Η γαλέρα του ηλεκτρονικού ΔΟΛ

Αρκεί να διαβάσει κάποιος την αναλυτική επιστολή του εκπροσώπου των συντακτών στο "Βήμα" Τάσου Αναστασιάδη. Μαθαίνει πως οι υπεύθυνοι στο ΔΟΛ μπορούν να αλλάξουν εν μια νυκτί την ειδικότητα των δημοσιογράφων, να του πετάξουν το γραφείο, να του πάρουν το κομπιούτερ. Αφού δεν το χρειάζεται πια μιας και θα κάθεται στις αριθμημένες(!) θέσεις στις κυλιόμενες βάρδιες της σύνταξης της ηλεκτρονικής εφημερίδας.
Το news room του ΔΟΛ στήνεται στα πρότυπα "γαλέρας" για τους πολλούς. Αυτούς που θα ανήκουν στο νέο προλεταριάτο της ηλεκτρονικής πραγματικότητας των εφημερίδων. Και φυσικά οι ιθύνοντες του ΔΟΛ δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν για τις αλλαγές των εργασιακών σχέσεων στο συντακτικό προσωπικό.

Η επιστολή του Τάσου Αναστασιάδη

Διάβημα σε διεύθυνση Βήματος για 1) Εργασία στο Webdesk
 2) Αποκατάσταση των μέσων εκπροσώπησης, 13/2/2011
Από: Τάσο Αναστασιάδη, εκπρόσωπο εργαζομένων στο Βήμα
Προς: Διεύθυνση της εφημερίδας «Το Βήμα».
Κοινοποίηση: Διοίκηση ΔΟΛ, ΕΣΗΕΑ, ΠΟΕΣΥ, εργαζόμενοι στο Βήμα.

Θέμα: 1) Εργασία στο Webdesk & 2) Αποκατάσταση των μέσων εκπροσώπησης.
Ημερομηνία: 13/2/2011

Κύριε Διευθυντά,
Σας υποβάλω, δια της παρούσης, και γραπτώς (όπως μου το ζητήσατε και παρά την καταρχήν κατηγορηματική σας άρνηση να τα ικανοποιήσετε), τα δύο ζητήματα που σας έθεσα προφορικά (λυπούμαι για την καθυστέρηση, αλλά πηγάζει εν μέρει και de facto από την άρνησή σας στο δεύτερο αίτημα).

    Η διεύθυνση του Βήματος οφείλει επειγόντως να χαρακτηρίσει την εργασία στο webdesk της εφημερίδας ως αυτό που είναι, δηλαδή εργασία “εσωτερικού συντάκτη” τύπου “ύλης”, κατά τη σύμβαση που διέπει τις εργασιακές μας σχέσεις.
    Η εξασφάλιση της εκπροσώπησης των εργαζομένων απαιτεί την αποκατάσταση των υλικών μέσων της, που σημαίνει τουλάχιστον τη διατήρηση ενός computer (και κάποιου συρταριού) για τον εκπρόσωπο των εργαζομένων.

Επιβάλλεται, νομίζω, να σας παραθέσω και γραπτώς την αναγκαία επιχειρηματολογία απέναντι στους λόγους που επικαλεστήκατε για να αρνηθείτε την ικανοποίηση των δύο αυτών αιτημάτων.
1) Επείγουσα ανάγκη χαρακτηρισμού της εργασίας στο webdesk
Το αίτημα προφανώς δεν είναι οικονομικό, έστω και αν μπορεί να έχει, αμελητέες (για την επιχείρηση), οικονομικές επιπτώσεις. Το αίτημα αφορά κυρίως τη νομιμότητα των εργασιακών αναδιαρθρώσεων -τόσο συνδικαλιστικά όσο και νομικά- που ασφαλώς ο εργοδότης μας δεν θα θέλει να παραβιάσει, ακόμα περισσότερο που είναι ο ίδιος πρόεδρος των εργοδοτών.
Α.
Το οικονομικό επιχείρημα που μου αντιτάξατε (ότι τώρα, εν μέσω κρίσης, δεν μπορούμε να ζητάμε “τέτοια πράγματα”) δεν στέκει.
Γιατί, πρώτον, ο αριθμός των εργαζομένων στο webdesk είναι ελάχιστος σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων στο Βήμα: μετά την ενίσχυσή τους, οι εργαζόμενοι στο webdesk δεν είναι παρά εννιά συνάδελφοι, που σημαίνει ότι δεν αποτελούν ούτε το 5% του συνόλου.
Κατά δεύτερον, η ενδεχόμενη οικονομική επίπτωση θα αφορά μόνο τους συναδέλφους που αμείβονται με τα ελάχιστα όρια της σύμβασης. Αυτό ισχύει για ορισμένους μόνο -ισχύει π.χ. για εμένα-, αλλά ακόμα και αν ίσχυε για όλους και πάλι προφανώς η συνολική οικονομική επίπτωση για την επιχείρηση θα ήταν μηδαμινή στο σύνολο της μισθοδοσίας.
Κατά τρίτον, προφανώς και τουλάχιστον στα λόγια, δεν υπάρχει επιχείρηση (αλλά ούτε και αγοραστής γενικότερα σε μια “οικονομία της αγοράς”) που να διατυμπανίζει το “δικαίωμά” του να πληρώνει προϊόντα που αγοράζει (υλικά, εργασία, κλπ.) όσο ο ίδιος αυθαίρετα γουστάρει (ή, στην περίπτωση που αυτό γίνει, χαρακτηρίζεται γενικά ως “ληστεία”, “κλοπή”, κλπ.., όπως το αστυνομικό ρεπορτάζ συχνά αναφέρει).

Β.
Επομένως, πράγματι, το δεύτερο επιχείρημα που μου αντιτάξατε φιλοδοξεί να είναι πιο σοβαρό, αλλά εξ΄αυτού επίσης και πιο επικίνδυνο για τη νομιμότητα της επιχείρησης.
Μου είπατε ότι δεν υπάρχει πλέον σύμβαση και ότι “ακόμα και νομικά” η σύμβαση που υπήρχε “έχει πάψει να ισχύει από πέρυσι”.
Το επιχείρημα αυτό είναι εξαιρετικά προβληματικό από πολιτική άποψη για την ίδια την επιχείρηση, ιδιαίτερα καθώς ο επικεφαλής της και Πρόεδρος των εκδοτών βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις ακριβώς για τη σύμβαση. Δεν μπορεί η εφημερίδα να τορπιλίζει τον εκδότη της με τόσο προκλητικό τρόπο, ακόμα και αν είχε την τυπική δυνατότητα -που όμως ακριβώς ούτε αυτήν δεν την έχει!
Γιατί, πράγματι, κατά δεύτερον, και ακριβώς “από νομική άποψη” το ότι δεν έχει υπογραφεί ακόμα ανανέωση της σύμβασης (ανάμεσα στην ΕΣΗΕΑ και την ΕΙΗΕΑ) δεν συνεπάγεται ότι παύει να ισχύει οποιαδήποτε σύμβαση, ρύθμιση ή νομοθεσία! Έτσι, ο νόμος έχει προβλέψει τί ισχύει σε αυτές τις περιπτώσεις: χοντρικά, σε ό,τι μας αφορά, προβλέπεται ότι οι “εταίροι” (εργαζόμενοι και επιχειρηματίες, που βρίσκονται σε τέτοια κατάσταση) διατηρούν τις προηγούμενα συμφωνημένες ρυθμίσεις χωρίς να μπορούν “μονομερώς” να επιβάλουν αμοιβαίως και αυθαίρετα νέες. Δεν μπορεί, π.χ., ο επιχειρηματίας να μειώσει αυθαίρετα το μισθό ή να επιβάλει νέους όρους εργασίας ή να διαλέξει αυθαίρετα μια νέα σύμβαση της αρεσκείας του με τη δήθεν δικαιολογία ότι “έληξε η σύμβαση”. Αντίθετα, οφείλει να συνεχίσει να εφαρμόζει τις ισχύουσες ρυθμίσεις.
Κατά συνέπεια, και σε ό,τι μας αφορά, οι συνάδελφοι που μετακινήθηκαν στο webdesk εξακολουθούν να διέπονται από τη σύμβαση με την οποία δούλευαν τόσα χρόνια. Η διεύθυνση της εφημερίδας οφείλει να το αποδεχτεί και να προβεί στα δέοντα, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να χαρακτηρίσει τη δουλειά τους ως εργασία “εσωτερικού συντάκτη” τύπου “ύλης” (και άρα και το λογιστήριο να βγάζει τη μισθοδοσία τους με βάση τις κατηγορίες αυτές) και οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι να αποδεχτούν τους όρους και τις αμοιβές που πηγάζουν από αυτή τη δουλειά.
Όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι επαρκές -γιατί οι συνάδελφοι στο webdesk κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα από την κλασική “ύλη” στην εφημερίδα (πέραν των εργασιών της ύλης -διαμόρφωση σελίδας, τίτλοι, υπότιτλοι, εικονογράφηση, κλπ.- οι συνάδελφοι αυτοί κάνουν και διόρθωση, καθώς και επιλογή ειδήσεων και σύνταξη, καθώς και συχνά εργασίες αρχισυνταξίας και συντονισμού των ρεπόρτερ, κλπ.). Αλλά, δυστυχώς, δεν έχει ρυθμιστεί ακόμα από τη σύμβαση αυτός ο τύπος δουλειάς και, έτσι, είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε απλώς τις κοντινότερες ρυθμίσεις, που προφανώς είναι η εργασία “εσωτερικού συντάκτη” τύπου “ύλης” (και σε αυτό δεν διαφωνήσατε ούτε εσείς -πώς θα το μπορούσατε, άλλωστε!).
Αντίθετα, και κατά τρίτον, αν τελικά η διεύθυνση της εφημερίδας επιμείνει στην άρνησή της να χαρακτηρίσει τον τύπο δουλειάς στο webdesk, τότε η επιχείρηση κινδυνεύει από πολύ σοβαρή καταδίκη της, καταρχήν ουσιαστική, αλλά ακόμα και δικαστική, με εξαιρετική οικονομική επιβάρυνση, καθώς θα σήμαινε μονομερή “βλαπτική μεταβολή” στους όρους εργασίας και στις συμβάσεις για μια σειρά από συναδέλφους.

Ακόμα περισσότερο που για ορισμένους συναδέλφους (όπως π.χ. εγώ προσωπικά) η μετακίνηση έγινε με πράγματι μονομερή διευθυντική αυθαιρεσία -δηλαδή χωρίς καν τα προσχήματα μιας “πρότασης” ή “συζήτησης”1. Το προσωπικό μου παράδειγμα έχει, άλλωστε, αναγκαστικά μια πρόσθετη σημασία καθώς είμαι τυπικά ο αιρετός εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Βήμα και μια άρνηση να εφαρμοστεί η σύμβαση στον εκπρόσωπο θα ισοδυναμούσε με επίσημη διακήρυξη εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Υποθέτω ότι όχι μόνο ο Πρόεδρος των εργοδοτών (και επικεφαλής της εταιρείας μας) δεν θα το ήθελε, αλλά και επιπλέον θα υποχρέωνε τον εκπρόσωπο (ακόμα και αν ο ίδιος δεν το ήθελε) να προσφύγει σε εκτός εταιρείας ρυθμιστικούς ή κατασταλτικούς μηχανισμούς.
Τέλος, κατά τέταρτον και επικουρικά, νομίζω πως το ζήτημα αποκτάει μια ιδιαίτερη σημασία τη στιγμή ακριβώς που η φιλοδοξία του επιχειρηματία είναι να λανσάρει την ενημέρωση της “νέας εποχής” μέσω ίντερνετ. Τις επόμενες μέρες άλλωστε ένα καινούργιο site θα βγει στον αέρα και δεν μπορεί να στηρίζεται σε διατυμπανιζόμενες αυθαιρεσίες ή σε μπαλώματα, όπως ίσως μπορούσε να γίνεται καταχρηστικά όσο το site ήταν απλώς συνοδευτικό της εφημερίδας μας. Και τουλάχιστον -και χωρίς να μπαίνω εδώ σε αυτή την αναγκαία γενικότερη συζήτηση-, δεν θα έπρεπε να διατυμπανιστεί ή να διεκδικηθεί, απέναντι στην κοινωνία και στους αναγνώστες μας, μια τέτοια παρανομία.
Κατά συνέπεια, νομίζω πως η διεύθυνση της εφημερίδας οφείλει αμέσως να χαρακτηρίσει τη δουλειά στο webdesk ως εργασία “εσωτερικού συντάκτη ύλης” και το λογιστήριο να αναλάβει τις όποιες ενδεχόμενες μισθολογικές προσαρμογές.

2) Αποκατάσταση των υλικών όρων εκπροσώπησης των εργαζομένων
Όπως και το πρώτο ζήτημα, έτσι και αυτό δεν είναι οικονομικό ή θα είχε αμελητέα οικονομική επίπτωση η ικανοποίησή του -και άλλωστε ούτε εσείς μου αντιτάξατε οικονομικούς λόγους και, για αυτό, δεν χρειάζεται να επιμείνω στην οικονομική διάσταση.
Η ανάγκη να προσφύγω τώρα σε ένα τέτοιο αίτημα αναδύθηκε απότομα την εβδομάδα που μας πέρασε, όταν μια μέρα έφτασα στο χώρο δουλειάς μου και είδα με κατάπληξη ότι όλα τα πράγματά μου είχαν εξαφανιστεί -χωρίς, οφείλω να διευκρινίσω, καμία προειδοποίηση. Κάνοντας το γύρο στα διάφορα γραφεία κατάφερα να βρω κάπου πεταμένη την παλιά συρταριέρα μου και να ανασύρω τα υλικά του εκπροσώπου που μου είχε παραδώσει ο προκάτοχός μου (συμβάσεις, καταλόγους συναδέλφων, κλπ.), καθώς και προσωπικά μου είδη2. Όλα αυτά, τελικά, αναγκάστηκα να τα μεταφέρω σπίτι μου, για να τα διασώσω, παρ΄ό,τι ασφαλώς δεν έχουν δουλειά εκεί και μοιάζει και καταχρηστική μια ατομική ιδιοποίηση των υλικών του εκπροσώπου: δυστυχώς, ωστόσο, ήταν αναγκαίο, καθώς η επιχείρηση μου αφαίρεσε τη χρήση κάποιου συρταριού για να τα βάλω.

Όσον αφορά το computer μου ποτέ δεν το βρήκα, αν και ο αρχισυντάκτης μου, όταν τον ρώτησα, μου είπε ότι μπορώ να πάω να το ψάξω σε άλλους ορόφους (στα “τεχνικά” τμήματα), που θα το κρατήσουν για λίγο αν χρειαστώ να μου περάσουν κανένα από τα δεδομένα που είχε.
Ωστόσο, εδώ δεν θέλω να αναφερθώ στα διάφορα ηθικά και νομικά ζητήματα που θέτει μια τέτοια εργοδοτική συμπεριφορά προς οποιονδήποτε εργαζόμενο -και δεν το θέλω, όχι γιατί δεν είναι σημαντικά, αλλά γιατί αφορούν το πρόσωπό μου, που γενικώς αποφεύγω να θέσω ως εκπρόσωπος των εργαζομένων. Και το ζήτημα που είναι πολύ πιο σημαντικό είναι ακριβώς το ζήτημα της εκπροσώπησης.

Είναι αλήθεια ότι η επιχείρηση, δυστυχώς (και παρά τη νομική της υποχρέωση), δεν έχει ακόμα ικανοποιήσει το αίτημα των εκπροσώπων να χορηγήσει ένα γραφειάκι κάπου σε όλο το κτίριο. Με αποτέλεσμα, π.χ. η Εργασιακή Επιτροπή των Εκπροσώπων των Εργαζομένων του ΔΟΛ, δηλαδή όλοι οι εκπρόσωποι μαζί, να βρίσκονται στα όρθια στους διαδρόμους, στην είσοδο του κτιρίου ή στο διπλανό καφενείο. Ωστόσο, ως τώρα, τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση, ως εκπροσώπου του Βήματος, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα τα μέσα που μου είχε χορηγήσει η εταιρεία για τη δουλειά μου και ως μέσον διευκόλυνσης της εκπροσώπησης στο Βήμα. Δηλαδή με το ίδιο κομπιούτερ που έγραφα τα άρθρα μπορούσα να γράφω και τις ανακοινώσεις, να στέλνω emails στους συναδέλφους μου, να κρατάω τους ηλεκτρονικούς καταλόγους μου, να γράφω τις συστατικές επιστολές, κλπ., κλπ. Δεν χρειαζόταν στην πράξη διαφορετικό κομπιούτερ ή συρταριέρα για τον εκπρόσωπο και το ίδιο, απ΄ό,τι ξέρω, συνέβαινε και με τους προκατόχους μου.

Η απόφαση της εταιρείας να μετακινήσει τον συγκεκριμένο συντάκτη (που είναι, εξάλλου, και εκπρόσωπος -δηλαδή εμένα) σε μια θέση όπου η οργάνωση της δουλειάς γίνεται σε πολλαπλά γραφεία κοινής χρήσης με σειριακές βάρδιες καθιστά αδύνατη την ως τώρα “εκ των ενόντων” λύση της χρήσης του κομπιούτερ που έχει ο συντάκτης – εκπρόσωπος ταυτόχρονα και για τις δουλειές της εκπροσώπησης. Κατά συνέπεια υπάρχει μια απότομη και σοβαρή επιδείνωση των όρων εκπροσώπησης. Δεν υπονοώ καθόλου ότι αυτός ήταν ο λόγος που η επιχείρηση το αποφάσισε αυτό. Όμως, δημιουργώντας de facto -έστω και αθέλητα- ένα τέτοιο πρόβλημα, νομίζω πως η επιχείρηση οφείλει επίσης να το λύσει επειγόντως.

Είναι αλήθεια ότι, επιχειρηματολογώντας κατά του αιτήματός μου, αυτό που κυρίως μου αντιτάξατε είναι:“να τα κάνεις από το σπίτι σου”. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί σοβαρό. Γιατί θα μπορούσα να μην είχα κομπιούτερ, για παράδειγμα -αν και δεν είναι η περίπτωση, όπως μπορεί να το μαρτυρήσει και η παρούσα επιστολή. Γιατί, δεύτερον, όπως δείχνει και η καθυστέρηση της τελευταίας, δυσκολεύει πράγματι την άσκηση της εκπροσώπησης -για να μην αναφέρω την de facto αδυναμία πλέον να χρησιμοποιώ την ηλεκτρονική αλληλογραφία ούτε καν για τις επαφές μου με τους συναδέλφους. Τέλος και κυρίως, γιατί η -δια της αφαίρεσης των υλικών μέσων- εκδίωξη της εκπροσώπησης από το χώρο δουλειάς συνιστά όχι μόνο προφανή παρανομία, αλλά και επιδεινώνει τις ήδη βεβαρημένες (λόγω κρίσης και αναδιαρθρώσεων, αν και όχι μόνο3) σχέσεις εργοδοσίας και εργαζομένων γενικότερα αλλά και στην εφημερίδα μας ειδικότερα.
Επομένως, και απλώς και μόνο για να αποκατασταθεί ένα τμήμα των υλικών όρων της εκπροσώπησης4, θα πρέπει τουλάχιστον να βρεθεί κάποιο συρτάρι κάπου για τα υλικά της εκπροσώπησης καθώς και ένα κομπιούτερ5, για να μπορεί ο εκπρόσωπος να κάνει στοιχειωδώς τη δουλειά του.
Τάσος Αναστασιάδης
εκπρόσωπος Βήματος στο μεικτό της ΕΣΗΕΑ
13/2/2011


1Όπως το ξέρετε, μια μέρα του Δεκέμβρη μου ανακοινώθηκε από τον αρχισυντάκτη μου ότι η εταιρεία (ή η διεύθυνση) αποφάσισε πως από την ημέρα εκείνη σταματάω να κάνω τη δουλειά που ήξερα και έκανα επί 30 χρόνια και μετακινούμαι στην αρμοδιότητα του αρχισυντάκτη υπεύθυνου του webdesk, για να ενταχθώ στις αντίστοιχες βάρδιες -όπως και έγινε. Δεν θέλω να θέσω εδώ κανένα ζήτημα αξιολόγησης της σχετικής επιχειρηματικής απόφασης, όμως προφανώς η διαδικασία, ακόμα και τυπικά, αφήνει έκθετη την επιχείρηση σε ενδεχόμενη υπόνοια για μονομερείς εργοδοτικές αποφάσεις στις εργασιακές σχέσεις.
2Ορισμένα εξ αυτών, μάλιστα, σχετίζονται με ζητήματα υγείας μου, όπως για το νεφρό μου ή ακόμα και το ορθοπεδικό μαξιλάρι που μου έχει χορηγήσει ο γιατρός του ΕΔΟΕΑΠ.
3Θυμίζω την ανάκληση των απολύσεων που ζητούν οι τρεις τελευταίες Γενικές μας Συνελεύσειςανάκληση των απολύσεων που ζητούν οι τρεις τελευταίες Γενικές μας Συνελεύσεις , αλλά και τα υπόλοιπα ζητήματα που εξακολουθούν να ταλανίζουν τις σχέσεις μας, καθώς η εταιρεία επιμένει να μην επιλύει όπως π.χ. σαββατιάτικα, αντικαταστάσεις, αυθαίρετες περικοπές για απεργίες, κλπ. (βλ. και υπόμνημαυπόμνημα που σας είχα θέσει ως εκπρόσωπος στις 3/8/2010).
4 Το σωστό θα ήταν, σύμφωνα με τη νομοθεσία, να χορηγηθεί ένα γραφείο στην Εργασιακή Επιτροπή, όπου και να έμπαινε το γραφείο του εκπροσώπου του Βήματος. Αλλά εδώ το αίτημα αφορά απλώς την αποκατάσταση της προηγούμενης κατάστασης.
5Μπορεί να είναι και το παλιό δικό μου αν δεν έχει εντωμεταξύ καταστραφεί, όπου υπήρχε άλλωστε και ένα τμήμα του απαραίτητου υλικού.