Η πρόσφατη εξαίρεση κάποιων κυρώσεων και περιορισμών, που ανακοίνωσε η διοίκηση Μπάιντεν, είναι απαραίτητο προαπαιτούμενο για να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις στη Βιέννη και να επιτευχθεί μια νέα συμφωνία, ενώ οι κυρώσεις που είχαν επιβληθεί από την προηγούμενη διοίκηση Τραμπ θεωρήθηκαν πολύ άστοχες και αντι-παραγωγικές.
Η διοίκηση Μπάιντεν έχει επαναφέρει άρση στις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με εκπρόσωπου του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι διαδικασίες και οι διαπραγματεύσεις- μέσω τρίτων -μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης με σκοπό την επιστροφή στην Συμφωνία του 2015 έχουν μπει σε τελική ευθεία.
H άρση των κυρώσεων, που ανακλήθηκε από την διοίκηση Τραμπ το Μάιο του 2020, είχε επιτρέψει σε ρωσικές, κινεζικές και ευρωπαϊκές εταιρείες να προχωρήσουν σε συνεργασία με τα ιρανικά πυρηνικά εργοστάσια μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.
Σύμφωνα με αξιωματούχους του υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, η άρση των κυρώσεων ήταν απαραίτητη για τη διεξαγωγή συζητήσεων τεχνικού περιεχομένου που ήταν αποφασιστικής σημασίας για τις διαπραγματεύσεις και την αποκατάσταση της αρχικής συμφωνίας, επίσημα γνωστή ως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης του 2015 ή αλλιώς Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA).
“Οι τεχνικές συζητήσεις που διευκολύνθηκαν από την άρση των κυρώσεν είναι απαραίτητες για τις τελικές εβδομάδες των συναντήσεων στο πλαίσιο του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης” είπε εκπρόσωπος του Υπ. Εξ. των ΗΠΑ και πρόσθεσε ότι ακόμα και αν μια τελική συμφωνία δεν επιτευχθεί, η άρση των κυρώσεων είναι πολύ σημαντική για να διατηρηθούν οι συζητήσεις στην ειρηνική χρήση των πυρηνικών εργοστασίων, κάτι που ενδιαφέρει ολόκληρο τον κόσμο.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε το Σάββατο ότι “τα βήματα των ΗΠΑ προς την άρση των κυρώσεων είναι καλά αλλά δεν είναι αρκετά”.
“Η άρση των κυρώσεων μπορεί να ερμηνευθεί όπως θέλει ο καθένας. Οι Αμερικανοί μιλάνε για αυτό, αλλά πρέπει να γίνει γνωστό ότι ό,τι γράφεται στο χαρτί είναι καλό, αλλά δεν είναι αρκετό”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Χοσεϊν Αμίρ Αμπντολαχιάν.
Ο Ιρανός υπεύθυνος ασφαλείας Αλί Σαμχανί, αντιδρώντας στα νέα του Σαββάτου είπε ότι το Ιράν έχει το δικαίωμα να συμμετέχει σε ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα.
“Το νόμιμο δικαίωμα του Ιράν να συνεχίσει την έρευνα και την ανάπτυξη και να διατηρήσει τις ειρηνικές πυρηνικές δραστηριότητες του και τα επιτεύγματά του, φροντίζοντας μαζί και την ασφάλεια του Ιράν, δε μπορεί να περιοριστεί από καμία συμφωνία”, δήλωσε με ανάρτηση του στο twitter.
Η ανακοίνωση της άρσης των κυρώσεων προκάλεσε ανεπίσημες αντιδράσεις στην Ουάσιγκτον που κατηγορούσαν τη διοίκηση Μπάιντεν ότι προχωρούσε παραχωρήσεις χωρίς να έχει εξασφαλίσει κάποια δέσμευση από το Ιράν. Αμερικανικά think tank στην αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να υποστηρίξουν κανένα επίπεδο ιρανικής πυρηνικής δραστηριότητας.
Ο Μιχαήλ Ουλγιάνοφ, ο επικεφαλής Ρώσος διαπραγματευτής στις συζητήσεις που διεξαγόνται στη Βιέννη, είπε ότι τέτοιου είδους εκτιμήσεις είναι “ανειλικρινείς”.
“Οι επικριτές του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης, είναι οι βασικοί υποστηρικτές της πυρηνικής, μη ειρηνικής χρήσης. Τελεία”, υπογράμμισε.
Εκπρόσωπος του υπ.Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Νεντ Πράις, για να διευκρινίσει την κίνηση της διοίκησης Μπάιντεν, τόνισε ότι δεν πρόκειται για άρση όλων των κυρώσεων, αλλά για εξαίρεση κάποιων κυρώσεων υπό την προϋπόθεση ότι η Τεχεράνη θα επιστρέψει στις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της πυρηνικής συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ και το Ιράν βρίσκονται σε μη απευθείας διαπραγματεύσεις στη Βιέννη για να αναβιώσουν τη συμφωνία, με αποτέλεσμα το Ιράν να έχει αποκλιμακώσει τα πυρηνικά του προγράμματα σε αντάλλαγμα την άρση των διεθνών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στην οικονομία του.
Ο πρώην πρόεδρος Τραμπ είχε αποσύρει την Ουάσιγκτον από τη Συμφωνία το 2018 και είχε επιδοθεί σε μια πολύ πιεστική καμπάνια για επιβολή κυρώσεων στη Τεχεράνη, με αποτελέσμα η Τεχεράνη να αναβαθμίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα πέραν των ορίων που είχαν τεθεί από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και κυρίως όσον αφορά το ζήτημα του εμπλουτισμού του ουρανίου.
Ο τωρινός πρόεδρος Μπάιντεν προσπαθεί να επαναφέρει τη συμφωνία, αλλά παρά τους γύρους διαπραγματεύσευων στη Βιέννη, δεν έχει βρεθεί ακόμα ένα ασφαλές μονοπάτι για την επίτευξη της συμφωνίας. Η διοίκηση Μπάιντεν έχει προειδοποιήσει ότι τα περιθώρια στενεύουν καθώς το Ιράν αποκτάει ολοένα και περισσότερη τεχνογνωσία στην πυρηνική ενέργεια.