Σχεδόν 95.000 άνθρωποι έχουν φθάσει στην Ιταλία φέτος, στην πλειονότητά τους αφού απέπλευσαν με κάθε άλλο παρά αξιόπλοα σκάφη από τις ακτές της Λιβύης, όπου οι αρχές αδυνατούν να ελέγξουν τη δράση των διακινητών.
Η Ρώμη σχεδιάζει να αναπτύξει σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού της στα λιβυκά χωρικά ύδατα τον επόμενο μήνα για να συμβάλλει στην καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων ενώ μελετά παράλληλα το πώς μπορεί να ενισχυθεί η ασφάλεια των νότιων συνόρων της Λιβύης, από όπου εισέρχονται πολλοί μετανάστες καθ' οδόν για την Ευρώπη.
Η ΕΕ έχει ήδη αναπτύξει μια ναυτική αποστολή βορειότερα στη Μεσόγειο και διέθεσε 90 εκατ. ευρώ προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης για τους μετανάστες που έχουν αποκλειστεί στη Λιβύη και για να διευκολυνθούν οι επαναπατρισμοί τους, προκειμένου να μην αποτολμήσουν τον συχνά φονικό διάπλου της Μεσογείου.
Οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Φάγεζ Σάρατζ στην Τρίπολη κι εκπαιδεύουν τη λιβυκή ακτοφυλακή, η οποία εντέλλεται να αναχαιτίζει σκάφη που μεταφέρουν μετανάστες και να τους οδηγεί πίσω στο έδαφος της χώρας.
Η ΕΕ σκοπεύει επίσης να αυξήσει τις απελάσεις μεταναστών που κατάφεραν να φθάσουν στην Ευρώπη, αλλά οι αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου ή διεθνούς προστασίας απορρίφθηκαν.
Οι τακτικές της ΕΕ επικρίνονται έντονα από πολλές οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς μετανάστες και πρόσφυγες ωθούνται πίσω στη Λιβύη, όπου επικρατεί χάος και διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν απάνθρωπη μεταχείριση, ενώ δεν τους προσφέρεται επαρκής προστασία.
Εξάλλου τα στοιχεία για τις αφίξεις δεν υποδεικνύουν ότι ο τρόπος που έχει αντιδράσει η ΕΕ έφερε αποτέλεσμα μέχρι στιγμής.
Η Ιταλία – η άλλοτε αποικιοκρατική επικυρίαρχος της Λιβύης και σήμερα η βασική πύλη προς την Ευρώπη για τους αφρικανούς μετανάστες – αντιμετωπίζει όλο και μεγαλύτερη πίεση και συνάπτει διμερείς συμφωνίες με τις λιβυκές αρχές χωρίς να περιμένει να συμφωνήσουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ωστόσο ένας ευρωπαίος αξιωματούχος εξέφρασε την ελπίδα ότι το συνολικό ποσό των 136 εκατ. ευρώ που αποφάσισαν να διαθέσουν οι Βρυξέλλες και οι ιταλικές πρωτοβουλίες θα συμβάλουν να μειωθούν οι αφίξεις στην Ευρώπη, όπου πολλές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν με απροθυμία ή απορρίπτουν εντελώς την προοπτική υποδοχής προσφύγων και μεταναστών.
Η χαοτική μαζική έλευση ενός εκατομμυρίου και πλέον προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη το 2015 κατέλαβε εξαπίνης την ΕΕ και για πολλούς υπήρξε ένας από τους λόγους της ανόδου λαϊκιστικών, εθνικιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων.
«Αν θέλουμε να σταματήσουμε τις (μεταναστευτικές) ροές, πρέπει να υπάρχει ένα στοιχείο αποτροπής. Πρόκειται για Realpolitik, η Ιταλία είναι το κράτος της ΕΕ που έχει τη μεγαλύτερη παρουσία επί του πεδίου στη Λιβύη, διατηρεί πρεσβεία εκεί και στελέχη των υπηρεσιών πληροφοριών της εκεί», εξήγησε ο ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Αν θέλουμε να γίνει κάτι που πραγματικά θα φέρει κάποια αλλαγή, μπορεί να το κάνει μόνο η Ιταλία. Θα την υποστηρίξουμε οικονομικά και αναμένουμε να φέρει αποτέλεσμα».