του Παύλου Γεωργιάδη
Η απάτη των Panama Papers έχει πολλαπλές συνδέσεις με τη βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση, βαρόνοι του πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία, την Αγκόλα και το Κατάρ έχουν εμπλοκή σε αυτήν. Ο ανηψιός του Jacob Zuma, Προέδρου της Νοτίου Αφρικής, κατονομάζεται στη διαρροή ως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος υπεράκτιας εταιρίας που σχετίζεται με αμφιλεγόμενη απόκτηση ενεργειακών πεδίων στο Κονγκό. Μέσα από αυτήν, κατάφερε να λάβει πολύ προσοδοφόρα συμβόλαια για πετρέλαιο και λιγνίτη. Περίπου 15 εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ρωσία έχουν επίσης κατονομαστεί. Εμπλέκεται ακόμη και ο ίδιος ο Arias Cañete, σημερινός ο Επίτροπος κλιματικής αλλαγής και ενέργειας της ΕΕ και πρώην μέτοχος εταιρειών πετρελαιοειδών.
Και αυτές δεν είναι οι μοναδικες περιπτώσεις όπου η βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων έχει εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς και αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Το πρόσφατο σκάνδαλο της Unaoil, μίας μυστηριώδους εταιρείας συμβούλων από το Μονακό, αποκάλυψε πώς οι πολυεθνικές εταιρείες πετρελαίου καταβάλλουν εκατομμύρια δολαρίων σε δωροδοκίες για να κερδίσουν συμβόλαια στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και την Αφρική. Αυτή η περίπτωση απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα των πρακτικών διαφθοράς που ακολουθούν οι βιομηχανίες της βρώμικης ενέργειας εδώ και πολλά χρόνια.
Η βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων, με τις επιχειρήσεις και τα λόμπι της, δεν βλάπτει μόνο τον πλανήτη μέσω των τεράστιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δημιουργούν την κλιματική αλλαγή. Βλάπτει επίσης τη δημοκρατία, χρησιμοποιώντας πρακτικές διαφθοράς, δωροδοκίας και φοροδιαφυγής για να εκπληρώσει τους στόχους τις, επηρεάζοντας τελικά κυβερνήσεις και πολιτικούς.
Η επιρροή αυτή έχει γίνει αισθητή και στην προεκλογική διαδικασία στις ΗΠΑ. Όπως είναι γνωστό, στην Αμερική δεν υπάρχουν κανόνες σχετικά με τις δωρεές προς πολιτικές εκστρατείες. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ είναι μέρος του πλουσιότερου 1% του πληθυσμού, και χρηματοδοτούν αδρά τόσο Ρεμπουπλικανούς όσο και Δημοκρατικούς υποψήφιους προέδρους. Σύμφωνα με την Payal Parekh, Διευθύντρια Προγράμματος στην 350.org, η Hillary Clinton έχει λάβει έως τώρα περισσότερα από 3,25 εκ. δολάρια από πρόσωπα με συμφέροντα στην βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων.
Αυτό το πανίσχυρο λόμπι γνωρίζει εδώ και χρόνια για την ύπαρξη και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αλλά ποτέ δεν ενήργησε αναλόγως. Μια έρευνα των τελευταίων ετών έδειξε ότι η Exxon γνώριζε για την κλιματική αλλαγή ήδη από το 1977. Αυτό, όμως, δεν την εμπόδισε να αρνείται να αναγνωρίσει δημόσια το πρόβλημα για δεκαετίες. Τουναντίον, αυτό που προωθούσε είναι η παραπληροφόρηση για το θέμα.
Τον περασμένο Δεκέμβριο στο Παρίσι, η διεθνής κοινότητα συμφώνησε να περιορίσει την κλιματική αλλαγή σε μία προσπάθεια μείωσης του κινδύνου για το μέλλον του πλανήτη. Στις 22 Απριλίου, η συμφωνία αυτή θα ανοίξει για υπογραφή στα Ηνωμένα Έθνη. Για να τεθεί σε ισχύ, πρέπει να επικυρωθεί από τουλάχιστον 55 χώρες, αντιπροσωπεύοντας το 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Φυσικά, είναι ανάγκη να βρίσκονται στη Νέα Υόρκη εκείνη την ημέρα όσο το δυνατόν περισσότεροι ευρωπαίοι και παγκόσμιοi ηγέτες. Στην επικύρωση της συμφωνίας δεν θα παραστεί ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, πρέπει να σταματήσουμε την καύση ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων, διατηρώντας έως και 75% των αποθεμάτων τους στο υπέδαφος. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει σύντομα. Το 2015 ήταν το θερμότερο έτος που έχει ποτέ καταγραφεί στην ιστορία του πλανήτη, ένα ρεκόρ που συνεχίστηκε τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους.
Το καλό σημάδι είναι ότι οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί κατά δύο τρίτα στην διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών, και οι προβλέψεις δείχνουν ότι θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα και για τους επόμενους μήνες. Αφότου η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα κλείσει περισσότερα από 1000 ανθρακωρυχεία το 2016 με σκοπό τη μείωση της ρύπανσης, η παγκόσμια ζήτηση για άνθρακα έχει λιμνάσει μετά από περισσότερο από μια δεκαετία ανάπτυξης.
Εν τω μεταξύ, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν προσελκύσει περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων, γεγονός που αποδεικνύει ότι ένα πιο δίκαιο, καθαρό και 100% ανανεώσιμο μέλλον είναι εφικτό.
Σήμερα υπάρχει ένα αυξανόμενο παγκόσμιο κίνημα ενάντια στα ορυκτά καύσιμα. Από τη νεολαία, ώς αυτόχθονους και θρησκευτικούς ηγέτες, γιατρούς και ακτιβιστές, όλοι θέλουν να κρατήσουν τις κυβερνήσεις τους υπόλογες για την επικύρωση και την εκπλήρωση της συμφωνίας του Παρισιού. Κάτι που κυρίως σημαίνει επενδύσεις σε καθαρές λύσεις, μείωση των ορυκτών καυσίμων, και αποεπένδυση από την βρώμικη ενέργεια.
Τα ορυκτά καύσιμα δεν αποτελούν πλέον μέρος του κοινού μέλλοντος της ανθρωπότητας. Όχι μόνο επειδή αλλάζουν δραστικά το κλίμα του πλανήτη μας, αλλά και επειδή είναι ενσωματωμένα σε ένα παλιό και κατεστραμμένο σύστημα που οι μεγαλύτερη πλειοψηφία των πολιτών θέλει να αφήσει πίσω.