Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει σε επανεξέταση τη συμφωνία σύνδεσης με το Ισραήλ, επικαλούμενη σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Γάζα, με 17 κράτη-μέλη να στηρίζουν την έναρξη διαδικασίας για πιθανές κυρώσεις. Το κράτος - σφαγέας απορρίπτει τις ευρωπαϊκές επικρίσεις, κάνοντας λόγο για «παρανόηση της πραγματικότητας». Εν τω μεταξύ, οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται ανελέητα στον παλαιστινιακό θύλακα, με δεκάδες νεκρούς – κυρίως γυναίκες και παιδιά – να προστίθενται καθημερινά στη μακρά λίστα των θυμάτων. Το τελευταίο τριήμερο, καταγράφηκαν 134 νεκροί από την ισραηλινή σφαγή. Είκοσι δύο χώρες, μεταξύ αυτών Γερμανία, Ιαπωνία, Καναδάς, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο, υπέγραψαν δήλωση ζητώντας την άμεση διευκόλυνση της ανθρωπιστικής βοήθειας στον θύλακα. Η υπογραφή του Έλληνα ΥΠΕΞ έλειπε από τη δήλωση.

Σε μια σαφή ένδειξη κλιμάκωσης της δυτικής πίεσης προς το Ισραήλ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά και την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου για αναστολή εμπορικών διαπραγματεύσεων, εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, με επίκεντρο τη Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ. Αιτία, ο παρατεταμένος αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας και οι αυξανόμενες καταγγελίες για παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Πρωτοβουλία της Ολλανδίας για επανεξέταση της εμπορικής συμφωνίας

Η πλειοψηφία των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ υποστήριξε πρόταση που κατέθεσε η Ολλανδία –χώρα που παραδοσιακά διατηρεί φιλικές σχέσεις με το Ισραήλ– ζητώντας να τεθεί υπό επανεξέταση η ευρεία εμπορική συμφωνία με το Τελ Αβίβ. Συγκεκριμένα, 17 από τα 27 κράτη-μέλη συντάχθηκαν με το ολλανδικό αίτημα, ανάμεσά τους: Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία.

Ο Ολλανδός ΥΠΕΞ Κάσπαρ Βέλντκαμπ έστειλε επιστολή προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του –την οποία αποκάλυψε το Euractiv– ζητώντας την έναρξη διαδικασίας επανεξέτασης της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ. Υπογράμμισε ότι ο αποκλεισμός της Γάζας από το Ισραήλ, που διαρκεί πλέον τρεις μήνες, συνιστά κατάφωρη παραβίαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα απουσίασε από τις υπογραφές στήριξης, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και πυρά από την αντιπολίτευση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να επανεξετάσει το άρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από το 2000 και αποτελεί τη βάση των διπλωματικών και εμπορικών σχέσεων των δύο πλευρών. Το άρθρο ορίζει ρητά ότι οι σχέσεις «βασίζονται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών».

Κάγια Κάλας: «Η επανεξέταση είναι αναστρέψιμη – Εξαρτάται από το Ισραήλ»

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, δήλωσε πως η διαδικασία επανεξέτασης της συμφωνίας είναι αναστρέψιμη, εφόσον υπάρξει πρόοδος από την πλευρά του Ισραήλ. Όπως τόνισε: «Επαφίεται στο Ισραήλ να επιτρέψει την απρόσκοπτη ανθρωπιστική βοήθεια».

Αντιδράσεις από το Ισραήλ: «Απόλυτη παρανόηση της πραγματικότητας»

Το Ισραήλ απέρριψε τις επικρίσεις της ΕΕ. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Όρεν Μαρμοστέιν, δήλωσε μέσω X πως «η κατεύθυνση που επέλεξε η Κάγια Κάλας αντανακλά πλήρη παρανόηση της περίπλοκης πραγματικότητας». Ανέφερε, επίσης, ότι η κατάσταση στη Γάζα είναι «αφόρητη», όμως το Ισραήλ ενεργεί για να υπερασπιστεί την ύπαρξη και την ασφάλειά του.

Η διαδικασία επανεξέτασης θα υλοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (EEAS), χωρίς ακόμη να έχει ανακοινωθεί επίσημο χρονοδιάγραμμα. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παραβίαση του άρθρου 2, η συμφωνία μπορεί να ανασταλεί.

Ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Νοέλ Μπαρό, μιλώντας στο εθνικό ραδιόφωνο, επεσήμανε: «Το επόμενο βήμα –όταν η παραβίαση είναι προφανής– είναι η πιθανή αναστολή». Ωστόσο, για να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο, απαιτείται ομοφωνία των 27 κρατών-μελών και έγκριση από την Κομισιόν.

Υπενθυμίζεται ότι ο Βρετανός ΥΠΕΞ Ντέιβιντ Λάμι ανακοίνωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων την αναστολή εμπορικών διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ, ενώ κάλεσε και τον Ισραηλινό πρέσβη στο Λονδίνο. Προειδοποίησε ότι η κυβέρνηση θα λάβει περαιτέρω μέτρα αν το Ισραήλ συνεχίσει τη στρατιωτική επίθεση και δεν διασφαλίσει την απρόσκοπτη παροχή βοήθειας.

«Πρωθυπουργέ Νετανιάχου, τερματίστε αυτόν τον αποκλεισμό τώρα και αφήστε τη βοήθεια να περάσει», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο Ισραηλινός εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων αντέδρασε έντονα. Μέσω X, δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου δεν προχωρούσαν ούτως ή άλλως και κατηγόρησε τη Βρετανία για «αντι-ισραηλινή εμμονή». Χαρακτήρισε τις κυρώσεις σε πρόσωπα και οργανώσεις της Δυτικής Όχθης «αδικαιολόγητες» και κατέληξε πως το Ισραήλ θρηνεί ακόμη ένα θύμα της παλαιστινιακής τρομοκρατίας, την Τζίλα Γκεζ, η οποία δολοφονήθηκε πηγαίνοντας για τοκετό.

Ακόμη, σημειώνεται ότι σε κοινή ανακοίνωση, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς κάλεσαν το Ισραήλ να σταματήσει την επέκταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων και να επιτρέψει τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Προειδοποίησαν ότι διαφορετικά θα λάβουν συγκεκριμένα μέτρα, λέγοντας ότι οι παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου δεν μπορούν να μένουν ατιμώρητες. Ακόμη, ανακοίνωσαν ότι θα αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη.

ΟΗΕ: 14.000 βρέφη απειλούνται με λιμό στη Γάζα – «Σταγόνα στον ωκεανό η βοήθεια»

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια Τομ Φλέτσερ προειδοποίησε ότι περίπου 14.000 βρέφη απειλούνται άμεσα από λιμό. Παρά τις δηλώσεις Νετανιάχου ότι «θα χαλαρώσει ο αποκλεισμός», τίποτα δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Μόλις 93 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια πέρασαν από το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ, ένα νούμερο «σταγόνα στον ωκεανό», όπως το χαρακτήρισε ο ΟΗΕ. Είκοσι δύο χώρες, μεταξύ αυτών Γερμανία, Ιαπωνία, Καναδάς, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο, υπέγραψαν δήλωση ζητώντας την άμεση διευκόλυνση της βοήθειας. Η υπογραφή του Έλληνα ΥΠΕΞ έλειπε από τη δήλωση.

Συνεχίζεται η αιματοχυσία στη Γάζα

Από το βράδυ της Δευτέρας σκοτώθηκαν τουλάχιστον 60 άτομα, καθώς η ισραηλινή αεροπορία συνέχισε τις επιθέσεις. Η πολιτική προστασία στη Γάζα ανέφερε ότι μεταξύ των θυμάτων είναι και παιδιά. Το Ισραήλ δήλωσε ξανά πως στόχος ήταν «μαχητές της Χαμάς που επιχειρούσαν εκτοξεύσεις ρουκετών».

Η φρίκη συνεχίστηκε στη Λωρίδα της Γάζας, όπου οι νυχτερινές ισραηλινές επιδρομές προκάλεσαν τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων – πολλοί από αυτούς παιδιά – σύμφωνα με τις παλαιστινιακές υπηρεσίες διάσωσης.

Σε βομβαρδισμό πρατηρίου καυσίμων στην περιοχή Νουσέιρατ, στο κέντρο της Γάζας, σκοτώθηκαν 15 άνθρωποι, όπως αναφέρουν οι πρώτες βοήθειες. Ο Μαχμούντ Αλ Λου, μέλος σωστικού συνεργείου, περιέγραψε τη σκηνή συγκλονισμένος, μεταφέροντας ανθρώπινα υπολείμματα μέσα σε σάκο: «Ήταν άμαχοι — ήταν παιδιά που κοιμούνταν. Τι έφταιξαν;»

Η Ντουάα Αζ Ζαανίν, κάτοικος της περιοχής, έχασε συγγενείς σε ισραηλινή επίθεση εναντίον σχολείου που λειτουργούσε ως καταφύγιο για εσωτερικά εκτοπισμένους: «Συμπληρώθηκε ενάμισης χρόνος βομβαρδισμών και αβάσταχτων δεινών. Δεν μπορούμε άλλο.»

Ο ισραηλινός στρατός ισχυρίστηκε ότι στόχος του ήταν «τρομοκράτης της Χαμάς» που βρισκόταν στο σχολείο. Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι έπληξε περισσότερους από 100 «τρομοκρατικούς στόχους» σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας μέσα σε ένα 24ωρο.

19 νεκροί μέσα σε ένα βράδυ – οι περισσότεροι παιδιά

Το πρωί της Τετάρτης (21 Μαΐου), η Πολιτική Προστασία της Γάζας ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας σκοτώθηκαν 19 άνθρωποι σε αεροπορικές επιδρομές. Όπως δήλωσε εκπρόσωπος της υπηρεσίας στο Γαλλικό Πρακτορείο:

«Οι ομάδες μας διακόμισαν 19 νεκρούς, στην πλειονότητά τους παιδιά, και δεκάδες τραυματίες έπειτα από επιδρομές σε διάφορες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας.»

Νετανιάχου: «Θα πάρουμε τον έλεγχο όλου του θύλακα»

Παρά τις προγενέστερες δηλώσεις περί ανοικτού ενδεχομένου συμφωνίας για κατάπαυση πυρός, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου κλιμάκωσε τη ρητορική του, διαμηνύοντας: «Θα πάρουμε τον έλεγχο όλου του θύλακα.»

Ωστόσο, έθεσε ως προϋπόθεση για οποιαδήποτε συμφωνία τον αφοπλισμό της Χαμάς και την «εξορία» των ηγετικών στελεχών της, όρους που η παλαιστινιακή οργάνωση απορρίπτει κατηγορηματικά.

Διακοπή διαπραγματεύσεων – το Κατάρ κατηγορεί για ακινησία

Σε ακόμη μία ένδειξη διπλωματικού αδιεξόδου, το Ισραήλ ανακοίνωσε την απόσυρση των βασικών διαπραγματευτών του από την Ντόχα, διατηρώντας μόνο μερικά μέλη της αποστολής εκεί. Η κίνηση ήρθε μετά τις επικρίσεις του Κατάρ – το οποίο μεσολαβεί στις έμμεσες συνομιλίες – για την έλλειψη προόδου.

Από την πλευρά του, το γραφείο του Νετανιάχου ισχυρίστηκε πως: «Το Ισραήλ αποδέχθηκε αμερικανική πρόταση για την επιστροφή των ομήρων, αλλά «η Χαμάς επιμένει στην άρνησή της».

Δεν δόθηκαν, ωστόσο, περισσότερες λεπτομέρειες για την πρόταση των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας έχουν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 53.573 ανθρώπων, στην πλειονότητά τους αμάχων.