Ακολουθούν αναλυτικά όσα είπε στην τοποθέτησή του ο δημοτικός σύμβουλος της παράταξής «Η Πόλης Ανάποδα», Αντώνης Γαζάκης, συνοδευόμενα και από επεξηγηματικά διαγράμματα:

  1. Οι υποσχέσεις

Κ. Καραμανλής, 3/9/2019: «Η νυν διοίκηση του Οργανισμού εκτελεί σοβαρό έργο, έχοντας σε κυκλοφορία σήμερα το πρωί 273 αστικά λεωφορεία, από 213 όταν παρέλαβε».

Κ. Μητσοτάκης, 6/9/2019 (ΔΕΘ): «Ήδη, θέσαμε σε κυκλοφορία 102 επιπλέον λεωφορεία και η διαφορά είναι αισθητή και αναθέτουμε στα ΚΤΕΛ τις περιαστικές και υπεραστικές διαδρομές… Έτσι, 150 με 200 λεωφορεία θα μπουν αμέσως στην εξυπηρέτηση της πόλης. Η σύμβαση θα υπογραφεί έως το τέλος του μήνα και η έναρξη των νέων δρομολογίων θα γίνει τον Οκτώβριο. Μέχρι να λειτουργήσει το Μετρό, θα εξασφαλίσουμε γρήγορη, αξιοπρεπή και ασφαλή μετακίνηση για τους πολίτες της Θεσσαλονίκης».

Ν. Σταθόπουλος, γ.γ. Υπουργείου Μεταφορών, 12/12/2019 (Ειδική Συνεδρίαση Δ.Σ.): «Ο προγραμματισμός είναι επιπλέον των 100-120 λεωφορείων που θα κυκλοφορήσουν από τον Γενάρη να προστεθούν άλλα 150 λεωφορεία μέχρι το αργότερο το φθινόπωρο του 2020».

Σύμβαση ΚΤΕΛ – ΟΣΕΘ (16/3/2020): 120 νέα λεωφορεία, 35%-40% του συνολικού συγκοινωνιακού έργου του ΟΑΣΘ.

Κ. Ζέρβας, Δημοτικό Συμβούλιο, 10/5/2020: «Τα 50 λεωφορεία είναι ασπιρίνη -δίνουν μία ανάσα- μαζί όμως με τα 180 (από την απόφαση του Υπουργείου), μαζί με τα 100 των ΚΤΕΛ και με τα 200 και πλέον του ΟΑΣΘ, φτάνουμε τον μαγικό αριθμό των 530 και πλέον οχημάτων».

Κ. Καραμανλής, 22/5/2020: «Ψεύδεστε όταν λέτε ότι κυκλοφορούν 180 λεωφορεία. Σήμερα κυκλοφορούν 350 λεωφορεία».

Δυστυχώς, όλες οι παραπάνω δηλώσεις ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Και λέμε «δυστυχώς» γιατί ακόμα και αν έχουμε κομβικές πολιτικές διαφωνίες -εμείς για παράδειγμα υποστηρίζουμε έναν ΟΑΣΘ δημόσιο και προσανατολισμένο στις ανάγκες του κοινού, η κυβέρνηση υποστηρίζει έναν ΟΑΣΘ ιδιωτικό- ελπίζαμε τουλάχιστον η πολιτική αντιπαράθεση να γίνεται σε ένα επίπεδο, με πραγματικά δεδομένα και επιχειρήματα.

Είναι βαθιά προσβλητικό πιστεύουμε για την κοινωνία της Θεσσαλονίκης, μια κοινωνία που ταλαιπωρείται εδώ και χρόνια από την κατάσταση του ΟΑΣΘ, η κυβέρνηση, η διοίκηση του ΟΑΣΘ κι η διοίκηση του Δήμου, να προσπαθούν να την καθησυχάσουν εδώ και ένα χρόνο μόνο με ψέματα.

Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η πραγματική κατάσταση:

  1. Πόσα οχήματα κυκλοφορούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης;

Μετά την ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις αρχές Δεκεμβρίου κι επειδή -δυστυχώς, το ξαναλέμε- δεν είχαμε καμία εμπιστοσύνη στα στοιχεία που παραθέτει η διοίκηση του ΟΑΣΘ κι η κυβέρνηση, αναζητήσαμε ένα δικό μας εργαλείο για να παρακολουθούμε την πραγματική κατάσταση του ΟΑΣΘ.

Φτιάξαμε λοιπόν ένα πρόγραμμα, το οποίο μπαίνει κάθε 10 λεπτά στην ιστοσελίδα του ΟΑΣΘ και διαβάζει μέσω του συστήματος τηλεματικής πόσα λεωφορεία κυκλοφορούν κάθε στιγμή στον δρόμο. Τα στοιχεία αυτά μάλιστα είναι πλέον διαθέσιμα δημόσια στη σελίδα: http://paratiritiriooasth.com.

Το σημαντικότερο στοιχείο είναι ο μέγιστος αριθμός οχημάτων σε κυκλοφορία εντός της ημέρας. Ο αριθμός αυτός κυμαίνεται από 250 ως 150 περίπου στο διάστημα της απαγόρευσης κυκλοφορίας και σήμερα είναι κοντά στα 180 λεωφορεία. Πέρα από αυτά, υποθέτουμε ότι υπάρχει και ένα ποσοστό οχημάτων σε αναμονή στις αφετηρίες, το οποίο όμως δεν αλλάζει δραματικά τα δεδομένα.

Τα στοιχεία αυτά λοιπόν είναι απόλυτα αξιόπιστα και πραγματικά. Αν μετά τη σημερινή παρουσίαση ο ΟΑΣΘ θελήσει να τα διαψεύσει, θα πρέπει ταυτόχρονα να ομολογήσει ότι δεν δουλεύει το σύστημα τηλεματικής, για το οποίο δηλώνει τόσο υπερήφανος. Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση, αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως είναι η σύγκριση:

Βλέπουμε λοιπόν ότι από τον Ιανουάριο του 2020, οπότε και ξεκινήσαμε να καταγράφουμε στοιχεία, ως τον Μάιο (από την άρση της απαγόρευσης κυκλοφορίας και μετά), έχουμε συνεχόμενη πτώση των λεωφορείων που κινούνται στους δρόμους, η οποία φτάνει το 23,2%.

Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν την τάση κατάρρευσης του Οργανισμού, σε ένα διάστημα μάλιστα που θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί για τη σωστή και μελετημένη ανάταξη της κατάστασης. Είναι ακόμα πιο τραγικά αν σκεφτούμε ότι μιλάμε για μια περίοδο όπου κάθε συνωστισμός θεωρείται και είναι μια επικίνδυνη εστία για τη μετάδοση της επιδημίας. Ας μην σχολιάσουμε ξανά την υποκρισία της κυβέρνησης, από τη μία να επιτίθεται με ΜΑΤ ενάντια σε νέους και νέες που απλά κάθονται σε ελεύθερους χώρους και από την άλλη να αναγκάζει τους επιβάτες της πόλης να στριμώχνονται σε όλο και λιγότερα, όλο και πιο γερασμένα λεωφορεία.

Θέλουμε όμως να τονίσουμε το εξής: ο βασικός λόγος που δεν έχουμε ακόμα ακραίο συνωστισμό μετά την άρση της απαγόρευσης είναι γιατί χιλιάδες εργαζόμενοι/ες αναγκάζονται να πάνε στη δουλειά με τα πόδια ή να πληρώνουν ταξί, γιατί φοβούνται να στριμωχτούν στα λεωφορεία. Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ. Ήδη κυκλοφορούν ανεπίτρεπτες εικόνες συνωστισμού σε αστικά λεωφορεία, οι οποίες ακυρώνουν όλη την προσπάθεια, όλες τις θυσίες που έκανε ο λαός μας αυτούς τους μήνες.

  1. Ποιο το όφελος από τη σύμβαση με τα ΚΤΕΛ;

Όπως έχουμε πολλές φορές πει, για εμάς οι δημόσια συγκοινωνία είναι ένα κοινό αγαθό, μια κοινωνική ανάγκη και ως τέτοια δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, να ιδιωτικοποιείται και να λειτουργεί με βάση το κέρδος. Από αυτή τη σκοπιά, αντιταχθήκαμε στη μερική ιδιωτικοποίηση του ΟΑΣΘ, μέσω της εκχώρησης γραμμών στα ιδιωτικά ΚΤΕΛ. Η εκχώρηση αυτή, θυμίζουμε, ξεκίνησε με την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και εντάθηκε από τη σημερινή κυβέρνηση και διοίκηση, με την παραχώρηση 25 επιπλέον γραμμών. Η ιδιαίτερη αυτή μορφή ιδιωτικοποίησης έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα, αφού κατακερματίζει το έργο του ΟΑΣΘ, ενώ έγινε με απευθείας ανάθεση, χωρίς καμία διαφάνεια.

Το μόνο επιχείρημα της κυβέρνησης ήταν ότι μόνο έτσι θα ανακουφιστεί άμεσα ο ΟΑΣΘ, αφού τα ΚΤΕΛ

θα εκτελούσαν με δικά τους οχήματα, υποτίθεται το 35-40% του συγκοινωνιακού έργου του Οργανισμού. Ας δούμε ποιο ήταν τελικά το όφελος, μέσα από τα στοιχεία του ΟΑΣΘ:

Η λειτουργία των γραμμών των ΚΤΕΛ ξεκίνησε σταδιακά από τις αρχές Απρίλη και ολοκληρώθηκε στις 7 Μαΐου 2020. Οπότε, μπορούμε πια να έχουμε μια εικόνα για τα όποια αποτελέσματα:

Βλέπουμε λοιπόν με σαφήνεια:

  1. Παρά το γεγονός ότι το ΚΤΕΛ αγόρασε, όπως δήλωσε 120 λεωφορεία, κάθε μέρα στους δρόμους εμφανίζονται από 30 ως 46 λεωφορεία το μέγιστο.
  2. Τελικά, τα ΚΤΕΛ δεν πραγματοποιούν το 35-40% του έργου, αλλά το 21%, δηλαδή σχεδόν το μισό από αυτό που προβλεπόταν (και για το οποίο πληρώνεται;)
  3. Για να θυμηθούμε το προηγούμενο διάγραμμα, παρά την είσοδο των ΚΤΕΛ και την ιδιωτικοποίηση του ΟΑΣΘ, ο αριθμός οχημάτων διαρκώς μειώνεται.

Στην πραγματικότητα, η πώληση γραμμών στα ΚΤΕΛ αυτό που έχει καταφέρει είναι να καλύψει την εικόνα απόλυτης κατάρρευσης του ΟΑΣΘ, αφού τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ που κυκλοφορούν έχουν μειωθεί από τον Ιανουάριο ως σήμερα κατά 38,5%:

  1. Για τα «50 λεωφορεία» του Δήμου Θεσσαλονίκης

Για τα 50 λεωφορεία που ο Δήμαρχος θέλει να αγοράσει με τα χρήματα του Δήμου για να τα χαρίσει στον ΟΑΣΘ, είχαμε εξ αρχής τοποθετηθεί:

  1. Ο ΟΑΣΘ είναι μια κρατική εταιρία και η ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας είναι ευθύνη της κυβέρνησης. Ο κ. Ζέρβας, παρότι μέλος της διοίκησης του ΟΑΣΘ, δεν έχει κάνει το παραμικρό ως σήμερα για να υλοποιηθούν έστω οι ανεπαρκείς κυβερνητικές υποσχέσεις για νέα λεωφορεία.

  2. Τα χρήματα που διαθέτει ο κ. Ζέρβας, δεν είναι δικά του. Είναι το πλεόνασμα που έχει δημιουργηθεί από την χρόνια υπερφορολόγηση των δημοτών μέσω των δημοτικών τελών για τις -όποιες- υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού απολαμβάνουν. Σύμφωνα με το νόμο -τουλάχιστον ως σήμερα- τα τέλη αυτά είναι αυστηρά ανταποδοτικά: τα πληρώνουμε στον Δήμο γιατί ο Δήμος έχει αναλάβει αυτές τις υπηρεσίες και απαγορεύεται ρητά να πάνε σε άλλες ανάγκες.

  3. Στο μέσο μιας υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, τα χρήματα αυτά χρειάζονται περισσότερο από ποτέ για τη βελτίωση των υπηρεσιών καθαριότητας, ειδικά στις παρατημένες γειτονιές (τακτικότερη αποκομιδή, μέσα ατομικής προστασίας στους εργαζόμενους, προσλήψεις τακτικού προσωπικού, νέα απορριμματοφόρα, αναδιοργάνωση της ανακύκλωσης). Αν πάλι περισσεύουν, ας τα αφαιρέσει από τα επόμενη δημοτικά τέλη, απαλλάσσοντας τους άνεργους και μειώνοντάς τα κατά 50% στα σπίτια των φτωχών εργαζομένων, όπως προτείναμε και πέρσι.

  4. Αν η Διοίκηση επιμένει να αξιοποιήσει το πλεόνασμα σε άλλες ανάγκες, να της θυμίσουμε εμείς μερικές, πριν τα κάνει δώρο στην κυβέρνηση: η ενίσχυση των αστέγων, των απόρων και των ανέργων που δυστυχώς θα αυξηθούν, οι ασφυκτικοί ελεύθεροι χώροι που μας λείπουν, οι ποδηλατόδρομοι που δεν υπάρχουν.

Τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα μετά την πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου, όπως φάνηκε πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το πώς θα γίνει η αγορά και η διάθεση των λεωφορείων στα ΚΤΕΛ. Ούτε η ίδια η διοίκηση δεν μπορούσε να απαντήσει όχι μόνο αν θα γίνει διαγωνισμός (ως οφείλει), ποιος θα τον διενεργήσει, με ποιες προδιαγραφές κοκ., αλλά ούτε καν ποιο θα είναι το ύψος της δαπάνης και αν τελικά τα χρήματα θα προέλθουν όντως από τα ανταποδοτικά τέλη.

Με βάση τις εξελίξεις, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι τα 50 λεωφορεία, είτε αγοραστούν είτε όχι, είναι ένα ακόμα επικοινωνιακό τρικ με στόχο την αυτοπροβολή ενός Δημάρχου που διοικεί περισσότερο μέσω των συνεντεύξεων και των δημόσιων σχέσεων, παρά μέσω του Δημοτικού Συμβουλίου. Τον καλούμε λοιπόν, έστω και τώρα, να αφήσει τα παιχνίδια και να αφοσιωθεί στην προσπάθεια να αποκτήσει η πόλη πραγματικά νέα λεωφορεία.

  1. Για τα 10 λεπτά που μας χάρισε ο Πρωθυπουργός

Στο πρόσφατο διάγγελμά του, πέρα από την οριζόντια μείωση μισθών και τα άλλα δώρα στις επιχειρήσεις, το μόνο που είχε ουσιαστικά να προσφέρει ο Πρωθυπουργός στους πολίτες που δοκιμάζονται από την νέα κρίση, ήταν η μείωση του ΦΠΑ στα μέσα μεταφοράς από το 24% στο 13%. Στην περίπτωση του ΟΑΣΘ αυτό σημαίνει σαφώς μείωση του εισιτηρίου κατά 10 λεπτά.

Ακόμα και αυτό όμως το πενιχρό όφελος, η διοίκηση του ΟΑΣΘ, δηλαδή ουσιαστικά ξανά η κυβέρνηση, αποφάσισε να το παρακρατήσει, να το κλέψει δηλαδή, από τους πολίτες. Είναι εξοργιστικό: αν η διοίκηση του ΟΑΣΘ θεωρεί ότι ένα 10λεπτό είναι ασήμαντο, ας το πει στον ίδιο τον Πρωθυπουργό που το ανακοίνωσε με τόση υπερηφάνεια.

Σε κάθε περίπτωση, η τιμή του εισιτηρίου πρέπει να μειωθεί τώρα, όχι μόνο για την όποια μικρή ανακούφιση των επιβατών, αλλά κυρίως γιατί αν δεν μειωθεί, υπάρχει ο κίνδυνος τον Οκτώβρη, όταν το ΦΠΑ αποκατασταθεί στο 24%, να χρησιμοποιηθεί αυτό ως αφορμή για την αύξηση της τελικής πια τιμής του εισιτηρίου.

  1. Οι δικές μας θέσεις

Κλείνοντας, θέλουμε να επαναφέρουμε συνοπτικά, τις δικές μας θέσεις για την άμεση βελτίωση των αστικών συγκοινωνιών και των μετακινήσεων στην πόλη:

  1. Υπερασπιζόμαστε τον δημόσιο χαρακτήρα του ΟΑΣΘ, ως ενιαίο δημόσιο φορέα υπό κρατική ιδιοκτησία, με τη συμμετοχή των Δήμων και με κοινωνικό έλεγχο.

  2. Αγωνιζόμαστε για διεύρυνση του μέτρου των δωρεάν μετακινήσεων -το οποίο κατέκτησαν με τον αγώνα τους οι άνεργοι της πόλης μας- στους φοιτητές, τους συνταξιούχους, τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους που πάνε στη δουλειά τους.

  3. Ζητάμε ενίσχυση όλων των γραμμών με περισσότερα δρομολόγια και επέκταση ωραρίου μέχρι και τη νύχτα, ώστε να εξυπηρετούνται οι ανάγκες εργαζομένων και νεολαίας για δουλειά και ψυχαγωγία.

  4. Για να γίνουν όλα αυτά, χρειαζόμαστε επειγόντως πολλά νέα λεωφορεία -τα οποία θα μπορούσε να είχε κατασκευάσει η ΕΛΒΟ για να είναι και φτηνά και καλά, αν δεν την είχαν διαλύσει οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Δεν είναι τυχαίο για εμάς ότι η κατάρρευση του στόλου του ΟΑΣΘ συμπίπτει χρονικά με τη διάλυση της ΕΛΒΟ. Προτείνουμε λοιπόν την επαναλειτουργία της ΕΛΒΟ υπό δημόσιο έλεγχο και ιδιοκτησία, ως βασικό προμηθευτή του ΟΑΣΘ, του ΕΣΥ, της Πυροσβεστικής και των άλλων δημόσιων υπηρεσιών.

  5. Όσα όμως λεωφορεία και να ρίξουμε στη μάχη, τίποτα δεν θα αλλάξει, αν δεν δώσουμε ζωτικό χώρο στη δημόσια μετακίνηση. Να παλέψουμε λοιπόν για αυτό που δειλιάσανε μέχρι τώρα όλες οι δημοτικές αρχές: αποκλειστικές, προστατευμένες λωρίδες για την κίνηση λεωφορείων. Μόνο έτσι η μετακίνηση με λεωφορείο θα γίνει πιο γρήγορη κι ελκυστική από τη μετακίνηση με ΙΧ. Μια τέτοια απόφαση θα άλλαζε το τοπίο στην πόλη – και θα αποτελούσε και τη δική μας, μικρή συνεισφορά στη μεγάλη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή.

Αφού γίνουν όλα αυτά τα στοιχειώδη, θα μπορούμε να συζητήσουμε και για άλλα ζητήματα. Ζητήματα που είναι αυτονόητα σε άλλες πόλεις, αλλά στη Θεσσαλονίκη του ΟΑΣΘ ακούγονται εξωτικά, όπως η δυνατότητα μεταφοράς ποδηλάτων με τα λεωφορεία (με ειδικές βάσεις πίσω ή πλάι από το όχημα), η ανανέωση του στόλου με ηλεκτροκίνητα οχήματα, η οργανική ένταξη εναλλακτικών ΜΜΜ, όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, η προοπτική ανάπτυξης του τραμ, αλλά και η συνολική αναδιάταξη που χρειάζονται τα ΜΜΜ μετά την έναρξη λειτουργίας του Μετρό.