Ο πρόεδρος της Ελληνορωσικής λέσχης «Διάλογος», Θεόδωρος Ιγνατιάδης, καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, μεταξύ των οποίων δημοσιογράφοι εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων, καθηγητές, νομικοί, μέλη του συλλόγου, οι πρώην υπουργοί Νάντια Βαλαβάνη, Δημήτρης Στρατούλης, Κώστας Ήσυχος, καθώς και ο πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Αθήνα. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη κοινή αντιφασιστική δράση που ενώνει τον ρωσικό και ελληνικό λαό, πέρα από τις κοινές τους παραδόσεις, κάτι που έχει ιδιαίτερη αξία δεδομένης της αναβίωσης του νεοφασισμού στη γηραιά ήπειρο.

Ο Ρώσος πρέσβης Αντρέι Μάσλοφ χαιρέτισε την εκδήλωση, αναφέροντας πως η 9η Μάη έχει χαραχτεί «στη παγκόσμια ιστορία ως θρίαμβος του αντι-χιτλερικού συνασπισμού επί του φασιστικού κακού που είχε σκοπό να υποδουλώσει και να καταστρέψει ολόκληρες χώρες και λαούς». Θύμισε πως «η Ελλάδα που έχασε το πάνω από το 10% του πληθυσμού της, ένιωσε όλη τη φρίκη του ναζιστικού τρόμου». Ανέφερε τη συμμετοχή Σοβιετικών πολιτών που δραπέτευσαν από τα ναζιστικά στρατόπεδα για να πολεμήσουν στην ελληνική αντίσταση, ως «μια ένδοξη σελίδα στην ιστορία της πολεμικής αδελφότητας των λαών μας».

Υπερασπίστηκε την κεντρική ρωσική γραμμή, λέγοντας πως «η διακοπή της αναβίωσης του φασισμού είναι ο στόχος της τρέχουσας ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία», καθώς «οι δυνάμεις που ήρθαν πραξικοπηματικά στην εξουσία στο Κίεβο το 2014 ξεκίνησαν έναν αγώνα εναντίον των δικών τους ανθρώπων στο Ντονμπάς, εναντίον κάθετί ρωσικού… το καθεστώς του Κιέβου και οι δυτικοί επιμελητές του, δεν εκτίμησαν την επί οκτώ χρόνια προσπάθεια της Ρωσίας, να επιλύσει ειρηνικά την κατάσταση, παραβιάζοντας τις Συμφωνίες του Μίνσκ, προετοιμάζοντας την επανέναρξη της τιμωρητικής επιχείρησης κατά του Ντονμπάς και συγκεντρώνοντας περίπου 100.000 στρατιώτες στη γραμμή επαφής, ενώ δεν έκρυψαν τις προθέσεις τους να επιτεθούν στα ρωσικά εδάφη και ανακοίνωσαν την πιθανή απόκτηση πυρηνικών όπλων».

Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Κώστας Ήσυχος, αναφέρθηκε στην επίσκεψη του Ρώσου πρέσβη στο σπίτι του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, Μανώλη Γλέζου, λίγους μήνες πριν το θάνατο του τελευταίου, για να του δώσει το γραμματόσημο που είχε βγει στο όνομά του, ως «ενός ανθρώπου της ειρήνης και της φιλίας των λαών της πρώην ΕΣΣΔ και της Ελλάδας». Ο ίδιος διαπίστωσε πως «στην εποχή μας είμαστε πέραν της ρωσοφοβίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη», καθώς «έχει υιοθετηθεί ως θεσμικός ο αντιρωσικός ρατσισμός», πράγμα που αποτελεί «τη μεγαλύτερη διαστρέβλωση της ιστορίας που έχει δεχθεί ο ελληνικός λαός».

Η 9η Μαΐου σήμερα, στο κατώφλι των νέων εποχών

Ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής στο Τμήμα πολιτικών επιστημών της Σχολής νομικών, οικονομικών και πολιτικών επιστημών του ΑΠΘ, αναφέρθηκε στην «Ημέρα της Ευρώπης», όπου σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είδαμε «να παρελαύνουν σχηματισμοί νεοναζί, για να επισκιάσουν τη σημασία της 9ης Μαΐου». Συνέκρινε, επίσης, τη «προσπάθεια να αναβιώσει η σταυροφορία κατά των βαρβάρων από την Ανατολή που απειλούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό» με όσα έλεγαν οι Ναζί στον Β’ ΠΠ. Ανέφερε πως η αντιφασιστική νίκη άλλαξε -μεταξύ άλλων- τις γεωπολιτικές ισορροπίες, βγάζοντας από τη κυρίαρχη θέση το ευρωπαϊκό σύστημα δυνάμεων, το οποίο ήταν το λίκνο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, που αν και επαναστατικός για την εποχή του, επεβλήθη μέσω του ύστερου αποικισμού, σαρώνοντας λαούς με καταιγιστική βιαιότητα. Είπε επίσης πως ιστορικοί όπως ο Μαζάουερ, ξεχνούν ότι «οι ανταγωνισμοί μεταξύ των δυνάμεων για το ποια θα αλέσει περισσότερους ανθρώπους και πόρους», οδήγησε στον Α’ ΠΠ. «Ο ναζισμός χτίστηκε και κυριάρχησε με τα προηγούμενα υλικά», καθώς «η γοητεία που άσκησε στις άρχουσες τάξεις δεν ήταν γερμανικής αποκλειστικότητας», με πολλές περιπτώσεις να έχουμε «προσπάθειες μίμησης ή ταύτισης με τα εσωτερικά ή εξωτερικά χαρακτηριστικά του ναζιστικού προτύπου», αναφέροντας για παράδειγμα το καθεστώς Μεταξά.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Ναζί επεδίωκαν τη καταστροφή του μπολσεβικισμού, ώστε στη συνέχεια ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός να επανέλθει στη κορυφή της ιεραρχίας, στην οποία βρισκόταν μέχρι το 1914. Για την υλοποίηση του σχεδίου «χρειάζονταν μέθοδοι και μέτρα πέρα από τα όρια του εγκλήματος και του εφιάλτη», με τη φυλετική θεωρία να δίνει το ιδεολογικό πλαίσιο, καθώς «οι κατώτερες φυλές μπορούσαν να εργαστούν μέχρι θανάτου, δίνοντας στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό το πλεονέκτημα της εκμηδένισης του κόστους εργασίας», ενώ «ο θάνατος έγινε βιομηχανικό προϊόν και η θανάτωση βιομηχανική διαδικασία». Πρόσθεσε πως η αντιφασιστική νίκη ακύρωσε αυτά τα σχέδια, ενώ οδήγησε τις κυρίαρχες μητροπόλεις να μεταφερθούν πέραν του Ατλαντικού, με τις ευρωπαϊκές να γίνονται προστατευόμενες της Ουάσιγκτον, δίχως ωστόσο να καταργηθεί η εκμετάλλευση σε διεθνές επίπεδο.

Αναφέρθηκε στις νέες απειλές και την προοπτική ενός παγκόσμιου πολέμου, αλλά και στη θλίψη που γεννά ο πόλεμος ανάμεσα σε δύο λαούς που στον Β’ ΠΠ πολέμησαν μαζί, με όσους αποφασίζουν για τον σημερινό πόλεμο «να βρίσκονται μακριά, στην Ουάσιγκτον, στο Λονδίνο ή το Βερολίνο». Διαπίστωσε πως οι ρίζες του σημερινού πολέμου βρίσκονται στον Ψυχρό Πόλεμο, ο οποίος «ευτυχώς στην Ευρώπη δεν πήρε την μορφή ανοιχτού πολέμου», ο οποίος ωστόσο «έληξε με νικητές και ηττημένους», με την ΕΣΣΔ να καταρρέει και τη σημερινή Ρωσία να ταπεινώνεται, λαμβάνοντας υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, ενώ η αντίπαλη συμμαχία «αύξησε τη δομή, τα μέλη και τις ζώνες κυριαρχίας της».

Μαζική προπαγάνδα και κατασταλτικές ενέργειες ως βασικές δραστηριότητες ουκρανικών εθνικιστικών οργανώσεων στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου

H Τατιάνα Τσαρέφσκαγια-Ντιάκινα, διδάκτωρ ιστορίας και ερευνήτρια του Κέντρου δημοσιοποίησης Ρωσικών Κρατικών αρχείων κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας, ανέφερε ότι το σύνθημα «Δόξα στην Ουκρανία» προέρχεται από τον Στεπάν Μπαντέρα, η οργάνωση του οποίου είχε θεωρηθεί υπεύθυνη για εγκλήματα πολέμου στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Αναφέρθηκε στην ίδρυση της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (OUN), τη δεκαετία του ’20, στη Βιέννη, μετά  τη νίκη της ΕΣΣΔ, με επικεφαλής τον Καναβάλετς.  Το ένοπλο σκέλος του OUN είχε πυρήνες σε όλη την Ευρώπη, ενώ στη Γερμανία ιδρύθηκε υπηρεσία Τύπου. Προσθέτει πως η πολιτική δραστηριότητα του OUN ξεκίνησε με την εκπόνηση ενός προγράμματος υπό την ονομασία «Εθνική απελευθέρωση του ουκρανικού λαού και δημιουργία ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους», με κεντρική ιδέα την ίδρυση της «Μεγάλης Ουκρανίας», με στόχο την προσάρτηση εδαφών από τα Καρπάθια Όρη μέχρι το Βόλγα και από τους πρόποδες του Καυκάσου μέχρι τον Άνω Δνείπερο, καθώς και τη κατάληψη περιοχών της Ουγγαρίας, Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Ρωσίας κα.

Εξηγεί πως η ιδεολογία του «ολοκληρωτικού εθνικισμού» του Ντμίτρο Νταντσόφ, αντιμετωπίζει το έθνος ως οργανικό όλο, υπεράνω κάθε κοινωνική ομάδος, ενώ έχοντας επιρροή από τον κοινωνικό δαρβινισμό, εκλαμβάνει τα έθνη ως ζωικά είδη, πέραν του καλού και του κακού. Σύμφωνα με την παραπάνω ιδεολογία, επισημαίνει, πως τα λεγόμενα «έθνη κατακτητές» έχουν αποστολή να κυριαρχούν, με άξονα το δικαίωμα στην ισχύ να καταπιέζουν τα πιο αδύναμα. Δεν υπάρχει πανανθρώπινη αλήθεια, παρά μόνη εθνική. Το ουκρανικό έθνος θεωρείται ως εκλεκτό, ενώ έχει το καθήκον της διαρκούς ανάπτυξης υπό την ηγεσία μιας μειοψηφίας «αρίστων» επί της μάζας των πληβείων, σύμφωνα με την ιεραρχία της κάστας. Η κα. Τσαρέφσκαγια-Ντιάκινα επισημαίνει πως η αριστοκρατία εμφανίζεται με τη μορφή ενός τάγματος υπό την ηγεσία του αρχηγού, όπως ο Μουσολίνι ή ο Χίτλερ.

Σε ότι αφορά τη συνεργασία του OUN με τους Ναζί, ανέφερε για παράδειγμα την έκδοση των υλικών της οργάνωσης με χρήματα του Γ’ Ράιχ, ενώ στη συνέχεια υπήχθη υπό την Γκεστάπο, με καθήκον τη διεξαγωγή σαμποτάζ, απαγωγές, με γερμανικό εξοπλισμό και εκπαίδευση. Λίγο μετά την απελευθέρωση του Μπαντέρα από τους Ναζί εισβολείς, διασπάστηκε το ριζοσπαστικό τμήμα που βρισκόταν υπό την ηγεσία του, το επονομαζόμενο OUN-B. Στο συνέδριο των μπαντεριστών, προσθέτει, οι Εβραίοι θεωρούνται συστατικό στοιχείο της ΕΣΣΔ και θα πρέπει να εξοντωθούν, όπως οι Πολωνοί, οι Μοσχοβίτες, οι κομμουνιστές κα., την ίδια στιγμή που οι Ναζί θεωρούνται σύμμαχοι της σχεδιαζόμενης ουκρανικής δικτατορίας.

Αναθεωρητισμός και μνήμη: Η περίπτωση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο Νίκος Παπαδάτος, ιστορικός ερευνητής, αναφέρθηκε στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το 2019, με τίτλο «Η σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης», το οποίο αναφέρει ότι ο Β’ ΠΠ ξεκίνησε ως αποτέλεσμα του γερμανοσοβιετικού συμφώνου μη επιθέσεως Μολότωφ – Ρίμπεντροπ, ώστε δύο ολοκληρωτικά -κατά τους ευρωβουλευτές- καθεστώτα, να διαιρέσουν από κοινού την Ευρώπη και να κατακτήσουν το κόσμο. Οι ευρωβουλευτές κατέληξαν ότι ο «εκδημοκρατισμός» της Ρωσίας θα συναντάει εμπόδια, όσο «καλύπτει τα κομμουνιστικά εγκλήματα και εξυμνεί το σοβιετικό καθεστώς». Ο κ. Παπαδάτος αναφέρει πως τα παραπάνω αποτελούν πολιτική βούληση ευθείας παραχάραξης, που ξεκινά από τον Ψυχρό Πόλεμο και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ανέφερε ότι η εξίσωση ναζισμού-σταλινισμού εκκινεί από τη σχολή σκέψης του Γερμανού ιστορικού Ερνστ Νόλτε, μέσω της οποίας επεδίωκε την άρνηση του Ολοκαυτώματος. Ο κ. Παπαδάτος επισημαίνει πως οι αναφορές για το Μολότωφ – Ρίμπεντροπ, βασίζονται σε μια ανιστορική, συναισθηματική ανάλυση των γεγονότων και τη δαιμονοποίηση, ενώ δεν εξετάζουν σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως πως έγινε η γερμανική ενοποίηση επί Μπίσμαρκ, τα αίτια των δύο παγκοσμίων πολέμων. Τόνισε μάλιστα τη συμβολική διάσταση του αφηγήματος, τη στιγμή που στην ΕΕ έχουμε τη διεύρυνση προς ανατολάς, ενώ μέχρι σήμερα το ιαπωνικό κατεστημένο αρνείται να αναγνωρίσει τα εγκλήματα του αυτοκρατορικού παρελθόντος, όπως η σεξουαλική σκλαβιά χιλιάδων γυναικών κινεζική και κορεατικής καταγωγής, τη ώρα που όλοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι με τον «σοβιετικό τρόμο».

Ο κ. Παπαδάτος αναφέρθηκε ακόμα στις επισημάνσεις του Παναγιώτη Κονδύλη, πως η ιδέα της Ευρώπης έφτιαξε έναν πολιτισμό καθολικών αξιών, αλλά ταυτόχρονα διέπραξε εγκλήματα, όπως η αποικιοκρατία, ο ιμπεριαλισμός, και το Ολοκαύτωμα. Επεσήμανε ότι η καταδίκη της βία από όπου και αν προέρχεται. προέρχεται από φράση του στρατηγού Σκόμπι, ο οποίος κατέσφαξε τον λαό της Αθήνας. Μάλιστα προσέθεσε ότι  παρά την καταδίκη στη Νυρεμβέργη, τα αρχεία μεταγράφηκαν μετά από δεκαετίες στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο πρόεδρος της Ελληνορωσικής λέσχης «Διάλογος», Θεόδωρος Ιγνατιάδης, υπενθύμισε τη φράση του Τσόρσιλ για την συμφωνία του Μονάχου, πως «η Αγγλία ήταν μπροστά σε σε μια επιλογή: ντροπή ή πόλεμος. Επέλεξε ντροπή και θα έχει τον πόλεμο».

Γιατί η Δύση υπονομεύει τη νίκη ενάντια στο φασισμό;

Ο δημοσιογράφος Στέλιος Ελληνιάδης διαπίστωσε ότι το φασιστικό φαινόμενο στην Ευρώπη αντιμετωπίστηκε μόνο εν μέρει, λόγω της ελλιπούς αποναζιστικοποίησης, του εθνικισμού, του ρατσισμού, της νεοαποικιοκρατίας, του πολέμου, του νεοφιλελευθερισμού, των ανισοτήτων και της φθοράς της αστικής δημοκρατίας, ώστε όλα τα στοιχεία του δυτικού μοντέλου συνέργησαν για τη διάσωση του φασισμού και την άρνηση της σημασίας της 9ης Μάη. Υπενθύμισε πως καμία ουσιαστική πίεση δεν ασκήθηκε στα φασιστικά καθεστώτα όπως του Σαλαζάρ ή του Φράνκο, τα οποία αυτοδιαλύθηκαν δεκαετίες μετά τη λήξη του Β’ΠΠ, ενώ στη Γερμανία η αποναζιστικοποίηση έγινε με το σταγονόμετρο, αφού στρατιωτικοί και δικαστές που έστειλαν στο θάνατο χιλιάδες αντιφρονούντες παρέμειναν στις έδρες τους, όπως οι βιομήχανοι, κληρικοί και καλλιτέχνες που έλαβαν αμερικανική υπηκοότητα.

Υπενθύμισε πως τη δεκαετία του ’40 ο ελληνικός λαός αναγκάστηκε να πολεμήσει ασταμάτητα για την ανεξαρτησία του, εναντίον των Γερμανών, των Ιταλών, των Άγγλων και των Αμερικάνων, ενώ υπέστη το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα των συνταγματαρχών και τον επακόλουθο διαμελισμό της Κύπρου.

Ο κ. Ελληνιάδης επισημαίνει πως για τις παραπάνω παρεμβάσεις, η Δύση χρησιμοποίησε όλων των ειδών τα εργαλεία, όπως ο εθνικισμός, ο αντικομμουνισμός, ο ρατσισμός, η ισλαμοφοβία και σήμερα τη ρωσοφοβία, υπενθυμίζοντας πως η Μόσχα απομακρύνθηκε από οικειοθελώς από τις σφαίρες επιρροής της, ενώ το δυτικό μπλοκ ενέτεινε την επιθετικότητά του σε όλο το κόσμο, καθώς -πέρα από τους πολέμους και τα πραξικοπήματα- 30 χώρες υφίστανται εξοντωτικές κυρώσεις μόνο και μόνο γιατί δεν συμμορφώνονται. Τέλος αναφέρθηκε στο έλλειμα δημοκρατίας στην Ευρώπη, όπου το Ευρωκοινοβούλιο είναι διακοσμητικό, καθώς και στις ΗΠΑ, όπου οι Γερουσιαστές χρηματοδοτούνται και προωθούνται από τα μεγάλα ολιγοπώλια. Όλα αυτά, επισημαίνει, αποτελούν το κατάλληλο έδαφος για την επανεμφάνιση των φασιστικών τάσεων, αλλά και την υποστήριξη σε αυτά τα μορφώματα, η εξωραϊσμός του Αζόφ, η ηρωοποίηση των SS στην Λιθουανία, η καταστροφή των μνημείων του Β’ΠΠ στην Πολωνία και τη άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Κάνει επίσης λόγω για το διαχρονικό κόμπλεξ των Ευρωπαίων κατά της Ρωσίας, που τους οδήγησε να απαγορεύουν σήμερα τον Τσαϊκόφσκι και τον Ντοστογιέφσκι, το οποίο σχετίζεται με το γεγονός ότι η ΕΣΣΔ ήταν αυτή που συνέτριψε το φασισμό στην Ευρώπη.

Καπιταλισμός, Πόλεμος και Φασισμός: Tα πολύ επίκαιρα μαθήματα από τους δύο παγκοσμίους πολέμους

Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος ανέφερε πως μετά την απώλεια της οικονομικής κυριαρχίας της Ελλάδας από τα μνημόνια, πλέον χάνει και τα τελευταία κατάλοιπα οποιαδήποτε ανεξαρτησίας, μέσω της παράδοσης των ενόπλων δυνάμεων της χώρας στις ΗΠΑ, με σοβαρούς κινδύνους για τη δημοκρατία. Προσέφερε ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της προϊστορίας της, η ανθρωπότητα χαρακτηρίζεται από την καταπίεση, την εκμετάλλευση και τον εγωισμό, καθώς και τους αγώνες να τα ξεπεράσουν. Ο φασισμός αποτελεί την πιο ακραία εκδήλωση των παραπάνω φαινομένων , όταν το σύστημα απειλείται. Προσέθεσε ότι η γέννηση της νεοαποικιοκρατίας και ο Α’ΠΠ ήταν το αποτέλεσμα της κρίσης του 1870. Τότε ο Λένιν αντιλαμβάνεται πως είναι αδύνατο για χώρες όπως η Ρωσία να υπάρξουν, χωρίς να υπερπηδήσουν τα στάδια της ιστορικής εξέλιξης. Επισημαίνει ότι οι παραχωρήσεις της ΕΣΣΔ δεν απέτρεψαν τον Β’ΠΠ δεν είχαν αποτέλεσμα, όπως και οι παραχωρήσεις της σημερινής Ρωσίας από το ’90. Ακόμα, έκανε λόγο για έναν sui generis παγκόσμιο πόλεμο, λόγω της έκτασης και της έντασης των μέτρων που λαμβάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ προς το παρόν οι δύο πλευρές αποφεύγουν προς το παρόν την άμεση επαφή των στρατιωτικών τους δυνάμεων, άρα και τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν την ανθρωπότητα.

Τέλος, επεσήμανε πως «είναι γελοίο ο Μπάιντεν να συγκρίνει τους Ρώσους με τους Ναζί, όταν εξαιτίας του ιδίου και της πολιτικής του έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 1 εκατομμύριο Ιρακινοί», επισημαίνοντας ότι ακόμα και δίκιο να είχε σε ότι αφορά τη ρωσική κυβέρνηση, με την πολιτική του υπονομεύει τη διατήρηση της ειρήνης, άρα και επιβίωσης της ανθρωπότητας.