από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Για το θέμα της κατολίσθησης στο Αμύνταιο υπάρχει εκτενής αρθρογραφία στο antigoldgr.org. Οι επιστήμονες και τεχνικοί σύμβουλοι της ΔΕΗ υποτίμησαν τραγικά το φαινόμενο που είχε ξεκινήσει και βρισκόταν σε εξέλιξη από τις 24 Μαΐου, για να καταλήξει στις 10 Ιουνίου σε μια από τις μεγαλύτερες κατολισθήσεις που έχει σημειωθεί ποτέ σε ανοικτό ορυχείο, σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αγνοήθηκαν τα “πρόδρομα φαινόμενα”, δηλαδή η εμφάνιση και επέκταση ρηγμάτων στο έδαφος και ρηγματώσεων στις οικοδομές του οικισμού Αναργύρων, για τα οποία οι κάτοικοι διαμαρτύρονταν από μέρες στους αρμόδιους της ΔΕΗ, για να εισπράξουν μόνο διαβεβαιώσεις ότι “δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος”. Αγνοήθηκε η προειδοποίηση του μηχανικού μεταλλείων και πρώην διευθυντή ορυχείων της ΔΕΗ, Μάριου Λεονάρδου, δεκαπέντε μέρες πριν το συμβάν, ότι το όριο της μη-αναστρεψιμότητας της κατάστασης είχε ξεπεράστει και άρα η κατάρρευση του ορυχείου επίκειτο από στιγμή σε στιγμή. Αγνοήθηκε φυσικά και ο Νίκος Στεφανής που είχε δει τα σημάδια και από πολλούς μήνες προειδοποιούσε, μέσω διαδικτύου, για την αστάθεια των πρανών του ορυχείου, ενώ λίγες μέρες πριν την κατάρρευση ζητούσε δημόσια την εκκένωση του οικισμού Αναργύρων.
Την παραμονή της κατολίσθησης εμφανίστηκε στο ορυχείο Αμυνταίου ο επιστημονικός σύμβουλος της ΔΕΗ, καθηγητής εδαφομηχανικής του ΕΜΠ Μιχάλης Καββαδάς ο οποίος υπέδειξε ένα ασφαλές σημείο για να μετακινηθεί ο πανάκριβος μηχανολογικός εξοπλισμός. Διαβεβαίωσε – ξανά – ότι “δεν υπάρχει κίνδυνος για την ασφάλεια και την ζωή των κατοίκων των Αναργύρων” και δήλωσε ότι “μπορεί αργότερα να έχουμε σταδιακή ύφεση του φαινόμενου”. Μετά την κατολίσθηση φαίνεται ότι τα είπε αλλιώς στην “Καθημερινή” η οποία έγραψε: “ο κ. Καββαδάς προέβλεψε ακριβώς τη χρονική στιγμή της κατολίσθησης, όχι όμως την ένταση και το μέγεθός της”. Αν το προέβλεψε, γιατί έλεγε άλλα στα μέσα ενημέρωσης;
Το αποτέλεσμα αυτής της μνημειώδους αστοχίας στις προβλέψεις ήταν μια επίσης μνημειώδης καταστροφή. Το “ασφαλές σημείο” του κ. Καββαδά δεν ήταν ασφαλές τελικά και τέσσερις εκσκαφείς καταστράφηκαν ολοσχερώς μαζί με χιλιόμετρα ταινιόδρομων. Επίσης καταστράφηκε μεγάλο μέρος του οικισμού Αναργύρων χωρίς, ευτυχώς, να χαθούν ζωές. Όχι χάρη στη ΔΕΗ, η οποία αντί να ενημερώσει εγκαίρως τους κατοίκους ώστε να απομακρυνθούν από τα σπίτια της επικίνδυνης ζώνης, τους διαβεβαίωνε ότι “όλα είναι καλά”.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΕΜΠ, πολιτικό μηχανικό και μεταλλειολόγο Κωνσταντίνο Λουπασάκη, και τα δύο καταστροφικά φαινόμενα, η κατολίσθηση του ορυχείου και οι εδαφικές υποχωρήσεις που παρατηρούνται από το 2006 στον οικισμό των Αναργύρων, είναι ανθρωπογενή και οφείλονται στην εξορυκτική δραστηριότητα της ΔΕΗ. Ο Συνηγόρος του Πολίτη από την άλλη επιρρίπτει ευθύνες για την κατολίσθηση και στη ΔΕΗ αλλά και στο διοικητικό μηχανισμό. Η ανεξάρτητη αρχή κάνει λόγο για εργασίες στο ορυχείο Αμυνταίου χωρίς περιβαλλοντικούς όρους σε ισχύ (!), για υποτίμηση των συνθηκών και ολιγωρία από τη ΔΕΗ, καθώς και για συστηματική αδράνεια από όλο το πλέγμα των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Ο αναγνώστης του πορίσματος μένει με την ανησυχία ή μάλλον με τη βεβαιότητα ότι παρόμοιες καταστροφές είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα ξανασυμβούν – μια και η ΔΕΗ δεν έχει αλλάξει πρακτικές, ενώ από πλευράς κρατικού μηχανισμού τα πράγματα μάλλον έχουν επιδεινωθεί με την περαιτέρω αποδυνάμωση του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος από την παρούσα κυβέρνηση.
Και αφού η ΔΕΗ (όπως φαίνεται) τα έκανε επιεικώς θάλασσα, τώρα τρέχει στα δικαστήρια τον Νίκο Στεφανή που, με μόνο γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και την προστασία της δημόσιας υγείας, προειδοποιούσε από καιρό ότι θα συμβεί αυτό που τελικά συνέβη. Και μετά ζήτησε τη διερεύνηση της υπόθεσης από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές. Τι άλλο να κάνει ένας πολίτης; Στην Αμερική έχουν ένα όνομα για αυτήν την γελοία μήνυση: Strategic Lawsuit Against Public Participation. Στρατηγική μήνυση κατά της συμμετοχής του κοινού. Μια αβάσιμη μήνυση από μια μεγάλη εταιρεία που έχει στόχο τον εκφοβισμό, την οικονομική εξάντληση και τελικά την φίμωση όσων δημόσια ζητούν διαφάνεια, λογοδοσία ή ασκούν κριτική σε πράξεις και παραλείψεις. Η ΔΕΗ θέλει να φιμώσει όσους την αμφισβητούν και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε.