Τούτη τη στιγμή που γράφω είμαι στα γραφεία του ΤΡΡ στο Μεταξουργείο, τα παράθυρα καίνε από τις υψηλές θερμοκρασίες κι ανάμεσα σε καφέδες και κουλούρια, πληκτρολόγια που ακούγονται και γέλια, σκέφτομαι πως σε κάποια γωνιά της γης υπάρχουν άνθρωποι που ζουν τελείως διαφορετικά. Κι είναι στόχος ένα ταξίδι σ’ ένα μέρος που οι κάτοικοι του δε θα έχουν καμία σχέση με τα “δυτικά” πρότυπα. Και εμφανίζεται μπροστά μου η ανάρτηση του Μιχάλη.
Ο Μιχάλης Σχοινοπλοκάκης είναι από εκείνους τους ανθρώπους που αγκαλιάζουν τον κόσμο με καλοσύνη. Στο επάγγελμα ψυχολόγος. Στην πράξη; Με τον οργανισμό Action Synergy κάνουν διεθνείς εκπαιδεύσεις ενηλίκων σε ταξίδια. Εκείνος έχει αναλάβει το κομμάτι της ανάπτυξης των ψυχολογικών δεξιοτήτων. Κάνει ταξίδια, γυρίζει τον κόσμο και για να καταλάβετε τι εννοώ, αν πάρετε την υδρόγειο, τη γυρίσετε και ακουμπήσετε κάπου το δάχτυλό σας, σίγουρα έχει περάσει από εκεί ο Μιχάλης κι έχει αφήσει ένα κομμάτι καλοσύνης του.
Στην Κένυα -και συγκεκριμένα στην κοινότητα Luanda, βρέθηκε τον Απρίλη του 2022. Και είμαι σίγουρη πως πολύ θα ήθελα να είναι σ’ εκείνο το μέρος το ταξίδι που σας έλεγα.
«Είναι μια μικρή κοινότητα, περισσότερο χωριό, που αποτελείται από χειροποίητες καλύβες, με λασπότουβλα και λαμαρίνες για στέγη. Εκεί πήγαμε με τον οργανισμό Action Synergy στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος CYRCLE, που έχει σκοπό τη βοήθεια κοινοτήτων να αναγνωρίσουν και να αναλύσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, ώστε να αναπτύξουν ένα μοντέλο κυκλικού, βιώσιμου τουρισμού και να φέρουν ένα εισόδημα στους ντόπιους, για το οποίο υπάρχει μεγάλη ανάγκη. Μαζί με τους ντόπιους, και με τη βοήθεια ενός τοπικού κοινοτικού κέντρου, του KIPEPEO COMMUNITY CENTRE (kipepeo στα σουαχίλι σημαίνει πεταλούδα), περιηγηθήκαμε στην κοινότητα, χαρτογραφήσαμε τα σημεία κλειδί, μιλήσαμε με ομάδες αγροτών, δασκάλων, αθλητών, και καλλιτεχνών οι οποίοι μας μίλησαν για τις δυνάμεις τους και την προσφορά τους στην κοινότητα, καθώς και για τις ανάγκες τους, που είναι πολλές» περιγράφει στο ΤΡΡ.
«Τρεχούμενο νερό δεν υπάρχει, οπότε οι ντόπιοι (και φυσικά και τα μικρά παιδιά), περπατούν καθημερινά αρκετά χιλιόμετρα για να το προμηθευτούν για τις ανάγκες τους» θα πει, γεγονός που σε πολλά μέρη του πλανήτη δυστυχώς αποτελεί πραγματικότητα.
«Η οικονομία τους βασίζεται στη γεωργία, και στη δημιουργία χειροτεχνημάτων, όπως πλεκτά υφάσματα, καλάθια, χαλιά, σχοινί, και διακοσμητικά, τα οποία και πουλούν στις τοπικές αγορές. Οι καλλιτέχνες όμως δυσκολεύονται, και κάποιες μέρες πρέπει να επιλέξουν αν θα προμηθευτούν υλικά για τις δημιουργίες τους, ή αν θα φάνε. Σε περίπτωση που επιλέξουν το δεύτερο, δε θα έχουν τα μέσα για να φάνε και αύριο, επομένως τις περισσότερες φορές θα επιλέξουν να μείνουν νηστικοί, ώστε να φέρουν ψωμί στο τραπέζι τις επόμενες μέρες» περιγράφει.
«Το φυσικό τοπίο στη Luanda είναι ατίθασο, πράσινο, ανέγγιχτο, και η ομορφιά από τους ψηλούς λόφους, άγρια. Στην κορυφή ενός από αυτούς τους λόφους, όπου συνήθως ξεμοναχιάζονται ζευγαράκια για να δουν τη θέα, αποφασίσαμε να ανέβουμε μια μέρα εμείς. Όσο σκαρφαλώναμε αγκομαχώντας τα μονοπάτια, τα παιδάκια έτρεχαν γύρω μας σχεδόν ξυπόλητα, γελούσαν με τη δυσκολία μας, όμως μας περίμεναν για να βεβαιωθούν πως δε θα χαθούμε μες στα σκοτάδια» συνεχίζει.
Οι περιγραφές του Μιχάλη, θα μπορούσε να πει κάποιος πως, μοιάζουν πολύ όμορφες. Αγνές. Παιδιά παίζουν ανέμελα, ζευγαράκια ερωτεύονται σε τοπία που μοιάζουν σαν από παραμύθι. Τα παραμύθια έχουν και κακούς, όμως. Ακόμα και στον μεγαλύτερο μύθο του παραμυθιού κρύβεται ένα κομματάκι σκληρής αλήθειας. Κι αλήθεια είναι στα ξυπόλυτα πόδια των παιδιών, στα ροζιασμένα χέρια τους από το νερό που κουβαλούν για χιλιόμετρα, στα σπίτια που μένουν και προσεύχονται να μη βρέξει ή φυσήξει και τα δουν να διαλύονται μέσα σε ένα λεπτό…
«Είναι πολλά αυτά που ένας άνθρωπος στο Δυτικό κόσμο δε μπορεί καν να φανταστεί ότι συμβαίνουν κάπου, μέχρι να τα βιώσει. Το να κάνεις μπάνιο με κουβά σε ένα
“ντουζ” που απλώς είναι μια τρύπα στο χώμα και τέσσερις ξύλινοι τοίχοι. Το να τρως μικρές μερίδες, αλλά να βεβαιώνεσαι ότι το πιάτο σου μετά είναι άδειο, γιατί στην Αφρική το να πετάς φαγητό θεωρείται αμαρτία (και δικαίως). Το να παίρνεις χάπια για την ελονοσία, γιατί τα κουνούπια είναι αδίστακτα. Το να μην πλένεις τα χέρια σου, γιατί την προηγούμενη μέρα δεν έβρεξε και η δεξαμενή συλλογής νερού ήταν άδεια, είναι πράγματα που οι άνθρωποι εκεί βιώνουν καθημερινά» σχολιάζει σχετικά ο Μιχάλης. «Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, η πανδημία ήταν μία μικρή ευκαιρία για κάποιους ώστε να εξασφαλίσουν το καθημερινό τους φαγητό για κάποιο καιρό. Η νομοθεσία για τις μάσκες στην Κένυα ήταν πολύ αυστηρή τον καιρό της έξαρσης, και όποιος δε φορούσε μάσκα σε δημόσιο χώρο, έμπαινε στη φυλακή για 30 ημέρες. Αυτό σήμαινε ότι για ένα μήνα το καθημερινό φαγητό ήταν εξασφαλισμένο» προσθέτει.
Η ζωή τους σε τίποτα δε θυμίζει τη ζωή σε μια δυτική πόλη. Κι οι ανάγκες τους είναι πολλές. Ο Μιχάλης με την ομάδα του αποφάσισαν να βοηθήσουν την κοινότητα με όποιον τρόπο μπορούν, ακόμη κι αν τώρα βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά από εκείνους τους φιλόξενους, χαμογελαστούς, χορευταράδες ανθρώπους. «Τώρα έχουμε την ευκαιρία να τους ανταποδώσουμε την καλοσύνη τους, καθώς μια ομάδα συνεργατών μας από την Κένυα θα βρίσκεται στην Αθήνα τις επόμενες μέρες. Μας ζήτησαν αν μπορούμε να τους βοηθήσουμε με κάποιες από τις ελλείψεις, κι εμείς με τη σειρά μας ζητάμε τη δική σας βοήθεια, ώστε να συγκεντρώσουμε τα ακόλουθα: ρούχα, παπούτσια (παιδικά και για ενήλικες), γραφικά είδη (τετράδια, παιδικά βιβλία ζωγραφικής, στυλό, μολύβια, μαρκαδόρους) αθλητικά είδη (μπάλες ποδοσφαίρου, αθλητικά ρούχα και παπούτσια), φάρμακα, ηλεκτρονικά είδη που δε χρησιμοποιείτε πια (προτζέκτορες, εκτυπωτές, λάπτοπ, κινητά, κάμερες), βαλίτσες, καθώς κι άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Φυσικά τα παραπάνω θα πρέπει να είναι σε αξιοπρεπή κατάσταση, δηλαδή καθαρά ρούχα χωρίς τρύπες, λειτουργικές συσκευές, κλπ. Αν θέλετε να βοηθήσετε την κοινότητα Luanda, μπορείτε να μας στείλετε μήνυμα, ή να έρθετε στο γραφείο μας στο Μαρούσι (Πατρόκλου 1 και Παραδείσου 14, 5ος όροφος) ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΗ 11:00 – 15:00 που θα συγκεντρώνουμε όλα τα καλούδια σας!».
Το μότο τους στη γλώσσα Σουαχίλι, είναι Hakuna Matata. «Όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, το χαμόγελο επανέρχεται στα χείλη τους απλά λέγοντας τις δυο αυτές λέξεις. Σε ελεύθερη μετάφραση θα πει “χαλαρά, όχι έγνοιες”. Μάλιστα όταν ρωτήσαμε έναν ντόπιο, που μας είπε πως αισθάνεται πλούσιος, γιατί το λέει αυτό, μας είπε “Φυσικά αισθάνομαι πλούσιος! Εδώ δεν πεινάμε, άσε που το νόμισμα μας είναι πολύ ισχυρό σε σχέση με άλλες χώρες στην Αφρική. Εννοείται πως αισθάνομαι πλούσιος!”».