Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της νέας, ακόμη πιο ακροδεξιάς, κυβέρνησης του Βενιαμίν Νετανιάχου (γνωστότερου ως Μπίμπι),  Ελάι Κοέν, στο Κίεβο, την εβδομάδα που μας πέρασε σηματοδότησε την, προς το παρόν κυρίως λεκτική, στροφή του Ισραήλ στο ουκρανικό και άφησε να διαφανεί μεγάλη ροπή προς την εγκατάλειψη της ουδετερότητας.

Ο Ελάι Κοέν μετέβη στο Κίεβο, και συναντήθηκε με το, πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκυ, λίγες μέρες μετά την επίσκεψη Μπλίνκεν στο Ισραήλ. Να θυμίσουμε πως, το Ισραήλ υπό την προηγούμενη κυβέρνησή του – την κυβέρνηση συνασπισμού Μπένετ – είχε μεν κατακρίνει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είχε συνεχίσει δε να μιλάει με τη Μόσχα, έκανε τουλάχιστον μία απόπειρα διαμεσολάβησης για την ειρήνευση, και αρνήθηκε να αποστείλει πολεμικό υλικό ή να βοηθήσει με την αεράμυνα την κυβέρνηση του Κιέβου – έστειλε μόνον ανθρωπιστική βοήθεια και αμυντικό υλικό (κράνη κλπ).

Οι όποιες στροφές του Ισραήλ, ειδικά από τον Μπίμπι, πάντα είναι συνδεδεμένες με το Ιράν και με το Παλαιστινιακό. Στο τελευταίο, αφορούν στις συνεχιζόμενες κατάφωρες παραβιάσεις κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου από το κράτος που έχει χαρακτηριστεί «η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στον κόσμο» – πάντα με το αζημίωτο. Και το αζημίωτο αυτή τη φορά είναι και πάλι οι γενοκτονικοί εποικισμοί, που ξαναβρήκαν τους παλιούς τους ρυθμούς. Ο Νετανιάχου έχει αναγγείλει μόλις πριν λίγες ημέρες την κατασκευή άλλων 10.000 κατοικιών στα κατεχόμενα και ποτέ δεν έκρυψε τους συγκεκριμένους στόχους του… Για αυτούς άλλωστε προχωρά και στη σύμπλευση με τις ΗΠΑ στο ουκρανικό. Το συγκεκριμένο αζημίωτο: ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τόνυ Μπλίνκεν, επικοινώνησε με τον παλαιστίνιο ηγέτη, Μαχμούντ Αμπάς, για να του ζητήσει να μην προχωρήσει η προσφυγή που σχεδίαζαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με στόχο ακριβώς «να σταματήσουν άμεσα και απολύτως οι εποικιστικές δραστηριότητες στις κατεχόμενες παλαιστινιακές περιοχές». Η «παράκληση» Μπλίνκεν δεν είναι φυσικά απλή παράκληση. Αποτελεί και έμμεση  υπενθύμιση του γεγονότος ότι οι ΗΠΑ έχουν δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Και, να θυμίσουμε πως τέλη Ιανουαρίου ο Μπλίνκεν είχε βρεθεί στο Ισραήλ και είχε συνομιλίες με το Νετανιάχου αλλά όχι και με την Παλαιστινιακή Αρχή. Αμέσως μετά, ο Μπίμπι μίλησε στο CNN και δήλωσε πως «σκέφτεται» να δώσει και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, περιλαμβάνοντας και τον Σιδερένιο Θόλο (Iron Dome), το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ. Ενθουσιώδης, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, ανέβασε μια σκάλα τον τόνο, λέγοντας ότι «το Ισραήλ υποσχέθηκε» το Θόλο. Ακολούθησε η διαβόητη μαντάμ Νούλαντ: έταξε «το βραβείο Νόμπελ» που θα το δώσει η ίδια στο Μπίμπι αν αυτός «διώξει τον Πούτιν από την Ουκρανία». Με ποιό τρόπο μπορεί να γίνει αυτό, μένει να δειχθεί.

Ουκρανία έναντι Ιράν

Αυτό είναι το ένα κομμάτι της ανταλλαγής. Το άλλο, αφορά στο Ιράν, κοινό εχθρό των δύο, ΗΠΑ και Ισραήλ, που και ο Νετανιάχου και ο Μπλίνκεν στοχοποίησαν και πάλι, στην κοινή συνέντευξη Τύπου τους, μετά τη συνάντηση της 30ης Ιανουαρίου. «Χώρα που εξάγει επιθετικότητα και εκτός της Μέσης Ανατολής» χαρακτήρισε ο … Νετανιάχου το Ιράν, και «χώρα που χρόνια τώρα υποστηρίζει τρομοκράτες, που βαδίζει προς το χειρότερο, αφού το καθεστώς του παρέχει τώρα drones στη Ρωσία για να σκοτώνει αυτή αθώους ουκρανούς πολίτες. Το αντάλλαγμα του Ιράν είναι να λαμβάνει ανεπτυγμένης τεχνολογίας όπλα από τη Ρωσία. Είναι σχέση δούναι και λαβείν», δήλωσε ο Μπλίνκεν – ειρωνία του πράγματος, να τα δηλώνουν αυτά περί δούναι και λαβείν ο Μπλίνκεν με το Νετανιάχου…

Τέλος, στην συνάντηση Ζελένσκυ – Κοέν συζητήθηκε, με δήλωση του τελευταίου, και «η εμβάθυνση της σχέσης Ουκρανίας Ισραήλ ενάντια στην διεθνή Ιρανική απειλή». Επίσης, ο Κόεν δήλωσε πως το Ισραήλ θα δώσει το διαβόητο σύστημα αεράμυνας στο Κίεβο, αλλά δεν υπήρξε (ακόμη; ) αναφορά στην αποστολή οπλισμού – κάτι για το οποίο η Ρωσία έχει θέσει κόκκινες γραμμές στη σχέση της με το Ισραήλ. Η αντίδραση της Μόσχας ήταν άμεση και επέχει σαφή την προειδοποίηση- μόλις την Παρασκευή, ο πρέσβυς της Ρωσίας στο Ισραήλ, αναφέρθηκε, σε συνέντευξή του στην Τζερούσαλεμ Ποστ, στην «ανάγκη να παραμείνει αναλοίωτη η πολιτική του Ισραήλ [στο ουκρανικό] και να μην δοθούν όπλα κανενός είδους από τις ισραηλινές αρχές στην Ουκρανία».

Οι διαρκώς βελτιούμενες σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία, όχι μόνον σε θέματα εξοπλισμού, αλλά και ενεργειακά θέματα και θέματα παράκαμψης των παράνομων και μονομερών κυρώσεων της Δύσης, με την Κίνα επωφελείται τα μάλλα από αυτήν – να θυμίσουμε και τη συμφωνία μαμούθ Κίνας και Ιράν προ του πολέμου, η οποία ισχύει ακόμη- είναι αυτές που ενισχύουν την θέση του Μπίμπι. Μάλιστα, αναλυτές θεωρούν ότι η βασικότερη πίεση προς την αμερικάνικη κυβέρνηση από πλευράς Ισραήλ, είναι η απαίτηση να ξεχάσουν τα περί πτώσης του Πούτιν και να επικεντρώσουν, επενδύσουν, στην πτώση του ιρανικού καθεστώτος.

Μέσα σε όλα αυτά, η πρόσφατη επιτυχής επίσκεψη του Ιρανού προέδρου, Ιμπαχίμ Ραϊσί, στην Κίνα, μόνο τροφή αποτελεί για τις ανησυχίες ΗΠΑ και Ισραήλ – δεν διέφυγε από κανέναν η πλήρης υποστήριξη του Ιράν από τον Ζι, στις μετά τις επαφές δηλώσεις του και τις αναφορές στην ανάγκη άμεσης εισόδου του Ιράν στους BRICS – είναι ήδη μέλος της Συμφωνίας της Σαγκάης, να θυμίσουμε.

Η τριήμερη επίσκεψη (14-16 Φεβρουαρίου) χαιρετίστηκε από την «φωνή» του Πεκίνου, την αγγλόφωνη Global Times ως «απόδειη της αποφασιστικότητας της ιρανικής κυβέρνησης να συνεχίσει την πολιτική της Προς Ανατολάς Πορείας», κάτι που η κινεζική εφημερίδα ερμηνεύει ως «τη μετάβαση από μια πολιτική ισορροπιών με αρνητικό πρόσημο για το Ιράν.. στην οικοδόμηση συμμαχιών με μη δυτικές παγκόσμιες δυνάμεις που έχουν παρόμοιες πολιτικές δομές με αυτό, όπως η Ρωσία και η Κίνα». Μετρημένα κουκιά, σε αυτό το κατά Ζι «νέο κεφάλαιο των ΣινοΙρανικών σχέσεων», που, με τη βοήθεια της Ρωσίας ας σημειώσουμε, και όπως επισήμως ανακοίνωσε το Ιράν, έχει αποκαταστήσει «το οικονομικό κανάλι μεταξύ Ιράν και υπόλοιπου κόσμου» – έχει παρακάμψει τις μονομερείς και παράνομες κυρώσεις. Στην κινεζική επιρροή προσμετράται και η προσέγγιση Ιράν – Βόρειας Κορέας για στρατιωτική συνεργασία και στην προσέγγιση Ιράν – λοιπών κρατών του Κόλπου, δηλ., συνολικά, των κρατών που κρατούν το μεγαλύτερο ενεργειακό ατού του πλανήτη στα χέρια τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ζι τόνισε την ικανοποίηση της Κίνας «για την προθυμία του Ιράν να βελτιώσει τις σχέσεις με τις γειτονικές του χώρες» προσφέροντας «κάθε βοήθεια» ώστε να αναπτυχθούν σχέσεις καλής γειτονίας.

H «περίεργη» συνέντευξη Μπένετ

Σε αυτό το πλαίσιο, και κυρίως με τη μεγάλη στροφή, σε σχέση με την προηγούμενη κυβέρνηση, που κάνει το Ισραήλ, η συνέντευξη Μπένετ παύει να είναι «ξαφνική» και «ανεξήγητη» πολιτικά. Να υπενθυμίσουμε ότι, πέραν του ίδιου του Μπένετ και της πολύ προσεκτικής στάσης του, ο κεντρώος του συνασπισμού, Μπέννυ Γκαντζ, ως υπουργός Άμυνας, τον περασμένο Οκτώβριο, είχε δηλώσει πως «το Ισραήλ δεν θα δώσει κανενός είδους στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία» λόγω «επιχειρησιακών ζητημάτων» αλλά θα συνεχίσει να βοηθά ανθρωπιστικά και παρέχοντας τεχνογνωσία για να αναπτύξουν οι Ουκρανοί το δικό τους σύστημα αεράμυνας (κάποτε).

Ο [επίσης ακροδεξιός, και πρώην κολλητός του Νετανιάχου, να μη ξεχνιόμαστε] Ναφτάλι Μπένετ, «κάρφωσε» τις ΗΠΑ ως εμπόδιο στην ειρήνευση και «έδωσε» ως θεατρίνο χωρίς πολιτικό έρεισμα τον Ζελένσκυ, δίνοντας το στίγμα των λόγων για τους οποίους το Ισραήλ δεν θα έπρεπε να αλλάξαι την πολιτική του στο Ουκρανικό. Το γεγονός ότι απέσυρε κατόπιν πιέσεων μέρος των περί δυτικών παρεμβάσεων δηλώσεών του, δεν τις διαγράφει.

Ειδικά η περιγραφή του για το Ζελένσκυ έγινε ανέκδοτο στο Ισραήλ. Ο Μπένετ, στην επαφή του με τον Πούτιν, ζήτησε να μάθει αν ο ίδιος ο Ζελένσκυ ήταν στόχος, κατά παράκληση του ουκρανού προέδρου, που ως τότε κρυβόταν σε καταφύγιο, φοβούμενος για τη ζωή του. Λογικό και αναμενόμενο. Γι΄αυτό και – λέει ο Μπένετ- ο Ζελένσκυ του είχε ζητήσει να μάθει αν ήταν στόχος.

Η απάντηση Πούτιν ήταν πως δεν πρόκειται να τον αγγίξουν. Πριν καν πάει στο Κίεβο ο Μπένετ, όντας ακόμη στο δρόμο για το αεροδρόμιο της Μόσχας, μίλησε στο τηλέφωνο με το Ζελένσκυ, για να του πει ότι ο Πούτιν δεν έχει σχέδια εξόντωσής του. «Είσαι σίγουρος;» ρώτησε ο ουκρανός πρόεδρος. «Εκατό τοις εκατό» ήταν η απάντηση Μπένετ.

Η επόμενη κίνηση Ζελένσκυ ήταν να βγει από την τρύπα, να πάει στο γραφείο του και να απευθύνει ..ηρωικό μήνυμα, για το πόσο ατρόμητος είναι έναντι του Πούτιν. Πέραν του αστείου της υπόθεσης, προκύπτει και κάτι μάλλον πολύ ενδιαφέρον: ο Ζελένσκυ πιστεύει την αλήθεια των όοποιων υποσχέσεων Πούτιν…

Όπως επίσης λέει ο Μπένετ, η επίσκεψή του στη Μόσχα γινόταν γιατί «ήλπιζε σε κάποιο άνοιγμα για ειρηνευτικές συνομιλίες». Είναι χαρακτηριστικό ότι έσπασε την αργία του Σαββάτου, παρότι πιστός, ελπίζοντας σε Ειρήνη, όπως τόνιζαν τότε οι ισρηλινές εφημερίδες. Ο ίδιος τόνισε πως προσευχόταν σε όλο το δρόμο…

Μετά την επίσκεψή του στη Μόσχα, πήγε Βερολίνο, και μαζί με το Σολτς ενημέρωσαν Παρίσι, Λονδίνο και Ουάσιγκτον, για τις συνομιλίες του. Επιστρέφοντας στο Ισραήλ συνέχισε «με διαρκείς τηλεφωνικές συνομιλίες» να μιλάει και με Ζελένσκυ και με Πούτιν σε ένα «μαραθώνιο» για την εξεύρεση λύσης, που έφτασε στην υπόσχεση Πούτιν πως δεν θα ζητούσε, πια, την αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας και στην υπόσχεση Ζελένσκυ πως η Ουκρανία δεν θα επιδίωκε να μπει στο ΝΑΤΟ. «Σχημάτισα την εντύπωση πως και οι δύο θέλανε ανακωχή», ανέφερε στη συνέντευξη ο Μπένετ. Οπως σχημάτισε και την εντύπωση πως «οι ΗΠΑ μπλόκαραν» τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Αυτό δηλώνει στην αρχική (πεντάωρη) συνέντευξη, μπορεί και εν τη ρύμη του λόγου, ή , όπως έγραψαν κάποιοι λόγω κακής μετάφρασης στα αγγλικά: δεν είπε blocked αλλά stopped, δηλαδή δεν τις «μπλόκαραν» αλλά τις «σταμάτησαν» – τις σταμάτησαν οι σύμμαχοι, όχι οι ουκρανοί.

Το περί blocked πήρε πίσω λίγο αργότερα, λέγοντας πως απλώς «κάποιοι εκ των συμμάχων πίστευαν ότι είναι προτιμότερο να συνεχίσουν να πλήττουν τον Πούτιν» – είναι προφανές ποιοί-, ακόμη και αν «αυτός και κάποιοι άλλοι» ήταν υπέρ της ειρήνης – παρεούλα με το Σολτς έγιναν οι ενημερώσεις, ας θυμίσω – και πως η αιτία για την διακοπή των συνομιλιών ήταν η σφαγή στη Μπούτσα.

Πέραν των συγκεκριμένων αποκαλύψεων, και με δεδομένη την αλλαγή στην ισραηλινή πολιτική στο ουκρανικό, η συνέντευξη Μπένετ αποτελεί προφανή προειδοποίηση στον Νετανιάχου και προσπάθεια αποτροπής της στροφής. Ο Μπένετ θύμισε, στη συγκεκριμένη συνέντευξη, ότι η Ρωσία, λόγω της ουδετερότητας «επέτρεψε στο Ισραήλ να πλήττει ιρανικούς στόχους στη Συρία», ότι υπάρχουν εβραϊκές κοινότητες και στην Ουκρανία και στη Ρωσία «που πρέπει όλες να προστατευθούν» και, θεωρώντας το προφανές μάλλον, δεν αναφέρεται στο διχασμό της κοινής γνώμης εντός του Ισραήλ, με τη δεξιά δεξαμενή ψήφων να έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά αντίθεσης στον όποιο εξοπλισμό της Ουκρανίας. Δεξαμενή στην οποία απευθύνονται και ο Μπένετ και ο Νετανιάχου.

 

*Στις λεπτομέρειες, αξίζει να αναφερθεί πως από την επίσκεψη Μπλίνκεν στο Ισραήλ και μετά έχουν εξαφανιστεί τα κατακριτικά σχόλια εις βάρος της ακροδεξιάς κυβέρνησης Νετανιάχου, που είχε χαρακτηριστει ως και απειλή για τη δημοκρατία από το Λευκό Οίκο, λόγω των αλλαγών στο δικαστικό σύστημα του Τελ Αβίβ που επιδιώκει ο Μπίμπι.