Αγώνα διπλωματικών επαφών έχει ξεκινήσει η ελληνική κυβέρνηση μετά την κλιμάκωση των δυσμενών ελληνοτουρκικών σχέσεων τις προηγούμενες ημέρες με την πλεύση του πλοίου Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο και σε περιοχή όπου η Ελλάδα διεκδικεί την υφαλοκρηπίδα. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεωντης ΕΕ το οποίο συνεδρίασε μετά από ελληνικό αίτημα το Σάββατο, ήταν πολυθεματικό και δεν επικεντρώθηκε μόνο στα ανοιχτά ζητήματα με τη Τουρκία, ενώ αναφορικά με ενδεχόμενες κυρώσεις, αυτές μετατέθηκαν σε επόμενο διάστημα.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν οι αποφάσεις του Συμβουλίου εκτείνονται σε τρεις άξονες: αλληλεγγύη, αποκλιμάκωση και διάλογος. Αναφορικά με τον πρώτο οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών της ΕΕ διαβεβαίωσαν για την πλήρη υποστήριξή τους προς την Ελλάδα και τη Κύπρο. «Ταυτόχρονα, οι Υπουργοί τόνισαν ότι η σοβαρή επιδείνωση των σχέσεων με την Τουρκία έχει εκτεταμένες στρατηγικές συνέπειες για ολόκληρη την ΕΕ, πολύ πέρα από την Ανατολική Μεσόγειο», αναφέρει το ανακοινωθέν.

Ο δεύτερος άξονας, εκείνος της αποκλιμάκωσης χαρακτηρίζεται από τις πρόσφατες ναυτικές κινητοποιήσεις της Τουρκίας, οι οποίες όπως είπαν οι Ευρωπαίοι ΥΠΕΞ, δεν συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσεων. Αντιθέτως πρόκειται, να οδηγήσουν σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό και δυσπιστία, δημιουργώντας αυξημένο κίνδυνο επικίνδυνων συμβάντων. «Η άμεση αποκλιμάκωση από την Τουρκία κρίθηκε αναγκαία», σημειώνει η ανακοίνωση.

Σύμφωνα με τον άξονα του «διαλόγου» το Συμβούλιο τονίζει ότι «ζητήματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και την εκμετάλλευση των πόρων τους μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων, με καλή πίστη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και στην επιδίωξη της αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας και όχι μέσω μονομερών δράσεων και κινητοποίηση των ναυτικών δυνάμεων».

Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Ύπατος Εκπρόσωπος / Αντιπρόεδρος πρόκειται να προετοιμάσει ορισμένες «επιλογές» για περαιτέρω μέτρα κατά της Τουρκίας «σε περίπτωση που οι εντάσεις δεν μειωθούν», όπως αναφέρει η ανακοίνωση μεταθέτοντας το ενδεχόμενο κυρώσεων κατά της Άγκυρας σε επόμενη συνεδρίαση.

Ωστόσο η ατζέντα της Συνόδου δεν περιορίστηκε στη κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμπεριέλαβε ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη Λευκορωσία, τον Λίβανο, τη Βενεζουέλα και τη Βολιβία.

Ειδικότερα για τη Λευκορωσία οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, κάλεσαν τις αρχές της χώρας να σταματήσουν τη βία κατά των διαδηλωτών και να απελευθερώσουν όλους τους παρανόμως κρατούντες ανθρώπους. Παράλληλα υποστήριξαν ότι οι εκλογές που πραγματοποιήθηκαν, δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες, με τη σύνοδο – σε αντίθεση με τη περίπτωση της Τουρκ΄λιας- να αποφασίζει την επιβολή κυρώσεων.

«Πρέπει να συνεργαστούμε για την ασφάλεια στη Μεσόγειο»

Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ, σε επίσημη δήλωσή του ανέφερε πως «οι τελευταίες ναυτικές κινητοποιήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι εξαιρετικά ανησυχητικές. Δεν θα συμβάλουν στην εξεύρεση λύσεων. Αντιθέτως, θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό και δυσπιστία», ανέφερε. ΑΚόμα πρόσθεσε πως «τα θαλάσσια όρια πρέπει να καθοριστούν μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων, όχι μέσω μονομερών δράσεων και κινητοποίησης ναυτικών δυνάμεων. Οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να βοηθήσει στην επίλυση τέτοιων διαφορών και διαφωνιών σε αυτόν τον τομέα ζωτικού ενδιαφέροντος για την ασφάλεια».

Καταλήγοντας στην ανακοίνωσή του σημείωσε ότι «ως Ύπατος Εκπρόσωπος για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, θα καταβάλω όλες τις προσπάθειες που απαιτούνται για την αποκατάσταση ενός τέτοιου διαλόγου και για τη διευκόλυνση της επανασύνδεσης. Η παρούσα πορεία δράσης δεν πρόκειται να εξυπηρετήσει ούτε τα συμφέροντα της ΕΕ ούτε της Τουρκίας. Πρέπει να συνεργαστούμε για την ασφάλεια στη Μεσόγειο».

Ευχαριστημένος ο Δένδιας, με τον κατάλογο κυρώσεων να «καταρτίζεται»

Μετά τη τηλεδιάσκεψη με τους υπουργούς Εξωτερικών, ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του τόσο για τη συνεδρίαση όσο και για τη συνάντηση που προηγήθηκε αυτής, με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο.

Ειδικότερα, αναφορικά με τη συνάντησή του με τον επικεφαλή της αμερικανικής διπλωματίας, ο Ν. Δένδιας σημείωσε πως «η σαφής τοποθέτηση του State Department δεν επιτρέπει την παραμικρή παρερμηνεία. Είχα, λοιπόν, την ευκαιρία να τον ευχαριστήσω για αυτή την σαφή θέση του Υπουργείου του και της αμερικανικής πλευράς».

Σε σχέση με την τηλεδιάσκεψη, υπογράμμισε ότι «θέλω να πω ότι είμαι ικανοποιημένος από την καταδίκη της παράνομης τουρκικής συμπεριφοράς, είμαι ικανοποιημένος από τη συμπαράσταση που εξέφρασαν και πάλι οι εταίροι μας προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ο κατάλογος κυρώσεων που έχουμε ζητήσει από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίζεται.

»Θα αποτελέσει αντικείμενο της προσεχούς συζήτησής μας στο Βερολίνο στο τέλος του μήνα. Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα έτοιμο εργαλείο στα χέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν χρειαστεί. Ένα εργαλείο που θα ωθήσει την Τουρκία να επανέλθει στο δρόμο της νομιμότητας και του Διεθνούς Δικαίου. Θέλω να πω ότι οι προσχηματικές εκκλήσεις της τουρκικής ηγεσίας για διάλογο καταρρίπτονται συνεχώς από τις απροκάλυπτες απειλές που πάντα τις συνοδεύουν».

«Ένα μορατόριουμ για συνεκμετάλλευση σε αμφισβητούμενες περιοχές»

Παρά την σαφή ικανοποίηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ο Ιταλός πρεσβευτής και Αντιπρόσωπος της Ιταλίας στην Επιτροπή Πολιτικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μάρκο Περονάτσι, με ανάρτησή του στο twitter υποστήριξε πως στο τραπέζι του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, τέθηκε η επιλογή του μορατόριουμ για συνεκμετάλλευση σε «αμφισβητούμενες περιοχές».

Εμφανώς απογοητευμένη η Κύπρος

Σε δική του ανάρτηση στο twitter ο Κύπριος ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης, έραψε ένα όχι και τόσο ξεκάθαρο μήνυμα σχολιάζοντας την σύσκεψη. Το μήνυμά του αναφέρει πως ««Δεν χαίρομαι που είμαι σε θέση να πω “εγώ τα έλεγα”, ούτε να επαναλάβω ότι η Κύπρος υπογραμμίζει από τον Ιούλιο του 2019 ότι η πολιτική του κατευνασμού δεν θα λειτουργήσει με την Τουρκία».

«Υπέρ του διαλόγου» δηλωνει η Τουρκία

Το τουρκικό ΥΠΕΞ ασντιδρώντας στην τηλεδιάσκεη του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ της ΕΕ, σε δικό του μήνυμα στο Twitter ανέφερε πως «η Τουρκία τάσσεται υπέρ του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων», ωστόσο προσθέτει πως «είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της».

Καταλήγοντας σημειώνει πως η έκκληση της ΕΕ για αποκλιμάκωση «δεν πρέπει να απευθύνεται σε εμάς αλλά σε όσους λαμβάνουν μονομερή και προκλητικά μέτρα στην Ανατολική Μεσόγειο και εκείνους που δεν σέβονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων».

Μάλιστα όπως μετέδωσε το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων «DPA»,  ο Tούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πριν την έναρξη της τηλεδιάσκεψης των ευρωπαίων ΥΠΕΞ, φέρεται να ενημέρωσε πως έχει αποδεχθεί πρόταση της καγκελαρίου για εκκίνηση διαλόγου με την Ελλάδα. Ωστόσο αυτό θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Oruc Reis στις 23 Αυγούστου, όταν και λήγει η σχετική NAVTEX.

Τηλεφωνική συνομιλία Μακρόν-Τραμπ

Τηλεφωνική επικοινωνία είχε το Σάββατο ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόνα΄ντ Τραμπ. Σύμφωνα με όσα έγραψε είπε ο Μακρόν στο twitter οι δύο πρόεδροι μίλησαν για ζητήματα που αφορούν την Αν. Μεσόγειο, το Λίβανο και τη Λιβύη, ενώ όπως είπε «μοιραζόμαστε κοινή οπτική», η οποία όπως υποστήριξε είναι η ειρήνη και η ασφάλεια στην περιοχή.

Συνάντηση Μακρόν-Μέρκελ στα τέλη Αυγούστου

Στις 20 Αυγούστου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, πρόκειται να πραγματοποιήσουν συνάντηση στην εξοχική κατοικία του Γάλλου προέδρου.

Τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που θα αναλυθούν θα αφορούν τη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Λευκορωσία, τον Λίβανο αλλά και ζητήματα που άπτονται των σχέσεων της ΕΕ με τη Κίνα και την Αφρική. Παράλληλα, οι δύο ηγέτες θα αναφερθούν και σε άλλα ζητήματα μεταξύ αυτών και οι επιπτώσεις αλλά και η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.