του Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδη, Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, Διευθυντή του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής (https://lcp.panteion.gr/), και μέλους της ΠΓ του ΜέΡΑ25
Δεν είναι η πρώτη φορά. Αρκεί επ’ αυτού, ένα χρόνο μετά το έγκλημα των Τεμπών, να θυμηθούμε τη μεγάλη απεργία της 8ης Μαρτίου 2023 που, σε πανεθνική κλίμακα, έδειξε μια κοινωνία αγανακτισμένη, έτοιμη να διεξαγάγει αγώνες ενσυνείδητα μακρόπνοους και δυναμικούς. Όμως σχέδιο πάλης με συντονισμό και ουσιαστική κλιμάκωση δεν υπήρξαν, και το κίνημα υποχώρησε. Η διάσταση αυτή σπάνια αναγνωρίζεται, όμως αυτός ήταν ο μείζων επεξηγηματικός παράγοντας της εκλογικής αποχής που, μαζί με τη μνημονιακά ένοχη αντιπολιτευτική αφλογιστία, επέφερε τα γνωστά εκλογικά αποτελέσματα. Δεν πρέπει στις μέρες μας να έχουμε μια θλιβερή επανάληψη του ίδιου σκηνικού.
Η κυβέρνηση δεν περίμενε την αντίδραση της φοιτητικής νεολαίας, που με τη δυναμική της παρέσυρε πανεπιστημιακούς και το διοικητικό προσωπικό μεγάλου αριθμού ΑΕΙ, όμως αυτή είναι μια πραγματικότητα που ήδη τη βρίσκει μπροστά της. Σε μια συγκυρία που σε κινητοποιήσεις βρίσκονται οι αγρότες και άλλες κοινωνικές ομάδες και κινήματα (λ.χ., γιατροί της ΟΕΝΓΕ, πολίτες ενάντια στο flyover στη Θεσσαλονίκη ή ενάντια στην εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ήπειρο και την εγκατάσταση αιολικών πάρκων που καταστρέφουν το περιβάλλον), οι αγώνες αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν εφαλτήριο για μια νέα περίοδο μεγάλων κινηματικών αντιστάσεων, που προϋποτίθενται για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς που τόσοι και τόσοι επικαλούνται. Και πρέπει εδώ να γίνει μια ιστορική –αν όχι ευθέως σημασιολογική– διευκρίνηση: ότι Αριστερά δεν είναι ό,τι αυτάρεσκα δηλώνει «αριστερό», αλλά ό,τι είναι σε θέση να προωθήσει (να συντονίσει και να κλιμακώσει) τους κοινωνικούς αγώνες που ξεσπούν έτσι όπως νομοτελειακά τους προκαλούν τα συστημικά αδιέξοδα. Αριστερά δεν είναι, συνεπώς, ούτε η ανέξοδη φιλολογική παρουσίαση οραμάτων ούτε βέβαια ο «κοστολογημένος» κυβερνητισμός (ο ρόλος του Χαλίφη στη θέση του Χαλίφη) –είναι ο συνδυασμός, αφενός, εύρωστων μεταβατικών αιτημάτων και αφετέρου, ενός λειτουργικού προγράμματος πάλης: διότι κανένα πολιτικό ισοζύγιο δεν άλλαξε –ούτε και πρόκειται να αλλάξει– ποτέ χωρίς την πίεση πραγματικά μεγάλων κοινωνικών αγώνων. Όποια δύναμη δεν το καταλαβαίνει αυτό, πολύ απλά, δεν είναι Αριστερά. Μπορεί, αν θέλει, να το φαντασιώνεται, αλλά δυστυχώς δεν είναι –και η ιστορική εμπειρία που προσυπογράφει αυτή τη διαπίστωση είναι τόσο τεράστια που και η απλή υπόμνησή της ίσως να παρέλκει. Ποια είναι σήμερα η στάση των κρίσιμων δρώντων;
Είναι, φευ, αποκαρδιωτικά ελλιπής. Την ώρα που αγρότες και φοιτητές ήταν –και είναι ακόμα και τώρα– στους δρόμους, η ΑΔΕΔΥ καθυστέρησε δραματικά στο κάλεσμα της 24ωρης απεργίας που, πάλι καλά και κλήθηκε, μια και η ΓΣΕΕ έχει καλέσει κινητοποίηση για τις 17 Απρίλη (που, με δεδομένη την ταυτότητα και την πολιτεία της, είναι ευτύχημα που δεν κλήθηκε για το δεκαπενταύγουστο). Η απεργία της ΑΔΕΔΥ κλήθηκε μεν, δεν της δόθηκε όμως καμιά προοπτική –ούτε καν υπόμνηση– κλιμάκωσης. Είναι ο ορισμός αυτού που οι κινηματικοί δρώντες αποκαλούν/-ούμε «ντουφεκιά στον αέρα»: ένας εύσχημος τρόπος οι κινητοποιήσεις να φθίνουν υπό το βάρος της αναπόφευκτης κόπωσης διεκδικητών που δεν βλέπουν ορίζοντα και δεν διακρίνουν σχέδιο ρήξης –κι αυτή είναι μια ιστορία οδυνηρά χιλιοπαιγμένη. Είναι ό,τι ακριβώς οι γραφειοκρατίες τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλων φορέων προσδοκούν ώστε, σε ένα δεύτερο χρόνο (όπως και το 2023), να έρθουν να αποδώσουν στην κοινωνία τα δικά τους ελλείμματα πολιτικής. Υπάρχει βέβαια και το ΚΚΕ, το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα της Αριστεράς. Έχει άραγε το ΚΚΕ προτείνει κάτι για την επόμενη μέρα; Είναι κάτι που δεν ακούσαμε ή δεν καταλάβαμε; Προτάθηκε κάποιος συντονισμός ή κλιμάκωση ενάντια στη γενικευμένη επίθεση προς τα κοινωνικά δικαιώματα και το δημοκρατικό κεκτημένο που οι κινηματικοί δρώντες απέρριψαν ως μη επαρκώς «ώριμο»; Ας διαφωτιστούμε, διότι αν υπήρξε πώς και μας διέφυγε;
Συνοψίζοντας: το πρόβλημα της περιόδου που διανύουμε δεν είναι κοινωνικό, όπως διατείνονται πολλές και διάφορες φωνές διαφορετικών αποχρώσεων και συντακτικών σκέψης. Είναι πρόβλημα πολιτικής! Πρόβλημα πολιτικής ήταν άλλωστε και η υποταγή του ΣΥΡΙΖΑ, πρόβλημα πολιτικής ήταν και τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών. Με τη συμμετοχή μας στην απεργία της 28ης τρέχοντος, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να εντρυφήσουμε στο τι ακριβώς σημαίνει αυτό το συμπέρασμα.