του Θάνου Καμήλαλη

Το μοντέλο της οικονομικής εξάρτησης των ΜΜΕ από τρίτους παράγοντες (κράτος, τράπεζες, άλλες εταιρείες) έχει δοκιμαστεί και αποτύχει. Η αποτυχία αυτή δεν εμφανίζεται πάντα στον υπερθετικό της βαθμό, δηλαδή στη συσσώρευση «θαλασσοδανείων» και στους διαδοχικούς ελιγμούς εντός του «τριγώνου» (ή τετραγώνου) της διαπλοκής. Η αποτυχία είναι, όμως, ξεκάθαρη πρωτίστως στο επίπεδο της ενημέρωσης. Εξάρτηση από τρίτους σημαίνει ότι γίνονται διαδοχικοί συμβιβασμοί, μικροί ή μεγάλοι, στο τι γράφεται και λέγεται. Σημαίνει περιορισμούς στη δημοσιογραφική ελευθερία. Σημαίνει λογοκρισία και αυτολογοκρισία. Η δημοσιογραφία μοιάζει όλο και περισσότερο να γίνεται μια σειρά από τέτοια διλήμματα, πιθανούς συμβιβασμούς, ζωτικής σημασίας αποφάσεις, που καθορίζουν από την ποιότητα του δημοσιογραφικού προϊόντος μέχρι το «πώς κοιμάται κανείς τα βράδια».

Στο TPP πιστεύουμε ότι η λύση σε αυτό το θεμελιώδες πρόβλημα των Μέσων, στην απειλή δηλαδή των «συμβιβασμών», είναι η αποκλειστική χρηματοδότηση τους από τους πολίτες. Πρόκειται για ένα μοντέλο που πιστεύουμε ότι θα επαναπροσδιορίσει τους στόχους της δημοσιογραφίας, θα την παραλάβει από την εξυπηρέτηση των κάθε λογής συμφερόντων και θα την παραδώσει στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Σε αυτό το «κοινωνικό συμβόλαιο» με τους αναγνώστες δεν εγγυόμαστε φυσικά ότι θα δημοσιεύουμε ό,τι αυτοί επιθυμούν. Εγγυόμαστε ότι θα δημοσιεύουμε ό,τι θεωρούμε χρήσιμο για το δημόσιο συμφέρον, χωρίς καμία έμμεση ή άμεση παρέμβαση από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η έρευνα ή θα γράφεται η είδηση μέχρι τη στιγμή που θα τη δείτε στις οθόνες σας. Κι αν πιστεύετε ότι ένας δημοσιογράφος ή ένα Μέσο μπορεί πάντα να επιλέγει το τι θα δημοσιεύσει, δείτε τι συμβαίνει γύρω σας και ξανασκεφτείτε το.

Η συγκλονιστική ανταπόκριση του κόσμου τον περασμένο Οκτώβριο, έβγαλε το TPP από την «εντατική» κι έδειξε με αναπάντεχα εμφατικό τρόπο ότι το μοντέλο αυτό είναι εφαρμόσιμο και βιώσιμο. Μέσα σε αυτό το διάστημα παρουσιάσαμε ένα έργο για το οποίο είμαστε περήφανοι και το οποίο παράλληλα μας αφήνει ανικανοποίητους (καθώς η γνωστή μας… γκρίνια εμφανίζεται πρώτα ως μορφή αυτοκριτικής):

  • Παρουσιάσαμε αποκλειστικά, καταγεγραμμένους διαλόγους μεταξύ ελλήνων και ευρωπαίων αξιωματούχων σε συνάντηση λίγες μέρες πριν το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015
  • Αποκαλύψαμε την οικονομική δυσκολία της Fraport να βρει την απαραίτητη δανειοδότηση για να αναλάβει τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια και στοιχεία της εταιρείας-«φάντασμα» Slentel Ltd (και έπεται συνέχεια)
  • Συμμετείχαμε σε δύο αποκαλύψεις του Wikileaks ως επίσημοι συνεργάτες, έχοντας πρόσβαση στο υλικό πριν αυτό δημοσιευθεί. Παρουσιάσαμε αποκλειστικά τα έγγραφα που συνδέουν την οικογένεια Ερντογάν με το εμπόριο πετρελαίου του ISIS και τον μηχανισμό προπαγάνδας που έστησε το AKP μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων στην πλατεία Ταξίμ. Λίγες μέρες μετά δημοσιεύσαμε έγγραφα για τον «μυστικό πόλεμο των ΗΠΑ», στην Υεμένη
  • Αποκαλύψαμε τον φάκελο του Σωκράτη Κόκκαλη από το αρχείο της Στάζι
  • Δημοσιεύσαμε το Consolidation Project του ΟΤΕ που απειλεί ακόμα περισσότερο το απόρρητο των επικοινωνιών
  • Παρουσιάσαμε συνταρακτικό υλικό με εικόνες,video και μαρτυρίες μέσα από τον καταυλισμό προσφύγων στη Μόρια της Λέσβου (1 και 2)
  • Αναδείξαμε την απόρρητη επιστολή του πρώην επικεφαλής ανάλυσης του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρντ, προς τον Πολ Τόμσεν για τους σημαντικούς κινδύνους αποτυχίας του πρώτου μνημονίου για την Ελλάδα
  • Δημοσιεύσαμε ολόκληρο το σχέδιο του ΟΑΕΔ για το «ποινολόγιο» και τις διαγραφές ανέργων από τα μητρώα του
  • Φέραμε στο φως ολόκληρη την εξαφανισμένη έκθεση του πρώην αρχηγού του ΓΕΣ, Δημήτρη Καθενιώτη, για τα λάθη στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940
  • Αναφερθήκαμε στη νέα Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και στον μνημονιακό μηχανισμό φοροαποφυγής

Ασχοληθήκαμε με θέματα που, για διάφορους λόγους, δεν ακουμπάει σχεδόν κανείς: Τις εξελίξεις στον ελληνικό τζόγο, τη CETA, την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές, το νερό, τους πλειστηριασμούς, τα email της Χίλαρι Κλίντον.

Ο βασικός λόγος για τα όσα καταφέραμε είναι ότι το TPP χρηματοδοτείται μόνο από τους αναγνώστες του και δεν δέχεται κανενός είδους διαφήμιση. Αυτό τεκμηριώνεται και από συγκεκριμένα παραδείγματα-γεγονότα, που συνέβησαν πριν από μερικές από τις σημαντικότερες έρευνες μας:

Πριν από το πρώτο ρεπορτάζ για τα οικονομικά της Fraport, μία από τις πηγές μας αμφισβητούσε πολύ έντονα το ότι το θέμα αυτό θα δημοσιευτεί τελικά. «Σου τα λέω τουλάχιστον για να τα ξέρεις εσύ, δεν πιστεύω ότι θα το δημοσιεύσετε το θέμα», μου ανέφερε συγκεκριμένα. Όταν βγήκε το πρώτο μέρος και πάλι πίστευε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ δεύτερο. Η καχυποψία της πηγής πήγαζε από το ότι, όπως μου εκμυστηρεύθηκε, πριν από εμάς τον είχαν προσεγγίσει δημοσιογράφοι από δύο άλλα Μέσα, ένα μεγάλο δημοσιογραφικό οργανισμό και ένα site από τα πρώτα σε «δημοφιλία» στο ελληνικό διαδίκτυο. Στο πρώτο ΜΜΕ, το θέμα κόπηκε εν τη γενέσει του από την αρχισυνταξία. Στο δεύτερο, έγινε ένα αρχικό άρθρο αλλά ακολούθησε παρέμβαση του ιδιοκτήτη του Μέσου, ο οποίος έβαλε την πηγή στη μαύρη λίστα γιατί «είχε δουλειές να κάνει με τον Κοπελούζο».

Τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ. Έχει συμβεί αρκετές φορές να μη λάβουμε πρώτοι στο TPP το υλικό για ένα από τα αποκλειστικά ρεπορτάζ, αλλά να είμαστε οι πρώτοι και οι μόνοι που το δημοσιεύσαμε. Το «Μνημόνιο 3,5» (έπειτα επικαιροποιημένο/συμπληρωματικό) που πολλοί είχαν δει αλλά το αρνούνταν είναι σε αυτήν την κατηγορία. Το υλικό για την φοροαποφυγή του Βαγγέλη Μαρινάκη επίσης. Φυσικά δεν πιστεύουμε ότι είμαστε οι πιο καλοί ή… γενναίοι απ’ όλους. Ο μόνος λόγος που μπορούμε να δημοσιεύσουμε αυτό που άλλοι διστάζουν είναι ότι έχουμε τη χαρά και ταυτόχρονα την τιμή να λογοδοτούμε μόνο στους αναγνώστες μας και να υποστηριζόμαστε οικονομικά μόνο από αυτούς. Τους «1101» που είναι τα μόνιμα μέλη που στηρίζουν κάθε μήνα το ΤPP (και πλέον έχουν ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό) και όσους πραγματοποιούν μη τακτικές δωρεές.

Για να στηρίξεις το ThePressProject αρκούν ακόμα και 5 ευρώ κάθε μήνα. Η πάγια εντολή των 5 ευρώ είναι η καλύτερη λύση για μας, ώστε η οικονομική βάση να είναι προϋπολογισμένη και σταθερή. Το πώς, μπορείς να το δεις εδώ. Μια ευρύτερη κουβέντα για το γιατί, εδώ. Με μόνο μερικές εκατοντάδες μέλη ακόμα, από τις χιλιάδες που διαβάζουν το TPP, θα διασφαλίσουμε πλέον τη βιωσιμότητα τού Μέσου και θα μπορέσουμε να είμαστε καλύτεροι και δυνατότεροι την επόμενη μέρα.

Κι αν δεν θέλετε για τους δικούς σας λόγους να στηρίξετε το TPP, ελπίζω να στηρίξετε κάποιο άλλο Μέσο που θεωρείτε ότι ασκεί τη δημοσιογραφία όπως πρέπει. Στην Ελλάδα των «αλητών ρουφιάνων δημοσιογράφων» υπάρχουν άνθρωποι σε διαφορετικά (λίγα ομολογουμένως) Μέσα, των οποίων η δουλειά αξίζει να υποστηρίζεται. Αν δεν το κάνετε εσείς, ποιος θα το κάνει; Σίγουρα κάποιος που θα θέλει να ασκεί και έλεγχο στην ενημέρωση που θα παράγεται.

Ό,τι και να γίνει ωστόσο, σας εγγυόμαστε ότι εμείς θα κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια. Μπορεί να μην τα καταφέρνουμε σε όλα αυτά που θα θέλαμε να πετυχαίνουμε, αλλά πάντως προχωρούμε χωρίς να έχουμε κάνει καμία παραχώρηση στο πιο κρίσιμο ζήτημα, που είναι πώς πορεύεσαι στις δυσκολίες εξακολουθώντας να λες αυτό που πρέπει, και όχι αυτό που σου επιτρέπει ο χρηματοδότης σου. Έχοντας ως χρηματοδότη το κοινό, μπορούμε να λέμε ό,τι μας υπαγορεύει το ρεπορτάζ, η συνείδησή μας και το δημόσιο συμφέρον. Χωρίς μετάνοιες, χωρίς υποχωρήσεις, χωρίς συμβιβασμούς.