Είναι ένας, αλλά όχι ο μοναδικός, λόγος που στις τελευταίες εκλογές ήταν ο πρώτος βουλευτής σε σταυρούς στην Ελλάδα. Προσπαθήσαμε όμως να ξεπεράσουμε αυτό το στοιχείο παρά το γεγονός ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης αποδέχθηκε να παραχωρήσει συνέντευξη στο ThePressProject.gr (δείτε την εδώ) σε μία περίοδο που το όνομά του «έπαιζε» παντού. Αν και όχι με τον πλέον θετικό τρόπο.
Των Κώστα Εφήμερου – Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Αυτό ήταν το δεύτερο στοιχείο που έπρεπε να λάβουμε υπόψη. Πρόκειται για έναν πολιτικό (ή τέλος πάντων κάτι σαν πολιτικός αν πιστέψουμε όσα είπε ο πρωθυπουργός στην συνέντευξή του στην ΕΡΤ) εναντίον του οποίου έχει εξαπολυθεί μιντιακό ανθρωποκυνηγητό. Ο Γιάνης Βαρουφάκης βάλλεται χωρίς σταματημό από τα πολιτογραφημένα ως συστημικά Μέσα Ενημέρωσης ανηλεώς. Με τρόπους μάλιστα που υπερβαίνουν κατά πολύ την δημοσιογραφική δεοντολογία, την πολιτική κριτική ακόμη και την κοινή λογική, σε ορισμένες περιπτώσεις. Ταυτόχρονα στοχοποιείται εμφανώς και σε πολιτικό επίπεδο τόσο από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ (ο Γ.Λοβέρδος ζήτησε την κλήση του στην επιτροπή για το Μνημόνιο) όσο και λιγότερο εμφανώς από τους «συντρόφους του» όπως είπε, στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν όμως μπουν στην άκρη τα στοιχεία της επικαιρότητας ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν υπουργός Οικονομικών σε μία αντιμνημονιακή – διαπραγμάτευση 5 και κάτι μηνών η οποία κατέληξε στο να υιοθετήσει η χώρα μόλις την Τετάρτη 15 Ιούλιου, το σκληρότερο των μνημονίων. ‘Έστω κι αν ο ίδιος ο Γιάνης Βαρουφάκης, δεν μπήκε «στο κάδρο» αυτής της υπόθεσης αφού απώλεσε τον υπουργικό θώκο μόλις μία ημέρα μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου και το ηχηρότατο ΟΧΙ του ελληνικού λαού στις μνημονιακές πολιτικές. Για τον λόγο αυτό μία τηλεοπτική συνέντευξη περίπου δύο ωρών με τον Γιάνη Βαρουφάκη αποτελεί υλικό ιδιαίτερα σημαντικό για όσους στο μέλλον θα θελήσουν να αποτιμήσουν ψύχραιμα και νηφάλια αυτή την διαπραγμάτευση. Μάλιστα ξεχωριστό υλικό γιατί η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε όταν τα πράγματα ήταν ακόμη ρευστά και «εν θερμώ» αφού εκκρεμούσε και η σχετική ψηφοφορία στην Βουλή.
Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρακολούθησε την συνέντευξη (όχι live φυσικά γιατί την ίδια ώρα μιλούσε στην ΕΡΤ), όμως το ερώτημα που έθεσε την Τετάρτη στο κοινοβούλιο σχετικά με το αν οι βουλευτές του πιστεύουν ότι ήταν υπαρκτός ο κίνδυνος ενός grexit σχετίζονταν σαφώς με όσα μας είπε ο Γιάνης Βαρουφάκης. Σε αυτό το θέμα ήταν ξεκάθαρος. Δήλωσε πώς πιστεύει ότι οι ΗΠΑ, η κ.Μέρκελ και η Ε.Ε ποτέ δεν θα επέτρεπαν αυτή την εξέλιξη. Πως το μόνο θέμα ήταν το πόσο θα τρομοκρατούνταν η κυβέρνηση από αυτή την απειλή. ‘Άφησε την υπόνοια πώς επρόκειτο για κάποιου είδους μπλόφα. Αυτά την ίδια στιγμή που ο ίδιος μας είπε πως η απειλή του grexit έπεσε στο τραπέζι των επαφών με τους θεσμούς στις 29 Ιανουαρίου, μόλις 4 ημέρες από την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά κάθε πολιτικός έχει δικαίωμα, ενίοτε και υποχρέωση να δημοσιοποιεί τις εκτιμήσεις τους. Όμως σαφώς οι εκτιμήσεις αποκτούν μεγαλύτερο πολιτικό βάρος όταν συνοδεύονται από μία συγκεκριμένη τεκμηρίωση, ιδίως με στοιχεία (πχ για τις διεθνείς αγορές) , ντοκουμέντα η οτιδήποτε άλλο. Αν υπάρχουν. Αλλιώς μπαίνουμε σε καταστάσεις «ο λόγος σου, εναντίον του λόγου μου». Και εκεί κριτής είναι η αναλυτική σκέψη του κάθε πολίτη. Ελπίζουμε ότι σε αυτό συμβάλλαμε παρουσιάζοντας αναλυτικά την σκέψη του πρώην υπουργού Οικονομικών.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης, δήλωσε ότι δεν θα διστάσει να κάνει αυτοκριτική. Παρόλα αυτά δεν μπορούμε να πούμε ότι διαπιστώσαμε αυτή την τάση να κυριαρχεί στον πολιτικό του λόγο. Στις ερωτήσεις μας σχετικά με την επίδραση της συμφωνίας της 2Οης Φεβρουαρίου, όταν υπογράφηκε η παράταση της δανειακής σύμβασης με τους «θεσμούς», εκτίμησε ότι ουσιαστικά δεν επηρέασε αρνητικά την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Παράλληλα υπερασπίστηκε σθεναρά την πρόταση του για την λειτουργία του Δημοσιονομικού Συμβουλίου που θα εξέταζε τον ελληνικό προϋπολογισμό σε εβδομαδιαία βάση έχοντας την δυνατότητα να επιβάλλει οριζόντιες περικοπές. Όπως σημείωσε ήταν ενισχυτικό της αξιοπιστίας των ελληνικών προτάσεων για την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού συλλογής φόρων και «πιασίματος» των ετήσιων στόχων. Προσπέρασε δηλαδή το αν η πρόταση αυτή περιόριζε ασφυκτικά την εθνική κυριαρχία.
Επίσης κατά κάποιο τρόπο υπερασπίστηκε το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός δεν ήξερε το σύνολο των όσων λέγονταν και γίνονταν κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης αποδίδοντας το σε αντικειμενικούς λόγους αλλά και παγιωμένες διαπραγματευτικές και οικονομικές πρακτικές. Όπως μας είπε πολλές φορές δεν ήταν ενημερωμένοι για το τι συνέβαινε ούτε καν οι ίδιοι οι υπουργοί οικονομικών που συμμετείχαν στο Eurogroup ενώ ορισμένα πράγματα …γίνονται χωρίς να λέγονται.
Παράλληλα αρνήθηκε κάθε σκέψη περί αφέλειας της διαπραγματευτικής ομάδας, ακόμη και για τις περιπτώσεις που ομολογήθηκαν από τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη λάθη στους χειρισμούς. Στοιχείο που θα το κρατήσουμε.
Πάντως αποσαφήνισε δύο πράγματα: ‘Ότι η κυβέρνηση είχε έτοιμο – κατ’ εντολή του ίδιου του πρωθυπουργού- ένα …σύστημα αντίμετρων σε περίπτωση που οι δανειστές επιχειρούσαν – όπως και έγινε- να κλείσουν τις ελληνικές τράπεζες, το οποίο δεν αξιοποιήθηκε. Επίσης ότι η κυβέρνηση δεν συμμερίζονταν τον δικό του ενθουσιασμό για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου. Μετρίασε πάντως όσα κανείς θα μπορούσε να θεωρήσει πως υπονοούνται με μια τέτοια εκτίμηση, λέγοντας ότι ένα ΟΧΙ ήταν δυσκολότερα διαχειρίσιμο από ένα ΝΑΙ, οπότε στην κυβέρνηση κυριάρχησε η αίσθηση της ευθύνης.
Επίσης ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν σαφής στις εκτιμήσεις του σχετικά με την συμφωνία υποστηρίζοντας ότι το χρέος ούτως ή άλλως δεν είναι βιώσιμο άρα και η ίδια η συμφωνία μάταιη και πρακτικά ανεφάρμοστη. Στα περισσότερα Μέσα Ενημέρωσης που αναπαρήγαγαν την συνέντευξη αξιοποιήθηκε ο χαρακτηρισμός «γελοιωδέστατη» τον οποίο όμως οφείλουμε να επισημάνουμε ότι τον τεκμηρίωσε επαρκώς.
Είναι πολλά τα στοιχεία που συνηγορούν στο ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης θα επιχειρηθεί να αποτελέσει τον «αποδιοπομπαίο τράγο» μίας διαπραγμάτευσης που αν μην τι άλλο δεν κατέληξε σε ένα δημοφιλές αποτέλεσμα. Αυτά την ίδια στιγμή που μας διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να αυτονομηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, αντιθέτως θέλει κάποια στιγμή να γίνει μέλος του και δεν έχει αρχηγικές τάσεις. Το αν ένας ειδικός στην Θεωρία των Παιγνίων …έπαιξε κι έχασε σε αυτή την ιστορία είναι κάτι που θα αποδειχθεί στο μέλλον και φυσικά δεν εξαρτάται από εμάς.
Σε κάθε περίπτωση πάντως τα μικρόφωνα του ThePressProject θα παραμείνουν ανοιχτά για όποτε θελήσει να διατυπώσει τις απόψεις του. Όχι μόνο γιατί δηλώνει πως μπορεί να «διανοηθεί την ρήξη» κι εμείς πιστεύουμε σε μία νηφάλια συζήτηση για αυτό το θέμα, αλλά και γιατί … είναι πολύ καλή παρέα στα διαλλείματα!
(Φωτο: Menelaos Myrillas / SOOC)
Το …κράνος του Γιανη Βαρουφάκη στην αίθουσα σύνταξης του ThePressProject.gr. Σίγουρα χρήσιμο αυτές τις μέρες με τις επιθέσεις που δέχεται…