Μίκα Αγραφιώτου, Η χρονιά των τεράτων
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τον Ευρώπη, και αυτό σίγουρα δεν είναι, δυστυχώς, του κομμουνισμού, ούτε κάποιο από εκείνα που στοίχειωναν τον Εμπενίζερ Σκρουτζ προσπαθώντας να τον πείσουν να γίνει καλός άνθρωπος. Είναι το φάντασμα της ακροδεξιάς, που πατάει πάνω στις στάχτες που άφησε η σοσιαλδημοκρατία κερδίζοντας μία προς μία τις χώρες της Ευρώπης. Πάνω του σέρνει ράθυμα τις αποκρουστικές αλυσίδες του πολέμου, ενός πολέμου που αφήνει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς ξωπίσω του, κατεστραμμένες πόλεις και ρημαγμένες ζωές. Καμία χώρα δεν είναι αρκετά μακριά ώστε να μην βλέπεις την τραγωδία, επιλέγεις απλά να κλείσεις τα μάτια σε αυτή. Αμερικανικές έξυπνες βόμβες που αφήνουν πίσω τους έρημες χώρες και αμερικανική έξυπνη προπαγάνδα που αφήνει πίσω της έρημες ψυχές. Στα ιδιωτικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ, εκείνα που τόσο θαυμάζουν οι νεοφιλελεύθεροι Έλληνες πολιτικοί, στοχοποιούνται οι φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό που μίλησαν υπέρ της Παλαιστίνης, γίνονται φύλλο και φτερό τα βιογραφικά προέδρων μεγάλων ιδρυμάτων, πολλοί εξαναγκάζονται σε παραίτηση.
Ίσως για αυτό τους έχει πιάσει τόση πρεμούρα τους δικούς μας να φέρουν το Χάρβαρντ στην Ελλάδα, έτσι ώστε η ρουφιανιά και η δολοφονία χαρακτήρα να επικρατήσουν ολοκληρωτικά ακόμα και στον ακαδημαϊκό μικρόκοσμο. Ζούμε την εποχή των τεράτων, έλεγε ο Γκράμσι, όπου το παλιό ακόμα δεν έχει τελειώσει και το καινούριο δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Σίγουρα συνηθίζεις την όψη του τέρατος αν την αντικρίζεις καθημερινά, αν όλα γύρω σου μοιάζουν με ένα τεάτρο γκροτέσκο μέσα σε μια ζωή που δεν μοιάζει ακριβώς και τόσο δική σου. Συνηθίζεις και τις φωτιές, και τις πλημμύρες και τα τρένα που συγκρούονται και τους ασθενείς που πεθαίνουν πάνω σε ράντζα και χωρίς ασθενοφόρα, συνηθίζεις στο ξύλο και στη βαρβαρότητα, ειδικά όταν αυτή πασπαλίζεται από πολύχρωμα φωτάκια και δωροεπιταγές για μεγάλα καταστήματα. Μπορείς να επιβιώσεις σε μια ζωή με διάφορα passes, μια ζωή σε μικρές δόσεις και σε κουπόνια, σε συνδρομές και σε προσφορές 1+1.
Σίγουρα μπορείς να επιβιώσεις, ακόμα και όταν όλα γύρω σου καταρρέουν, αν τη γλυτώσεις. Μπορείς να ελπίσεις ότι θα τη βολέψεις και φέτος. Αλλά μπορείς να ζήσεις; Η Θάτσερ νίκησε, δεν υπάρχει κοινωνία. Μόνο μικρές φωλιές νερού που συντηρούνται μέσα στις φλόγες. Ίσως ένας καλός στόχος για τη νέα χρονιά θα ήταν να τις διατηρήσουμε, μέχρι να γίνουν ποταμός.
Σπύρος Γραμμένος, Ένα αισιόδοξο μήνυμα για μια καταστροφική χρονιά
Άλλη μια γλυκούλα καταστροφική χρονιά έφτασε στο τέλος της.
Προσωπικά δεν μου αρέσει καθόλου ο τρόπος που μετράμε τον χρόνο.
Αν πχ η μία χρονιά ήταν 1300 μέρες, εγώ θα ήμουν 11 χρονών και η κυβέρνηση θα είχε μόνο ένα χρόνο καταστροφές!
Άλλο να λες, 41% μετά από τέσσερα χρόνια σκάνδαλα και άλλο να λες, 41% μετά από έναν χρόνο σκάνδαλα.
Βασικά, δεν θα ήθελα να μετράμε καθόλου τον χρόνο ή τουλάχιστον, ας τον μετράνε κάποιοι ειδικοί για τα διαδικαστικά, ενώ οι υπόλοιποι, στα φαρφαλίκια μας!
Στην τελική, να μην πέρναγε καθόλου.
Για να κλείσω αυτό το αισιόδοξο μήνυμά μου, να σας πω πως όσο και να θέλετε να πάνε κάπως τα πράγματα, όλο και κάποιο σύμπαν θα σας γράφει κανονικά και η ζωή θα κυλάει σαν να μην υπήρχατε. “Όλα είναι ένα ψέμα, μιαν ανάσα, μια πνοή” είπε κάποτε η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, κι εσείς νομίζατε ότι έκανε πλάκα. Ότι το έγραψε για να το ακούτε στα καταγώγια και μετά να πληρώνετε τα τσίπουρα και να συνεχίζετε την ζωούλα σας. Όχι φίλοι μου. Όλα είναι ένα ψέμα, εκτός απ’ τις στιγμές που αγκαλιαζόμαστε πραγματικά. Όλα τα άλλα να πάνε να γαμηθούν.
Λαμπρινή Θωμά, Ενδιαφέροντες καιροί
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς – και το γεγονός ότι αυτή η φράση χρησιμοποιείται ως κατάρα από τους Κινέζους, αρχαίο λαό με ιστορικό βάθος, δεν είναι τυχαίο. Οι ραγδαίες αλλαγές που επέφερε η ρωσική εισβολή στο Ντονμπάς κλιμακώθηκαν και αυτή τη χρονιά, απλώθηκαν, ακόμη πιο οικουμενικές, με μικρές και μεγάλες εστίες ανάφλεξης, νέες και παλιές, να μπαίνουν σε άλλη “σκακιέρα” και να επανανοηματοδοτούνται. Αν τα γεωπολιτικά/ γεωοικονομικά απασχολούν πιο πολύ από τις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, είναι γιατί βρισκόμαστε στην εποχή των τεράτων. Όμως, οι λαϊκές δυνάμεις, ειδικά στους τόπους που βίωσαν και βιώνουν την αποικιοκρατία, έχουν ήδη αρχίσει να σηκώνουν κεφάλι όπως ποτέ πριν στα τελευταία 50 χρόνια.
Γεωργία Κριεμπάρδη, Από τύχη ζούμε
Η χρονιά που φεύγει μας έμαθε με τον πιο σκληρό τρόπο ότι από τύχη ζούμε.
Κάποιοι φέτος δε θα κάθονται στο γιορτινό τραπέζι. Γιατί μπήκαν σ’ ένα τρένο που κάποιοι είχαν φροντίσει να μη φτάσει ποτέ. Γιατί ο νταής σύντροφός τους τις σκότωσε (12 γυναικοκτονίες). Γιατί η αστυνομική αυθαιρεσία αποφάσισε για τις ζωές τους (ένα περίεργο πράγμα, όμως, ρε παιδί μου, τα όπλα των αστυνομικών να πυροβολούν όταν έχουν παιδί απέναντι τους –από τον Αλέξη ως τον Μιχαλόπουλο).
Κάποιοι θα κάθονται στο γιορτινό τραπέζι με όσες δυνάμεις τους απομένουν. Γιατί είναι χτυπημένοι, σωματικά ή ψυχικά. Γιατί δοκιμάζονται σ’ ένα εθνικό σύστημα υγείας που καταρρέει.
Προχωράμε στο 2024, μετά από ένα ντόμινο εκλογικών αναμετρήσεων. Και το κυριότερο: προχωράμε στο 2024 χωρίς δήμαρχο Αθηναίων τον Κώστα Μπακογιάννη.
«Η ζωή είναι σκατά, αλλά υπάρχουν πολλές μικρές στιγμές χαράς» μου έχουν πει. Και το ότι άλλη μία χρονιά κλείνει με εσάς να είστε συνοδοιπόροι στο ΤΡΡ, να στηρίζετε και να εμπιστεύεστε τη δουλειά μας, είναι μία τέτοια στιγμή. Είναι μεγάλη στιγμή χαράς.
Χρήστος Νάτσης, Οι μικροί πόνοι
Ο φιλόσοφος Εμίλ Σιοράν παρατηρεί κάπου ότι, σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, δεν είναι οι μεγάλοι πόνοι που μας σημαδεύουν, αλλά οι μικροί, καθημερινοί, υπόκωφοι, αυτοί που έχουν γίνει μέρος της ρουτίνας και μας υποσκάπτουν με τη συστηματικότητα που υπονομεύει ο χρόνος. Το 2023 χαρακτηρίζεται από πολλούς μεγάλους πόνους, αλλά ο μικρός πόνος της διάλυσης και διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πλέον παραδειγματικός για το πώς λειτουργεί το σιορανικό επιχείρημα. Η έμφαση στην κυβερνησιμότητα απέναντι στη διατήρηση της αριστερής ταυτότητας κομμάτιασε σταδιακά κάθε έννοια διαδικασίας, οδήγησε σε βεβιασμένες αποφάσεις και κουρέλιασε το καταστατικό για να βυθίσει την πάλαι πρώτη φορά Αριστερά στην άβυσσο της μη πολιτικής που ο -κυριολεκτικά- πρώτος τυχόντας κυριαρχεί.
Νόστιμον Ήμαρ
Στις 9/7/2019 ξεκινήσαμε τη συνεργασία μας με το ραδιόφωνο του The Press Project. 180 εκπομπές μετά συνεχίζουμε κάθε Τρίτη 9-11 να εκπέμπουμε από το κανάλι του The Press Project στο YouTube, με την εκπομπή ’’Σου Γυρίζει το Μάτι’’, με την ομάδα του ’’Νόστιμον Ήμαρ’’. Πρόκειται για μέσο που μας αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή, που όμως εμείς είχαμε αγαπήσει ήδη από την πρώτη μέρα που ανέβηκε στον χαοτικό κόσμο της ενημέρωσης, 9 χρόνια πριν. Νιώσαμε αμέσως να γινόμαστε κομμάτι ενός ανεξάρτητου δημοσιογραφικού μέσου, το οποίο ήταν απολύτως απαραίτητο να υπάρχει και να επιτελεί τη δουλειά που άλλα μέσα αρνούνται να κάνουν. Τώρα περισσότερο από ποτέ, ανάμεσα σε λίστες Πέτσα και σε επικίνδυνες κυβερνητικές προπαγάνδες, η αδέσμευτη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι μια πολυτέλεια που δεν πρέπει και δεν αντέχουμε να απολέσουμε. Όπως το The Press Project στηρίζει όλες τις ανεξάρτητες φωνές, έτσι και εμείς με τη σειρά μας στηρίζουμε το The Press Project και τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτό, για να συνεχίσουν να κάνουν τη βρώμικη δουλειά, πραγματική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία.
Θεμιστοκλής Πανταζάκος, Η μνήμη και η λήθη
Κοιτώντας πίσω, έχω την αίσθηση ότι το κεντρικότερο θέμα του 2023 ήταν η ίδια η μνήμη. Πρώτον, αναφορικά με το πόσο γρήγορα ξεχνάμε (π.χ., τις παρακολουθήσεις, τα Τέμπη, τις φωτιές), και το τι είδους εργαλείο μπορεί να γίνει στα χέρια της πολιτικής εξουσίας αυτή η τάση προς τη λήθη. Δεύτερον, το τι τροπικότητες και δυνατότητες αποκτά η μνήμη, καθώς και το τι πρόσβαση αποκτάμε στη συλλογική μνήμη, μέσω των ραγδαίων εξελίξεων στην τεχνητή νοημοσύνη. Σε κάθε περίπτωση, γιορτές έχουμε, δεν θα επεκταθούμε σχετικά. Εκείνο που θα κάνουμε είναι να φρεσκάρουμε λίγο την μνήμη μας, ανατρέχοντας στις πιο σημαντικές εξελίξεις του 2023 που (μάλλον) δεν θυμόμασταν, πολλές από τις οποίες σίγουρα θα καθορίσουν τις ζωές μας από εδώ και πέρα. Ορίστε τες:
1 Ιανουαρίου: Η Κροατία μπαίνει στο ευρώ και γίνεται η 20ηχώρα της Ευρωζώνης.
1 Φεβρουαρίου: Η κυβέρνηση του Λιβάνου υποτιμά την λιβανέζικη λίρα κατά 90%, εν μέσω σφοδρής οικονομικής κρίσης.
5 Φεβρουαρίου: Ο κυκλώνας Φρέντι εμφανίζεται στον Ινδικό Ωκεανό και γίνεται ο μεγαλύτερης διάρκειας τροπικός κυκλώνας που έχει εμφανιστεί ποτέ στην Ιστορία, αφήνοντας πίσω του 1.400 νεκρούς και αναρίθμητους τραυματίες.
14 Φεβρουαρίου: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει την απαγόρευση της πώλησης των βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2035, κάνοντας αναφορά στην επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
4 Απριλίου: Η Φινλανδία γίνεται το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ, διπλασιάζοντας τα σύνορα της συμμαχίας με την Ρωσία.
25 Απριλίου: Μαζική αυτοκτονία μελών αίρεσης στο δάσος Σακαχόλα στην Κένυα. 429 οπαδοί των Διεθνών Υπουργείων Καλών Νέων (ωραίοι) ανασύρονται νεκροί από ρηχούς τάφους, ενώ 613 αγνοούνται.
19 Ιουνίου: Τα Ηνωμένα Έθνη υπογράφουν την High SeasTreaty, μια συμφωνία με ισχυρή νομική ισχύ προκειμένου να προστατευθεί το 30% των ωκεανών ως το 2030.
3 Μαΐου: Ίσως το πρώτο σημάδι ότι το φαινόμενο massshootings να πλησιάζει επικίνδυνα την ανατολική Ευρώπη. Ένοπλος πυροβολεί σε σχολείο στο Βελιγράδι, ενώ την επόμενη μέρα σημειώνονται μαζικές δολοφονίες σε περιοχή ανάμεσα στο Μλαντένοβατς και το Σμέρντεβο της Σερβίας. Τα δύο γεγονότα μαζί αφήνουν 19 νεκρούς, η κυβέρνηση προχωρά σε τροποποίηση της νομοθεσίας περί όπλων, ενώ μαζικές αντι-διαδηλώσεις ξεσπούν στην χώρα (ωραίοι).
8 Αυγούστου: 17.000 στρέμματα γης καίγονται και τουλάχιστον 100 άνθρωποι πεθαίνουν στο νησί Μάουι της Χαβάης.
21 Αυγούστου: Η Σαουδική Αραβία κατηγορείται για την δολοφονία χιλιάδων Αφρικανών μεταναστών που προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα μεταξύ αυτής της και της Υεμένης.
15 Σεπτεμβρίου: Το συνδικάτο United Auto Workers ξεκινάμία από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές απεργίες στην Ιστορία, ενάντια στους τρεις μεγαλύτερους αμερικάνικους παραγωγούς αυτοκινήτων: την Ford, την General Motors, και την Stellantis.
1 Νοεμβρίου: Πρώτη διεθνής σύσκεψη για την αντιμετώπιση απειλών που ενδέχεται να προκύψουν από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, στην Αγγλία.
9 Νοεμβρίου: Γιατροί του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) ανακοινώνουν την πρώτη επιτυχή μεταμόσχευση ολόκληρου ματιού.
17 Νοεμβρίου: Για πρώτη φορά, η θερμοκρασία του πλανήτη διαπιστώνεται να είναι ανεβασμένη κατά 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προ-βιομηχανική εποχή. 2 βαθμοί σε 250 χρόνια. Γωνιές του Αριστερού φέισμπουκ δεν καίγονται, γιατί ξέρουν καλύτερα.
30 Νοεμβρίου: Η Βραζιλία, η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα πετρελαίου στην Νότια Αμερική προσχωρεί στον OPEC+, λαμβάνοντας μέρος στις διαβουλεύσεις για την στρατηγική παγκόσμιας προμήθειας πετρελαίου.
Παναγιώτης Παπαδομανωλάκης, «Χάρτινες τίγρεις»
Η χρονιά ολοκληρώνεται με τη κατάρρευση του πολέμου αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και το άνοιγμα ενός δεύτερου μετώπου, όπου ο λαός της Παλαιστίνης αντιμετωπίζει έναν εκδικητικό πόλεμο γενοκτονίας, επειδή τόλμησε να αντισταθεί. Όπως αντιστέκονται οι λαοί της Δ. Αφρικής στους Γάλλους αποικιοκράτες, οι ηρωικοί Χούθι και κάθε αναπτυσσόμενη χώρα που αποδεσμεύεται από τον μονοπολισμό της Ουάσινγκτον, αποδεικνύοντάς μας πως πάντα υπάρχει εναλλακτική. Το 2023 φεύγει με την πικρή υπόμνηση πως οι ιμπεριαλιστές είναι ικανοί για κάθε έγκλημα, αλλά και πως η αντίσταση των λαών μπορεί να τους καταστήσει «χάρτινες τίγρεις».
Κωνσταντίνος Πουλής, Διάσπαση προσοχής
Πιο πολύ και από τις απανωτές ήττες του τελευταίου καιρού μετράει η ταπεινωτική αίσθηση ότι η ήττα είναι ένα κομμάτι της ρουτίνας πλήρως ενσωματωμένο στη ζωή μας, με μια μακάρια παραίτηση από κάθε ελπίδα.
Μου έχει μείνει η φράση μιας φίλης που έγραφε «δεν θέλω να ακούω άλλο για συμφορές που δεν μπορώ να πολεμήσω», ή κάπως έτσι.
Από την Πύλο και τα Τέμπη μέχρι το αποκορύφωμα της σφαγής στη Γάζα, το συνδετικό νήμα όλων αυτών των εμπειριών είναι ότι εμείς μονίμως κοιτάζουμε αποχαυνωμένοι γύρω μας μετρώντας νεκρούς, την ώρα που άλλοι κάνουν μπίζνες και πόλεμο.
Τα social media είναι μια απομίμηση δημόσιου χώρου όπου καθημερινά τσακώνονται όλοι με όλους για όλα, χωρίς σταματημό και χωρίς μέτρο. Λίγο αν τύχει για συγκυριακούς λόγους να μείνεις έξω από τον καυγά, ξαφνικά είναι όλα εντελώς ακατανόητα, νιώθεις ότι παρακολουθείς κάποιον που απολύθηκε και γυρίζει σπίτι και βρίζει το παιδί του, χωρίς να καταλαβαίνει τι του συμβαίνει.
Αυτή η δυσαναλογία μεταξύ πραγματικών πιέσεων και δημόσιας συζήτησης είναι η πιο αποκαρδιωτική όψη της επικαιρότητας. Δεν καταπίνεται τίποτα, ούτε αυτά που ζούμε ούτε αυτά που λέμε για αυτά που ζούμε.
Αν κάτι μπορούμε να ζητήσουμε από τον Άγιο Βασίλη για του χρόνου, συνιστώ να είναι δύο πράγματα: το πρώτο, να καταφέρουμε να κάνουμε μια συζήτηση που να αντιστοιχεί στα πραγματικά προβλήματα, δηλαδή χωρίς το πλήθος από παραμορφωτικούς καθρέφτες που μας κολακεύουν και μας αποβλακώνουν και, δεύτερον, επιτέλους λίγη φασαρία. Κάποιος να πει ότι ξεχείλισε το ποτήρι και να γαμοσταυρίσει ένα αφεντικό, να ξαναδούμε μια διαδήλωση που να αγκαλιάζει ζητήματα κεντρικής σημασίας, όχι περιστασιακά.
Κι αν δεν μπορεί ο Άγιος Βασίλης, ας δοκιμάσουμε εμείς, αλλά αυτή την έλλειψη τη νιώθω πολύ οδυνηρά.
Διονύσιος Σκλήρης, 2023: Χρονιά διαίρεσης
Το 2023 υπήρξε μια χρονιά μεγάλης αντίφασης ανάμεσα αφενός στην προϊούσα ενοποίηση του κόσμου διά της ψηφιακής τεχνολογίας και αφετέρου στις νέες διαιρέσεις, οι οποίες προκύπτουν από την (εκ νέου) ανάδυση περιφερειακών πόλων ισχύος. Οι μεγάλες γεωπολιτικές εξελίξεις είναι αναμφισβήτητα αφενός η πλήρης πρόσδεση της Γερμανίας στις ΗΠΑ, που συνδέεται με εξελισσόμενη αποβιομηχάνιση της γερμανοκίνητης Ευρώπης και αφετέρου η αντοχή της συμμαχίας μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, ενώ πρέπει οπωσδήποτε να προσθέσουμε και την εξομάλυνση των σχέσεων Ιράν και Σαουδικής Αραβίας την ίδια ώρα που ο πόλεμος στη Γάζα αποτρέπει την εφαρμογή των συνθηκών του Αβραάμ. Ο αινιγματικός παίκτης κλειδί είναι εν προκειμένω η Ινδία, η οποία αφενός ανήκει στις αναδυόμενες δυνάμεις των BRICS, αλλά αφετέρου ενδέχεται να συμμετάσχει σε μια αμερικανικής έμπνευσης περικύκλωση της Κίνας, ενώ η αντίθεσή της προς το Πακιστάν τη στρέφει σε ένα αντι-ισλαμικό μέτωπο.
Την ίδια στιγμή που ο πλανήτης ομογενοποιείται σε μία συνολική άνοδο του βιοτικού επιπέδου (αν δεν μας παραπλανά η ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση), συγκεκριμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούνται ως οι αναλώσιμοι του πλανήτη και δεν θα δουν το 2024, είτε πρόκειται για εθνοτικές μειονότητες και τρόφιμους φυλακών στη Ρωσία, οι οποίοι κυρίως αναλαμβάνουν τον φόρτο του πολέμου, είτε πρόκειται για τους Ουκρανούς, που στέλνονται σε έναν πόλεμο φθοράς δια αντιπροσώπων, όπου η εξάντληση του ανθρώπινου δυναμικού είναι αυτοσκοπός, σαν να βρισκόμαστε στην εποχή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είτε πρόκειται για τους αμάχους της Γάζας, που σκοτώνονται ως αυταξία για πολιτικούς λόγους.
Αφού η Δύση έχει κάνει outsourcing (εξωτερική ανάθεση) ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανικής της παραγωγής, πλέον κάνει outsourcing και ένα μέρος της ιδεολογικής της δυναμικής στο πλαίσιο του «Πολέμου Πολιτισμών». Τόσο ο αυθεντικός συντηρητισμός όσο και ο επαναστατικός ριζοσπαστισμός έχουν μετακομίσει σε ισλαμικές χώρες, και δη σιιτικές, που αποτελούν έναν έσχατο μη αφομοιώσιμο πυρήνα, ενώ στην Ευρώπη η δεξιά, το κέντρο και η φιλελεύθερη αριστερά τείνουν να συμπέσουν σε πολυσυλλεκτικά μεταρρυθμιστικά κυβερνητικά σχήματα, με τον αντίπαλο πόλο να είναι κυρίως η άκρα δεξιά που έχει να προτείνει ένα συγκεκριμένο εχθροπαθή λόγο στους δυσαρεστημένους πολίτες. Η Αριστερά, έχοντας πέσει θύμα του διπλού «outsourcing» από τη Δύση προς τις χώρες της Ανατολής, έχει χάσει τη δυνατότητα να αποτελέσει ένα ενιαίο ριζοσπαστικό υποκείμενο και χρειάζεται να βρει έναν νέο διεθνισμό, αντλώντας δύναμη από τον παγκόσμιο νότο.
Δημήτρης Τσίρκας, Είμαστε ακόμα ζωντανοί
Η χρονιά που έφυγε δεν ήταν πολύ ευχάριστη, τουλάχιστον για όσους και όσες δεν ανήκουν στη «σωστή» πλευρά της ιστορίας, για αυτούς που επιμένουν να αντιστέκονται στην ΤΙΝΑ και τον καπιταλιστικό ρεαλισμό. Ιδίως μετά την πανηγυρική επανεκλογή μιας φαύλης και αδίστακτης κυβέρνησης. Παρά το έγκλημα των Τεμπών, τις υποκλοπές, τον συντριπτικό πληθωρισμό, το ότι πνίγηκε η μισή χώρα και κάηκε η άλλη μισή.
Είναι σαν κάθε καταστροφή που ενέσκηπτε πάνω μας εξαιτίας της ανικανότητας ή της διαφθοράς της, να της προσέθετε και από πέντε μονάδες στα ποσοστά της. Όσο χειρότερο για εμάς, τόσο καλύτερο για εκείνη. Αντί να αποδοκιμαστεί η κυβέρνηση, διαλύθηκε η αντιπολίτευση. Λίγο μετά ήρθε και η ανείπωτη σφαγή στη Γάζα, την οποία παρακολουθούμε οργισμένοι, αλλά ανίκανοι να τη σταματήσουμε. Αυτή δεν ήταν χρονιά, αλλά ταινία τρόμου.
Πώς συνεχίζεις μετά από όλα αυτά; Αν ήμασταν θρήσκοι θα μπορούσαμε να το εξηγήσουμε ως μια θεϊκή δοκιμασία, ότι ο Θεός μας έστειλε τον Μητσοτάκη, μαζί με τις δέκα πληγές, για να τεστάρει την πίστη μας και αν δεν λυγίσουμε, κάποια στιγμή τα βάσανά μας θα τελειώσουν και θα ανταμειφθούμε σε ετούτη ή την άλλη ζωή. Αλλά δεν είμαστε, και η οικογένεια Μητσοτάκη έχει πολλούς απογόνους..
Θα συνεχίσουμε όμως στη λάθος πλευρά της ιστορίας. Όχι γιατί έχουμε πολλές ελπίδες ότι το 2024 θα είναι καλύτερο από το 2023 – που θα τις βασίζαμε άλλωστε; Αλλά γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς, γιατί αν κάναμε αλλιώς θα παύαμε να είμαστε εμείς. Γιατί το «αν δεν μπορείς να τους νικήσεις, πήγαινε μαζί τους», είναι μια πολύ κακή συμβουλή στην ταξική πάλη – οι νικητές της αγοράς δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς τους ηττημένους και αν διαβάζεις αυτό το κείμενο, μάλλον δεν ανήκεις στους πρώτους.
Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, γιατί όσοι δεν έχουν τίποτα, έχουν μόνο ο ένας την άλλη. Μια κοινότητα των ηττημένων, ναι, αλλά κοινότητα και αυτό κάνει όλη τη διαφορά. Μια κοινότητα που χάνει διαρκώς, αλλά δεν συνθηκολογεί, μια κοινότητα που διαφωνεί σε όλα στο εσωτερικό της, αλλά επιμένει να παλεύει, που φλερτάρει ασταμάτητα με τη μελαγχολία, αλλά δεν ερωτεύεται την απώλεια.
Είμαστε ακόμα ζωντανοί γιατί αρνούμαστε να πεθάνουμε. Βαδίζουμε από ήττα σε ήττα μέχρι την τελική νίκη, ακόμα και αν αυτή δεν έρθει ποτέ. Θα προσπαθήσουμε ξανά, θα χάσουμε ξανά, θα χάσουμε καλύτερα. Καλή αγωνιστική χρονιά!
Νεκταρία Ψαράκη, Λαμπάκια
Έχω καταλήξει ότι το έθιμο με τα λαμπάκια, τις φανταχτερές παγέτες, τα γκλίτερ και τα στρας κάθε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά έχουν μονάχα ένα σκοπό: η υπέρμετρη λάμψη να καλύψει το σκότος και το ζόφο του έτους που αφήνουμε πίσω. Το «κάθε πέρυσι και καλύτερα» ακούγεται πλέον απειλητικό ρητό, αν καταφέρουμε να αναλογιστούμε τι άλλο θα μας βρει.
Οι λάμψεις και οι απαστράπτουσες πλατείες το 2023 καλύπτουν το σκότος που άφησαν πίσω οι νεκροί των Τεμπών, που σήμερα οι οικογένειές τους εκλιπαρούν για δικαίωση. Με τους νεκρούς τους να δολοφονούνται δεύτερη φορά δια στόματος της πολιτικής ηγεσίας που λέει με την αλαζονεία που της χάρισε το 41% ότι «τα Τέμπη κρίθηκαν στην κάλπη».
Τα λαμπάκια καλύπτουν τον εφιάλτη των 650 νεκρών του εγκλήματος της Πύλου – και χιλιάδων άλλων προσφύγων και μεταναστών στην πιο θανατηφόρα θάλασσα του κόσμου-. Το ναυάγιο της Πύλου αποτελεί το αποκορύφωμα της εγκληματικής αντιμεταναστευτικής πολιτικής Ελλάδας και Ευρώπης. Και επειδή δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα, μάλλον αυτή τη φορά δεν θα τους περάσει.
Τα φωτάκια του δέντρου καλύπτουν το ξύλο, την υποτίμηση και τις προσβολές που δεχόταν όλο το χρόνο. Είναι γιορτές, πρέπει να φορέσει το πιο αστραφτερό της χαμόγελο, να βάλει όλη της την τέχνη στην κουζίνα. Να μιλάει λίγο, να μην τον εκνευρίσει. Αυτή τον ξέρει. Πρέπει να τον μάθουν και οι άλλοι; Ρεζίλι. Το ίδιο και τα παιδιά. Η ψυχοθεραπεία απέδειξε ότι τα τραύματα τα δημιούργησε η οικογένεια. Αλλά τις γιορτές το έθιμο είναι να τρώμε με τους κακοποιητές μας και να το απολαμβάνουμε. Εκτός από 12 γυναίκες μόνο το 2023. Αυτές δεν θα ξαναφάνε με τους κακοποιητές τους. Δεν θα φορέσουν αστραφτερό χαμόγελο. Τις σκότωσαν.
Οι γιρλάντες και οι μουσικές στα super market καλύπτουν το άγχος της ακρίβειας. Μας εμψυχώνουν σαν πυγμάχους λίγο πριν μπούμε στο ρινγκ. «It’s beginning to look a lot like Christmas» στην υπόκρουση, μπας και ρομαντικοποιηθεί το γεγονός ότι τώρα, που τα ψώνια είναι πιο αναγκαία από ποτέ, ο μισθός δε φτάνει για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Αποκορύφωμα η σφαγή στη Γάζα. Δεκάδες χιλιάδες άμαχοι νεκροί, και το αιματοκύλισμα δεν έχει σταματημό. Για να κρυφτεί αυτός ο ζόφος δεν χρειάζονταν λαμπάκια. Αρκούν τα πλυντήρια των δελτίων των 20:00.
Και είναι κι άλλα. Το κορμί του Μιχαλόπουλου είναι ακόμη ζεστό, τα χωριά της Καρδίτσας και της Λάρισας πνιγμένα, η Δαδιά και η Ρόδος ακόμη καπνίζουν, οι κατατρεγμένοι αυτή την ώρα υποφέρουν σε νησίδες του Έβρου.
Το πιο σοκαριστικό όμως είμαστε εμείς. Από τη μία οι πολίτες που δεν έρχονται σε επαφή καν με τις παραπάνω ειδήσεις – κρίνω πως είναι η πλειοψηφία – και από την άλλη οι κουρασμένοι. Αυτοί που κουράστηκαν να μάχονται σε έναν πόλεμο χαμένο. Αυτοί που αποδέχτηκαν ότι μάλλον έτσι είναι και δεν αλλάζει. Που τίποτα δεν τους σοκάρει πια. Που όλα τα περιμένουν και τίποτα δεν είναι πλέον αρκετό για να τους εξοργίσει. Που νομίζουν ότι τα έχουν δει όλα, με αποτέλεσμα κάθε νέα φρίκη να θεωρείται αναμενόμενη. Που συμμετέχουν στη συζήτηση των social media για όσο καιρό ένα θέμα βράζει. Και μετά, άθελά τους, ακολουθούν το επόμενο trend, το επόμενο θέμα της ατζέντας.
Είθισται να κλείνουμε και να αποχαιρετούμε τα έτη με ευχές. Σας ζητώ συγγνώμη, δεν μπορώ να αισιοδοξώ. Τα πράγματα δεν πάνε καλά. Πάνε συνεχώς και χειρότερα. Το μόνο που εύχομαι είναι με έναν μαγικό τρόπο να σταματήσει να τους περνάει. Με ένα μαγικό τρόπο να αρχίσουμε ξανά να πέφτουμε από τα σύννεφα. Να αρνηθούμε την επόμενη μπουκιά λωτού, σανού, market pass, όπως θέλετε πείτε το.
Να σταματήσουμε να πατάμε αναβολή στο ξυπνητήρι. Να δούμε την πραγματικότητα.
Και να φωνάξουμε «ως εδώ».