του Δημήτρη Λαμπρόπουλου

Την Παρασκευή 12 Μαΐου , για πρώτη φορά, συναντήθηκαν στην πλέον ιστορική ροκ σκηνή της Αθήνας, το Κύτταρο, έξι από τους σημαντικότερους εκφραστές του ελληνόφωνου ροκ. Μια βραδιά για την ιστορία του ελληνικού ροκ που μέσα από τους πιο πιστούς εκπροσώπους του δηλώνει βροντερό παρών και στέλνει μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση αυτούς τους ..μπερδεμένους καιρούς.


Magic De Spell


Η γνωριμία με τον Νίκο Βοσδογάνη

Θοδωρής Βλαχάκης «Τον Νίκο τον γνωρίσαμε προς το τέλος του 1992, αρχές του '93. Η αλήθεια είναι ότι τον βλέπαμε σε συναυλίες μας καμιά φορά, χωρίς να γνωριζόμαστε και χωρίς να μιλάμε. Πάντα εμένα μου φαινότανε ένας τύπος ο οποίος ήταν πάρα πολύ αγριωπός και μας κοίταγε έτσι με έναν τρόπο που εμένα με έκανε να φοβάμαι, δηλαδή σκεφτόμουν ότι κάποια στιγμή θα μας επιτεθεί και θα γίνει χαμός εδώ μέσα. Ήταν πολύ αγριεμένη φάτσα. Και μάλιστα όταν ένας φίλος, ο Γιώργος Αναγνώστου, τον έφερε για να τον δοκιμάσουμε σαν μπασίστα μας επειδή είχε φύγει ο προηγούμενος, ο Γιώργος Σκαρλάτος, μπαίνει μέσα, λέει “Έφερα τον νέο σας μπασίστα”, μπαίνει πίσω ο Νίκος, τον βλέπω εγώ, λέω “Ωχ, είναι αυτή η φάτσα που μας κοίταγε, πω πω αυτός που μας κοίταγε έτσι πολύ περίεργα στα live”. Και λέει “Νίκος Βοσδογάνης”, μου δίνει το χέρι και με το που το σφίγγω κάνει σεισμό και την κοπανάμε όλοι από το προβάδικο του σκοτωμού. Αυτή ήταν η πρώτη μας γνωριμία.

Δημήτρης Μποτής «Γεγονός αυτό. Εντάξει, έχω να πω ότι έμεινε στο συγκρότημα περίπου δύο χρόνια, καθοριστικά για το συγκρότημα και πιστεύω ότι ήταν και καθοριστικός στις ενορχηστρώσεις που κάναμε στο δίσκο “Διακοπές στο Σαράγεβο” και μάλιστα στο ίδιο το “Σαράγεβο” το τραγούδι και στον “Μαθητή” ήταν καθοριστικός όσον αφορά και τις απόψεις και το πώς και τι, πώς θα παίξουμε πώς θα ενορχηστρώσουμε αυτά τα δύο κομμάτια. Τέλοσπάντων, παρέμεινε ένας πάρα πολύ καλός φίλος μέχρι που έφυγε από κοντά μας».

Την Κυριακή έχετε ένα λάιβ στο Χαλάνδρι, το οποίο γίνεται στην μνήμη του Νίκου Βοσδογάνη. Τα έσοδα από όσο διάβασα θα διατεθούν στην οικογένειά του

Θοδωρής Βλαχάκης «Το λάιβ ξεκίνησε κυρίως σαν αφιέρωμα στις μουσικές και τα τραγούδια του, και η δεύτερη σκέψη ήταν αφού είναι να κάνουμε κάτι τέτοιο, και επειδή έφυγε κι ο Νίκος νωρίς από τη ζωή, πολύ νέος, κι ίσως να μην είχε προλάβει να κάνει τα κουμάντα του, τα οικονομικά για την οικογένειά του,  λέμε ας μαζέψουμε ότι μπορούμε από κει πέρα να το δώσουμε στη διάθεση της οικογένειας και ας αποφασίσει αυτή τι θα το κάνει. Έχει πλάκα ότι εγώ τον Νίκο τον ξέρω από το 1987, πριν βρεθούμε με τους Magic, κι έχουμε παίξει μαζί για δέκα χρόνια στους Γνωστούς Άγνωστους. Επίσης και στους Magic παίζαμε κι οι δύο χωρίς να βρεθούμε ποτέ, και σ' άλλο συγκρότημα της εποχής από την Αγία Παρασκευή, τους Φετίχ, παίξαμε κι οι δύο αλλά ποτέ δεν βρεθήκαμε την ίδια εποχή εκεί. Ο Νίκος επίσης, για όσους δεν ξέρουν, ήταν ιδρυτικό μέλος της Γενιάς του Χάους. Ήταν μια πληθωρική προσωπικότητα που στιγμάτισε νομίζω και την Αγία Παρασκευή και την ευρύτερη παρέα των μουσικών εκεί πέρα, αλλά και με τον τρόπο του ας πούμε όλη την επόμενη σύγχρονη ροκ σκηνή. Κι επειδή η ροκ σκηνή δεν φτιάχνεται από άτομα, δεν φτιάχνεται από τους τραγουδιστές όπως είναι σήμερα, αλλά φτιάχνεται από συγκροτήματα, πολλές φορές ο κόσμος δεν ξέρει τα πρόσωπα που είναι από πίσω. Είναι μια ευκαιρία να τα αναδείξουμε.

Γιώργος Αρχοντάκης «Κοίτα εγώ τον Νίκο τον γνώρισα στο στούντιο. Όταν ηχογραφούσαμε το “Διακοπές στο Σαράγεβο” που ήμουν ηχολήπτης. Εξαιρετικό παιδί, όπως είπε κι ο Δημήτρης, πληθωρικός χαρακτήρας, ευθύς, απότομος μερικές φορές αλλά αυτό που εγώ κρατάω είναι ότι ήταν πάρα πολύ καλό παιδί. Δεν του φαινόταν εκ πρώτης όψεως, αλλά ήταν πάρα πολύ καλό παιδί.
Την παραγωγή στο δίσκο αυτό την έκανε ο Ζαν Ζακ Μπαρνέλ, ο μπασίστας των Stranglers. Έπαιζε κάποια στιγμή ο Χάρης μέσα μπάσο κι έλεγε στον Αρχοντάκη έξω, “πες του, πώς με βλέπει πώς με βλέπει”. Και λέει ο άλλος “Like an animal” και του έμεινε έτσι. Είχαμε τρεις Νίκους τότε στην μπάντα, έπρεπε να τους ξεχωρίζουμε».


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

Ποιο μέλλον μπορεί να έχει η ελληνική ροκ σκηνή;

Θοδωρής Βλαχάκης «Η ελληνική ροκ σκηνή σήμερα δεν είναι σίγουρα όπως ήταν τη δεκαετία του '90, που υπήρξε μια μεγάλη ακμή, είχε πολύ μεγαλύτερη αποδοχή και ίσως μεγαλύτερη εμπορικότητα ας πούμε. Αλλά νομίζω ότι μετά από ένα σοκ που έφαγε πριν από μερικά χρόνια που είχαμε την έξαρση της ακουστικής μουσικής που παραγόταν από ένα-δύο άτομα, γέμισε, και λόγω της κρίσης, η Αθήνα και όλη η Ελλάδα με ακουστικά σχήματα πολύ ολιγομελή, πολλές φορές και για οικονομικούς λόγους που αυτό έγινε και στυλ τελικά, υπάρχει σήμερα μια ανάγκη και για ηλεκτρικό ήχο, εμείς το βλέπουμε στις συναυλίες μας, όχι μόνο εμείς αλλά και άλλα γκρουπ, νομίζω ότι υπάρχει μια σταδιακή επαναφορά.. Εγώ πάντως νομίζω ότι δεν πρόκειται ποτέ να πεθάνει πραγματικά αυτό το μουσικό είδος. Όπως φαίνεται υπάρχει μια αναγκαιότητα, πάντα όμως αντιμετώπιζε προβλήματα. Αν δούμε την πορεία της ελληνικής ροκ σκηνής από το τέλος της δεκαετίας του '60 μέχρι σήμερα, είναι μια πορεία με σκαμπανεβάσματα, με τα πάνω της και τα κάτω της. Ποτέ όμως δεν σταματάει, αυτό είναι το καλό και το ενδιαφέρον. Και όσο για αυτούς που λένε αν η ελληνική ροκ σκηνή πέθανε ή πεθαίνει, έχω να πω ότι αυτό το ακούω από τα μέσα της δεκαετίας του '70, τότε μάλιστα πάρα πολύ επιτακτικά, ότι ξέρεις έχει πεθάνει, μετά τους Πελόμα, τους Socrates, τους Εξαδάκτυλος, Poll κλπ, πάντα όμως αυτές οι Κασσάνδρες διαψεύδονται. Τότε συγκεκριμένα όταν το λέγανε αυτό στα μέσα του '70 ξαφνικά έσκασε μύτη ο Σιδηρόπουλος με τους Σπυριδούλα και τον “Μπάμπη τον Φλου”, έσκασαν μύτη οι Μουσικές Ταξιαρχίες, αργότερα είχαμε το underground τότε βέβαια, το ελληνικό πανκ, το νιου γέιβ στα 80s, μετά την ξανάπεθάνανε, μετά ξαναείχαμε τη δεκαετία του '90. Νομίζω ότι είναι ένα είδος που δεν θα σταματήσει ποτέ. Όπως και τα περισσότερα μουσικά είδη δεν σταματάνε, δεν ξέρω γιατί έχει πιάσει αυτή η πρεμούρα ότι πρέπει να πεθάνει ή πεθαίνει το ελληνικό ροκ, δεν είναι θνητά τα μουσικά είδη».

«Είναι και ηλικιακό το θέμα, πιστεύω εγώ. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι απομακρύνονται από αυτό που ήταν πιο νέοι. Απομακρυνόμενοι λοιπόν από αυτό, έχουν την εντύπωση ή δημιουργούν μια ιστορία ότι αυτό το είδος μουσικής που ακούγανε πέθανε, γιατί αυτοί δεν το παρακολουθούν πλέον. Είναι κι αυτός ένας λόγος που πολλοί λένε ότι πέθανε η ελληνική ροκ».

«Επίσης ένα θέμα με το πώς είναι σήμερα τα πράγματα είναι το θέμα της απεύθυνσης. Δηλαδή δεν είναι εύκολο για ένα γκρουπ να απευθυνθεί σήμερα στον κόσμο. Δεν υπάρχει ο φορέας που θα το προτείνει, θα του δώσει ένα βήμα να μιλήσει. Με τον θάνατο της δισκογραφίας ουσιαστικά έχουμε μία προβληματική απεύθυνση που γίνεται συνήθως από το διαδίκτυο. Και το διαδίκτυο δεν είναι η ΛΥΣΗ όπως κάποιοι νομίζανε πριν μερικά χρόνια. Έχει και αυτό τα προβλήματά του. Δηλαδή στο διαδίκτυο ό,τι λέξη βάλεις, αυτό σου βγάζει. Και αυτό δυστυχώς είναι ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα για νέες μπάντες. Δηλαδή πώς οι νέες μπάντες θα σπάσουν το φράγμα και θα μπορέσουν να περάσουν σε ένα μεγαλύτερο ακροατήριο. Πώς θα κάνουν αυτό που με μεγαλύτερη ευκολία κάναμε εμείς τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό είναι ένα θέμα».

Δημήτρης Μποτής «Πολλές φορές δημιουργείται η αίσθηση της παρακμής επειδή ακριβώς δεν μπορεί το είδος να έχει τόσο μαζική απεύθυνση όπως είπε προηγουμένως κι ο Θοδωρής. Αυτό όμως δεν σχετίζεται μόνο με τα μέσα αλλά και με τον τρόπο ουσιαστικά που χτίζονται οι κοινές συνειδήσεις. Τις προηγούμενες δεκαετίες, του '80, του '90, υπήρχε ένα μεγάλο κομμάτι της συλλογικής συνείδησης, το οποίο μπορούσε να έχει και κάποια χειραφετικά χαρακτηριστικά και εκφραζόταν και μέσα από αυτόν τον ήχο ενδεχομένως. Αυτή την εποχή που οι συνειδήσεις είναι κατακερματισμένες, δεν είναι πολύς κόσμος που αναζητά μια κοινή ταυτότητα σε αυτά τα πράγματα. Το πιθανότερο είναι δηλαδή να αναζητήσει μια κοινή ταυτότητα που να σχετίζεται με την κυρίαρχη αντίληψη, με την κυρίαρχη αισθητική. Εκεί βρίσκει κοινή ταυτότητα. Στα εναλλακτικά βρίσκει λιγότερο. Ως δυναμική όμως, το ελληνικό ροκ είναι πάντα, ήταν και μπορεί να είναι, μια μουσική που μπορεί να έχει πολύ δυναμικά στοιχεία και να εκφράσει τα ανήσυχα κομμάτια της κοινωνίας που θέλουν να παλέψουν για κάποια πράγματα».

Κι έχει αποδείξει πολλές φορές ότι μπορεί να είναι και κινηματικό.

«Αυτό που είπε ο Θοδωρής για τις καινούριες μπάντες και το φράγμα που έχουν να σπάσουν, έχει να κάνει και με το πώς θα καταφέρουν και με βάση την σημερινή πολιτική κατάσταση, να βγουν ξανά μπροστά; Γιατί βλέπουμε ότι όλα καταρρέουν, ο πολιτισμός καταρρέει, το ίδιο το κράτος καταρρέει.

Ακριβώς, και μερικές φορές σκεφτόμαστε, το έχουμε συζητήσει μεταξύ μας, ότι παλιά λέγαμε πως ο καπιταλισμός σου πουλάει το σχοινί που θα τον κρεμάσεις. Σήμερα μπορεί και να μην στο πουλάει. Δηλαδή βλέπω ότι οι εναλλακτικές φωνές δεν περνάνε τόσο εύκολο όσο παλιά, ακόμα κι αν θα μπορούσαν να αποφέρουν ένα εμπορικό κέρδος».

Μήπως φταίει και ο ίδιος ο κόσμος, που μένει απαθής σε μια γενικότερη κατάσταση;

«Πολύ πιθανό να φταίει και ο ίδιος ο κόσμος».

Θοδωρής Βλαχάκης «Να φέρω ένα παράδειγμα. Οι πολυεθνικές στο παρελθόν έχουν στηρίξει πάρα πολύ τους Clash και τους Rage Against The Machine που πουλήσανε τεράστιες ποσότητες δίσκων ενώ είχαν ανατρεπτικά μηνύματα και μηνύματα που δεν άρεσαν στο κατεστημένο. Δεν ξέρω αν σήμερα το κατεστημένο είναι διατεθειμένο να κάνει το ίδιο πράγμα».

Όντως έχει κυριαρχήσει πλέον και στην αισθητική.

Γιώργος Αρχοντακης «Πάνω σε αυτό που είπες, πόσο φταίει ο κόσμος, ποιο είναι το μερίδιο της ευθύνης. Πολλές φορές ένας τέτοιος διαχωρισμός ανάμεσα στους υπεύθυνους και τους ανεύθυνους είναι πλασματικός. Υπάρχει μερίδιο ευθύνης σε όλους, ενδεχομένως, αλλά όχι το ίδιο. Η προσπάθεια να γίνει ο κόσμος απαθής ήταν συνεχής για πάρα πολλά χρόνια, για να μπορέσει να περιέλθει ο κόσμος σε αυτή την απάθεια. Υπάρχει μια κυριαρχία αυτής της αντίληψης, το έχει καταφέρει. Όσοι προσπαθούν να ανατρέψουν μια τέτοια αντίληψη, ξεκινάνε από πιο χαμηλά από ότι παλαιότερα, είναι πιο δύσκολος ο αγώνας».


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

 

Δημήτρης Πουλικάκος – Θέκλα Τσελεπή

Πουλικάκος «προσωπική μου γνώμη, επειδή η έννοια ροκ έχει αλλάξει στα μυαλά των ανθρώπων, ακόμα και στην πολιτική λένε ‘κάνει σκληρό ροκ ο Μητσοτάκης’, θα έπρεπε να έχει αλλάξει τουλάχιστον η ονομασία, δηλαδή το ροκ δεν μου λέει τίποτα σήμερα.

»Άμα βλέπω την άλλη με στρας και νεκροκεφαλή να της λέει η άλλη ‘πολύ ροκ σε βλέπω χρυσή μου’, δεν θέλω να έχω τίποτα να κάνω με αυτό το ροκ, για να σου δώσω μια νέα ορολογία, με τον συνάδελφο τον Νίκο που παίζουμε, εγώ τουλάχιστον μας θεωρώ ρεμπετορολλάδες, πιο κοντά μου φαίνεται αυτό, στο αυτό που εγώ αισθάνομαι. Η μουσική είναι μια, το πώς θα την εκφράσεις είναι το θέμα… ωιμέ»

Θέκλα «εγώ θα στο πω με μια άλλη έννοια, εγώ εκείνη την ποιότητα που αγαπώ και αναγνωρίζω σε αυτό που λέμε ροκ ν ρολ είναι ότι κυλάμε και ας κατρακυλάμε».


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

Στίγμα 90

«Νομίζω ότι σήμερα είναι λίγο διαφορετικά από ότι είχα μάθει εγώ. Εγώ όταν ξεκίνησα 14 χρονών τα έβλεπα όλα ονειρικά και όμορφα και αλλιώς τα βλέπω τώρα μετά από 30-40 χρόνια, έτσι πιστεύω ότι το βλέπουν και τα παιδιά που ξεκινάνε σήμερα, όλο αυτό έμενα μου άρεσε και έτσι το βλέπω ουσιαστικά ακόμα και γιατί και εξακολουθώ και παίζω ακόμα, το βλέπω λίγο ρομαντικά, σαφώς και υπάρχουν δυσκολίες αλλά… so what» 


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

Στέλιος Σαλβαδόρ ΜΩΡΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ

«Η ελληνικη ροκ σκηνη είναι εδώ υπάρχει και θα υπάρχει για παντα, είμαι και εγώ εκφραστής του ελληνόφωνου rock και μάλιστα απ' τους παλιούς, το μόνο που μπορώ να σου πω είναι ότι εμείς πηγαίνουμε καλύτερα από ποτέ, εγώ εκφράζομαι με τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία στη γλώσσα μου, σ' αυτόν τον ηλεκτρικό ήχο και συνεχίζω να θαυμάζω αυτό το είδος μουσικής όπως έκανα πάντα, ο κόσμος είναι ώριμος πλέον να στηρίξει  την ελληνική ροκ μουσική».


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

Απροσάρμοστοι


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject

Λήτης

«Εγώ τους αγάπησα όλα τα παιδιά. Και τον Παύλο τον Σιδηρόπουλο και τον Νικόλα τον Άσιμο. Αλλά να σου πω με ειλικρίνεια, ήμουν πιο πολύ σιδηροπουλιακός. Ήταν σαν ένα λιονταράκι ο Σιδηρόπουλος. Όχι ότι δεν αγαπούσα τον Άσιμο απλά ήταν λίγο πιο περίεργος, είχε περάσει και δύσκολα».

Πώς βλέπεις την ελληνική ροκ σκηνή;

«Τη ροκ σκηνή; Εγώ πάντα θα τη γουστάρω, πάντα για την ελληνική μιλάμε. Για τη διεθνή εντάξει. Ο Bowie ήταν μεγάλη προσωπικότητα, ο Jagger & ο Richards μεγάλο παραμύθι αλλά χωρίς δράκο!».

Έχει μέλλον; Γιατί όλο λένε ότι ελληνικό ροκ πέθανε

«Κοίταξε να δεις, δεν πεθαίνει. Στο τέλος του '70 γινότανε μια μάχη στο Ποπ & Ροκ και το Μουσικό Εξπρές. Άλλοι όπως ο Μαχαιρίτσας με τους PLJ ξεκίνησανε με αγγλόφωνο και το γυρίσανε μετά στο ελληνόφωνο αλλά έδιναν μάχη. Οι φίλοι μου οι Schmetterling έπαιζαν αγγλόφωνο στην αρχή. Θα τους κακίσουμε; Καθένας όπως θέλει να εκφραστεί. Εγώ με την Ιζόλδη λέγαμε διάφορα πραγματάκια, να παίξουμε σε μερικά κλαμπάκια να γίνουμε γνωστοί και να παίζουμε και μερικά δικά μας. Μετά βρήκαμε το δρόμο μας και αρχίσαμε σιγά σιγά και χτίσαμε».


Dimitris Lampropoulos/ThePressProject