του Νίκου Μπογιόπουλου
(αναδημοσίευση από τον Ημεροδρόμο με την άδεια του συγγραφέα)
22 ΜΑΗ 1963: Εκείνη την ημέρα –
ένα μήνα μετά την πρώτη Μαραθώνια πορεία Ειρήνης που η κυβέρνηση Καραμανλή την έχει απαγορεύσει και κατά την διάρκειά της ο Λαμπράκης είχε χτυπηθεί από χωροφύλακες και είχε απαχθεί από ασφαλίτες – η επιτροπή για την Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη οργανώνει στη Θεσσαλονίκη εκδήλωση.
ΟΜΙΛΗΤΗΣ ο βουλευτής της Αριστεράς, ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Η εκδήλωση έχει οριστεί για τις 7.30 μ.μ. Γύρω από το χώρο της εκδήλωσης η τρομοκρατία ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Τραμπούκοι και Αστυνομία προσπαθούν να ματαιώσουν την εκδήλωση.
ΩΡΑ 8.20 μ.μ. Ο Λαμπράκης ξεκινά από το ξενοδοχείο που διαμένει για να φτάσει στο χώρο της εκδήλωσης. Στη διαδρομή, σε μια απόσταση μόλις 80 μέτρων, δέχεται την πρώτη επίθεση από παρακρατικούς. Οι χωροφύλακες απλώς παρακολουθούν…
Ο ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ εισέρχεται στο χώρο της εκδήλωσης. Παρακρατικοί και τραμπούκοι λιθοβολούν το χώρο της συγκέντρωσης. Η Αστυνομία παρακολουθεί…
Ο ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ διακόπτει την ομιλία του. Καταγγέλλει ευθέως «σχέδιο δολοφονικής απόπειρας» εναντίον του. Καθιστά υπεύθυνη την κυβέρνηση και τις αρχές. Η Αστυνομία απλώς παρακολουθεί…
ΩΡΑ 10.15 μ.μ. Ο Λαμπράκης κατεβαίνει από την αίθουσα της συγκέντρωσης. Η κυκλοφορία στο δρόμο έχει απαγορευτεί. Παντού βρίσκονται ασφαλίτες και χωροφύλακες. Κινείται προς το ξενοδοχείο. Απόσταση 80 μέτρα. Σε απόσταση 8 μέτρων από το βουλευτή ακούγεται το μαρσάρισμα μοτοσικλέτας. Ο οδηγός του τρίκυκλου, με σκεπασμένο τον αριθμό, πέφτει πάνω του. Ο συνεργός του στην καρότσα χτυπά το βουλευτή στο κεφάλι. Τον ρίχνουν στην άσφαλτο. Στο σημείο σχηματίζεται μια λίμνη αίματος ανάμεικτη με εγκεφαλικά υγρά…
Για το ρόλο του κράτους σε ό,τι αφορά εκείνο το περίφημο “ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο” που ακολούθησε, στο ερώτημα με ποιου τις πλάτες έδρασε το δολοφονικό παρακράτος με τους εκατοντάδες τραμπούκους του εκείνο το βράδυ, αρκεί τούτο (Παύλος Β.Πετρίδης, “Υπόθεση Λαμπράκη”, εκδόσεις Προσκήνιο):
«Η δολοφονία του Λαμπράκη συνετελέσθη παρόντων
-180 ανδρών και αξιωματικών της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας με επικεφαλής τον επιθεωρητή Χωροφυλακής, στρατηγό Κ. Μήτσου,
-τον διευθυντή της Αστυνομίας Ευθ. Καμουτσή,
-τον υποδιευθυντή Μιχ. Διαμαντόπουλο,
-τον διοικητή Εθνικής Ασφαλείας Κ. Δόλκα και
-τους υπομοιράρχους Εμμ. Καπελώνη και Δ. Κατσούλη.
Εντολή καταδίωξης των εκτελεστών δεν δόθηκε ποτέ. Παρών στην αντισυγκέντρωση της 22ας Μαΐου ήταν και ο πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης “Σύνδεσμος αγωνιστών και θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορ. Ελλάδος” δωσίλογος Ξεν. Γιοσμάς, στη δικαιοδοσία του οποίου ανήκε η πλειοψηφία των “αντιφρονούντων” τραμπούκων».
Η μάχη που έδωσε ο Λαμπράκης στην εντατική κράτησε 5 μέρες. Ήταν άνιση. Τα ξημερώματα της 27 Μάη του 1963, ο υφηγητής της Ιατρικής, ο πρωταθλητής στους στίβους, ο μάρτυρας της Ειρήνης και της Δημοκρατίας, ο βουλευτής της Αριστεράς, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, αφήνει την τελευταία του πνοή.
Οι πολιτικοί αυτουργοί του ειδεχθούς εγκλήματος ουδέποτε τιμωρήθηκαν. Όσο για τους φυσικούς αυτουργούς της δολοφονίας, αποφυλακίστηκαν. Επί χούντας…