Η συντριβή του «Αντόνοφ» αποκαλύπτει τις συμφωνίες των ΗΠΑ με Σέρβους εμπόρους όπλων

του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Η Ντιλιάνα Γκαϊταντζίεβα είναι ερευνήτρια δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια στη Μέση Ανατολή και ιδρύτρια του Arms Watch. Τα τελευταία χρόνια έχει δημοσιεύσει μια σειρά αποκαλυπτικών ρεπορτάζ σχετικά με τις προμήθειες όπλων προς εξτρεμιστές στη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη, ενώ πλέον το έργο της επικεντρώνεται στην τεκμηρίωση εγκλημάτων πολέμου και παράνομων εξαγωγών όπλων σε εμπόλεμες ζώνες σε όλο τον κόσμο.

Ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης της εταιρείας όπλων;

Σύμφωνα με τον Σέρβο υπουργό Άμυνας, Νεμπόισα Στεφάνοβιτς, το επικίνδυνο φορτίο του «Αντόνοφ» περιελάμβανε 11,5 τόνους φωτιστικών βλημάτων και βλημάτων όλμων για εκπαίδευση του στρατού του Μπαγκλαντές, τα οποία εξήχθησαν από τη σερβική εταιρεία Valir DOO. Επισήμως, ο ιδιοκτήτης και διευθυντής αυτής της εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2019, είναι ο Μλάντεν Μπογκντάνοβιτς, ο οποίος επιβεβαίωσε, στα σερβικά μέσα ενημέρωσης, ότι το φορτίο στο αεροπλάνο ήταν της συγκεκριμένης εταιρίας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, οι εξαγωγές συμφωνήθηκαν και υπεγράφησαν το 2021 με το Υπουργείο Άμυνας του Μπαγκλαντές, ενώ τα υλικά επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση μελών του στρατού της ασιατικής χώρας. Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ σερβικών μέσων ενημέρωσης, τα οποία επισημαίνει η Ντιλιάνα, ο πραγματικός ιδιοκτήτης της Valir είναι ο Σέρβος έμπορος όπλων Σλόμπονταν Τέσιτς, παρόλο που το όνομά του δεν αναφέρεται πουθενά. Ο Τέσιτς έχει περιγραφεί, από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, ως «από τους μεγαλύτερους εμπόρους όπλων και πυρομαχικών στα Βαλκάνια». Βρίσκεται ο ίδιος υπό καθεστώς κυρώσεων από τις ΗΠΑ για χρόνια, και το 2021 εκδόθηκε ένταλμα επίσης από την Ιντερπόλ, κατόπιν αιτήματος της Τυνησίας, λόγω υποψιών ότι είχε εμπλακεί σε ξέπλυμα χρήματος.  Τα σερβικά μέσα τον φέρουν ως «πολύ κοντά» στο κυβερνών Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Μετά την άνοδο Βούτσιτς στην εξουσία, η νέα κυβέρνηση κατάφερε να αφαιρέσει τον Σλόμπονταν Τέσιτς από τη μαύρη λίστα των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών του χορήγησε διπλωματικό διαβατήριο, χωρίς, φυσικά, να είναι διπλωμάτης.

Η Ντιλιάνα αναφέρει πως το 2019 οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν κυρώσεις σε εννέα από τους συνεργάτες του: σε δήλωση που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 9 Δεκεμβρίου εκείνου το χρόνου, το Υπουργείο Οικονομικών ανέφερε πως οι εννέα «ενήργησαν ή φέρονται ότι ενεργούσαν για λογαριασμό ή εκ μέρους» του Τέσιτς, που ήταν ήδη σε λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ και τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν παγώσει. Συμπτωματικά (;) η εταιρεία Valir DOO συστάθηκε μόλις δύο εβδομάδες μετά την επιβολή των νέων κυρώσεων εις βάρος του Τέσιτς και των συνεργατών του, ενώ ιδρυτής και διευθυντής της επιχείρησης ήταν ο Στεφάν Κούπκοβιτς, ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες από το Σερβικό Εμπορικό Μητρώο, ήταν επίσης εκπρόσωπος της Elvante LTD στη Σερβία, με διευθυντή τον Γκόραν Άντριτς, έναν από τους εννέα Σέρβους που είχαν σχέσεις με τον Τέσιτς και βρισκόταν στη μαύρη λίστα των ΗΠΑ. Μια άλλη εταιρεία που εκπροσωπείται από τον Στέφαν Κούπκοβιτς, η οποία συνδέεται επίσης έμμεσα με τον Σλόμπονταν Τέσιτς, είναι η Lusor DOO, της οποίας η διεύθυνση είναι η ίδια με της Elvante LTD. Σύμφωνα με τα σερβικά μέσα ενημέρωσης, ο πραγματικός ιδιοκτήτης της εταιρείας Lusor DOO, εξ Υεμένης, με σερβικό διαβατήριο, ο Χαλέντ Χαμέντ, με στενούς δεσμούς με τον Σλόμπονταν Τέσιτς.

Συμφωνίες με τις ΗΠΑ για προμήθεια όπλων ΝΑΤΟϊκών προδιαγραφών, παρά τις κυρώσεις

Σύμφωνα με την έρευνα της Ντιλιάνα, παρότι ο Τέσιτς βρίσκεται υπό αμερικανικές κυρώσεις, δηλαδή δεν μπορεί να συναλλάσσεται με καμία αμερικανική εταιρεία, η Valir DOO εξήγαγε 249 τόνους σερβικών όπλων στις ΗΠΑ το 2021 και το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία των αμερικανικών εισαγωγών και τα δημόσια αρχεία. Μόνο το 2020 η εταιρεία δήλωσε ετήσια έσοδα 15,4 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, μόλις ένα χρόνο μετά την ίδρυσή της. Από τις 9 Νοεμβρίου 2021 έως τις 20 Ιουνίου 2022 η Valir DOO εξήγαγε 98,7 τόνους φυσιγγίων (διαμετρήματος 5,56×45 και 9×19 χιλιοστών) δια θαλάσσης από τη Γερμανία στις ΗΠΑ, με αγοραστή και των έξι αποστολών την αμερικανική εταιρεία Erie Ordnance Depot LLC. Μια άλλη αμερικανική εταιρεία, η Nemo Arms Inc., εισήγαγε 150 τόνους πυρομαχικών το 2021 με εξαγωγέα και πάλι τη Valir DOO, ενώ το φορτίο μεταφέρθηκε δια θαλάσσης από το Μπαρ του Μαυροβουνίου στο Γουίλμινγκτον των ΗΠΑ.

Στις 2 Φεβρουαρίου 2021 η Valir DOO εξήγαγε 10 εκατομμύρια τεμάχια σφαιρών 5,65×45 χιλιοστών στην αμερικανική εταιρεία NEMO Arms Inc, τα οποία κατασκευάζονται από την Prvi Partizan-Serbia και είναι προδιαγραφών ΝΑΤΟ. Η Prvi Partizan είναι ένα κρατικό εργοστάσιο όπλων, που στην ιστοσελίδα της αναφέρει μεταξύ των κύριων συνεργατών τη Valir, μαζί με άλλους τέσσερις κρατικούς, σέρβους κατασκευαστές όπλων και το υπουργείο Άμυνας της Σερβίας. Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ, ο Τέσιτς καταχώρησε μια εταιρεία στις ΗΠΑ, την Style Cupid Inc. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Ντιλιάνα, δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες που έχει αυτή η εταιρεία.

Η Style Cupid Inc. κατέστη ανενεργή στις 31 Μαρτίου, ενώ σύμφωνα με το έγγραφο η εταιρεία ήταν εγγεγραμμένη στη διεύθυνση 5519 N MILITARY TRAIL STE 1016, 33496, στο Μπόκα Ράτον της Φλόριδα. Σύμφωνα με το ιστότοπο καταχώρησης ακινήτων Trulia Real Estate, η διεύθυνση της Style Cupid Inc. στη Φλόριντα, φανερώνει το παρακάτω ακίνητο:

Ο ουρανός κινδυνεύει να πέσει στο κεφάλι μας: Διπλωματικές πτήσεις μεταφέρουν όπλα σε εξτρεμιστές

Η συντριβή του «Αντόνοφ» αποτελεί μια εικόνα για το τι μπορεί να συμβεί, αν «πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας» -φόβος των αρχαίων Γαλατών στο Αστερίξ, που σατιρίζεται από τη γνωστή σειρά εικονογραφημένων.

Ενδεικτικά, ανατρέχοντας σε παλαιότερη έρευνά της Ντιλιάνα, που σε βασίζεται αρχεία που διέρρευσαν και περιλαμβάνουν αλληλογραφία μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών της Βουλγαρίας και της Πρεσβείας του Αζερμπαϊτζάν στη Βουλγαρία, αναφέρεται πως μια κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν, η Silk Way Airlines, έχει μεταφέρει εκατοντάδες όπλα μέσω εναέριων οδών, με συνημμένα έγγραφα για συμφωνίες όπλων και διπλωματική άδεια για υπερπτήσεις και/ή προσγείωση στη Βουλγαρία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Τουρκία κα., με τις αρμόδιες αρχές πολλών χωρών (Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία, Τουρκία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα κ.λπ.) να κάνουν τα «στραβά μάτια» και να επιτρέπουν διπλωματικές πτήσεις για τη μεταφορά τόνων όπλων, παρότι, σύμφωνα με τους κανονισμούς της IATA, δεν επιτρέπεται η μεταφορά στρατιωτικού φορτίου με πολιτικά αεροσκάφη.

Σύμφωνα με τα παραπάνω έγγραφα, οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αγοράζουν και μεταφέρουν τόνους ανατολικοευρωπαϊκών όπλων, τα οποία αφού αγοράστηκαν από τοπικούς κατασκευαστές στη Σερβία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και μεταφέρθηκαν στο Ιράκ και το Αφγανιστάν μέσω διπλωματικών πτήσεων, στα χέρια «μετριοπαθών ανταρτών» στη Συρία όπως είναι οι λεγόμενες Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) στη Βόρεια Συρία. Ωστόσο, ως ανταποκρίτρια βουλγαρικών μέσων ενημέρωσης για τη μάχη του Χαλεπίου , η Ντιλιάνα εντόπισε επίσης εννέα υπόγειες αποθήκες της Αλ Κάιντα, γεμάτες τέτοια βαρέα όπλα, με χώρα προέλευσης τη Βουλγαρία. Ορισμένα βίντεο προπαγάνδας που δημοσιεύθηκαν από τη Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (παλαιότερα γνωστή ως Μέτωπο Αλ Νούσρα – το παράρτημα της Αλ Κάιντα στη Συρία) δείχνουν τους ισλαμιστές εφοδιασμένους με εξελιγμένους αμερικανικούς αντιαρματικούς πυραύλους TOW, παρότι οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει την εν λόγω οργάνωση ως τρομοκρατική. Αυτά τα μη τυποποιημένα όπλα των ΗΠΑ φέρεται να προέρχονται από εργοστάσια στη Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρουμανία. Οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους φαίνονται επίσης να χρησιμοποιούν αντίστοιχα τα βαρέα όπλα σε προπαγανδιστικά βίντεο, που δημοσιεύουν στο διαδίκτυο, ενώ είναι ενδιαφέρον ότι ως παραλήπτης στα έγγραφα μεταφοράς, εμφανίζεται η Δημοκρατική Φρουρά του Κονγκό. Μάλιστα, στα έγγραφα αποκαλύπτεται πως οι ίδιες διπλωματικές πτήσεις συνηθίζουν να μεταφέρουν θανατηφόρο λευκό φώσφορο.

Σερβικής κατασκευής όπλα στα χέρια του «Ισλαμικού Κράτους» και για τον πόλεμο κατά του Ντομπάς, για λογαριασμό της Ουάσινγκτον

Η Ντιλιάνα έχει επίσης αναδείξει, κατά το παρελθόν, τις διαρροές από τις σερβικές εταιρείες όπλων Krusik και Jugoimport SDPR, με πληθώρα ηλεκτρονικών μηνυμάτων, εσωτερικών σημειωμάτων, συμβάσεων, φωτογραφιών, χρονοδιαγραμμάτων παράδοσης και λιστών συσκευασίας με πολλούς αριθμούς όπλων και τους αγοραστές τους, οι οποίες -σύμφωνα με την ίδια- αποκαλύπτουν «το μεγαλύτερο ψέμα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, δηλαδή την υποτιθέμενη καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Σύμφωνα με τα ντοκουμέντα, από το 2016-2019, οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν εμπλακεί στη διακίνηση τουλάχιστον τριών εκατομμυρίων κομματιών σερβικών όπλων (βλήματα όλμων και ρουκετών) στην Υεμένη και τη Συρία, με τελικό χρήστη το Ισλαμικό Κράτος στην Υεμένη, όπως αποδεικνύει προπαγανδιστικό βίντεο του παραρτήματος της οργάνωσης. Οι παρτίδες που εμφανίζονται στο βίντεο του Ισλαμικού Κράτους στην Υεμένη αγοράστηκαν από την αμερικανική εταιρεία Alliant Techsystems LLC (εξ ολοκλήρου θυγατρική της ATK Orbital, ΗΠΑ) για λογαριασμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, με εξαγωγέα τις σερβικές κρατικές εταιρείες Jugoimport SDPR και Krusik. Η αεροπορική εταιρεία που ναυλώθηκε για τη μεταφορά των όπλων ήταν η Silk Way από το Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιώντας το ειδικό στρατιωτικό σήμα κλήσης NAG, το οποίο δόθηκε από το ΝΑΤΟ για την επιχείρηση «Resolute Support» στο Αφγανιστάν.

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν επίσης την ύπαρξη μιας μυστικής μονάδας Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ με την κωδική ονομασία «Task Force Smoking Gun», η οποία έχει αναπτυχθεί στην Κροατία από το 2017 και έχει επιφορτιστεί με τη μεταφορά τόνων όπλων και πυρομαχικών από την Ευρώπη στη Συρία, για την υποστήριξη του προγράμματος Εκπαίδευσης και Εξοπλισμού της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ (USSOCOM) στη χώρα της ανατολικής Μεσογείου. Οι αγοραστές των σερβικής παραγωγής όπλων είναι τέσσερις αμερικανικές εταιρείες που έχουν συνάψει σύμβαση με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την προμήθεια όπλων που δεν χρησιμοποιούνται επισήμως από τον Αμερικανικό Στρατό. Οι εταιρίες Sierra Four Industries, Orbital ATK, Global Ordnance και UDC έχουν επίσης καταγραφεί από το Πεντάγωνο ως αποδέκτες του βραβείου της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ σε αναγνώριση της υποστήριξής τους στο πρόγραμμα Syrian Train and Equip – το πρόγραμμα των ΗΠΑ για τον οπλισμό μαχητών στη Συρία. Μάλιστα, αποδεικνύεται πως το Πεντάγωνο κρύβει αυτές τις πτήσεις χρησιμοποιώντας ίδιους αριθμούς πτήσης, παρόλο που εκτελούνται από διαφορετικά αεροπλάνα και σε διαφορετικούς μήνες.

Ακόμα, τα έγγραφα που διέρρευσαν αποδεικνύουν ότι, ενώ η Σερβία επίσημα δεν έχει εξάγει όπλα στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου, στην πραγματικότητα σερβικής κατασκευής όπλα μεταφέρονταν λαθραία στη χώρα, εν γνώσει μάλιστα της σερβικής κυβέρνησης, που, είχε αρχικά αρνηθεί ότι γνώριζε ότι τα όπλα θα σταλούν εκεί. Σύμφωνα με τον Σέρβο πρόεδρο Βούσιτς, η συγκεκριμένη παρτίδα όπλων (15.000 τμχ.) πωλήθηκε από την Krusik στην ιδιωτική σερβική εταιρεία Tehnoremont η οποία εξήγαγε τα όπλα στην πολωνική εταιρεία Natan μέσω Κύπρου, αλλά δεν γνώριζε ότι Ουκρανία θα είναι ο τελικός χρήστης αυτών των σερβικών όπλων… Ωστόσο, έγγραφο που δημοσιεύτηκε στο Arms Watch δείχνει ότι η Krusik διαπραγματεύτηκε τις πωλήσεις όπλων απευθείας με «έναν εταίρο από την Ουκρανία», ενώ η εμπλεκόμενη εταιρεία που αγόρασε τα σερβικά όπλα, Petralink, με έδρα στην Κύπρο, ανήκει στον γιο του πρώην διευθυντή της ουκρανικής υπηρεσίας πληροφοριών, Βλαντιμίρ Πετένκο, ο οποίος έχει καταδικαστεί για παράνομη εμπορία όπλων. Στα χαρτιά, η Petralink εξήγαγε τα όπλα στην πολωνική εταιρεία Natan (30.000 τεμ. βλημάτων όλμου των 60 χιλιοστών) το 2016 και σύμφωνα με το πιστοποιητικό τελικού χρήστη δεν θα επανεξήγαγε τα όπλα σε τρίτους χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση της σερβικής κυβέρνησης. Ωστόσο, τα όπλα εκτράπηκαν εκ νέου στην Ουκρανία και όχι στην Πολωνία. Τότε, σε δεύτερο σχόλιό του, ο Σέρβος πρόεδρος επιβεβαίωσε την παρουσία Ουκρανών στη συμφωνία, αλλά δήλωσε ότι «η Σερβία τους προειδοποίησε να μην επανεξάγουν στην Ουκρανία».

Μετά την αποκάλυψη από το Arms Watch, οι δικαστικές αρχές, αντί να ερευνήσουν το σκάνδαλο της διακίνησης σερβικών όπλων σε εμπόλεμες ζώνες, στο καθεστώς του Κιέβου, και σε εξτρεμιστές στην Υεμένη και τη Συρία, ξεκίνησαν έρευνα για τη διαρροή από την εταιρεία Krusik και κατηγόρησαν τον πληροφοριοδότη, Αλεξάντερ Ομπράντοβιτς, για αποκάλυψη εμπορικών μυστικών. Όπως αναφέρει η Ντιλιάνα, η σύλληψή του προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών στη Σερβία. Εν τέλει, αποφυλακίστηκε και τελεί σε κατ’ οίκον περιορισμό: εκείνος είναι υπό κράτηση, ενώ όσοι διακινούν όπλα είναι ελεύθεροι. Απο μεριάς μας, σχολιάσαμε κατά την επικοινωνία μας με την Ντιλιάνα, ότι αυτό που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση από τις αποκαλύψεις, είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση μιας χώρας στο στόχαστρο του ΝΑΤΟ και θεωρούμενης ως φιλικής προς τη Ρωσία, δείχνει τέτοια ανοχή στη προμήθεια των αντιπροσώπων των ΗΠΑ με δικής της κατασκευής όπλα, τα οποία πιθανόν τα επόμενα χρόνια να στραφούν εναντίον του λαού της, και πάλι.

Εκτός λειτουργίας ο σταθμός μέτρησης ραδιενέργειας της Καβάλας: «Καμία σχέση με τη κατάρρευση του ουκρανικού αεροσκάφους» αναφέρει η ΕΕΑΕ

Τα παραπάνω στοιχεία για τις διαδρομές που ακολουθούν τα σερβικής κατασκευής όπλα, ώστε να φτάσουν για λογαριασμό του Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους, στα χέρια εξτρεμιστών, είναι πιθανό να συνδέονται και με τη συντριβή του «Αντόνοφ». Πρόσφατα δημοσιεύματα στη χώρα μας και αλλού έχουν αναδείξει ότι στην ιστοσελίδα της Μερίντιαν -της ουκρανικής εταιρείας στην οποία ανήκε το αεροσκάφος- αναφερόταν η συνεργασία με το ΝΑΤΟ, για την παράδοση επείγοντος φορτίου, συμπεριλαμβανομένου στρατιωτικού υλικού. Η ιστοσελίδα είναι πια εκτός λειτουργίας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις, τόσο του Ουκρανού πρόξενου στη Θεσσαλονίκη, όσο και του Σέρβου υπουργού Άμυνας, που παραδέχθηκε τη μεταφορά σερβικών όπλων, προορισμός του «Αντόνοφ» ήταν το Μπαγκλαντές, μια χώρα στην οποία δρουν εξτρεμιστικές ομάδες, όπως η Χαρκάτ-ουλ-Τζιχάντ αλ-Ισλάμι (παρακλάδι της Αλ Κάιντα), η Τζαμάατ-ουλ-Μουτζαχεντίν Μπανγκλαντές (οργάνωση μουτζαχεντιν που υποστηρίχθηκε από τον Οσάμα Μπιν Λάντεν κατά των Σοβιετικών στον Ψυχρό Πόλεμο), καθώς και ένα παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους. Ως ενδιάμεσες στάσεις για «προγραμματισμένες τεχνικές προσγειώσεις», ο Σέρβος υπουργός Άμυνας ανέφερε το Αμμάν, πρωτεύουσα της Ιορδανίας, το Ριάντ, πρωτεύουσα της πετρομοναρχίας των Σαούδ, και το Αχμενταμπάντ στη δυτική Ινδία.

Παρότι, ο ίδιος έδωσε στη δημοσιότητα έγγραφα σύμφωνα με τα οποία το αεροπλάνο μετέφερε μόνο οβίδες όλμου φωτισμού και οβίδες για εκπαίδευση, όχι όμως οβίδες όλμου με λευκό φώσφορο, η Ντιλιάνα μας επαναλαμβάνει ότι η όλη ιστορία είναι πολύ περίεργη, αναρωτώμενη τι είναι η άγνωστη λευκή ουσία που απελευθερώθηκε μετά τη συντριβή του αεροσκάφους και γιατί οι πυροσβέστες, που έδρασαν στο σημείο για την κατάσβεση της φωτιάς, ένιωσαν κάψιμο στα χείλη. Μας επισημαίνει ότι της προκάλεσε ενδιαφέρον το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), ο σταθμός της Καβάλας δεν δείχνει καμία μέτρηση, καθώς -όπως αναγράφεται: «Ο συγκεκριμένος σταθμός αντιμετωπίζει (ή αντιμετώπισε πρόσφατα) προσωρινή τεχνική βλάβη, γι’ αυτό δεν απεικονίζονται (όλα ή εν μέρει) τα αποτελέσματα μετρήσεων στο διάγραμμα». 

Για τη διαλεύκανση του παραπάνω, επικοινωνήσαμε με εκπρόσωπο της ΕΕΑΕ, η οποία μας ανέφερε ότι πρόκειται για σύμπτωση, καθώς το σύστημα στην περιοχή είναι πεσμένο από τις 10 Ιουλίου, περισσότερο από μια βδομάδα δηλαδή από την πτώση του «Αντόνοφ» και δεν σχετίζεται με αυτό. Μας παρέπεμψε σε σχετική ανακοίνωση του ΕΕΑΕ, όπου αναφέρεται, πως:

«Με αφορμή ερωτήματα από το κοινό αλλά και μέσα ενημέρωσης σχετικά με τη συντριβή του αεροσκάφους Antonov στην περιοχή της Καβάλας, η ΕΕΑΕ ανακοινώνει πως δεν έχει παρατηρηθεί οποιαδήποτε μεταβολή στα επίπεδα ραδιενέργειας περιβάλλοντος, στη βόρεια Ελλάδα ή στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, όπου λειτουργεί τηλεμετρικό δίκτυο μέτρησης ραδιενέργειας περιβάλλοντος. Αναφορικά με τον σταθμό μέτρησης της Καβάλας, ο οποίος βρίσκεται προσωρινά εκτός λειτουργίας (από την Κυριακή 10/7), σημειώνεται ότι η αποκατάστασή του έχει προγραμματιστεί για το προσεχές διάστημα. Ωστόσο, λειτουργούν κανονικά οι κοντινοί σταθμοί των Σερρών και της Κομοτηνής καλύπτοντας το προσωρινό κενό. Πρόκειται για συνηθισμένο φαινόμενο που παρατηρείται ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επηρεάζουν τα ηλεκτρονικά συστήματα του δικτύου. Αξίζει δε, να αναφερθεί ότι η βλάβη ουδεμία σχέση ή συνάφεια έχει με τη συντριβή του αεροσκάφους. Συμπληρωματικά, αναφέρεται πως στο πλαίσιο εφαρμογής των Εθνικών Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης από ραδιολογικό ή πυρηνικό παράγοντα και σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο δυστύχημα, δεν ενεργοποιήθηκε, ορθότατα, σχέδιο που να απαιτεί τη συνδρομή της ΕΕΑΕ στο πεδίο».

Ακόμα, ρωτήσαμε, αν υπάρχει κάποια ανακοίνωση πριν την 18η Ιουλίου, μέρα συντριβής του «Αντόνοφ», που να πιστοποιεί πως το πρόβλημα στον σταθμό προϋπήρχε, με την εκπρόσωπο της ΕΕΑΕ να αναφέρει πως δεν υπήρχε λόγος να βγει ανακοίνωση πριν το συμβάν με το αεροσκάφος, καθώς δεν ασχολούταν κανείς τότε με τη βλάβη του σταθμού. Κατέληξε, ότι δεν ήταν ο μόνος σταθμός εκτός λειτουργίας, αλλά υπήρχαν άλλοι δύο σταθμοί, οι οποίοι μας ανέφερε πως έχουν επιδιορθωθεί, ενώ στην Καβάλα πρόκειται να επιδιορθωθεί εντός των επόμενων ημερών.

Σαρηγιάννης για άγνωστη λευκή ουσία: «Το σίγουρο είναι πως υπάρχει φώσφορος. Αν πρόκειται για λευκό φώσφορο είναι υπό συζήτηση και αξίζει να διερευνηθεί»

Τέλος, επιστήμονες προειδοποιούν για τοξικό κίνδυνο στην περιοχή που έπεσε το «Αντόνοφ», με τον καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, να διευκρίνιζει στο TPP  πως «το δεδομένο είναι πως υπάρχει φώσφορος, γιατί υπάρχει στα φωτιστικά βλήματα (που μετέφερε το «Αντόνοφ»). Αν τελικά πρόκειται για λευκό φώσφορο είναι υπό συζήτηση. Πάντως, τόσο ο λευκός φώσφορος, όσο και ο φώσφορος από τα φωτιστικά βλήματα, σε συνθήκες έκρηξης, δηλαδή βίαιης αντίδρασης με το οξυγόνο, δίνει κρυσταλλικό πεντοξείδιο του φωσφόρου, που λαμβάνει τη μορφή περίφημης λευκής σκόνης που είδαμε στο πεδίο. Ταυτόχρονα, προκαλεί τα συμπτώματα, όπως ο ερεθισμός της βλεννογόνου, κάψιμο στη μύτη, κάψιμο στα χείλη, στη γλώσσα και στον φάρυγγα, που ένιωσαν οι πυροσβέστες, οι δημοσιογράφοι και οι κάτοικοι».

Ο ίδιος διευκρίνισε, ωστόσο, πως δεν έχει τα στοιχεία που θα έδειχναν αν πρόκειται για κάτι παράνομο, προσθέτοντας, ότι αξίζει τον κόπο να διερευνηθεί τόσο δημοσιογραφικά όσο και από τις αρχές. Κατέληξε δε, ότι «πρέπει να γίνουν βιοαναλύσεις στο χώμα και τα ύδατα, για μέταλλα και διοξίνες, ώστε να δούμε αν πραγματικά υπάρχουν ή όχι».