Ο Πάουλ Τσέλαν (1920-1970) συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα. Με το Γλωσσικό Πλέγμα ο ποιητής πραγματοποιεί μια στροφή προς μια πιο «γκρίζα γλώσσα»: το ποίημα, και κατ’ επέκταση ολόκληρη η ποιητική συλλογή, εμφανίζεται ως ένα γλωσσικό πλέγμα, όμοιο με το κρυσταλλικό πλέγμα, με διάκενα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα μέρη της συνολικής δομής και αφήνουν χώρο για μια συνάντηση με τον Άλλον.
«Η μορφή του ποιήματος», λέει ο Τσέλαν, «δεν είναι εδώ και πολύ καιρό μόνον οι στίχοι και οι στροφές του […], ένας μεγαλύτερος λευκός χώρος καθορίζει πλέον τα περιγράμματα». Με άλλα λόγια, η γλώσσα νοηματοδοτείται όχι μόνο απ’ όλα όσα καταγράφονται αλλά και απ’ όσα παραλείπονται ή αποσιωπούνται. Ακόμα και η ανάσα του ποιητή, οι παύσεις, οι σιωπές του, ανήκουν στο γλωσσικό σώμα του ποιήματος και του προσδίδουν μια άλλη, παράδοξη σημασία, μακριά από τις συμβάσεις της καθιερωμένης γλώσσας. Στην ανάσα και κυρίως στις παύσεις της, στις άνω τελείες, στα μεσοδιαστήματα, και γενικά στη στίξη, «γίνεται αισθητή η κατεύθυνση και η μοίρα μέσα στη σιωπή και μπορεί να ολοκληρωθεί η συνάντηση με τον Άλλο».
——————–
Το Γλωσσικό Πλέγμα του Paul Celan κυκλοφορεί από την Άγρα σε μετάφραση Ιωάννας Αβραμίδου και με επίμετρο του Joachim Seng. Αριθμός σελίδων 208, τιμή 11,50 ευρώ.