«Η απαγωγή ενός διπλωμάτη»: Το «αόρατο χέρι» του Άλεξ Σάαμπ στη μάχη κατά του εμπάργκο

του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Η ταινία περιγράφει τον ρόλο του διπλωμάτη της Βενεζουέλας, Άλεξ Σάαμπ, στη δημιουργία ενός δικτύου διανομής αγαθών, για την αντιμετώπιση των συνεπειών του βορειοαμερικανικού εμπάργκο. Πολίτες της Βενεζουέλας μιλούν τις συνθήκες πείνας και στερήσεων, που προσπάθησαν να επιβάλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, απαντώντας στην επιχείρηση λάσπης των δυτικών μέσων ενημέρωσης ενάντια στο δίκτυο αλληλεγγύης της μπολιβαριακής κυβέρνησης. Αναδεικνύεται o παράνομος χαρακτήρας της κράτησης του Άλεξ Σάαμπ, ως ένα μέσο να εξοντωθεί ο άνθρωπος-κλειδί, που με τις τεχνικές του γνώσεις βοήθησε να παρακαμφθεί ο οικονομικός πόλεμος που στρέφεται ενάντια στη κυριαρχία της χώρας.

«Η παράνομη σύλληψη του Σάαμπ αποτελεί ευθεία επίθεσης των ΗΠΑ ενάντια στην ικανότητά της Βενεζουέλας να διασφαλίσει την διατροφική ασφάλεια»

Ο πρέσβης της Βενεζουέλας, Φρέντι Χέσους Φερνάντες Τόρες, ανέφερε πως η αυθαίρετη σύλληψη του  Άλεξ Σάαμπ αποτελεί μέρος της συνεχιζόμενης επίθεσης που διαπράττει ο ιμπεριαλισμός των Ηνωμένων Πολιτειών ενάντια στον λαό της Βενεζουέλας και ενάντια στην Μπολιβαριανή Επανάσταση. Η απαγωγή του είχε σαν βασικό στόχο να παρακωλήσει την ικανότητά της χώρας να αποκτήσει τρόφιμα, φάρμακα και εφόδια για την πετρελαϊκή της βιομηχανία. Ο Σάαμπ απήχθη δύο φορές, πρώτα στις 12 Ιουνίου του 2020, όταν το αεροπλάνο με το οποίο μετακινείτο έκανε στάση στο Πράσινο Ακρωτήρι για να εφοδιαστεί με βενζίνη. Το ταξίδι είχε σαν τελικό προορισμό την Δημοκρατία του Ιράν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν το Πράσινο Ακρωτήρι να μην σεβαστεί τις διπλωματικές διαπιστεύσεις που παρουσίασε ο Σάαμπ, παραβιάζοντας έτσι τους βασικούς διπλωματικούς κανόνες της διεθνούς συνύπαρξης. Ο ειδικός απεσταλμένος συνελήφθη και μεταφέρθηκε σε κελί, όπου παραβίασαν τα δικαιώματά του.

Υπογράμμισε ότι ο Βενεζολάνος διπλωμάτης, έγινε μια προσωπικότητα κλειδί στο να εμποδίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να δημιουργήσουν τις συνθήκες λιμοκτονίας που είχαν σχεδιάσει για τον λαό της Βενεζουέλας. Ο Σάαμπ ανέλαβε την ευθύνη να καταφέρει να φτάσουν τρόφιμα και φάρμακα από διάφορες χώρες προς την Βενεζουέλα, για να σπάσει τον παράνομο οικονομικό, χρηματοπιστωτικό και εμπορικό αποκλεισμό που επιβάλλει ο Λευκός Οίκος. Η παράνομη σύλληψη είναι μέρος μιας ευθείας επίθεσης των ΗΠΑ ενάντια στην ικανότητά της Βενεζουέλας να διασφαλίσει την διατροφική ασφάλεια στο λαό.

Η δεύτερη απαγωγή του Άλεξ Σάαμπ συνέβη στις 18 Οκτωβρίου του 2021, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες τον μετέφεραν παράνομα από το Πράσινο Ακρωτήρι σε βορειοαμερικανικό έδαφος. Εκείνη την ίδια ημέρα, πραγματοποιούνταν προεδρικές εκλογές στην αφρικανική χώρα. Όπως έδειχναν όλες οι προεκλογικές μετρήσεις, την νίκη πήρε το Αφρικανικό Κόμμα της Ανεξαρτησίας του Πράσινου Ακρωτηρίου, η πολιτική οργάνωση που κατέκτησε την ανεξαρτησία της χώρας, μια οργάνωση ιδεολογικού και πολιτικού προσανατολισμού υπέρ των αφρικανών. Ο νικητής των εκλογών της 18ης Οκτωβρίου του 2021, ο Χοσέ Μαρία Νέβες, είχε πει κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του ότι θα σεβόταν τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων τις οποίες είχε υπογράψει και η χώρα του. Η ιμπεριαλιστική πειρατία των Ηνωμένων Πολιτειών εμπόδισε να κάνει πράξη αυτή του τη διάθεση. Την ίδια την ημέρα των εκλογών απήγαγε τον βενεζολάνο διπλωμάτη για να τον μεταφέρουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο πρέσβης αναφέρει πως ο Σάαμπ βασανίστηκε συστηματικά από πράκτορες των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο Πράσινο Ακρωτήρι βρισκόταν σε ανθυγιεινά κελιά, τον χτυπούσαν για μέρες, του έβγαλαν τρία δόντια και τον βασάνισαν με ηλεκτρικό ρεύμα. Ήθελαν να τον υποχρεώσουν να πει ψέμματα και να τον μετατρέψουν σε ψευδή κατήγορο ενάντια στην Βενεζουέλα, αλλά δεν κατάφεραν να τον λυγίσουν.
Πριν από την δεύτερη απαγωγή του, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας είχε πάρει την απόφαση να συμπεριλάβει τον Σάαμπ, ως μέλος της αντιπροσωπείας της Βενεζολάνικης κυβέρνησης στο Τραπέζι Διαλόγου, που πραγματοπιείται στο Μεξικό, με την πιο ριζοσπαστική φράξια της αντιπολίτευσης. Αυτή η δεύτερη απαγωγή έκανε την Μπολιβαριανή Κυβέρνηση να πάρει την απόφαση να αναβάλλει τις διαπραγματεύσεις μέσα στο 2021.

Τέλος ο πρέσβης ευχαρίστησε εξ ονόματος του λαού της Βενεζουέλας και της κυβέρνησής του για τις σταθερές εκφράσεις αλληλεγγύης εκ μέρους του ελληνικού λαού και των λαϊκών του οργανώσεων, επισημαίνοντας ότι αυτές οι εκφράσεις αγάπης βρίσκουν πλήρη ανταπόκριση στην καρδιά τους, μια καρδιά επαναστατική, τσαβίστα και μπολιβαριάνα. Διαβεβαίωσε ότι αγωνίζονται, αντιστέκονται και προχωρούν, με τη σιγουριά ότι διασφαλίζουν την εθνική τους ανεξαρτησία, την κυριαρχία τους και το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στην διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου, γνωρίζοντας ότι ναι, είναι δυνατή η κατάκτηση σε μεγαλύτερα επίπεδα της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας, της ειρήνης και της προόδου για όλη την ανθρωπότητα. Ανεξαρτησία και Σοσιαλιστική Πατρίδα, θα ζήσουμε και θα νικήσουμε, κατέληξε.

Αίτημα έκδοσης Σάαμπ: «Μια νομικοποίηση της αυτοκρατορίας»

Ο δικηγόρος Γιάννης Ραχιώτης έκανε λόγο για μια ακραία πρόκληση με βάσει το διεθνές δίκαιο, εξηγώντας πως οι διπλωμάτες δεν προστατεύονται απλώς μια μια διεθνή σύμβαση, αλλά η προστασία του προσώπου του διπλωμάτη είναι από τις πιο αρχαίες κατακτήσεις του πολιτισμού, των διακρατικών σχέσεων και είναι ασυνήθιστο να προσβάλεται με τέτοιο κτηνώδη τρόπο. Εξήγησε ότι διπλωμάτης είναι όποιος του απονέμεται η ιδιότητα από μια χώρα, άρα ο ορισμός του είναι κρατική πράξη, η οποία συνοδεύται από κάποιο διπλωματικό διαβατήριο και ένα ντοκουμέντο με τα καθήκοντά του.

Προσθέτει μάλιστα, πως όποιος έχει την ιδιότυπα του διπλωμάτη καλύπτεται από τη σύμβαση της Βιέννης του 1961, η οποία προσδιορίζει το καθεστώς του διπλωμάτη και καλύπτει όχι μόνο τους ίδιους, αλλά το τεχνικό και βοηθητικό προσωπικό και τις οικογένειές τους. Επίσης ορίζει το απαραβίαστο του προσώπου του διπλωμάτη, δηλαδή απαγορεύει τη σύλληψη και τη κράτηση. Το μόνο που μπορεί να υποστεί είναι η απέλαση. Ιδιαίτερα για την περίπτωση του Σααμπ, μνημονεύει το άρθρο 40 της σύμβασης της Βιέννης, που ορίζει τις υποχρεώσεις των τρίτων χωρών, από τις οποίες διέρχεται το διπλωματικό προσωπικό, όπως συνέβη με το Πράσινο Ακρωτήρι. Το άρθρο δεσμεύει τις χώρες διέλευσης ενός διπλωμάτη με τις ίδιες υποχρεώσεις με αυτή που είναι τοποθετημένος, με μοναδική προϋπόθεση να έχει διπλωματικό διαβατήριο και να βρίσκεται σε διπλωματική υπηρεσία.

Σχετικά με το προσωπικό ιστορικό του Άλεξ Σάαμπ αναφέρει πως προέρχεται από μια λιβανέζικη οικογένεια, που έζησε στην Κολομβία, όπου μεγάλωσε και πρωτοδραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά. Στη συνέχεια, αποκτησε την ιδιότητα του πολίτη και του διπλωμάτη της Βενεζουέλας. Είχε τη σπάνια γνώση των περίπλοκων επιχειρηματικών, τραπεζικών, οικονομικών, ασφαλιστικών και εμπορικών δικτύων, που είναι απαραίτητα για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, για κάποιον που δεν ανήκει στο δυτικό σύστημα. Λίγοι άνθρωποι υπάρχουν με αυτές τις γνώσεις, που να μην είναι στελέχη πολυεθνικών και να είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν τις χώρες, που είναι στο στόχαστο της Δύσης. Αυτό τον έκανε πολύτιμο για τον λαό της Βενεζουέλας, σε ένα κόσμο εχθρικό, όπου περίπου 60 χώρες είναι σε καθεστώς εμπάργκο από τη Δύσης, αντιμετωπίζοντας τα πιο τραγικά προβλήματα για να εφοδιαστούν τα στοιχειώδη.

Όσοι μπορούν σε κάποιον βαθμό να αντιμετωπίσουν τα εργαλεία μαλακής ισχύος των ΗΠΑ, μετατρέπονται σε στόχοι, με τον Γιάννη Ραχιώτη να αναφέρει πως έχουν υπάρξει και περιπτώσεις ακόμα και Ελλήνων, που τους κατέστρεψαν για το θάρρος τους να υψώσουν ανάστημα στις ΗΠΑ. Σε άλλες χώρες ξεχάστηκαν, αλλά η περίπτωση του Σάαμπ είναι διαφορετική, γιατί έχει τη διπλωματική ιδιότητα, βαρύνοντας το έγκλημα ττων ΗΠΑ, καθώς και γιατί είναι πολίτης μιας ανεξάρτητης χώρας, της Βενεζουέλας. Αν είχε ελληνικό διαβατήριο, δεν υπήρχε περίπτωση να τον υποστηρίξει η χώρα, προσέθεσε σκωπτικά.

Συμπλήρωσε, πως το Πράσινο Ακρωτήρι αποτελείται από δύο νησίδες με μικρό πληθυσμό, τεράστια παροικία στις ΗΠΑ, που κάνει τη χώρα ευάλωτη σε πολιτικό έλεγχο και που -παρότι ανήκει στην Αφρική- έχει συζητηθεί πολλές φορές να μπει στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, λόγω του ότι υπήρξε πορτογαλική αποικία. Η σύλληψη του Σάαμπ έγινε με επίκληση «ερυθράς αγγελίας», η οποία ίσως να ήταν ανύπαρκτη κατά το χρόνο της σύλληψης και να εκδόθηκε αργότερα. Αυτό, όπως εξηγεί, είναι ένα συνηθισμένο εργαλείο των δυτικών χωρών για σύλληψη αντιπάλων, όπως έγινε στη περίπτωση Ρώσου επιχειρηματία, που συνελήφθη στην Ελλάδα με πρόσχημα «ερυθρά αγγελία» της Ουκρανίας. Ο λόγος πως η διαδικασία είναι άμεση, παρότι μη δεσμευτική, αλλά σε μια «μιλημένη» κυβέρνηση μπορεί να λύσει τα χέρια. Μάλιστα, δεν είναι απαραίτητο να υπαρχει καν δικαστική απόφαση, αλλά μπορεί να είναι κανείς απλώς ύποπτος, προσέθεσε, λέγοντας πως έχουν ωριμάσει οι συνθήκες αυτό να σταματήσει.

Προσθέτει πως η γελοιότητα της υπόθεσης είναι πως λίγες μέρες αργότερα, η Ιντερπόλ ανακάλεσε τη διεθνή αγγελία, οπότε το Πράσινο Ακρωτήρι δεν είχε πλέον νομικό πρόσχημα να τον κρατάει, παρόλα αυτά το έκανε. Ακόμα και αν δεν ήταν διπλωμάτης, έπρεπε να απελευθερωθεί. Τέσσερις μέρες μετά ήρθε το αίτημα έκδοσης από τις ΗΠΑ, το οποίο πάλι δεν υποχρέωνε το Πράσινο Ακρωτήρι να τον κράτει, αλλά μπορούσε απλώς να του απαγορεύσει την έξοδο από τη χώρα μέχρι να κριθεί από τα δικαστήρια. Πόσο μάλλον, αφού ΗΠΑ και Πράσινο Ακρωτήρι δεν έχουν συνάψει μεταξύ τους συμφωνία για εκδόσεις. Το υποτιθέμενο έγκλημα, για το οποίο ζητείται η έκδοση του Σάαμπ, είναι «συνωμοσία για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος», που αφορά κέρδη από το σύστημα διανομής βασικών τροφίμων στη Βενεζουέλα. Ο δικηγόρος αναρωτιέται, πως και έτσι να ήταν τι αφορά τις ΗΠΑ. Εξηγεί πως πρόκειται για μια νομικοποίηση της αντίληψης περί αυτοκρατορίας, σύμφωνα με την οποία οι ΗΠΑ θεωρούν πως έχουν εξωεδαφική εφαρμογή των νόμων τους, εν είδη παγκόσμιου δικτάτορα.

Εξηγεί πως το έγκλημα της «συνωμοσίας» σημαίνει την επαφή με οποινδήποτε, με σκοπό την τέλεση εγκλήματος κατά του αμερικανικού κράτους. Πρόκειται δηλαδή για ποινικοποίηση της σκέψης, της βούλησης, χωρίς πράξη, κάτι δηλαδή που έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές του Διαφωτισμού και ότι καταλαβαίνει κανείς από την πρώτη μέρα στο πανεπιστήμιο. Πρόκεται για κάτι ανάλογο προς το χειρότερο με την αντιτρομοκρατική νομοθεσία. Το ποινικό δίκαιο είναι ένα πολύ σκληρό εργαλείο του κράτους, αλλά απαιτεί ένα μίνιμουν διασφάλισης των ανθρώπων και αυτό είναι να τιμωρούνται πράξεις. Προσθέτει πως υπάρχουν δύο δικαστικές αποφάσεις, διεθνών δικαστηρίων απαιτούν την απελευθέρωσή του Σάαμπ. Πρώτον, η απόφαση του δικαστηρίου των χωρών της Δ Αφρικής (ECOWAS), η αποφάσεις του οποίου είναι δεσμευτικές για τις χώρες μέλη και που όχι μόνο διέταξε την απελευθέρωσή του, αλλά επιδίκασε 200.000 δολάρια αποζημίωση στο Πράσινο Ακρωτήρι. Το άλλο είναι η απόφαση της Αφρικανικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ), το οποίο είναι επίσης δικαστήριο.

Η αδιαφορία του Πράσινου Ακρωτηρίου δείχνει τα όρια του διεθνούς δικαίου σε ένα μονοπολικό κόσμο, όπου οι ΗΠΑ να κάνουν a la carte εφαρμογή του, μονο όταν τις ωφελεί. Ωστόσο, επειδή οι ΗΠΑ δεν ήτα σίγουρες αν το Πράσινο Ακρωτήρι θα υποκύψει, για αυτό και άφησαν τα κανόνια να μιλήσουν, στέλνοντας επί δύο μήνες ένα καταδρομικό. Σε ότια αφορά τη τύχη του Άλεξ Σάαμπ στις ΗΠΑ, ο Γιάννης Ραχιώτης κατέληξε πως πρόκεται για ένα από τα πλέον βάρβαρα σωφρονιστικά συστήματα και τις συνθήκες κράτησης, καθώς δεν αναγνωρίζειβασικούς θεσμούς του ποινικού και σωφρονιστικού δικαίου, όπως για παράδειγμα η παραγραφή ενός εγκλήματος, δηλαδή μια κατάκτηση ωριμότητας του ανθρωπίνου πολιτισμού που λέει πως η ανθρωπότητα οφείλει να διαγράφει κοινά εγκλήματα από ένα σημείο και μετά. Μέσα στις αμερικανικές φυλακές πεθαίνουν άνθρωποι, που συνελήφθησαν 20 χρονών. Φέρνει για παράδειγμα τον Κολομβιάνο διαπραγματευτή του FARC για την απελευθέρωση κάποιων Αμερικανών, τον Σιμον Τρινιδάδ, έναν πανεπιστημιακό, που παραμένει στη φυλακή δεμένος με αλυσίδες σε ένα κρεβάτι τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Επισημαίνει πως η τιμωρία κάποιου εξαντλείται στην κράτηση και όχι στην απάνθρωπη μεταχείρηση, που αποτελεί δεύτερη ποινή επί της πρώτης, όπως συνέβαινε αρκετούς αιώνες πριν και ακόμα και σήμερα στις ΗΠΑ. Είναι βέβαιο πως αυτό θα αντιμετωπίσει ο Σάαμπ αν εκδοθεί, τονίζει, καταλήγοντας πως χωρίς μια παγκόσμια πίεση υπάρχουν μικρές ελπίδες από τον δικαστικό αγώνα και προειδοποιώντας πως ήδη βλέπουμε μια συκοφαντική εκστρατεία εναντίον του.

«Καραμπινάτη περίπτωση γκανγκστερισμού»

Ο καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντεο Πανεπιστήμιο, Δημήτρης Καλτσώνης, τόνισε τη σημασία να μεταφρεθούν τέτοιες εκδηλώσεις και σε άλλες γειτονιές. Σημειώσε πως η περίπτωση του Σάαμπ έχει κοινά με αυτή των πέντε Κουβανών, που φυλακίστηκαν για χρόνια στις ΗΠΑ και τελικά απελευθερώθηκαν κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης. Αναφέρθηκε επίσης στη σύμβαση της Βιέννης, που έγινε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι συνθήκες ήταν πιο ευνοϊκές, με αποτέλεσμα να ενσωματώνονται νέα στοιχεία, που αφορούν την προστασία των διπλωματών,με την έννοια της προστασίας της εθνικής κυριαρχίας των κρατών. Αυτό είναι το βασικό χαρακτηριστικό του διεθνούς διακίου με τις όποιες αντιφάσεις του, με σκοπό να κατοχυρώσει τα αδύναμα κράη απέναντι στις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ως εκ τούτου, η σύμβαση καθιστά ξεκάθαρο πως το πρόσωπο του διπλωμάτη είναι απαραβίαστο και δεν μπορεί να υποστεί καμίας μορφής σύλληψη ή κράτηση, θεσπίζοντας την υποχρέωση μεταχείρισης με τον δέοντα σεβασμό από το κράτος υποδοχής, ώστε να διασφαλίζεται η ελευθερία και η αξιοπρέπειά του.

Μάλιστα, επισημαίνει πως μετά από παρεκτροπές των ΗΠΑ, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε το 1973 την ειδική σύμβαση για την προστασία των διπλωματών, που είναι σε ισχύ από το 1977. Αν ένας διπλωμάτης διαπράξει κάποιο έγκλημα, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι να κηρυχθεί persona non grata. Οι μόνες εξαιρέσεις δεν έχουν καμία σχέση με τα καθήκοντα ενός διπλωμάτη και με το ποινικό δίκαιο. Ο ίδιος κάνει λογο για καραμπινάνη παρανομία από το επίπεδο του διεθνούς δικαίου μέχρι το εσωτερικό δίκαιο σε ότι αφορά το Πράσινο Ακρωτήρι, μια περίπτωση γκανγκστερισμού. Εξηγεί πως δεν είν αι μοναδική περίπτωση, με τις ΗΠΑ να έχουν πραγματοποιήσει μετά το 1945 εκατοντάδες στρατιωτικές επεμβάσεις και δολοφονίες πολιτικών ηγετών και αντιπάλων, καθώς και αναρίθμητα «γκουαντάναμο» με τη μορφή παράνομων φυλακών και παράνομης κατοχής εδάφουν.

Ιδιαίτερα για τη περίπτωση της Βενεζουέλας και της Κούβας, ο Δημήτρης Καλτσώνης έκανε λόγο για τον οικονομικών πόλεμο, μέσω των αποκαλούμενων κυρώσεων, την επανειλημμένη υπόθαλψη πραξικοπήματος κατά των κυβερνήεων Τσάβες και Μαδούρο, την αναγνώριση μιας μαριονέτας, του Γουαϊδό, ως δήθεν προέδρου της χώρας, επισημαίνοντας μάλιστα τη συμμέτοχή της ελληνικής κυβέρνησης σε αυτή την παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ακόμα έκανε λόγο για έμμεσες παρεμβάσεις, παράλληλα με την απειλή στρατιωτικής επέμβασης, θυμίζοντας πως ο γερουσιαστής Μενέντεζ είχε αφήσει να φανεί προκλητικά στους δημοσιογράφους το τετράδιό του, που άφηνε να εννοηθεί η απειλή για επέμβαση χιλιάδων στρατιωτών στη Βενεζουέλα.

Επεσήμανε πως η υπόθεση του Σάαμπ επαναφέρει τοι ζήτημα της υπεράσπισης του καταστατικού χάρτη των Ηνωμέων Εθνών, όπως η αρχή της μη επέμβασης στα εσωτερικά των κρατών, η απαγόρευση της απειλής χρήσης βίας, στην οποία κατά τους διεθνολόγους εντάσσονται και οι οικονομικές κυρώσεις, η υπεράσπιστη της εδαφικής ακεραιότητας. Κατέληξε πως χρειάζεται να πραγματοποιηθούν κι άλλες εκδηλώσεις την υπόθεση του Άλεξ Σάαμπ και να διεκδικήσουμε από την ελληνική κυβέρνηση να υπερασπιστεί τις αρχές του ΟΗΕ, να αναγνωρίσει την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Βενεζουέλας και να συνταχθεί ενάντια στον οικονομικό στραγγαλισμό που επιβάλλουν οι ΗΠΑ σε Βενεζουέλα, Κούβα και άλλες χώρες, καθώς και πλατύτερη οικονομική συνεργασία με τις δύο χώρες.