Προσπαθώ να διαβάσω ρωσικά ειδησεογραφικά σάιτ. Έχω την ανησυχία αν το google translate θα λειτουργήσει και σε μια χώρα με διαδεδομένη γλώσσα τα ρωσικά, σαν την Ουκρανία. Με λάθος πλευρό κοιμάμαι. Εδώ το θέμα δεν είναι αν θα δουλέψει η μετάφραση. Εδώ, στην πρωτεύουσα ενός κράτους που επιδιώκει να μπει στην ΕΕ (μέσω ΝΑΤΟ) και γιορτάζει 30 χρόνια ανεξαρτησία, το θέμα είναι αν θα μπορέσεις καν να ενημερωθείς από τα μέσα ενημέρωσης που δε γουστάρει η κυβέρνηση.
Βρίσκομαι στο Κίεβο, στην Ουκρανία, για να καλύψω αυτά τα 30χρονα της ανεξαρτησίας και την επίσκεψη του Πατριάρχη Βαρθολομαίου – είναι οι δικές μου «παραξενιές», τα θρησκευτικο- γεωπολιτικά, που γενικά ο ελληνικός Τύπος τα αγνοεί μεγαλοπρεπώς. Και το βασικότερο πρόβλημά μου, από την ώρα που φτάνω εδώ, είναι η ενημέρωση από ρώσικες πηγές. Κάνω ακριβώς ότι θα έκανα αν ήμουν στην Αθήνα. Αναζητώ την λεπτομέρεια της πληροφορίας που ίσως αλλάζει την εικόνα, κι αυτό θέλει διάβασμα, και διάβασμα πολλών και διαφόρων πηγών. Αν δεν επεδίωκα να τις βρω κι εδώ, ίσως ποτέ δεν έπεφτα πάνω στο απέραντο τείχος λογοκρισίας που έχει στήσει η κρατική μηχανή στην Ουκρανία.
«Αγαπητέ συνδρομητή, η πρόσβαση σε αυτή την πηγή είναι μπλοκαρισμένη σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Αμύνης της Ουκρανίας, που ετέθη σε εφαρμογή με τα Προεδρικά Διατάγματα 133/2017, 126/2018, 82/2019 με την εφαρμογή προσωπικών ειδικών οικονομικών και άλλων περιοριστικών μέτρων (κυρώσεων)», με ενημερώνουν (και στα αγγλικά ευτυχώς).
Δύο τουλάχιστον προεδρικά διατάγματα επί Προεδρίας Ποροσένκο. Του ανθρώπου που στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις έχει δημοφιλία της τάξης του 9,9%, με τον σημερινό πρόεδρο, που όλα αυτά τα άφησε στη θέση τους, αν και «μετριοπαθής» και πιο «δημοκράτης» να έχει 19,5%. Στην ίδια δημοσκόπηση, του ουκρανικού κέντρου Ραμζουκώφ, 38.5% των πολιτών δηλώνει ουσιαστικά ότι δεν εμπιστεύεται κανέναν ή ότι δε θέλει να απαντήσει. Σε αντίστοιχες δημοσκοπήσεις, το 93% των κατοίκων της Κριμαίας δήλωσε ευτυχής για την επανένωση με την Ρωσία, κάτι που η κυβέρνηση της Ουκρανίας δεν επιτρέπει να μάθει κανείς από τους πολίτες της…
Το βασικότερο πρόβλημα της χώρας, από την είσοδό της στην αμερικανική σφαίρα επιρροής, είναι η δημιουργία εθνικής ταυτότητας και ιδεολογίας.
Η απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος και η επανασύνδεση της Ιστορίας της χώρας με το ναζιστικό της παρελθόν, η αποπομπή της ρωσικής γλώσσας σε «δεύτερη», υπό περιορισμό και σχεδόν διωκόμενη και η υποχρεωτική χρήση της ουκρανικής στη δημόσια σφαίρα, στα καφενεία, εστιατόρια και εν γένει τις υπηρεσίες, σε μια χώρα που η πλειοψηφία των κατοίκων δηλώνει πρώτη γλώσσα τα ρωσικά και λέει στις δημοσκοπήσεις ότι συνεχίζει να μιλά μόνο ρωσικά στο σπίτι του, δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζει η εθνικιστική Ουκρανία στην δημιουργία αυτής της επίπλαστης ταυτότητας «ενότητας με το ζόρι».
Η πιο κωμικοτραγική περίπτωση είναι ίσως και πάλι ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας. Μέχρι το 2018 το όνομά του ήταν Βλαντίμιρ Ζελένσκι, έτσι έχει βαφτιστεί. Τότε έλεγε «μην πειράζετε τη ρωσική γλώσσα, είναι δικαίωμα όλων να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα». Σήμερα λέγεται Βολοντίμιρ Ζελένσκι και έχει προσλάβει καθηγήτρια εκμάθησης της ουκρανικής. Πάντως, παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να πληρώνει τα κοινόχρηστα και τους λογαριασμούς του σπιτιού του στην Κριμαία, όπως ανακοίνωσε ο εκεί επικεφαλής, Σεργκέι Αξιόνωφ. «Πρότυπο νομοταγούς πολίτη» που «πληρώνει τακτικά για την περιουσία του στην χερσόνησο» τον χαρακτήρισε, αναφέροντάς τον ως παράδειγμα: «Ούτε έρχεται, ούτε μένει, αλλά πληρώνει, τον ευχαριστούμε»…
Μέσα στον πόλεμο αυτό δεν «πιάστηκε» μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που κάνει τα χατήρια των ΗΠΑ, όπως έχει πει κι ο Μάικ Πομπέο, άλλωστε. Δεν είναι μόνο το θρησκευτικο- γεωπολιτικό παιγνίδι ολοζώντανο, με την ελληνόφωνη ορθόδοξη εκκλησία να προσκυνάει τον Καίσαρα και μόνον, οδηγώντας στο σχίσμα την Εκκλησία και γινόμενη άλλοθι για διαρκείς, εγκληματικές, καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με πρώτη τη θρησκευτική ελευθερία. Είναι θύμα και η δημοσιογραφία. Και οι δημοσιογράφοι.
Από το Φεβρουάριο του 2021, όλος ο ανεξάρτητος Τύπος της χώρας είναι υπό διωγμόν. Εννέα ειδησεογραφικοί ιστότοποι έκλεισαν εν μία νυκτί. Γιατί η κυβέρνηση, λέει, «κυνηγάει τα fake news». Στο πλευρό της κυβέρνησης και η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο, που βρίσκει πολύ καλές τις ενέργειες κατά της Ελευθεροτυπίας γιατί η Αμερική «υποστηρίζει τις προσπάθειες να αντιμετωπιστεί η κακή ρωσική επιρροή»… Μαζί τους διαφωνεί ο ΟΗΕ, πάντως, που μίλησε για «καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», και για ενέργειες «που παραμένουν αναιτιολόγητες» που «δεν ελήφθησαν από ανεξάρτητη αρχή», αλλά από τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες…
Η πιο κραυγαλέα περίπτωση είναι ίσως ο Ανατόλι Σάρι, ο ιδρυτής του Sharij.net . Ο 40χρονος δημοσιογράφος, που ζει σήμερα μεταξύ Ολλανδίας και Λιθουανίας, έχει χαρακτηρίσει «απαράδεκτη» την ενσωμάτωση της Κριμαίας και αναφέρεται στο Ντονέσκ και το Λουγκάνσκ ως περιοχές που ανήκουν στην Ουκρανία και που η Ουκρανία ουσιαστικά τα χάρισε στη Ρωσία. Έχει συγκρουστεί με τον Γιανουκοβιτς όσο λίγοι. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι καθόλου αρεστός στο καθεστώς. Είναι, λένε «αντιΟυκρανός», τουτέστιν δεν υποτάσσεται στο νέο κυρίαρχο εθνικό αφήγημα, κάνοντας σωστά τη δουλειά του – υπήρξε πολύ κριτικός και αυστηρός στο Μαϊντάν. Και δεχόμενος απειλές για τη ζωή του, μέχρι και σφαίρες ενώ βρισκόταν στο αμάξι του, ειδικά όταν αποκάλυψε τις σχέσεις κυβέρνησης και οργανωμένου εγκλήματος στη χώρα. Γι αυτό ακριβώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση του έδωσε άσυλο το 2012, ως διωκόμενου δημοσιογράφου, γι’ αυτό και επιμένει να καταφεύγει στα δικαστήρια – και να κερδίζει- σε κάθε του προσφυγή.
Από την ΕΕ, ως πολιτικός πρόσφυγας, ξεκίνησε, το 2014, το videoblogging, με στόχο την αντιμετώπιση των κυβερνητικών ψευδών στην πατρίδα του. Για να βρεθεί, τον Φεβρουάριο που μας πέρασε, και πάλι κυνηγημένος και απειλούμενος. Τότε εκδόθηκε ένταλμα κατά του Ανατόλι Σάρι για εσχάτη προδοσία και πρόκληση σε φυλετικό μίσος από τις μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας… Παραδόξως, ή όχι και τόσο παραδόξως: λίγο πριν είχε αποκαλύψει αντισημίτη νεοναζίζοντα διπλωμάτη, όπως και έτερους συμπαθούντες Ουκρανούς διπλωμάτες…
ΥΓ. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, έμαθα και για το κλείσιμο του επίσης θεωρούμενου ως «αντιΟυκρανικού» και «ρωσόφιλου» ανεξάρτητου δημοσιογραφικού δικτύου Στρανά, πάντα από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Αμύνης της Ουκρανίας, που συνεργάζεται στενά με τη μοιάζει να κυβερνά. Το Strana.ua , ένα από τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα της χώρας, το έριξαν, από την Παρασκευή που μας πέρασε, και κυρώσεις επιβλήθηκαν στον αρχισυντάκτη του Ιγκόρ Γκούζβα, ο οποίος έχει πάρει άσυλο από την Αυστρία, το 2018, και πάλι λόγω των διώξεων εναντίον του γιατί έκανε ανεξάρτητα τη δουλειά του. Το «μέγα έγκλημα» του Στρανά ήταν η αυστηρή κριτική στην «απολυταρχική διακυβέρνηση Ζελένσκι». Τίποτε άλλο δεν ανακοινώθηκε για το κλείσιμό του Στρανά, μόνον ότι «το Συμβούλιο έχει αποδείξεις τις οποίες δεν μπορεί να δώσει στη δημοσιότητα»… Τα γνωστά της CIA κι από υποθέσεις σαν του Ασάνζ…