Την Κοινή Υπουργική Απόφαση για το νέο πρόγραμμα «Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης», που φέρει συμβολικά το όνομα του Αντώνη Τρίτση, συνυπέγραψαν και παρουσίασαν οι υπουργοί Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας και Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης.

Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, το νέο πρόγραμμα, που αντικαθιστά τον «Φιλόδημο», θα έχει διάρκεια έως τα τέλη του 2023 και αφορά δημόσιες επενδύσεις, συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ, που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (συμμετέχει με 1,5 δισ. ευρώ) με δυνατότητα πρόσθετης χρηματοδότησης, εάν υπάρξει ανάλογη ζήτηση από τους δήμους και τις περιφέρειες.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το πρόγραμμα αφορά την κατασκευή έργων ιδίως στους τομείς των υποδομών, της ψηφιακής σύγκλισης, της βιώσιμης ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και προστασίας της δημόσιας υγείας, και ειδικότερα την άρση των οικονομικών επιπτώσεων από τη διασπορά του κορονοϊού, καθώς και για την εκτέλεση δράσεων και πρωτοβουλιών κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Κατά την κατασκευή των έργων προβλέπεται να δημιουργηθούν τουλάχιστον 40.000 νέες θέσεις εργασίας, ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, σημειώνοντας πως «αυτό από μόνο του αποτελεί μία πολύ σημαντική συμβολή στη μεγάλη προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομίας που πρέπει να αρχίσει την επομένη μέρα αυτής της κρίσης».

Οι χρηματοδοτήσεις θα έχουν τη μορφή αναπτυξιακού δανείου προς τους δήμους και τις περιφέρειες, το οποίο θα αποπληρώνεται από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του υπουργείου Εσωτερικών με τη χρηματοδότηση του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων.

Βασικός στόχος του προγράμματος είναι να αναδειχθούν οι ΟΤΑ α΄και β΄βαθμού «ως πυλώνες αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής, ενίσχυσης των θέσεων εργασίας, επανεκκίνησης της οικονομίας και επίτευξης βιώσιμης ανάπτυξης», τόνισε ο Χρ. Σταϊκούρας. Ο υπουργός Οικονομικών προσέθεσε ότι «δημιουργείται, έτσι, το σχέδιο για την επανεκκίνηση της οικονομίας, με νέες υποδομές, με νέα έργα, ώστε να είναι όλες οι πόλεις και οι περιοχές της Ελλάδας ασφαλείς, βιώσιμες, με καλύτερη ποιότητα ζωής, για όλους τους πολίτες».

Από την πλευρά του ο Αδ. Γεωργιάδης επισήμανε την ανάγκη ενίσχυσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, ώστε την επόμενη μέρα της κρίσης να πάρει μπρος η οικονομία. «Στόχος είναι να κάνουμε τη ζωή των Ελλήνων πολιτών ακόμη καλύτερη» ανέφερε ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, σημειώνοντας πως το πρόγραμμα θα δώσει τη δυνατότητα ακόμα και σε δήμους που δεν διαθέτουν τεχνικές υπηρεσίες να υλοποιήσουν έργα και να αξιοποιήσουν πόρους που μέχρι σήμερα παρέμεναν αδιάθετοι.

Όπως ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών, οι άξονες προτεραιότητες του προγράμματος είναι:

1) Η προστασία της ζωής και της δημόσιας υγείας και ασφάλειας. Εδώ περιλαμβάνονται κάθε δράση- παρέμβαση για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Επίσης, έργα και σημαντικές παρεμβάσεις πολιτικής προστασίας με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία σε όλη τη χώρα.

2) Η ποιότητα ζωής και η εύρυθμη λειτουργία των πόλεων, της υπαίθρου, των οικισμών (κατασκευή βασικών έργων υποδομής σε κρίσιμους τομείς όπως η ύδρευση και η αποχέτευση, και ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των ΟΤΑ, προς άμεσο όφελος των πολιτών), αλλά και η μέριμνα για τη σίτιση και φροντίδα των αδέσποτων.

3) Το περιβάλλον (βιώσιμη ανάπτυξη με έντονο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενίσχυση προγραμμάτων ανακύκλωσης στην πηγή, δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, διαχείριση υδάτων, υγρών και στερεών αποβλήτων κ.α.),

4) Η ψηφιακή σύγκλιση (τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών -ΤΠΕ, εφαρμογές διαδικτύου των πραγμάτων -Internet of Things, έξυπνες ψηφιακές τεχνολογίες, με εφαρμογή στην τοπική διοικητική πρακτική και την καθημερινότητα των πολιτών και στόχο τον μετασχηματισμό των πόλεων σε «έξυπνες πόλεις»),

5) Παιδεία, πολιτισμός, τουρισμός και αθλητισμός (ανέγερση σχολείων, αξιοποίηση δημοτικής περιουσίας, εναλλακτικός τουρισμός),

6) Η κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη με δράσεις κοινωνικής προστασίας και ειδικών προγραμμάτων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Εδώ εντάσσονται και έργα όπως ανέγερση και εκσυγχρονισμός βρεφονηπιακών σταθμών και προγράμματα άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού,

7) Δράσεις τεχνικής βοήθειας των δικαιούχων για την εφαρμογή του προγράμματος.

Στο νέο πρόγραμμα εντάσσονται και τα υπόλοιπα έργα που είχαν ενταχθεί στο «Φιλόδημος Ι» (συνολικά 502), αλλά δεν είχαν διασφαλισμένη χρηματοδότηση. Ένα τμήμα αυτών των έργων θα μεταφέρεται στα ΠΕΠ και στο ΕΣΠΑ και τα υπόλοιπα στο παρόν πρόγραμμα.

«Μετονόμασαν το πρόγραμμα “ΦιΔόδημος” σε πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης”»

Η απόφαση της κυβέρνησης να αντικαταστήσει το προηγούμενο πρόγραμμα με ένα νέο, μετά από μία μακρά περίοδο που παρέμενε «στα χαρτιά» προκάλεσε την αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που μεταξύ άλλων, ζήτησε να μην υπονομευθεί «ένα επιτυχημένο πρόγραμμα». Μάλιστα, την Τετάρτη, αρκετοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία του Πάνου Σκουρλέτη, κατέθεσαν ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων προς τον υπουργό Εσωτερικών, με τίτλο «Αντικατάσταση του Προγράμματος “ΦιλόΔημος”».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ και ΑΚΕ

Προς τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Π. Θεοδωρικάκο.

ΘΕΜΑ: Αντικατάσταση του Προγράμματος «ΦιλόΔημος»

Όπως είναι γνωστό, με το άρθρο 69 του ν. 4509/2017 θεσπίστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από το Υπουργείο Εσωτερικών Πρόγραμμα Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων στο πλαίσιο υλοποίησης του οποίου οι Ο.Τ.Α. Α` και Β` βαθμού, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης και οι Σύνδεσμοι Ο.Τ.Α. δύνανται να συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με σκοπό την προμήθεια αγαθών και την κατασκευή έργων στους τομείς ύδρευσης, αποχέτευσης, αντιπλημμυρικής προστασίας, αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές, αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), αγροτικής οδοποιίας και ανέγερσης ή αποκατάστασης δημοτικών κτιρίων. Ένα από τα πλέον σημαντικά χαρακτηριστικά του Προγράμματος αυτού ήταν ότι η εξυπηρέτηση των δανείων αυτών, καθώς και η κάλυψη κάθε είδους εξόδων και δαπανών, προβλέφθηκε να χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων χωρίς καμία επιβάρυνση στα ήδη ταλαιπωρημένα οικονομικά των ΟΤΑ και των νομικών προσώπων τους.

Το Πρόγραμμα αυτό πήρε σάρκα και οστά μέσα από συντονισμένες προσπάθειες των αρμόδιων υπουργείων και υπηρεσιακών παραγόντων και πολύ γρήγορα γνώρισε μεγάλη επιτυχία αποκτώντας ένα ισχυρό brandname, που ταυτίστηκε με την επιτυχία του: «ΦιλόΔημος».

Ο «ΦιλόΔημος» άλλαξε τον χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφού από τον Ιούνιο του 2018 έως τον Ιούνιο του 2019, μέσα σε έναν μόλις χρόνο κατέγραψε εντάξεις 502 στοχευμένων έργων ύψους 1,24 δισ. και αγκάλιασε τις πραγματικές ανάγκες των Δήμων και των πολιτών της χώρας. Με μία Τεχνική Γραμματεία εξειδικευμένων στελεχών της ΜΟΔ Α.Ε., του υπουργείου Εσωτερικών και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων προχώρησε σε εντάξεις ύψους 5,5 εκ ευρώ ημερησίως. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να έχουν ήδη δημοπρατηθεί έργα με προϋπολογισμό 700 εκ ευρώ, τα οποία μπορούν να συνδράμουν στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ και θα τονώσουν τις τοπικές οικονομίες. Όλα αυτά οδήγησαν τους Δημάρχους να λένε «μακάρι να είχαμε πολλούς ΦιλόΔημους».

Η επιτυχία στην υλοποίηση του Προγράμματος «ΦιλόΔημος», που μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, και η ταύτισή του με τις ημέρες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι αποτέλεσαν και την αιτία όλων των ενεργειών του Υπουργού Εσωτερικών προκειμένου να ανακοινώσει αιφνιδιαστικά (κυρίως για τους ΟΤΑ) την κατάργησή του αφού έγινε επίκληση ανυπόστατων και αναληθών ισχυρισμών για έλλειψη χρηματοδότησης.

Έτσι, λοιπόν, ο Υπουργός Εσωτερικών αφού ανακοίνωσε την κατάργηση του Προγράμματος «ΦιλόΔημος» και την αντικατάστασή του από νέο πρόγραμμα, το οποίο υποτίθεται ότι θα ήταν έτοιμο τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, έρχεται εν μέσω πανδημίας, περιορισμών συνταγματικών ελευθεριών για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και νομοθέτησης κάτω από έκτακτες συνθήκες με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και με το άρθρο τεσσαρακοστό τέταρτο της από 30/3/2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α΄75) με τίτλο «Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις» να αντικαταστήσει το άρθρο 69 του ν. 4509/2017, με το οποίο θεσπίστηκε το Πρόγραμμα «ΦιλόΔημος».

Και σε τι συνίσταται η αντικατάσταση; Στην διατήρηση των ίδιων ρυθμίσεων που είχαν θεσπιστεί για τον «ΦιλόΔημο» με μία διαφορά: η ένταξη έργων, μελετών και προμηθειών στο πρόγραμμα γίνεται κατόπιν εισήγησης μιας πενταμελούς «Επιτροπής Αξιολόγησης», που αποτελείται από έναν (1) υπάλληλο της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ), δύο (2) μηχανικούς της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης και δύο (2) εμπειρογνώμονες στη διαχείριση και εκτέλεση αναπτυξιακών προγραμμάτων.

Με την ρύθμιση αυτή επί της ουσίας αφαιρείται άμεσα η αρμοδιότητα αξιολόγησης των αιτημάτων για ένταξη έργων, μελετών και προμηθειών από την Ειδική Υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, που πρόσφατα συνεστήθη με δυνατότητα ανάθεσης της διαχείρισης του Προγράμματος «ΦιλόΔημος» και άρα από ικανά και έμπειρα στην διαχείριση αναπτυξιακών προγραμμάτων στελέχη που προέρχονται από το Δημόσιο και την ΜΟΔ Α.Ε. και δίνεται σε μια Επιτροπή, όπου η Ειδική Υπηρεσία εκπροσωπείται από ένα και μοναδικό στέλεχος. Περαιτέρω, η Επιτροπή αποτελείται από μηχανικούς της ΕΕΤΑΑ και ως γνωστόν η ΕΕΤΑΑ προσλαμβάνει μηχανικούς με σύμβαση έργου και 2 «εμπειρογνώμονες» στη διαχείριση και εκτέλεση αναπτυξιακών προγραμμάτων, δηλαδή ιδιώτες.

Κατά τα λοιπά, το χρηματοδοτικό σχήμα του προγράμματος παραμένει ίδιο με εκείνο του «ΦιλόΔημου» και δίδεται εξουσιοδότηση για την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης που θα καθορίζει τις διαδικασίες υλοποίησης.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:

Ποιο το ύψος του προϋπολογισμού του νέου Προγράμματος και ποιες οι πηγές χρηματοδότησής του;
Έχει συναφθεί νέα συμφωνία χρηματοδότησης με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή έχει παραταθεί η ισχύς της προηγούμενης συμφωνίας χρηματοδότησης και ποιο το ύψος αυτής;
Ποιος ο λόγος για τη σύσταση Επιτροπής Αξιολόγησης που θα εισηγείται την ένταξη έργων, μελετών και προμηθειών στο πρόγραμμα εφόσον έχει συσταθεί η Ειδική Υπηρεσία ΥΠΕΣ, με στελέχη που διαθέτουν την κατάλληλη εμπειρία και τεχνογνωσία στη διαχείριση αναπτυξιακών προγραμμάτων;
Στα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης, που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, θα εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες των δημοσίων υπαλλήλων (παράβαση καθήκοντος, υποβολή δήλωσης περιουσιακής κατάστασης κλπ);
Εφόσον επελέγη η (τουλάχιστον ανορθόδοξη) λύση της Επιτροπής Αξιολόγησης και της Επιτροπής Παρακολούθησης για ποιο λόγο δεν συμμετέχουν σε αυτές θεσμικοί εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ, ΕΔΕΥΑ) και σε τι ενέργειες προτίθεται να προβεί ο Υπουργός για την διασφάλιση της συμμετοχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις διαδικασίες υλοποίησης του προγράμματος;
Πότε θα προχωρήσει η ένταξη δεκάδων θετικά αξιολογημένων έργων του Προγράμματος ΦιλόΔημος από τον Ιούνιο του 2019, έργων ιδιαίτερα σημαντικών τα οποία θα μπορούσαν να είχαν ήδη δημοπρατηθεί;

Μετά την υπογραφή της ΚΥΑ, σε δήλωσε προχώρησε και ο τομεάρχης Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος μεταξύ άλλων, κατηγόρησε την κυβέρνησ πως βασίζεται στο τρίπτυχο «επικοινωνία – επικοινωνία – επικοινωνία».

Aναλυτικά η δήλωση του τομεάρχη Εσωτερικών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστου Σπίρτζη:

«Χαιρετίζω την μετονομασία του προγράμματος ‘Φιλόδημος’ σε πρόγραμμα ‘Αντώνης Τρίτσης, μετά από οκτώ μήνες αδικαιολόγητου παγώματος του.

Δυστυχώς, εξαιτίας της ολιγωρίας της κυβέρνησης, πολύ σημαντικά έργα προς όφελος των πολιτών, της κοινωνίας και της τοπικής ανάπτυξης έχουν καθυστερήσει.

Μια καθυστέρηση που οφείλεται αποκλειστικά στο βασικό τρίπτυχο λειτουργίας της Κυβέρνησης Μητσοτάκη: «Επικοινωνία – Επικοινωνία – Επικοινωνία».

Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, εμείς συμβάλλαμε με τις 70 + 1 προτάσεις μας, οι οποίες είναι ρεαλιστικές και άμεσα εφαρμόσιμες! Η μία από αυτές είναι η συνέχιση των έργων του Φιλόδημου.

Δεν θα κουραστούμε, μαζί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, να ζητάμε την υλοποίηση και των υπόλοιπων 70 προτάσεων για να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια και να καλυφθούν οι ανάγκες των πολιτών, στην υγειονομική, κοινωνική και οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε.

Δεν θα κουραστούμε να ζητάμε:

– Την επέκταση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», γιατί για εμάς η βασική οδηγία, που τηρεί ο ελληνικός λαός με απόλυτη επιτυχία και μεγάλα προβλήματα, για την αντιμετώπιση της πανδημίας «Μένουμε Στο Σπίτι» προϋποθέτει την «Βοήθεια Στο Σπίτι» για όσους δεν μπορούν να καλύψουν στοιχειώδεις ανάγκες

– Την στήριξη των εργαζομένων του Δημοσίου και των ΟΤΑ, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, γιατί δεν φτάνουν μόνο τα χειροκροτήματα

– Την στήριξη των επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των επιχειρήσεών τους ως προς τις υποχρεώσεις τους προς τους ΟΤΑ, για να υπάρχουν την επόμενη μέρα

– Την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των Δήμων, προκειμένου να μην καταρρεύσουν τους αμέσως επόμενους μήνες, οι ήδη εύθραυστοι προϋπολογισμοί τους. Για εμάς η πολιτική της δανειοδότησης των ΟΤΑ που εφαρμόζει η κυβέρνηση αντί να δίνει λύση, μεγιστοποιεί το πρόβλημα των Δήμων της χώρας.

Οι ΟΤΑ μπορούν και οφείλουν να γίνουν ασπίδα προστασίας των πολιτών της χώρας μας.

Σε αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ήδη καταθέσει τις 70 + 1 προτάσεις μας προς την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, σε όλους τους Δήμους της χώρας μας και προς την Κυβέρνηση.

Οι ΟΤΑ και ο Δημόσιος τομέας μπορούν και οφείλουν να γίνουν ασπίδα προστασίας των πολιτών και της κοινωνίας μας.

Συμβάλλουμε στην επίλυση των προβλημάτων και στεκόμαστε δίπλα στην κοινωνία, δίπλα στον πολίτη, δίπλα στους εργαζόμενους που δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή. Στεκόμαστε δίπλα στους επαγγελματίες και τους εργαζόμενους που πλήττονται.

Η κριτική μας προς την κυβέρνηση αποσκοπεί αποκλειστικά στην πιο άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της υγειονομικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.

Εμείς αποδεικνύουμε στην πράξη την στάση μας προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών, με υπευθυνότητα, κοινωνική ευαισθησία και αλληλεγγύη.

Τώρα είναι η ώρα της ευθύνης όλων!».