Με τα εξόφθαλμα «αντικειμενικά» κριτήρια της Λίστας Πέτσα να αιωρούνται μέχρι σήμερα στο πεδίο της δημόσιας σφαίρας χωρίς σαφείς απαντήσεις, το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI) μαζί με τους εταίρους του  «Media Freedom Rapid Response (MFRR)» έστειλαν επιστολή προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Στέλιο Πέτσα, ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια και αντικειμενικότητα στη διανομή των κονδυλίων για τη διαφημιστική καμπάνια «Μένουμε Σπίτι» προς τα μέσα ενημέρωσης.

«Μια πρόσφατη ανάλυση έδειξε ότι τα κονδύλια από διαφημίσεις στη καμπάνια δημόσιας υγείας που σχετίζεται με το Covid-19 δεν διανεμήθηκαν δίκαια, με τα μέσα που θεωρούνται επικριτικά για την κυβέρνηση να λαμβάνουν δυσανάλογα λιγότερα χρήματα ή και να αποκλείονται εντελώς από την καμπάνια», αναφέρεται στην ανάρτηση του IPI.

Εν συνεχεία, η επιστολή ασκεί κριτική στην «αδιαφανή διανομή» των κονδυλίων η οποία πραγματοποιήθηκε από μία «ιδιωτική εταιρεία» την «Initiative Media», ενώ ταυτόχρονα το Ινστιτούτο κάνει έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση να παράσχει διευκρινήσεις σχετικά με τα ακριβή κριτήρια που έλαβε υπόψιν για την επιλογή των μέσων αλλά και των ποσών που έλαβαν.

«Θα θέλαμε να εκφράσουμε τη σοβαρή μας ανησυχία για τον πρόσφατο αποκλεισμό επικριτικών μέσων ενημέρωσης από το πρόσφατο κυβερνητικό πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα» αναφέρει στην εισαγωγή της η επιστολή.

Επιπλέον, αν και στην επιστολή χαιρετίζεται η προσπάθεια να στηριχθούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης «μέσω μιας διαφημιστικής εκστρατείας» ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ, η διαδικασία σύμφωνα με την οποία έγινε η διανομή αυτών του κονδυλίων «εγείρει ορισμένα ανησυχητικά ζητήματα σχετικά με τη διαφάνεια της κυβέρνησης και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης».

Στη συνέχεια, η επιστολή επικαλείται σχετικό ρεπορτάζ του ThePressProject (της 6ης Ιουλίου 2020: Λιγότερο από το 1% στον αντιπολιτευόμενο Τύπο για το «Μένουμε Σπίτι»), υπογραμμίζοντας ότι «πολλά μέσα ενημέρωσης που θεωρούνται “αντιπολιτευόμενα” έλαβαν δυσανάλογα μικρότερα ποσά σε σύγκριση με πιο φιλικά προς την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, παρά το γεγονός ότι πολλά είχαν μεγαλύτερη κυκλοφορία και αναγνωσιμότητα».

Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση, μέσω του Σ. Πέτσα, υποστήριζε ότι δεν προκύπτει τίποτα μεμπτό καθώς «πήραν χρήματα και ΜΜΕ που ασκούν κριτική», αλλά μετά τη δημοσιοποίηση των χρημάτων που δόθηκαν, προέκυψαν χαοτικές διαφορές τόσο στη διαφορά χρημάτων ανάμεσα σε «συστημικά» και «αντιπολιτευόμενα» ΜΜΕ, όσο και σε πιο εξόφθαλμα κριτήρια, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι η «Εφημερίδα Των Συντακτών» πήρε 30.000 ευρώ με 5900 φύλλα ημερησίως και ο Φιλελεύθερος πήρε 60.000 ευρώ με 2000 φύλλα την εβδομάδα.

Στην επιστολή αναφέρεται και το παράδειγμα του Documento το οποίο αποκλείστηκε αδικαιολόγητα από τη «Λίστα Πέτσα». «Σαφές παράδειγμα αποτελεί το “Documento”, μια εβδομαδιαία ερευνητική εφημερίδα που αποκλείστηκε εξ ολοκλήρου από την κρατική χρηματοδότηση. Ο συντάκτης και εκδότης του ισχυρίζονται ότι ο αποκλεισμός αποτελεί αντίποινα για την κριτική και τις πρόσφατες αποκαλύψεις της πολιτικής σας» τονίζει η επιστολή προς τον πρωθυπουργό.

Χαρακτηρίζονται ως «ανησυχητικές» οι δικαιολογίες του Σ. Πέτσα, για το λόγο που το Documento αποκλείστηκε από τη λίστα, ενώ στην επιστολή υπογραμμίζεται χαρακτηριστικά ότι «η απόρριψη του Documento με την δικαιολογία ότι διασπείρει “ψευδείς ειδήσεις” υπονομεύει το ανεξάρτητο και επικριτικό δημοσιογραφικό έργο του ιστότοπου και δεν αποδεικνύεται από έρευνα που πραγματοποίησαν οι εταίροι του Media Freedom Rapid Response (MFRR)».

Το Ινστιτούτο στέκεται και σε πρακτικά ζητήματα τα οποία δημιουργούν περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο διανομής των κονδυλίων όπως ότι «η 18σέλιδη λίστα με τα 1.232 μέσα που έλαβαν οικονομική βοήθεια» περιελάμβανε «περισσότερα από 200 ψηφιακά μέσα που δεν περιλαμβάνονται στο Μητρώο Online Media της χώρας, συμπεριλαμβανομένων ανενεργών ή ανύπαρκτων ιστοτόπων ή ιστοσελίδων με ελάχιστους ή καθόλου αναγνώστες».

Μάλιστα, γίνεται νύξη ότι τα κριτήρια που έλαβε υπόψιν της η κυβέρνηση «στην καλύτερη περίπτωση είναι αυθαίρετα και, στη χειρότερη περίπτωση, τιμωρούν τα μέσα ενημέρωσης που έχουν περιεχόμενο ενάντια στην κυβέρνηση».

Τέλος, στην επιστολή τήθενται ερωτήματα από το Ινστιτούτο σχετικά με τους λόγους που προσλήφθηκε η Initiative Media για τη διανομή κρατικής χρηματοδότησης «αντί για έναν διαφανή δημόσιο φορέα», αλλά ζητούνται και διευκρινήσεις για τα «ακριβή κριτήρια που χρησιμοποιεί η Initiative Media για να επιλέξει ποια μέσα έλαβαν κρατική στήριξη».

«Αυτό το σύστημα είναι τόσο αδιαφανές και οδήγησε σε μεγάλες καθυστερήσεις στην κυκλοφορία σημαντικών πληροφοριών. Χαιρετίζουμε ωστόσο, την κίνηση να δημοσιοποιήσετε τελικά την πλήρη λίστα των μέσων που συμπεριλαμβάνονται, αν και πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είχε δημοσιευτεί εξ ολοκλήρου από την αρχή», αναφέρεται μεταξύ άλλων.

Ολόκληρη η επιστολή:

15/07/2020

Αγαπητοί,

Κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Πρωθυπουργός της Ελλάδας

Κ. Στέλιος Πέτσας, Αναπληρωτής Υπουργός του Πρωθυπουργού και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος

Εμείς, οι κάτωθι υπογράφοντες συνεργάτες του Media Freedom Rapid Response (MFRR), που παρακολουθεί και ανταποκρίνεται σε παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις υποψήφιες χώρες, θα θέλαμε να εκφράσουμε τη σοβαρή μας ανησυχία για τον πρόσφατο αποκλεισμό επικριτικών μέσων ενημέρωσης από το πρόσφατο κυβερνητικό πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα.

Ενώ χαιρετίζουμε καταρχάς τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να στηρίξει οικονομικά τη βιομηχανία των μέσων μαζικής ενημέρωσης μέσω μιας διαφημιστικής εκστρατείας για την δημόσια υγεία ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του COVID-19, η διαδικασία κατά την οποία διανεμήθηκαν αυτά τα κεφάλαια εγείρει ορισμένα ανησυχητικά ζητήματα σχετικά με τη διαφάνεια της κυβέρνησης και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.

Πρόσφατη ανάλυση έδειξε ότι πολλά μέσα ενημέρωσης που θεωρούνται “αντιπολιτευόμενα” έλαβαν δυσανάλογα μικρότερα ποσά σε σύγκριση με πιο φιλικά προς την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, παρά το γεγονός ότι πολλά είχαν μεγαλύτερη κυκλοφορία και αναγνωσιμότητα.

Σαφές παράδειγμα αποτελεί το “Documento”, μια εβδομαδιαία ερευνητική εφημερίδα που αποκλείστηκε εξ ολοκλήρου από την κρατική χρηματοδότηση. Ο συντάκτης και εκδότης του ισχυρίζονται ότι ο αποκλεισμός αποτελεί αντίποινα για την κριτική και τις πρόσφατες αποκαλύψεις της πολιτικής σας.

Εν τω μεταξύ, η 18σέλιδη λίστα με τα 1.232 μέσα που έλαβαν οικονομική βοήθεια, αντίθετα, περιελάμβανε περισσότερα από 200 ψηφιακά μέσα που δεν περιλαμβάνονται στο Μητρώο Online Media της χώρας, συμπεριλαμβανομένων ανενεργών ή ανύπαρκτων ιστοτόπων ή ιστοσελίδων με ελάχιστους ή καθόλου αναγνώστες. Απέχοντας από τις αρχές της αντικειμενικότητας ή της δικαιοσύνης, φαίνεται ότι τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για να επιλεχθούν ποια ελληνικά μέσα ενημέρωσης έλαβαν κρατική χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 ήταν στην καλύτερη περίπτωση αυθαίρετα και, στη χειρότερη περίπτωση, τιμωρούσαν τα μέσα ενημέρωσης με περιεχόμενο ενάντια της κυβέρνησης.

Αυτή η στρέβλωση της αγοράς των μέσων ενημέρωσης προφανώς υπέρ των φιλικών προς την κυβέρνηση ιστότοπων και εφημερίδων εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευσής σας να στηρίζετε και να υποστηρίζετε την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Εξίσου ανησυχητικές ήταν οι δικαιολογίες του εκπροσώπου της κυβέρνησης, Στέλιου Πέτσα, για τον λόγο για τον οποίο το Documento εξαιρέθηκε. Η απόρριψη του Documento με την δικαιολογία ότι διασπείρει “ψευδείς ειδήσεις” υπονομεύει το ανεξάρτητο και επικριτικό δημοσιογραφικό έργο του ιστότοπου και δεν αποδεικνύεται από έρευνα που πραγματοποίησαν οι εταίροι του Media Freedom Rapid Response (MFRR)

Οποιαδήποτε κρατική χρηματοδότηση για μέσα ενημέρωσης πρέπει να διανέμεται μέσω μιας διαφανούς, προσβάσιμης και αναθεωρήσιμης διαδικασίας βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει εδώ. Αναρωτιόμαστε επίσης γιατί προσλήφθηκε μια ιδιωτική διαφημιστική εταιρεία για τη διανομή κρατικής χρηματοδότησης αντί για έναν διαφανή δημόσιο φορέα. Αυτό το σύστημα είναι τόσο αδιαφανές και οδήγησε σε μεγάλες καθυστερήσεις στην κυκλοφορία σημαντικών πληροφοριών. Χαιρετίζουμε ωστόσο, την κίνηση να δημοσιοποιήσετε τελικά την πλήρη λίστα των μέσων που συμπεριλαμβάνονται, αν και πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είχε δημοσιευτεί εξ ολοκλήρου από την αρχή.

Επιπλέον, και πολύ σημαντικό, σημειώνουμε ότι η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη παράσχει περαιτέρω λεπτομερείς διευκρινίσεις σχετικά με τα ακριβή κριτήρια που χρησιμοποιεί η Initiative Media για να επιλέξει ποια μέσα έλαβαν κρατική στήριξη. Προτρέπουμε τη κυβέρνησή σας να παράσχει αυτές τις πληροφορίες χωρίς καθυστέρηση, προκειμένου να εκτιμηθεί η ορθότητα της διαδικασίας. Οι συνεργάτες του MFRR θα συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά αυτήν την κατάσταση. Θα χαρούμε να προσφέρουμε τη συνδυασμένη εμπειρογνωμοσύνη μας για τη δημιουργία ενός συστήματος διανομής δημόσιων πόρων που παρέχει διαφάνεια, λογοδοσία και δικαιοσύνη. Σας ζητάμε να λάβετε υπόψη τις ανησυχίες μας και ανυπομονούμε για την απάντησή σας.