοντέλου και ένα πλατύ χαμόγελο αμερικάνικών προδιαγραφών. Κι όλα του έβγαιναν φυσικά. Η σωματική του κίνηση ήταν εμφατική χωρίς υπερβολές, ο χρωματισμός της φωνής, ή άρθρωση και οι τονισμοί προσαρμοσμένοι στις τηλεοπτικές ανάγκες, το ντύσιμό του σκούρο μεν αλλά ξεκάθαρα νεανικό (με το μεσάτο κουστούμι και την λεπτομέρεια του λευκού μαντηλιού να κάνουν την διαφορά). Γνώριζε απέξω του κανόνες του συγκεκριμένου τηλεοπτικού διαλόγου και έμοιαζε σαν να το έχει ήδη κάνει πολλές φορές στο παρελθόν. Με δεδομένο ότι η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να αποκτήσει εκ νέου την κυβερνητική εξουσία στηρίζεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στο «πολιτικό κεφάλαιο» του Αλέξη Τσίπρα, έπεσε αποφασιστικά στην μάχη το μεγαλύτερο όπλο του.
Δίπλα του ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, εμφανώς έξω από τα νερά του. Συντηρητικά ντυμένος και υπερβολικά στητός και ακίνητος έμοιαζε αναποφάσιστος για το στυλ που θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει. Δεν γνωρίζω αν φταίνε κάποιες αντιφατικές συμβουλές, πάντως δεν μπόρεσε να υπηρετήσει την «πατρική» φιγούρα του έμπειρου πολιτικού που θέλησε να πλασσάρει στις πρώτες εμφανίσεις του ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο. Αντί για «μπαρουτοκαπνισμένος» στις πολιτικές αναμετρήσεις έδειχνε «παρωχημένος» και «συντηρητικός» αφού η διαφορά ανάμεσα στις δύο «θεάσεις» δεν είναι μεγάλη. Επέδειξε συστηματική άγνοια των κανόνων της συζήτησης, χωρίς όμως ταυτόχρονα αυτό να του προσδίδει αντι-κονφορμιστικά στοιχεία. Με αυτά τα δεδομένα φυσικά δεν ήταν εφικτό να στηρίξει το πολιτικό μήνυμα της συναίνεσης που εξαρχής επιδιώκει η Νέα Δημοκρατία να «περάσει» σε αυτή την προεκλογική περίοδο. Ιδίως από την στιγμή που το ιδεολογικό πολιτικό στίγμα του κόμματός του δεν είναι σαφές και διακριτό. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης προεδρεύει ενός σχηματισμού στον οποίο απλά συμβιβάζει πολιτικές τάσεις που ξεκινούν από την «σκληρή λαϊκή δεξιά» περνούν από τον νεοφιλελευθερισμό και φτάνουν στην «καραμανλική» κεντροδεξιά.
Και ο πολιτικός λόγος;
Πραγματικά είχε μικρή σημασία στην τηλεμαχία. Θα χαράμιζα πιστεύω τον χρόνο σας αν ασχολούμουν ιδιαίτερα με όσα είπαν. Η αποδοχή της εφαρμογής του 3ου Μνημονίου έχει εμφανώς σαρώσει σαν οδοστρωτήρας, κάθε νόημα (και έχω την αίσθηση κάθε πρόθεση) των δυο πολιτικών αρχηγών να εκπέμψουν πολιτικά μηνύματα. Τι χρησιμότητα θα είχε άλλωστε;
Κοινή τους μοίρα η εφαρμογή μιας προκαθορισμένης πολιτικής που αμφότεροι ομολογούν και γνωρίζουν αφενός ότι δεν θα παράγει θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα, αφετέρου ότι θα προκαλέσει συντομότατα ευρεία λαϊκή δυσαρέσκεια. Το μνημόνιο είναι … «ένα το κρατούμενο».
Ο πολιτικός λόγος (ακόμη και ο συνειδητά ψευδής) δεν μπορεί να προκαλέσει καμία γοητεία αν δεν περιέχει το στοιχείο της ανατροπής. Σε περίπτωση λοιπόν που δεν το έχετε καταλάβει, μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου, όσα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, επιθυμούν το χρίσμα της διακυβέρνησης, δεν έχουν την άδεια των δανειστών ούτε καν να την υπαινίσσονται…