της Μαρίας Απατζίδη
βουλεύτριας Ανατολικής Αττικής με το ΜέΡΑ25
Ανάδοχοι ολιγάρχες με «βαφτιστήρια» τα δάση
Αυτό, όμως, στο οποίο χρειάζεται σε κάθε περίπτωση να εμμείνουμε είναι το ότι η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ιδιώτες «αναδόχους» δασών, που θα μπορούν να είναι ακόμη και ανώνυμες εταιρίες, κατόπιν σχεδίου που θα εγκρίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια μεταφορά της λογικής των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.), που διέπει όλη τη διακυβέρνηση επί Νέας Δημοκρατίας με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον χώρο της υγείας, δηλαδή με άλλα λόγια την επιτήδεια παράδοση στην ιδιωτική σπέκουλα όλων των ευθυνών του κράτους ως προς ανελαστικά αγαθά, τώρα και σε ό,τι πιο ευάλωτο υπάρχει, στα δάση της χώρας μας. Δεν έφτανε το πλιάτσικο και η λεηλασία στις πόλεις και τώρα πρέπει να γίνουν αντικείμενό του και τα πλέον παρθένα δάση. Ακόμη και ως προς την ορολογία, φαίνεται ότι η οικογένεια Μητσοτάκη, διαβόητη για τα πολλά «βαφτιστήρια» της, θέλει να μεταφέρει τις σχέσεις διαπλοκής ακόμη και στη φύση μιλώντας για «αναδόχους» δασών! Ένα πρώτο μοντέλο είναι η διαχείριση του λόφου του Στρέφη στα Εξάρχεια, όπως τη σχεδιάζει ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης, και θα ακολουθήσουν τα περιαστικά και εξωαστικά δάση. Η πολιτική αυτή δείχνει ότι «επιτελικό κράτος» σημαίνει να υφαρπάζεις με συγκεντρωτικό αυταρχισμό την ευθύνη από τις συγκεκριμένες τοπικές κοινωνίες, οι οποίες εν προκειμένω ζουν δίπλα στα δάση σε αρμονία με αυτά, για να παράσχεις νέες δυνατότητες στο μεγάλο κεφάλαιο.
Δεν πρέπει να αφήσουμε τα δάση να γίνουν φυτείες
Και το συγκεκριμένο επιτελικό κράτος της Νέας Δημοκρατίας επιδεικνύει πολύ μεγάλο ταλέντο στο να κλέβει και τις πιο προοδευτικές ιδέες και να τους προσδίδει αντιδραστικό περιεχόμενο, συνδέοντάς τις με νέες πίστες αχαλίνωτης ιδιωτικής κερδοφορίας. Η έμφαση στην «πράσινη ενέργεια» είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ασφαλώς και το μέλλον ανήκει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενεργείας, αρκεί όμως η λεγόμενη «πράσινη» μετάβαση να μη συνοδεύεται από την καταστροφή των πραγματικά πράσινων δασών! Αν μπουν ισχυροί ιδιώτες στα δάση, δεν θα υπάρξει τέλος στην κατρακύλα της φυσικής καταστροφής. Για να φέρουμε ένα (όχι και τόσο) τυχαίο παράδειγμα, σκεφτείτε να είναι υπεύθυνη για την αναδάσωση η Bayern-Monsanto και να την πραγματοποιεί με τους δικούς της σπόρους και δενδρύλλια. Στη συζήτηση στη Βουλή στις 25 Αυγούστου, ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης έθεσε στον πρωθυπουργό το ερώτημα για το αν υπάρχει περίπτωση να έχουμε φύτευση δενδρυλλίων γενετικής τεχνολογίας Bayern-Monsanto, επικαλούμενος τον ύποπτο όρο «πιστοποιημένα δενδρύλλια». Απλά δεν έλαβε απολύτως καμία απάντηση από τον πρωθυπουργό, γεγονός που δεν μας επιτρέπει να εφησυχάζουμε. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι πειραματισμοί για μέγιστη κερδοφορία των ιδιωτών μπορεί να οδηγήσουν σε στείρα δάση όπου θα καταργείται η δυνατότητα φυσικής αναδάσωσης. Αυτό βεβαίως θα καθιστά ακόμη πιο ισχυρές τις ιδιωτικές εταιρίες, καθώς τα δάση θα είναι εξαρτημένα από αυτές. Εντέλει, το ζήτημα είναι αν τη θέση των καμένων δασών θα την πάρουν δάση ή «φυτείες» εξαρτημένες από συγκεκριμένες «ανάδοχες» εταιρίες, που θα είναι φυσικώς στείρες, ενώ «γόνιμες» θα είναι μόνο για το κέρδος των εταιριών.
Αυτό που πρέπει ως κοινωνία να διεκδικήσουμε ταχύτατα και δυναμικά είναι η αντίστροφη λογική: Μια έμφαση στις τοπικές κοινότητες που ζουν σε αρμονία με τα δάση με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα και βιοποικιλότητά τους και ένα σύνθημα «έξω οι ολιγάρχες από τα δάση» που να επιφέρει την «πανεθνική ενότητα» που επιζητεί η κυβέρνηση μόνο εναντίον της! Η στάση της πολιτείας απέναντι στους κατοίκους της βόρειας Εύβοιας είναι αισχρή: Τις πλέον κρίσιμες μέρες εγκαταλείφθηκαν απολύτως. Και τώρα θα βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για να κάνουν τα δάση τους, που τα άφησαν να καούν, «βαφτιστήρια» της Μητσοτάκης Α.Ε. με το ζόρι!
Την ίδια στιγμή η νεοφιλελεύθερη διανόηση μας καλεί να δούμε «την πυρκαγιά ως ευκαιρία» (βεβαίως, ακόμη και η γερμανική κατοχή ήταν «ευκαιρία» για τους μαυραγορίτες) για να γίνει η Εύβοια ένα πιλοτικό πρότυπο ανάπτυξης, επιστρατεύοντας συχνά ένα ύφος ουτοπικού οραματισμού. Ταυτοχρόνως, λεπτολογείται από την κυβέρνηση και τους αρθρογράφους της, το νομικό ζήτημα ότι οι ανεμογεννήτριες βάσει και του πλαισίου που είχε εισηγηθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας κατά τη θητεία της νυν Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου μπορούν ούτως ή άλλως να τοποθετηθούν σε δασικές περιοχές, οπότε κατ’ αυτούς το να συνδέει κανείς το ζήτημα των ανεμογεννητριών με τις πυρκαγιές αποτελεί συνωμοσιολογία «ψεκασμένων». Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός στις 25 Αυγούστου υποστήριξε ακόμη και την αντίστροφη συνωμοσιολογική υπόθεση ότι μπορεί να κάνουν εμπρησμούς οι αντιτιθέμενοι στις ανεμογεννήτριες για να τις ακυρώσουν, κάτι που αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία στις συνωμοσιολογικές θεωρίες να υπαινίσσεται κάποιος ότι μπορεί οικολόγοι να κάνουν εμπρησμούς! Ωστόσο, η λογική όλης αυτής της επιχειρηματολογίας, την οποία βλέπουμε και στη νεοφιλελεύθερη αρθρογραφία, αλλά ακόμη και στους λόγους και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, είναι ένα αρκετά ταυτολογικό «μα δεν χρειάζεται να καταστρέψουμε το δάσος για να βάλουμε ανεμογεννήτριες, αφού μπορούμε να καταστρέψουμε το δάσος για να βάλουμε ανεμογεννήτριες».
Καλύτερη οικολογική λύση οι πλωτές ανεμογεννήτριες
Ως ΜέΡΑ25 το ζήτημα μας έχει απασχολήσει πολύ, καθώς υποστηρίζουμε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με σκοπό τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Ωστόσο, τονίζουμε πάντα τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών. Ύστερα μάλιστα από αυτή την πολύ ανήθικη εργαλειοποίηση ακόμη και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την κερδοφορία με αποτέλεσμα την καταστροφή των τοπικών κοινωνιών και ενδεχομένως ακόμη και των δασών, η στάση μας πρέπει να λάβει τη μορφή μιας απόλυτης διεκδίκησης «καμία ανεμογεννήτρια στη στεριά!». Η λύση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οι πλωτές ανεμογεννήτριες στα ανοικτά μακριά από ανθρώπους και ιχθυότοπους. Οι πλωτές ανεμογεννήτριες είναι άλλωστε η πρακτική των προηγμένων χωρών και αυτή τη λύση τονίζαμε εξαρχής στο πρόγραμμά μας.
Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση δεν τεκνοθετεί την τελευταία λέξη της οικολογικής τεχνολογίας, αλλά μία λύση, τις ανεμογεννήτριες στη στεριά, που είναι ήδη εν πολλοίς παρωχημένη στο εξωτερικό αλλά, το κυριότερο, οικολογικώς επιζήμια με τον διεστραμμένο τρόπο που γίνεται στη χώρα μας χωρίς όρια και δικλείδες ασφαλείας. Επιτέλους, μια μετάβαση είναι πραγματικά και όχι υποκριτικά «πράσινη» μόνο αν δεν απαιτεί τη θυσία του πραγματικού πράσινου των δασών μας!
Και, αν δούμε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά τη θητεία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου αυτό που κάνει είναι να παρακάμπτει μία σειρά από άρθρα του Συντάγματος, βασιζόμενη ουσιαστικά σε ένα άρθρο του Συντάγματος που επικαλείται λόγους εθνικού συμφέροντος, προκειμένου να δίνεται η ευκαιρία να υπερβαίνονται τα άλλα άρθρα. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Πρόκειται για την πεμπτουσία της μνημονιακής λογικής να κουρελιάζεται το Σύνταγμα με την επίκληση του ανώτερου εθνικού συμφέροντος, -τότε έλεγαν «η σωτηρία της χώρας», «να μην πέσει η χώρα στα βράχια»-, που υποτίθεται ότι ήταν η σύναψη των μνημονιακών συμβάσεων. Με άλλα λόγια η μνημονιακή ΤΙΝΑ (There Is No Alternative) να επικαλούμαστε όλο και πιο πληθωριστικά το ανώτερο εθνικό συμφέρον μεταφέρεται τώρα και στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλον, ενώ πρόκειται μάλλον για το συμφέρον των κατασκευαστικών που θα εμπλακούν στις ανεμογεννήτριες, καθώς και των ξένων εταιρειών που θα τις προμηθεύσουν. Και βεβαίως οι ανεμογεννήτριες θα τοποθετηθούν ούτως ή άλλως, -αυτό είναι το νόημα της απόφασης του ΣτΕ-, αλλά με τη συνδρομή των πυρκαγιών που δεν σβήστηκαν έγκαιρα το ηθικό των τοπικών κοινωνιών καταρρακώνεται, οι μαζικές κινητοποιήσεις αποθαρρύνονται, καθώς οι κάτοικοι θα χρειαστεί να παλέψουν για τη γυμνή επιβίωσή τους, ενώ, ενδεχομένως, τρομοκρατούνται και άλλες τοπικές κοινωνίες που θα ήθελαν να αντισταθούν. Υπενθυμίζεται ότι οι δήμοι της Βόρειας Εύβοιας είχαν απορρίψει αποφάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για τα αιολικά πάρκα και ήταν σε ετοιμότητα για κινητοποιήσεις. Για αυτό ως ΜέΡΑ25 τονίζουμε ότι έχουμε ανάγκη τώρα περισσότερο από ποτέ ένα μαζικό κίνημα με σύνθημα «Έξω οι ολιγάρχες από τα δάση», που θα είναι ταυτόχρονα ένα κίνημα αντιμνημονιακό ενάντια στο πνεύμα του There Is No Alternative, οικολογικό, αλλά και φεμινιστικό, καθώς οι δασοκτονίες αποτελούν συγκοινωνούντα φαινόμενα με τις γυναικοκτονίες που έχουν ενταθεί δραματικά. Λέμε «ναι» στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά «όχι» αν αυτό γίνεται με θυσία των δασών, εις βάρος των τοπικών κοινωνιών, για να πλουτίσει η ξένη και εγχώρια ολιγαρχία.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ένας εύκολος και σίγουρος τρόπος για να μην μπαίνουμε σε ανήθικα διλήμματα που συνήθως αποτελούν εκ των προτέρων συμβιβασμούς και προσχωρήσεις στην ολιγαρχική λογική: Ως ΜέΡΑ25 εμμένουμε σε μία πολύ απλή πρόταση που καταθέτουμε επανειλημμένως ως τροπολογία από το 2020, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η αλλαγή χρήσης γης στα καμένα για 30 χρόνια μετά από πυρκαγιά. Μια παρόμοια ριζική στάση είναι το μόνο που μπορεί να αφοπλίσει το χέρι οποιουδήποτε εμπρηστή και να μη χρειάζεται να υπάρχει καμιά συνωμοσιολογία στον δημόσιο λόγο, είτε από την αντιπολίτευση, είτε από την κυβέρνηση (όπως από τον πρωθυπουργό στις 25/8). Πρόκειται, όμως, για μία τροπολογία που η κυβερνώσα παράταξη παγίως απορρίπτει με τρόπο που δείχνει ενοχή.
Στη Βόρεια Εύβοια στήνεται η σύγχρονη τεχνοφεουδαρχία
Στη Βόρεια Εύβοια όπου είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ κατά το συλλαλητήριο του Σαββάτου 21/8 και να ακούσω τους τοπικούς φορείς, το Σωματείο Ρητινοκαλλιεργητών και Δασεργατών Ευβοίας έβγαλε μία πολύ καίρια ανακοίνωση για το τι αντιμετωπίζει η τοπική κοινωνία, την οποία χρειάζεται να διαβάσουμε και να βάλουμε καλά στο μυαλό μας:
«Πριν ακόμα σβήσουν τα κάρβουνα της μεγάλης καταστροφής που μας βρήκε, η κυβέρνηση στρώνει το έδαφος για φαγοπότι μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στον τόπο μας. Ο υπουργός που εμφανίστηκε σαν τον κλέφτη στο Δασαρχείο Λίμνης, έκανε το σπόνσορα της ΤΕΡΝΑ και μας την παρουσίασε ως μέγα ευεργέτη. Η πρόταση τους ήταν να αναλάβει τον καθαρισμό των δημοτικών και περιφερειακών δρόμων και να εργαστούν δασεργάτες από τους συνεταιρισμούς με σύμβαση απευθείας με την εταιρία. Είναι προφανές ότι την καταστροφή μας την αντιμετωπίζουν ως ευκαιρία για κέρδη και πως αυτοί που επιβουλεύονται τον τόπο μας ήταν έτοιμοι από καιρό. Είναι προφανές ότι προσπαθούν να μας δελεάσουν με ψεύτικες “ευκαιρίες” για να συμβιβαστούμε, να κάτσουμε σπίτια μας, να μην αγωνιζόμαστε. Ξέρουν καλά ότι αν βάλουν στο χέρι τους ρετσινάδες έχουν κάνει μεγάλο βήμα για να ξεμπερδεύουν με τον ενωτικό αγώνα μας με τον υπόλοιπους συμπατριώτες μας. Βέβαια η κοροϊδία έχει πάντα κοντά ποδάρια. Τα μεροκάματα από 100 ευρώ για όλους, σε τρεις μέρες έγιναν 30 ευρώ για 6 ρετσινάδες από κάθε δασικό συνεταιρισμό. Αντί για την ικανοποίηση του αιτήματος μας για εκπόνηση διαχειριστικής μελέτης από τα αρμόδια δασαρχεία και υπηρεσίες για να επανέλθει το πευκοδάσος. Για απασχόληση όλων των ρετσινάδων με σταθερή σχέση εργασίας, για τουλάχιστον 15 χρόνια, για τη φροντίδα και ανάπτυξη του καμένου δάσους. Τοπική και κεντρική εξουσία ανοίγουν το δρόμο στα μεγάλα αρπακτικά που έρχονται για να θησαυρίσουν. Κυβερνητικά στελέχη περιδιαβαίνουν τα χωριά μας και προσπαθούν να μας ξεγελάσουν. Μας υπόσχονται σύμβαση στην ΤΕΡΝΑ. Είναι ντροπή οι υπαίτιοι της καταστροφής μας, να προκαλούν προωθώντας την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του δάσους μας και ολόκληρης της περιοχής. Δήμος και Περιφέρεια έχουν ευθύνη να πάρουν όλα τα μέτρα για να είναι ασφαλές το οδικό δίκτυο και να κοπούν τα επικίνδυνα δέντρα. Να απαιτήσουν χρηματοδότηση από αυτούς που μας άφησαν στο έλεος, την κυβέρνηση και το κράτος και όχι να βάζουν την κάθε ΤΕΡΝΑ να κάνει μπίζνες στις πλάτες μας. Δε μπορούμε να έχουμε καμιά εμπιστοσύνη σε όσους έχουν ευθύνες για την καταστροφή μας! Οι ίδιοι τώρα θέλουν να μας εξαπατήσουν για να μας έχουν χωρισμένους και διασπασμένους ώστε να μας έχουν του χεριού τους! Θέλουν τους ρετσινάδες χώρια από τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους χώρια από τους επαγγελματίες, ώστε ο καθένας να πολεμάει τον άλλον, αντί όλοι μαζί να δώσουμε έναν μεγάλο αγώνα για να μείνουμε στον τόπο μας! Είναι γελασμένοι αν νομίζουν ότι με μεροκάματα της πείνας, υποσχέσεις και “χορηγίες” θα τους αφήσουμε να αλλοιώσουν το χαρακτήρα της περιοχής μας με την πράσινη ανάπτυξή τους η οποία αποδεικνύεται μαύρη και άραχνη για το λαό.»
Η ανακοίνωση είναι εξαιρετικά εύγλωττη για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η τοπική κοινωνία, την οποία είναι χρέος να υποστηρίξουμε υπερκομματικά όλοι μας. Αυτό που συμβαίνει στη Βόρεια Εύβοια αυτή τη στιγμή είναι βγαλμένο από τις πιο μαύρες σελίδες των εγχειριδίων που εξηγούν τι σημαίνει η καπιταλιστική εκμετάλλευση. Στην Αγγλία του πρώιμου καπιταλισμού αποσάρθρωναν τις τοπικές κοινωνίες με περιφράξεις δημόσιων δασών και άλλων κοινοτικών χώρων και προλεταριοποιούσαν βίαια τους κατοίκους των χωριών, προκειμένου να δουλέψουν στις βιομηχανίες. Σήμερα με όχημα το γεγονός ότι έχουν καεί τα δάση (είτε από ένοχο εμπρησμό, είτε από άλλη αιτία) στήνεται μία αρκετά πρωτότυπη καπιταλιστική κομπίνα να αναλαμβάνουν οι εταιρίες ως «ανάδοχες» τα δάση ως τσιφλίκι τους στη νέα τεχνοφεουδαρχία και οι πρώην κυρίαρχοι πολίτες της τοπικής κοινωνίας να έχουν χάσει τους πόρους τους και να αναγκάζονται ως προλεταριοποιημένοι να δουλεύουν για αυτούς στους οποίους πριν αντιστέκονταν. Την ίδια στιγμή που η πλέον πρωτοποριακή οικολογική σκέψη διεθνώς τονίζει την ανάγκη διάσωσης τοπικών κοινοτήτων με μεικτή οικονομία μικρής κλίμακας (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, μελισσοκομία, άντληση πόρων από δάση, όπως από τη ρητίνη και καρπούς), όπως συνέβαινε στον χαμένο παράδεισο της Βόρειας Εύβοιας. Η σωτηρία των τοπικών κοινοτήτων και η αντίσταση σε ένα ζοφερό μέλλον καλεί σε μία ευρεία υπερκομματική δράση όλους μας!