Έξοδος από Ευρώ
Γιατί η Ελλάδα πρέπει να απορρίψει το Ευρώ – γράφει ο Mark Weisbrot (NYT: http://nyti.ms/kYXeBH)
Γράφει ο γνωστός αμερικανός οικονομολόγος Mark Weisbrot
(NYT, 9/5/2011)
«Είναι κάποιες φορές που οι αγορές κλυδωνίζονται, επειδή μια κυβέρνηση «απείλησε» πως θα κάνει ό,τι είναι καλύτερο για τους πολίτες της… Κάτι τέτοιο συνέβη και πρόσφατα στην Ευρώπη, μετά την αποκάλυψη του γερμανικού Der Spiegel για το «σχέδιο επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή». Το ευρώ κατέγραψε τη μεγαλύτερη «βουτιά» από τον Δεκέμβριο του 2008.
Παρά τις επίσημες διαψεύσεις από Ελληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους, το ενδεχόμενο της αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη είναι ορατό και η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη. Οσο μεγάλο κι αν φαντάζει το κόστος, μακροπρόθεσμα θα είναι πολύ μικρότερο από τη βαθιά ύφεση και την έκρηξη της ανεργίας που της «προσφέρουν» οι ευρωπαίοι εταίροι της.
Στην Αργεντινή
Η περίπτωση της Αργεντινής στα τέλη του 2001 υπήρξε αρκούντως διαφωτιστική. Για τρεισήμισι και πλέον χρόνια η χώρα βούλιαζε σε βαθιά ύφεση, μια από τις χειρότερες του 20ου αιώνα παγκοσμίως. Το αργεντίνικο πέσο είχε σταθερή ισοτιμία με δολάριο, όπως αντίστοιχα και η Ελλάδα με το ευρώ. Όταν η Αργεντινή υπερχρεώθηκε στο ΔΝΤ, οι γενναίες περικοπές που απαιτήθηκαν, αύξησαν τη φτώχεια και την ανεργία, αλλά δεν επιβράδυναν την ύφεση. Το αντίθετο.
Τότε η Αργεντινή κήρυξε στάση πληρωμών απέναντι στους δανειστές της, αρνήθηκε να αποπληρώσει το εξωτερικό χρέος και προχώρησε στην υποτίμηση του πέσο. Πολλοί οικονομολόγοι, επενδυτές και άλλες «κασσάνδρες» προέβλεψαν τότε έναν νέον μακροχρόνιο κύκλο ύφεσης. Τους διέψευσε όμως η ίδια η πραγματικότητα, καθώς η οικονομία συρρικνώθηκε για ένα μόλις τρίμηνο μετά την υποτίμηση, ενώ μέσα στα επόμενα έξι χρόνια κατέγραψε ανάπτυξη 63% . Σε μια χώρα των 39 εκατομμυρίων κατοίκων, πάνω από 11 εκατομμύρια σώθηκαν από τη φτώχεια και την πλήρη εξαθλίωση.
Σε τρία χρόνια η Αργεντινή επέστρεψε στα προ ύφεσης επίπεδα παραγωγής, παρότι μέτραγε απώλειες δυο φορές πάνω από ΑΕΠ της, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην Ελλάδα σήμερα. Τα σχέδια του ΔΝΤ για την Ελλάδα προβλέπουν τουλάχιστον οκτώ χρόνια θυσίας μέχρι να επιστρέψει στην προ ύφεσης εποχή. Κι αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο, δεδομένου πως το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις ανάπτυξης.
Η ταχεία ανάρρωση της Αργεντινής οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι απελευθερώθηκε από τις αυστηρές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που της επέβαλλαν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα, εάν αποφασίσει να επιστρέψει στη δραχμή. Η υποτίμηση θα τονώσει το εμπορικό ισοζύγιο, καθιστώντας τη χώρα ανταγωνιστική με φθηνές εξαγωγές και ακριβές εισαγωγές.
Πολλά δημοσιεύματα έχουν επίσης προβλέψει κατακόρυφη αύξηση του ελληνικού χρέους στην περίπτωση εξόδου από την ευρωζώνη. Η Ελλάδα όμως, ούτως ή άλλως, δεν πρόκειται να αποπληρώσει το χρέος της, όπως έκανε και η Αργεντινή μετά την υποτίμηση.
Η «τιμωρία» των δανειστών
Η Πορτογαλία μπήκε πρόσφατα στο μηχανισμό διάσωσης και το ΔΝΤ βλέπει τουλάχιστον δύο χρόνια ύφεσης ακόμα. Καμία κυβέρνηση δε θα έπρεπε να δέχεται τέτοιου είδους «τιμωρίες». Μια υπεύθυνη κυβέρνηση θα έπρεπε να υποδείξει στους ευρωπαίους εταίρους πως έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την πολιτική και οικονομική στήριξη της χώρας (φορολογικά κίνητρα κλπ).
Οι πιστωτές έχουν άλλη αντίληψη, την οποία δείχνει να υιοθετεί πλήρως η ΕΕ: Μια χώρα που έχει συσσωρεύσει εξαιρετικά υψηλά χρέη, πρέπει να «τιμωρείται παραδειγματικά» για να μην ενθαρρύνονται ανάλογες «κακές συμπεριφορές». Ετσι όμως τιμωρούν έναν ολόκληρο λαό για τα λάθη που διέπραξαν κάποτε ορισμένοι από τους κυβερνώντες…
Συζητιέται επίσης κι άλλη μια «λύση»: Τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, να προχωρήσουν σε εσωτερική υποτίμηση. Αυτό σημαίνει εκτόξευση της ανεργίας, με αποτέλεσμα την εξοντωτική συρρίκνωση των μισθών και, με τόσο φθηνό εργατικό δυναμικό, η κάθε χώρα θα γίνει ανταγωνιστική στη διεθνή αγορά. Το κοινωνικό κόστος μιας τέτοιας κίνησης είναι εξαιρετικά υψηλό και δεν έχει λειτουργήσει παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις. Η ανεργία έχει ήδη διπλασιαστεί στην Ελλάδα (14,7%), υπερδιπλασιάστηκε στην Ισπανία (20,7 %) και υπερτριπλασιάστηκε στην Ιρλανδία (14,7%). Αλλά η ανάρρωση αργεί ακόμη...
Είναι σχεδόν δεδομένο πως - υπό την απειλή της εξόδου από την ΟΝΕ - οι ευρωπαίοι θα προτείνουν στην Ελλάδα μια ευνοϊκότερη συμφωνία. Ισως να έχουν ήδη συντάξει μια εναλλακτική πρόταση.
Η ουσία όμως είναι πως η Ελλάδα δεν θα πρέπει να «βολευτεί» με καμία συμφωνία που δεν θα της επιτρέψει να βγει από την ύφεση και να επιστρέψει στην ανάπτυξη.
Τα δάνεια που απαιτούν περικοπές δαπανών και αύξηση των φόρων ελέω ύφεσης, πρέπει να μείνουν εκτός διαπραγματεύσεων.
Η προσπάθεια διευκόλυνσης της εξόδου της Ελλάδας από την κρίση απέτυχε. Εάν η προσφορά της Ευρώπης φτάνει μέχρι εδώ, μάλλον ήρθε η ώρα του «αντίο» στο ευρώ. Και όχι μόνο για την Ελλάδα»
Διαβάστε την ανάλυση του Mark Weisbrot στους New Yοrk Times εδώ:
http://nyti.ms/kYXeBH
(NYT, 9/5/2011)
«Είναι κάποιες φορές που οι αγορές κλυδωνίζονται, επειδή μια κυβέρνηση «απείλησε» πως θα κάνει ό,τι είναι καλύτερο για τους πολίτες της… Κάτι τέτοιο συνέβη και πρόσφατα στην Ευρώπη, μετά την αποκάλυψη του γερμανικού Der Spiegel για το «σχέδιο επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή». Το ευρώ κατέγραψε τη μεγαλύτερη «βουτιά» από τον Δεκέμβριο του 2008.
Παρά τις επίσημες διαψεύσεις από Ελληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους, το ενδεχόμενο της αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη είναι ορατό και η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη. Οσο μεγάλο κι αν φαντάζει το κόστος, μακροπρόθεσμα θα είναι πολύ μικρότερο από τη βαθιά ύφεση και την έκρηξη της ανεργίας που της «προσφέρουν» οι ευρωπαίοι εταίροι της.
Στην Αργεντινή
Η περίπτωση της Αργεντινής στα τέλη του 2001 υπήρξε αρκούντως διαφωτιστική. Για τρεισήμισι και πλέον χρόνια η χώρα βούλιαζε σε βαθιά ύφεση, μια από τις χειρότερες του 20ου αιώνα παγκοσμίως. Το αργεντίνικο πέσο είχε σταθερή ισοτιμία με δολάριο, όπως αντίστοιχα και η Ελλάδα με το ευρώ. Όταν η Αργεντινή υπερχρεώθηκε στο ΔΝΤ, οι γενναίες περικοπές που απαιτήθηκαν, αύξησαν τη φτώχεια και την ανεργία, αλλά δεν επιβράδυναν την ύφεση. Το αντίθετο.
Τότε η Αργεντινή κήρυξε στάση πληρωμών απέναντι στους δανειστές της, αρνήθηκε να αποπληρώσει το εξωτερικό χρέος και προχώρησε στην υποτίμηση του πέσο. Πολλοί οικονομολόγοι, επενδυτές και άλλες «κασσάνδρες» προέβλεψαν τότε έναν νέον μακροχρόνιο κύκλο ύφεσης. Τους διέψευσε όμως η ίδια η πραγματικότητα, καθώς η οικονομία συρρικνώθηκε για ένα μόλις τρίμηνο μετά την υποτίμηση, ενώ μέσα στα επόμενα έξι χρόνια κατέγραψε ανάπτυξη 63% . Σε μια χώρα των 39 εκατομμυρίων κατοίκων, πάνω από 11 εκατομμύρια σώθηκαν από τη φτώχεια και την πλήρη εξαθλίωση.
Σε τρία χρόνια η Αργεντινή επέστρεψε στα προ ύφεσης επίπεδα παραγωγής, παρότι μέτραγε απώλειες δυο φορές πάνω από ΑΕΠ της, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην Ελλάδα σήμερα. Τα σχέδια του ΔΝΤ για την Ελλάδα προβλέπουν τουλάχιστον οκτώ χρόνια θυσίας μέχρι να επιστρέψει στην προ ύφεσης εποχή. Κι αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο, δεδομένου πως το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις ανάπτυξης.
Η ταχεία ανάρρωση της Αργεντινής οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι απελευθερώθηκε από τις αυστηρές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που της επέβαλλαν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα, εάν αποφασίσει να επιστρέψει στη δραχμή. Η υποτίμηση θα τονώσει το εμπορικό ισοζύγιο, καθιστώντας τη χώρα ανταγωνιστική με φθηνές εξαγωγές και ακριβές εισαγωγές.
Πολλά δημοσιεύματα έχουν επίσης προβλέψει κατακόρυφη αύξηση του ελληνικού χρέους στην περίπτωση εξόδου από την ευρωζώνη. Η Ελλάδα όμως, ούτως ή άλλως, δεν πρόκειται να αποπληρώσει το χρέος της, όπως έκανε και η Αργεντινή μετά την υποτίμηση.
Η «τιμωρία» των δανειστών
Η Πορτογαλία μπήκε πρόσφατα στο μηχανισμό διάσωσης και το ΔΝΤ βλέπει τουλάχιστον δύο χρόνια ύφεσης ακόμα. Καμία κυβέρνηση δε θα έπρεπε να δέχεται τέτοιου είδους «τιμωρίες». Μια υπεύθυνη κυβέρνηση θα έπρεπε να υποδείξει στους ευρωπαίους εταίρους πως έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την πολιτική και οικονομική στήριξη της χώρας (φορολογικά κίνητρα κλπ).
Οι πιστωτές έχουν άλλη αντίληψη, την οποία δείχνει να υιοθετεί πλήρως η ΕΕ: Μια χώρα που έχει συσσωρεύσει εξαιρετικά υψηλά χρέη, πρέπει να «τιμωρείται παραδειγματικά» για να μην ενθαρρύνονται ανάλογες «κακές συμπεριφορές». Ετσι όμως τιμωρούν έναν ολόκληρο λαό για τα λάθη που διέπραξαν κάποτε ορισμένοι από τους κυβερνώντες…
Συζητιέται επίσης κι άλλη μια «λύση»: Τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, να προχωρήσουν σε εσωτερική υποτίμηση. Αυτό σημαίνει εκτόξευση της ανεργίας, με αποτέλεσμα την εξοντωτική συρρίκνωση των μισθών και, με τόσο φθηνό εργατικό δυναμικό, η κάθε χώρα θα γίνει ανταγωνιστική στη διεθνή αγορά. Το κοινωνικό κόστος μιας τέτοιας κίνησης είναι εξαιρετικά υψηλό και δεν έχει λειτουργήσει παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις. Η ανεργία έχει ήδη διπλασιαστεί στην Ελλάδα (14,7%), υπερδιπλασιάστηκε στην Ισπανία (20,7 %) και υπερτριπλασιάστηκε στην Ιρλανδία (14,7%). Αλλά η ανάρρωση αργεί ακόμη...
Είναι σχεδόν δεδομένο πως - υπό την απειλή της εξόδου από την ΟΝΕ - οι ευρωπαίοι θα προτείνουν στην Ελλάδα μια ευνοϊκότερη συμφωνία. Ισως να έχουν ήδη συντάξει μια εναλλακτική πρόταση.
Η ουσία όμως είναι πως η Ελλάδα δεν θα πρέπει να «βολευτεί» με καμία συμφωνία που δεν θα της επιτρέψει να βγει από την ύφεση και να επιστρέψει στην ανάπτυξη.
Τα δάνεια που απαιτούν περικοπές δαπανών και αύξηση των φόρων ελέω ύφεσης, πρέπει να μείνουν εκτός διαπραγματεύσεων.
Η προσπάθεια διευκόλυνσης της εξόδου της Ελλάδας από την κρίση απέτυχε. Εάν η προσφορά της Ευρώπης φτάνει μέχρι εδώ, μάλλον ήρθε η ώρα του «αντίο» στο ευρώ. Και όχι μόνο για την Ελλάδα»
Διαβάστε την ανάλυση του Mark Weisbrot στους New Yοrk Times εδώ:
http://nyti.ms/kYXeBH