ΙΝΕ ΓΣΕΕ: Οι νέοι/ες έως 29 εργάζονται σε καθεστώς ανασφάλειας και άγχους, χωρίς οικονομική ανεξαρτησία – Μόνο το 25% δηλώνει πως τα λεφτά αρκούν «πάντα» για τον μήνα

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2025, σε πανελλαδικό δείγμα 1.500 εργαζόμενων νέων, και σκιαγραφεί μια γενιά που εργάζεται, που διεκδικεί αξιοπρέπεια και προοπτική μέσα σ΄ ένα περιβάλλον επισφάλειας και εξάντλησης.

Αναλυτικά τα ευρύματα της έρευνας ΙΝΕ ΓΣΕΕ:

Οικονομική εξάρτηση και αδυναμία αυτονομίας

Μόνο το 20% των νέων εργαζομένων ζουν αυτόνομα, ενώ το 45% συνεχίζει να διαμένει με την οικογένειά του. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 65% για όσους εργάζονται με μερική απασχόληση, ενώ το 30% ζει με φίλο ή σύντροφο.

Μόλις το 30% συμμετέχει οικονομικά στα έξοδα στέγασης. Το 70% δηλώνει ότι τα εισοδήματά του δεν καλύπτουν τις βασικές ανάγκες, ενώ το 62% αναφέρει οικονομική εξάρτηση από τους γονείς.

Στο παρακάτω γράφιμα καταγράφονται τα στοιχεία σχετικά με το φύλο και την ηλικία. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τα 25 και μετά υπάρχει μεγάλη αύξηση των νεών που επιλέγουν να συγκατοικήσουν με κάποιον σύντροφο ή φίλο και τότε μόνο μειώνεται σημαντικά το ποσοστό των νέων που μένουν με τις οικογένειές τους. Τα ποσοστά των νέων (έως 25) που μένουν και στηρίζουν οικονομικά μόνοι τους ένα σπίτι είναι εξαιρετικά μικρό. Ακόμα και μετά τα 25, το ποσοστό αυξάνεται μόνο κατά 3%.

Σύμφωνα με την έρευνα, η παράταση της εξάρτησης από την οικογένεια δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, λόγω χαμηλών μισθών, υψηλού κόστους στέγασης και ανεπαρκούς κοινωνικού κράτους.

Βγαίνει ο μήνας;

Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι το τεράστιο ποσοστό των νέων που απαντά «ποτέ» στην ερώτηση «πόσο συχνά βγαίνει ο μήνας;». Το συγκλονιστικό είναι ότι το ποστοστό των ανθρώπων που απαντούν που η εργασία τους αρκεί για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών σε διάστημα ενός μήνα είναι μικρότερο από των ανθρώπων που απαντούν πως δεν φτάνει «ποτέ».

Ακόμα και με πλήρη απασχόληση ο μήνας δε βγαίνει «ποτέ» μόνο με τα χρήματα από την εργασία για το 30% των ερωτηθέντων, ενώ στη μερική απασχόληση το ποσοστό αυξάνεται στο 45%. Για τους free lancers το ποσοστό μειώνεται ελαφρώς στο 24%.

Ασυνέχεια εκπαίδευσης και απασχόλησης

Το 38% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η εργασία του δεν συνδέεται με το αντικείμενο σπουδών ή κατάρτισής του, ενώ το 49% θεωρεί ότι η εκπαίδευσή του δεν προσέφερε επαρκή προετοιμασία για την αγορά εργασίας.

Παράλληλα, το 86% εμφανίζει διάθεση για συνεχιζόμενη μάθηση και το 65% αισθάνεται επάρκεια στις ψηφιακές δεξιότητες. Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας οδηγεί σε φαινόμενα υποαπασχόλησης και απογοήτευσης.

Πρόκειται, λοιπόν, για μία γενιά με γνώσεις και διάθεση βελτίωσης και αύξησης των δεξιοτήτων της που βιώνει όμως την ανασφάλεια και την απόρριψη στον χώρο εργασίας.

Εργασιακή καθημερινότητα: πίεση και άγχος

Το 62% των νέων δηλώνει ότι η εργασία επηρεάζει αρνητικά την προσωπική του ζωή, ενώ το 60% βιώνει εξουθένωση και το 46% παρατηρεί επιβάρυνση στην υγεία ή τον ύπνο του.

Η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής καταγράφεται μόλις στο 21%, με τη συνολική ικανοποίηση να φτάνει το 35%. Το 53% αντιμετωπίζει άγχος ή στρες, γεγονός που καθιστά την ποιότητα εργασίας κρίσιμο παράγοντα ψυχικής υγείας.

Αξίες και στάσεις απέναντι στην εργασία

Η ψυχική υγεία προτάσσεται έναντι της οικονομικής ασφάλειας από το 70% των νέων, ενώ το 73% θεωρεί ότι η εργασία πρέπει να έχει νόημα πέρα από την αμοιβή.

Το 47% βλέπει την εργασία ως πηγή ταυτότητας, ενώ το 44% θα άλλαζε εργασία αν δεν τον εξέφραζε, ακόμα και με απώλεια εισοδήματος. Μόνο το 36% δηλώνει ότι μπορεί να αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να εκφράζει ιδέες στη δουλειά του.

Παρά τις αξίες αυθεντικότητας και δημιουργικότητας, το 65% δηλώνει ότι θα αποδεχόταν άτυπη εργασία αν δεν υπήρχε άλλη επιλογή, γεγονός που αναδεικνύει το βάθος της εργασιακής ανασφάλειας.

Θεσμική εμπιστοσύνη και συλλογική δράση

Η εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς προστασίας παραμένει χαμηλή (15%), ενώ το 65% δηλώνει δυσπιστία. Μόνο το 30% αναφέρει ύπαρξη ενεργού σωματείου στον χώρο εργασίας του.

Το 36% έχει συμμετάσχει σε απεργία ή συλλογική κινητοποίηση, ενώ το 67% θα συμμετείχε αν θεωρούσε δίκαιο το αίτημα. Το 60% δηλώνει ότι γνωρίζει τα εργασιακά του δικαιώματα.

Προοπτικές και μέλλον

Το 72% των νέων εργαζομένων δεν διαβλέπει επαγγελματικές προοπτικές στην Ελλάδα και μόνο το 9% δηλώνει ικανοποιημένο από τις επαγγελματικές του ευκαιρίες. Το 46% ενδιαφέρεται να εργαστεί στο εξωτερικό, ενώ το 79% πιστεύει πως η γενιά των γονιών του έζησε καλύτερες συνθήκες.

Το 65% θεωρεί ότι δεν μπορεί να δημιουργήσει οικογένεια υπό τις παρούσες εργασιακές συνθήκες. Τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση αναγάγει και κεντρικό πολιτικό ζήτημα το δημογραφικό, είναι χαρακτηριστικό ότι το 45% των ερωτηθέντων θεωρούν ανέφικτη της δημιουργία οικογένειας με τις συνθήκες εργασίας τους.

Η έρευνα σκιαγραφεί μια γενιά μορφωμένη και αξιακά ώριμη, η οποία ζει σε περιβάλλον χαμηλών προσδοκιών και δομικής αβεβαιότητας. Η πιθανότητα νέου brain drain είναι ορατή, καθώς χωρίς αναβάθμιση μισθών, σταθερότητα, συλλογική προστασία και επενδύσεις στην ψυχική υγεία και τη μάθηση, καμία πολιτική ανάσχεσης του φαινομένου δεν μπορεί να πετύχει.

Η Generation Z δεν διεκδικεί απλώς μια εργασία, αλλά ένα μέλλον με νόημα και δικαιοσύνη, καταλήγει στο δελτίο τύπου της η έρευνα.