Για το τείχος του Βερολίνου

του Νίκου Μπογιόπουλου, αναδημοσίευση από τον «Ημεροδρόμο»

Λίγο να ξύσεις την λουστραρισμένη βιτρίνα, εκείνο που αμέσως θα προκύψει είναι το ρυτιδιασμένο, το μουμιοποιημένο κουφάρι των προ 30ετίας επινικίων τους περί «ελευθερίας» και «ευημερίας» που δήθεν θα βασίλευαν στον κόσμο μετά την πτώση του «σιδηρού παραπετάσματος». Ένας όρος που ακόμα κι αυτόν – οι… σοκαρισμένοι σήμερα από τη νίκη του κατασκευαστή Τείχους στα σύνορα ΗΠΑ με Μεξικό, του Τραμπ – τον δανείστηκαν από τον Γκέμπελς αφού εκείνος τον είχε χρησιμοποιήσει στο ραδιοφωνικό του διάγγελμα στις 12/2/1945…

    Ιδανικό σύμβολο της ιστορίας – μούμια που περιφέρουν δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Γκορμπατσόφ. Αυτή η θλιβερή περίπτωση, ο πρώην ΓΓ του ΚΚΣΕ και κατοπινός διαφημιστής πιτσαρίας, που επελέγη ως πρωταγωνιστής και κεντρικό πρόσωπο της γιορτής που στήθηκε χτες στο Βερολίνο, κάνοντας την αποτίμηση των γεγονότων που δυο χρόνια αργότερα οδήγησαν στη διάλυση της ίδιας του της χώρας, δήλωσε: «…όλος ο κόσμος κέρδισε…».

    Ας δούμε μερικές «λεπτομέρειες», λοιπόν. Που λείπουν από την αφήγησή τους. Είναι ο ασφαλής τρόπος για να αντιπαραβάλλεις την ιστορία τους με την αλήθεια, αλλά και να αποτιμήσεις τα πραγματικά «κέρδη»:

    «Λεπτομέρεια» 1^η: Ενώ έχουν να πουν πολλά για την πτώση του Τείχους, δεν λένε λέξη για το χτίσιμο του Τείχους. Ίσως γιατί θα έπρεπε να πουν ότι τα σύνορα της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία έκλεισαν στις 12 – 13 Αυγούστου 1961 (δηλαδή 15 ολόκληρα χρόνια μετά την ανακήρυξη δυο κρατών στο έδαφος της Γερμανίας) και αφού πρώτα:

    α) Το Μάη του 1955 η ΟΔΓ έγινε μέλος του ΝΑΤΟ, άρχισε να επανεξοπλίζεται (παρά τις συμφωνίες των συμμάχων το 1945), άρχισε να δημιουργεί δικό της στρατό (παρά τις συμφωνίες των συμμάχων το 1945) ενταγμένο στο ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ άρχισαν να τοποθετούν βάσεις και μέσα εκτόξευσης ατομικών όπλων στο έδαφος της Δυτικής Γερμανίας (παρά τις συμφωνίες των συμμάχων το 1945).

    β) Το Μάρτη του 1958 η Βουλή της Δυτικής Γερμανίας αποφάσισε τον εξοπλισμό των στρατιωτικών δυνάμεών της με σύγχρονα όπλα (παρά τις συμφωνίες των συμμάχων το 1945).

    γ) Στις αρχές Αυγούστου 1961 οι δυνάμεις του NATO στην Κεντρική Ευρώπη τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού, τα αμερικανικά τανκς έκαναν την εμφάνισή τους στο έδαφος της ΓΛΔ, διέσχισαν την Πύλη του Βραδεμβούργου, εισέβαλαν στο έδαφος της Ανατολικής Γερμανίας και αποκρούστηκαν από τους φρουρούς της πρωτεύουσας της Ανατολικής Γερμανίας.

   Έτσι προέκυψε το Τείχος…

    «Λεπτομέρεια» 2^η: Στην ίδια την επανενωμένη πια Γερμανία η «ελευθερία» και η «ευημερία» μετριέται ως εξής:

    α) Σύμφωνα με την έρευνα της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας, ένας στους πέντε Γερμανούς πολίτες, δηλαδή περί τα 16 εκατομμύρια πολίτες, αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στα όρια της φτώχειας

    β) Στη σημερινή Γερμανία των 83 εκατομμυρίων ανθρώπων:

• Τα 45 πλουσιότερα νοικοκυριά κατέχουν περισσότερο πλούτο από όση διαθέτει ο μισός πληθυσμός της Γερμανίας!
• Το εισοδηματικά ανώτερο 10% του γερμανικού πληθυσμού έχει περιουσιακά στοιχεία τριάντα φορές περισσότερα από το εισοδηματικά κατώτερο 50% των Γερμανών, δηλαδή 8,2 εκ. Γερμανοί είναι τριάντα φορές πιο πλούσιοι από 41 εκ. Γερμανούς (έκθεση του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου DIW).
• Το 10% των πλούσιων Γερμανών κατείχε το 2013 το 51,9% του καθαρού πλούτου της χώρας από 45,1% το 1998.  Σε ό,τι αφορά το 50% των ασθενέστερων οικονομικά νοικοκυριών, αυτά είχαν στην κατοχή τους μόλις το 1% του συνολικού καθαρού πλούτου από 2,9% το 1998 (στοιχεία υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων – DW, 26/1/2016) .
• Το 40% του πληθυσμού κερδίζει λιγότερα από όσα έβγαζε πριν από 20 χρόνια και περίπου 3.2 εκατομμύρια εργαζόμενοι χρειάζονται και δεύτερη δουλειά για να επιβιώσουν με αποτέλεσμα το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών να έχει φτάσει στα επίπεδα των αρχών του περασμένου αιώνα 

    γ) Το 1991 υπήρχαν 28,9 εκατομμύρια θέσεις πλήρους και 6,3 μερικής απασχόλησης. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Αγοράς Εργασίας και Ερευνών Απασχόλησης (ΙΑΒ) της Νυρεμβέργης (στοιχεία 2017) ο αριθμός των πλήρως απασχολούμενων έχει πέσει πλέον στα 24 εκατομμύρια ενώ των μερικώς απασχολούμενων έχει εκτιναχθεί στα 15,3 εκατομμύρια. Αυτή τη στιγμή το ποσοστό των εργαζόμενων με μερική απασχόληση στη Γερμανία έχει ανέλθει στο 40%.

• Ηδη από το 2010 υπήρχαν στη Γερμανία 7,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι των 400 ευρώ, δηλαδή ένας στους πέντε εργαζομένους, αριθμός που ήταν αυξημένος κατά 1,6 εκατομμύριο σε σχέση με το 2003.

    δ) Το γερμανικό ινστιτούτο DIW έχει καταγράψει ότι η παιδική φτώχεια στην Γερμανία ανέρχεται στο 16,4% και είναι υψηλότερη από το μέσο κάθε άλλης ηλικιακής ομάδας που είναι 14,5%.

    ε) Το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή η γερμανική κυβέρνηση (DW, 26/7/2019), τo 51,4% των Γερμανών συνταξιούχων, δηλαδή πάνω από 9,3 εκατομμύρια άνθρωποι, λάμβαναν σύνταξη κάτω από 900 ευρώ ενώ 21,3 εκατομμύρια άνθρωποι καταμετρήθηκαν (έκθεση Saarbrucker Zeitung) στην κατηγορία εκείνων που δεν διαθέτουν χίλια ευρώ για μια ώρα ανάγκης.

• Σημειωτέον ότι στην Γερμανία το όριο του κινδύνου φτώχειας ορίζεται στα 985 ευρώ.

    στ) Ο αριθμός των ανθρώπων που επισκέπτονται τακτικά δημόσια συσσίτια στη Γερμανία για να προμηθευτούν τρόφιμα ανέρχεται σύμφωνα με το σύλλογο «Συσσίτια Γερμανία» (Tafeln Deutschland) στα 1,65 εκατομμύρια. Οι μεγαλύτερες ομάδες είναι παιδιά και ηλικιωμένοι.

• Σε σχεδόν 1.000 δήμους σε ολόκληρη τη Γερμανία λειτουργούν δημόσια συσσίτια (DW, 19/9/2019).

    ζ) Το μερίδιο των μισθών στο εθνικό εισόδημα ανέρχονταν σε 44% την δεκαετία του ’80 στη Δυτική Γερμανία. Δέκα χρόνια μετά, το ποσοστό έπεσε στο 38% και από το 2010 και μετά δεν ξεπερνά το 35% (Μωυσής Λύτσης, «Η Ελλάδα αύριο», 13/10/2012). Σύμφωνα με την έκθεση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που αποκάλυψε το Ροιτερ, δέκα και πλέον χρόνια μετά το πάγωμα μισθών στη Γερμανία, το 40% του εργατικού δυναμικού με τις χαμηλότερες αμοιβές έβλεπε έως και το 2015 το ακαθάριστο ωρομίσθιό του να μειώνεται από 4 ως 7% σε πραγματικές τιμές.

Ο τότε καγκελάριος Κολ με τον υπουργό των Εσωτερικών του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε…

    «Λεπτομέρεια» 3^η: Η πτώση του Τείχους συνοδεύτηκε – εκτός των υπολοίπων – από ένα γενικό πλιάτσικο. Πρόκειται για την αμαρτωλή υπόθεση της «Treuhand» (κάτι σαν το ΤΑΥΠΕΔ, δηλαδή…) που ανέλαβε το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας της πρώην Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας κατά τη δεκαετία του ’90. Το αποτέλεσμα: Στα μέσα του 1990 υπήρχαν στη ΓΛΔ γύρω στα 9 εκατ. απασχολούμενοι από τους οποίους 4 εκατ. σε κρατικές επιχειρήσεις. Στα τέλη του 1994, οι ιδιωτικοποιημένες (πλέον) επιχειρήσεις απασχολούσαν περίπου 1,4 εκατ. εργαζομένους, δηλαδή πετάχτηκαν στην ανεργία πάνω από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Το ξεπούλημα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Τα στοιχεία τα είχε παρουσιάσει ο Κλάους Πέτερ Ουίλντ, ειδικός σύμβουλος αποκρατικοποιήσεων στη Γερμανία, και μάλιστα τα είχε παρουσιάσει στην Ελλάδα μιλώντας σε ημερίδα του ΙΟΒΕ (12/5/1998). Σύμφωνα με τον κ.Ουίλντ, που είχε ξεκαθαρίσει ότι ο ρόλος της «Treuhand» ήταν «να ιδιωτικοποιεί το 100% των επιχειρήσεων και τίποτα λιγότερο», ιδού τα στοιχεία του ξεπουλήματος:

α) 6.500 εταιρείες και 8.000 τμήματα ή στοιχεία του ενεργητικού επιχειρήσεων πουλήθηκαν σε ιδιώτες.

β) 4.300 εταιρείες και τμήματα εταιρειών επαναϊδιωτικοποιήθηκαν και επιστράφηκαν στους προηγούμενους ιδιοκτήτες τους.

γ) 45.000 ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που είχαν περιέλθει στο κράτος δόθηκαν σε ιδιώτες.

δ) 3.700 επιχειρήσεις έκλεισαν επηρεάζοντας άμεσα 400.000 εργάτες.

    Η «Τreuhand» από το 1990 που ιδρύθηκε, μέχρι το 1994που έκλεισε, δηλαδή μέσα σε τέσσερα χρόνια, «κατάφερε» να ξεπουλήσει γύρω στις 14.500 ανατολικογερμανικές εταιρείες αντί πινακίου φακής και να κλείσει γύρω στις 3.500. Όλα αυτά είχαν ως συνέπεια, με το τέλος του μεγαλύτερου πλιάτσικου που έγινε ποτέ στην Ευρώπη, η «Treuhand» να φορτώσει στο γερμανικό λαό ένα ταμείο με έλλειμμα ύψους σχεδόν 300 δισ. μάρκα, δηλαδή 150 δισ. ευρώ, γεγονός που δηλώνει και το μέγεθος του ξεπουλήματος.

Φυσικά η υπόθεση της «Treuhand» συνοδεύτηκε από σκάνδαλα δωροδοκιών με άμεση εμπλοκή της κυβέρνησης Κολ. Πάνω από 180 άτομα οδηγήθηκαν στα δικαστήρια με κατηγορίες σχετικές με σκάνδαλα που αφορούσαν τις αποκρατικοποιήσεις στην πρώην Ανατολική Γερμανία.

    Χαρακτηριστική η περίπτωση των διυλιστηρίων «Leuna» και της κρατικής εταιρείας πετρελαίων «Minol» που πουλήθηκαν στη γαλλική «ElfAcquitaine». Όπως αποδείχτηκε από τα «μαύρα» ταμεία της «Elf» διοχετεύθηκαν 47 εκατομμύρια ευρώ σε μίζες προς τους Χριστιανοδημοκράτες του Κολ. Οι Γερμανοί πολιτικοί που πήραν τις μίζες ποτέ δεν κατονομάστηκαν και δεν τιμωρήθηκαν…

Η μεγάλη… «λεπτομέρεια»

    Η συζήτηση γιατί προέκυψαν τα γεγονότα του 1989 που λειτούργησαν ως ντόμινο για όλο το τότε σοσιαλιστικό στρατόπεδο, η συζήτηση γιατί στον «Ψυχρό Πόλεμο» νικητής αναδείχτηκε τελικά ο καπιταλισμός και όχι ο σοσιαλισμός, όπως αυτός εκφράστηκε στον 20^ο αιώνα, συνεχίζεται.

Και φυσικά δεν θα λήξει χωρίς να εξεταστούν ξανά και ξανά:

• Ζητήματα όπως τα ξεστρατίσματα, τα λοξοδρομίσματα, οι παρεκκλίσεις, η παρείσφρηση «αγοραίων» λογικών, οι καταστροφικές παρεκτροπές που απομακρύνθηκαν από την σοσιαλιστική πυξίδα πως«η ελεύθερη ανάπτυξη του καθενός είναι η προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων».
• Ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα φαινόμενα απόσπασης μιας νομενκλατούρας κρατικών ιθυνόντων από την κοινωνία γεγονός που αποτελούσε την πρώτη ύλη για την ναρκοθέτηση συνολικά της ανώτερης μορφής δημοκρατίας που συνάδει με τον σοσιαλισμό.
• Ερωτήματα γιατί η άνοδος του βιοτικού επιπέδου που εξασφάλιζε ο σοσιαλιστικός τρόπος παραγωγήςαντί να διασφαλίζει την λαϊκή εγρήγορση για την προάσπισή του μετατράπηκε σε παθητικοποίηση και αδιαφορία, δεν παύουν να βρίσκονται στο προσκήνιο.

    Τα πανηγύρια, όμως, αυτών που πανηγυρίζουν για εκείνες τις εξελίξεις (σσ: το ποιοί πανηγυρίζουν είναι από μόνη της μια ασφαλής απόδειξη πόσο «θετικά» αποδείχτηκαν για την ανθρωπότητα εκείνα τα γεγονότα) θα είναι πάντα για τα… «πανηγύρια», καθώς προσπαθούν να κρύψουν μια «λεπτομέρεια» – κι αυτή είναι η μεγάλη «λεπτομέρεια» που απουσιάζει από την Ιστορία τους:

    α) Αντί του «τέλους των πολέμων» που θα έφερνε το τέλος του ψυχρού πολέμου και η ήττα του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, εκείνο που είδαμε στις δεκαετίες που πέρασαν ήταν την μετατροπή του πολέμου σε μέθοδο μαζικής πλέον χρήσης και πρωτόγονης αγριότητας σε κάθε σχεδόν σημείο του πλανήτη, πρώτα και κύρια στη γειτονιά μας από τα Βαλκάνια και τη λεκάνη της Μεσογείου μέχρι τη Μέση Ανατολή και την ευρασιατική γεωστρατηγική σκακιέρα.

    β) Αντί της «εξομάλυνσης» και του «ορθολογισμού» στις διεθνείς σχέσεις εκείνο που είδαμε είναι συγκρούσεις επί συγκρούσεων και τη μετατροπή του ΟΗΕ σε πειθήνιο όργανο του ΝΑΤΟ.

    γ) Αντί της «ευημερίας» εκείνο που είδαμε ήταν τους ξέφρενους ρυθμούς της επίθεσης ενάντια στα εργατικά δικαιώματα, την αφαίρεση δικαιωμάτων και κοινωνικών κατακτήσεων, την εξώθηση στο περιθώριο, στην ανεργία, στη δυστυχία, στην ανασφάλεια δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

    Όσο σίγουρο είναι, λοιπόν, ότι το Τείχος έπεσε και μαζί του ο σοσιαλισμός του 20^ου αιώνα, όσο σίγουρο είναι ότι όχι μόνο οι κομμουνιστές που δεν βολεύονται με τα τσιτάτα αυτοικανοποίησης άλλα και κάθε σοβαρός πολιτικός νους θα αναζητούν απαντήσεις στο «γιατί» έπεσε, άλλο τόσο σαφές είναι για την ανθρωπότητα πάνω σε ποιούς έπεσαν τα συντρίμμια του: Στα κεφάλια μας…