Η τράπεζα της απόλυτης ασυλίας

Τους επόμενους μήνες θα λειτουργήσει στην χώρα μία ακόμη Τράπεζα. Μόνο που αυτή θα διαφέρει από τις υπόλοιπες. ‘Όχι γιατί δεν θα λειτουργεί με τους κερδοσκοπικούς κανόνες των άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, άλλα γιατί θα απολαμβάνει ένα σχεδόν απόλυτο καθεστώς ασυλίας στις δραστηριότητές της. Μια τράπεζα που δεν θα εποπτεύεται από καμία αρχή, θα έχει πλήρη φοροαπαλλαγή, το προσωπικό  (οι εργαζόμενοι αλλά και οι οικογένειές τους) θα είναι πέρα και πάνω από κάθε έλεγχο ενώ στα κτίρια της δεν θα μπορούν να μπουν χωρίς άδεια οι δικαστικές, αστυνομικές στρατιωτικές αρχές. Μόνον πυροσβέστες σε περίπτωση που πάρουν φωτιά.
 
Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
 
Δεν πρόκειται για υπερβολές αλλά για τις διατάξεις της σύμβασης που υπέγραψε φέτος τον Μάιο η ελληνική κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης (BRD) . Το κείμενο αυτό εγκρίνεται με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς πολύ …θόρυβο από το ελληνικό κοινοβούλιο αφού έχει την σύμφωνη γνώμη των περισσότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΠΟΤΑΜΙ). Πρόκειται για την «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης σχετικά με τη συνεργασία και τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης στην Ελληνική Δημοκρατία» που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου και θα εγκριθεί από την Ολομέλεια της Βουλής την Τετάρτη (4/11).
 
Οι διατάξεις της σύμβασης έχουν σαφέστατα αποικιοκρατική χροιά και προκαλούν έκπληξη σε όποιον μπει στον κόπο να τις διαβάσει. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι κυρώνεται με βάση τις διατάξεις του Αρθρου 28 του Συντάγματος, το άρθρο δηλαδή που προβλέπει την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας για λόγους εθνικού συμφέροντος.
 
Σύμφωνα με την κυβερνητική επιχειρηματολογία το συγκεκριμένο ίδρυμα θα συμβάλει στην χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα και η δράση της έχει δοκιμαστεί ήδη σε χώρες εκτός Ε.Ε. Ο προβληματισμός όμως που προκύπτει είναι το ποιος θα την ελέγχει και πώς…
 
 

Γ.Σταθάκης: Η αναζήτηση χρηματοδοτικών εργαλείων αποτελεί προτεραιότητα

 
 
Τοποθετούμενος για το θέμα αυτό στην αρμόδια διαρκή επιτροπή ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, εμμέσως αποδέχθηκε το εύλογο του προβληματισμού σχετικά με το καθεστώς ασυλίας. Παρόλα αυτά αιτιολόγησε την αποδοχή του από την ελληνική κυβέρνηση λέγοντας ότι η ελληνική οικονομία  ….χρειάζεται τα λεφτά! Όπως χαρακτηριστικά είπε «έχουν τεθεί πολλά ερωτήματα για το χαρακτήρα της τράπεζας, για το αν συνάδει με τα δεδομένα μιας χώρας, όπως είναι η ελληνική οικονομία σήμερα και για το καθεστώς ασυλίας, το οποίο έχει η τράπεζα αυτή».

 Όμως υποστήριξε ότι «η BRD ήταν προσανατολισμένη στις χώρες, οι οποίες ήταν υπό ένταξη ή κάποιες από αυτές εντάχθηκαν στην πορεία. Ταυτόχρονα, με τα χαρακτηριστικά της και την ανάλυση των δεδομένων της, είναι μια τράπεζα η οποία προσανατολίζεται πρωτίστως στην αναβάθμιση υποδομών, στήριξη κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και δημιουργίας ενός επενδυτικού κλίματος χωρών, οι οποίες αναζητούν επενδυτικούς πόρους. Υπενθυμίζω ότι ο ρόλος και η αναγκαιότητα η Ελλάδα να γίνει χώρα υποδοχής προέκυψε εκ των πραγμάτων από την κρίση του τραπεζικού συστήματος». Αναφερόμενος στο ουσιαστικό κίνητρο για την κύρωση της συμφωνίας ο Γιώργος Σταθάκης, επισήμανε ότι «εξαντλήσαμε και εξαντλούμε όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν, για να υπάρξουν χρηματοδοτικά εργαλεία πολύ χαμηλότερων επιτοκίων. Εκ του λόγο αυτού, και τη συμφωνία με την EBRD υπογράψαμε και ταυτόχρονα έχουμε εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες, που μας δίδει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηματοδοτήσεις». Επιπρόσθετα σημείωσε πως  «η αναζήτηση χρηματοδοτικών εργαλείων αποτελεί καίρια προτεραιότητα για την Κυβέρνηση και προσπαθούμε να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν, ως προς αυτό».
 

Η ασυλία 

 
Ας δούμε όμως αναλυτικά τι προβλέπει το νομοθέτημα που κυρώνει την σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης:
 

• Με βάση το Άρθρο 4 της σύμβασης ορίζεται το  απαραβίαστο των αρχείων του εν λόγω ιδρύματος. Όπως αναφέρεται: «Τα αρχεία της Τράπεζας, καθώς και εν γένει όλα τα έγγραφα που της ανήκουν ή τα οποία κατέχει, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται και σε οποιαδήποτε μορφή κι αν είναι, θα είναι απαραβίαστα. Τα αρχεία της Τράπεζας νοείται ότι περιλαμβάνουν, ενδεικτικά, όλα τα χαρτιά, έγγραφα, αλληλογραφία, αρχεία, βιβλία, ταινίες, εικόνες, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, φακέλους, δίσκους, μητρώα και/ή άλλα υλικά, μαζί με τυχόν κρυπτογραφήσεις και/ή κωδικούς και τα μέσα που περιέχουν ή τηρούν δεδομένα και/ή πληροφορίες που ανήκουν στην Τράπεζα ή τα οποία κατέχει η Τράπεζα»
• Θεσμοθετείται – με τις διατάξεις του Αρθρου 5 της σύμβασης- η πλήρης σχεδόν δικαστική ασυλία των δραστηριοτήτων της Τράπεζας. Όπως συγκεκριμένα ορίζεται στο κείμενο: «Στο πλαίσιο των επίσημων δραστηριοτήτων της, η Τράπεζα θα χαίρει ασυλίας έναντι κάθε μορφής δικαστικής δίωξης στην επικράτεια της Ελληνικής Δημοκρατίας». Αντίστοιχη είναι η ασυλία και για τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος. Ενδεικτικές οι διατάξεις του Αρθρου 6:  «Η Περιουσία και τα Στοιχεία Ενεργητικού της Τράπεζας, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται και σε οποιουδήποτε την κατοχή κι αν είναι, θα χαίρουν ασυλίας έναντι ερευνών, επιτάξεων, κατασχέσεων, απαλλοτριώσεων ή πάσης άλλης μορφής αφαιρέσεων ή δεσμεύσεων βάσει εκτελεστικών, δικαστικών ή νομοθετικών ενεργειών. Προς αποφυγήν αμφιβολιών, οι εκτελεστικές ενέργειες περιλαμβάνουν διοικητικές, στρατιωτικές και/ή αστυνομικές ενέργειες».
• Το ίδιο καθεστώς ισχύει και για τα κτίρια που βρίσκονται στην ιδιοκτησία του τραπεζικού οργανισμού. Ο μόνος τρόπος για να εισέλθει – χωρίς άδεια- οποιαδήποτε αρχή είναι το κτίριο να …πιάσει φωτιά! Και αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό δείτε τι αναφέρει το Αρθρο 8 της ψηφισμένης σύμβασης: «Οι Εγκαταστάσεις του Τοπικού Γραφείου και κάθε μέσο μεταφοράς που ανήκει ή κατέχεται από την Τράπεζα και/ή τον Επικεφαλής Γραφείου, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται στην επικράτεια της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα είναι απαραβίαστες και θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο και την εξουσία της Τράπεζας και/ή του Επικεφαλής Γ ραφείου, αντίστοιχα. Κανείς αξιωματούχος της Ελληνικής Δημοκρατίας ή πρόσωπο που ασκεί δημόσια εξουσία, διοικητική, δικαστική, στρατιωτική ή αστυνομική, δεν θα εισέρχεται στις Εγκαταστάσεις του Τοπικού Γραφείου παρά μόνο με τη συγκατάθεση του Προέδρου της Τράπεζας και υπό προϋποθέσεις που εγκρίνει ο τελευταίος. Η εν λόγω συγκατάθεση τεκμαίρεται ότι έχει δοθεί σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλων καταστροφών που απαιτούν άμεση προστατευτική δράση. 
• Μετά από αυτά δεν προκαλεί εντύπωση και το καθεστώς πλήρους φορολογικής ασυλίας που απολαμβάνει η Τράπεζα Επενδύσεων και ορίζεται με σαφήνεια στο Αρθρο 11: «Η Τράπεζα, τα στοιχεία ενεργητικού της, τη περιουσία και τα έσοδά της απαλλάσσονται από κάθε μορφή φορολογίας (συμπεριλαμβανομένου, ενδεικτικά, του φόρου εισοδήματος, του φόρου επί των κερδών/εταιρικού φόρου, του φόρου κεφαλαιακών κερδών και/ή της παρακράτησης φόρου), αμοιβών και/ή χρεώσεων. Συνεπώς, κάθε καταβολή προς την Τράπεζα θα γίνεται ελεύθερη και απαλλαγμένη από, και άνευ αφαίρεσης ή παρακράτησης για, φόρους, αμοιβές και/ή χρεώσεις οποιασδήποτε φύσεως. Οι αγορές και/ή υπηρεσίες, που γίνονται ή χρησιμοποιούνται για και/ή κατά την άσκηση των επίσημων δραστηριοτήτων της Τράπεζας απαλλάσσονται από κάθε φόρο (συμπεριλαμβανομένου του φόρου προστιθέμενης αξίας), αμοιβή και/ή χρέωση οποιασδήποτε φύσεως». Επίσης «τα αγαθά, που εισάγονται από την Τράπεζα στην Ελληνική Δημοκρατία και είναι απαραίτητα για την άσκηση των επίσημων δραστηριοτήτων της θα εισάγονται στο όνομα της Τράπεζας και θα απαλλάσσονται από όλα τα τέλη, φόρους, χρεώσεις, αμοιβές και εισφορές εισαγωγής, και από όλες τις απαγορεύσεις και περιορισμούς εισαγωγής. Τα αγαθά που εξάγονται από την Τράπεζα από την Ελληνική Δημοκρατία και είναι απαραίτητα για την άσκηση των επίσημων δραστηριοτήτων της θα απαλλάσσονται από όλα τα τέλη, φόρους, χρεώσεις, αμοιβές και εισφορές εξαγωγής, και από όλες τις απαγορεύσεις και περιορισμούς εξαγωγής».
• Η Τράπεζα Επενδύσεων εξαιρείται και από τους κανόνες εποπτείας που ισχύουν για το υπόλοιπο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Και εδώ η διατύπωση του κειμένου στο Αρθρο 16  δεν αφήνει καμία αμφιβολία: «Υπό τον όρο των διατάξεων της Συμφωνίας Ίδρυσης της Τράπεζας, η Τράπεζα μπορεί να διενεργεί ελεύθερα όλες τις επίσημες δραστηριότητες εντός του συνόλου της επικρατείας της Ελληνικής Δημοκρατίας χωρίς περιορισμούς και χωρίς να χρειάζονται περαιτέρω άδειες και/ή εξουσιοδοτήσεις από τις αρχές της Ελληνικής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά των αντιμονοπωλιακών αρχών, της κεντρικής τράπεζας, και/ή άλλων κανονιστικών φορέων ή φορέων αρμόδιων για την εποπτεία συγκεκριμένου τομέα, τύπων εργασιών και/ή εξαγορών»

Ασυλία μέχρι και για το …οικιακό προσωπικό !

 
 
Από την μέριμνα περί …ασυλίας δεν καλύπτονται μόνον οι δραστηριότητες του τραπεζικού οργανισμού αλλά και του προσωπικού της. Μάλιστα υπάρχουν συγκεκριμένες προβλέψεις όχι μόνον για όσους εργάζονται στην τράπεζα, αλλά και για τα μέλη των οικογενειών τους όπως και για το οικιακό προσωπικό!
 
Συγκεκριμένα το άρθρο 17 της σύμβασης τιτλοφορείται  «Προνόμια και Ασυλίες σε σχέση με το Προσωπικό της Τράπεζας, τα Εξαρτώμενα Μέλη και το Οικιακό Προσωπικό τους» και ορίζει τα εξής:
 

• Απαλλαγή από προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης και/ή κρατικής συνταξιοδότησης που ήδη ισχύουν ή ενδέχεται να εφαρμόζονται εκάστοτε στην Ελληνική Δημοκρατία. Η απαλλαγή αυτή δεν ισχύει για τους εμπειρογνώμονες που εκτελούν αποστολές εκ μέρους της Τράπεζας στην Ελληνική Δημοκρατία. Κατά παρέκκλιση της απαλλαγής που χορηγείται σύμφωνα με την παρούσα διάταξη, μέλος του Προσωπικού της Τράπεζας (πλην των εμπειρογνωμόνων που εκτελούν αποστολές εκ μέρους της Τράπεζας) μπορεί να επιλέξει; σε οικειοθελή βάση και με δικά του έξοδα, να συμμετέχει στα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης και/ή κρατικής ασφάλισης της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ωστόσο, η Τράπεζα δεν ευθύνεται σε καμία περίπτωση για την καταβολή και/ή είσπραξη εισφορών κοινωνικής ασφάλισης σε σχέση με οποιοδήποτε μέλος του Προσωπικού της Τράπεζας,
• Απαλλαγή από τους συναλλαγματικούς περιορισμούς, εξ ίσου ευνοϊκή προς αυτή που παρέχεται σε αξιωματούχους συγκρίσιμου βαθμού διπλωματικών αποστολών, πλην των μελών του Προσωπικού της Τράπεζας που είναι υπήκοοι της Ελληνικής Δημοκρατίας,
• Τις ίδιες ευκολίες επαναπατρισμού σε καιρό διεθνούς κρίσης, μαζί με τα Εξαρτώμενα Μέλη και το Οικιακό Προσωπικό τους, όπως αυτές που παρέχονται σε διπλωματικούς υπαλλήλους. Οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται σε μέλη του Προσωπικού της Τράπεζας που είναι υπήκοοι της Ελληνικής Δημοκρατίας,
• Εφ' όσον δεν διέμεναν στην Ελληνική Δημοκρατία πριν από το διορισμό/απόσπασή τους στο Τοπικό Γραφείο της Τράπεζας, το δικαίωμα εισαγωγής, χωρίς τελωνειακούς δασμούς, φόρους, χρεώσεις, αμοιβές και εισφορές (πλην των εισφορών για αποθήκευση), και χωρίς απαγορεύσεις και περιορισμούς επί των εισαγωγών, των ειδών επίπλωσης, των συσκευών, των προσωπικών ειδών τους, συμπεριλαμβανομένων των αγαθών αρχικής εγκατάστασης, και οχημάτων, πλην των ειδών των οποίων η εισαγωγή και/ή εξαγωγή απαγορεύεται από την ισχύουσα νομοθεσία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η παρούσα απαλλαγή δεν εφαρμόζεται σε εμπειρογνώμονες που εκτελούν αποστολές εκ μέρους της Τράπεζας,
• Απαλλαγή από φορολογία και από την καταβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης επί του μισθού και όλων των απολαβών που καταβάλλει η Τράπεζα.

 
Μάλλον για να …χρυσωθεί το χάπι στο ίδιο άρθρο αναφέρεται πως «τα προνόμια, οι ασυλίες, οι απαλλαγές και οι διευκολύνσεις που παρέχονται στην παρούσα Συμφωνία χορηγούνται προς το συμφέρον της Τράπεζας και όχι προς το προσωπικό συμφέρον των ιδίων των προσώπων. Η Τράπεζα θα έχει το δικαίωμα και το καθήκον να παραιτείται της ασυλίας που παρέχεται στο Προσωπικό της Τράπεζας, σύμφωνα με τις διατάξεις της Συμφωνίας Ίδρυσης της Τράπεζας, εάν, κατά τη γνώμη της, η ασυλία αυτή παρεμποδίζει την απονομή δικαιοσύνης και η παραίτηση δεν θίγει το σκοπό για τον οποίο παρέχονται οι ασυλίες». Δηλαδή ή ίδια η Τράπεζα μπορεί μόνον να αποφασίσει άρση της ασυλίας της!
 
Η απορία που αβίαστα προκύπτει μετά από όλα αυτά, είναι φυσικά το …τι είδους ανάπτυξη θα φέρει στην Ελλάδα αυτό το ίδρυμα.  Ποιούς θα χρηματοδοτήσει και με τι κριτήρια; Ποιός θα αποφασίζει και ποιός θα αποτιμά τις αποφάσεις (αν αυτες γίνουν ποτέ γνωστές);  Οι απορίες πολαπλασιάζονται αν συνυπολογίσει κανείς ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης στο παρελθόν έχει αξιοποιηθεί στις οικονομίες του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού». Εκεί όπου δομήθηκαν αγορές με ακραίες νεοφιλελεύθερες συνταγές.
Είναι σαφέστατα ένα χρηματοδοτικό εργαλείο και μάλιστα μεγάλου βεληνεκούς. Ποιος όμως το ελέγχει ή για την ακρίβεια ποιος μπορεί να το ελέγξει; Σίγουρα όχι οι φορολογούμενοι πολίτες…