Του Κώστα Εφήμερου
Η καχυποψία του αναγνωστικού κοινού απέναντι σε όσους επιθυμούν να το «ενημερώσουν» είναι ό,τι πιο υγειές συναντάμε σήμερα στη νέα πολιτεία της δημοσιογραφίας. Η αντίδραση όμως είναι απογοητευτική… και εξηγούμαι:
Στα δικαστικά έγγραφα που διέρρευσαν περιλαμβάνονται τηλεφωνικές υποκλοπές του Βαγγέλη Μαρινάκη, ο οποίος πιθανά αποτελεί κύριο ύποπτο για τη σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν και απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα συνομιλιών του ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού με τον Γιάννη Κουρτάκη, ιδρυτή του δημοσιογραφικού ομίλου «Παραπολιτικά».
Ο Γιάννης Κουρτάκης μέσα σε λίγα χρόνια από συντάκτης ενός blog παραπολιτικών έγινε ιδιοκτήτης ενός ομίλου δημοσιογραφικών επιχειρήσεων, που περιλαμβάνει την εβδομαδιαία εφημερίδα «Παραπολιτικά» τον ομώνυμο ραδιοφωνικό σταθμό (μετά την εξαγορά της συχνότητας του 902 από το ΚΚΕ) ένα οικονομικό φύλλο, ένα free press και έναν αθλητικό ραδιοφωνικό σταθμό (Ολυμπιακός FM).
Όταν πριν από λίγους μήνες η «Αυγή» είχε ισχυριστεί ότι ο Μαρινάκης ήταν ο κρυφός χρηματοδότης των «Παραπολιτικών», ο Κουρτάκης κατέθεσε μήνυση στην εφημερίδα αρνούμενος οποιαδήποτε χρηματοδότηση. Μάλιστα, τότε είχε δώσει μιαν απολαυστική συνέντευξη, στην οποία ισχυριζόταν από τη μία ότι «όσοι δεν έχουν δάνεια και έχουν όραμα μπορούν να στηριχτούν αποκλειστικά στην αγάπη του κόσμου» και ταυτόχρονα ότι «κανένας σοβαρός επιχειρηματίας δεν θα πέταγε τα λεφτά του στα ΜΜΕ αυτήν την περίοδο». Τώρα πώς γίνεται να βγαίνουν τα απαραίτητα χρήματα για αυτήν την αλματώδη ανάπτυξη και την ίδια στιγμή όσοι επενδύουν να πετάνε τα χρήματά τους, θα σας γελάσω.
Στα δικαστικά έγγραφα που αποκαλύφθηκαν τώρα εμφανίζεται ο Μαρινάκης σε καταγεγραμμένη τηλεφωνική συνομιλία να δίνει τον πρωτοσέλιδο τίτλο των «Παραπολιτικών» της επόμενης ημέρας, ενώ σε άλλο σημείο ο εφοπλιστής μιλώντας στον υπεύθυνο επικοινωνίας του χαρακτηρίζει ως «δικό του ΜΜΕ» την εφημερίδα.
Πολύ καλά κάνουν λοιπόν οι «καταναλωτές της ενημέρωσης» να είναι όλο και πιο καχύποπτοι με αυτούς που αναλαμβάνουν να τους την προσφέρουν.
Στην πραγματικότητα, το όραμα και η έλλειψη δανείων δεν είναι αρκετά για να φτιάξεις ένα ΜΜΕ, ακόμα και στο διαδίκτυο, ακόμα και όταν η αγάπη του κόσμου είναι δεδομένη και μετρήσιμη. Εμείς εδώ π.χ. δεν έχουμε κανένα δάνειο, έχουμε όνειρα για κάτι μεγάλο που θα αλλάξει τη δημοσιογραφία (aka δημοκρατία) στη χώρα μας και έχουμε και επισκέπτες… πολλούς-πολλούς επισκέπτες, ωστόσο όχι μόνο δεν μας περισσεύει κανένα εκατομμύριο για αγορά ενημερωτικής ραδιοφωνικής συχνότητας αλλά δεν καταφέρνουμε να καλύψουμε ούτε την τρέχουσα μισθοδοσία.
Στην αρχή της σεζόν είχα υποσχεθεί ότι θα δημοσιεύω το μηνιαίο ισολογισμό του ThePressProject υπολογίζοντας ότι οι αναγνώστες μας θα στήριζαν την ανεξάρτητη δημοσιογραφία με ένα μικρό προαιρετικό αντίτιμο. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Χριστόφορος (Κάσδαγλης) μου επεσήμανε ότι δεν τηρούσα την υπόσχεσή μου αλλά η αλήθεια είναι ότι η παραδοχή της ήττας δεν είναι εύκολο πράγμα. Στους 10 μήνες που πέρασαν τα donations που δέχτηκε το TPP δεν ξεπέρασαν τις 6.000€. Ποσό που δεν είναι αρκετό για να καλύψει ούτε τα μηνιαία του έξοδα.
Σαν να μην έφτανε αυτό, κοιτάζοντας τα αναλυτικά στοιχεία του server ανακάλυψα ότι σχεδόν το 20% των αναγνωστών του TPP έχουν ενεργοποιημένο add blocker, ένα ειδικό πρόσθετο που κρύβει τις διαφημίσεις των ιστοσελίδων. Με άλλα λόγια, ένας στους πέντε επισκέπτες του TPP όχι μόνο δεν συμμετέχει στη χρηματοδότηση αλλά μας αρνείται ακόμα και τα λίγα έσοδα από διαφημίσεις, οι οποίες πληρώνουν ανάλογα με τις εμφανίσεις τους.
Και έτσι φτάνουμε στην απογοήτευση για την οποία σας έγραψα στην αρχή: αν δεν αποφασίσει ο επισκέπτης να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση των μέσων, πώς μπορεί να απαιτεί την οφειλόμενη ανεξάρτητη ενημέρωση; Αν δεν ενισχύσει με τον οβολό του προκειμένου να προσφέρουμε αξιοπρεπείς μισθούς και ασφάλιση στους δημοσιογράφους, που (τουλάχιστον εδώ) δίνουν την ψυχή τους καθημερινά, πώς θα απαιτήσουν από το δικό τους αφεντικό την αξιοπρέπεια και την ασφάλιση;
Το ThePressProject, αν το δούμε ως μια ξεχωριστή οντότητα (και όχι ως ένα τμήμα της BitsnBytes), είναι σοβαρά ελλειμματικό. Επιβιώνει επειδή η εταιρία πληροφορίκης καταφέρνει ακόμα να βγάζει κάποια κέρδη αναπτύσσοντας ιστοσελίδες και επειδή τα άλλα μέσα της (msfree.gr και auto-mag.gr) συγκεντρώνουν κάποια διαφήμιση.
Αν όμως θέλουμε να μιλάμε για όραμα και δημοσιογραφία τότε πρέπει υποχρεωτικά να μιλήσουμε και για χρηματοδότηση. Πρέπει το μέσο να είναι προφυλαγμένο από τους πειρασμούς. Πρέπει να μπορεί να δημοσιεύσει το ρεπορτάζ για την Coca Colla, την Τράπεζα Πειραιώς, τον Μελισσανίδη, τον Αλαφούζο και τον Μαρινάκη, να γράψει για τις υποκλοπές και τις ευθύνες της Vodafone και να αναγκάσει τη L'Oreal να αποσύρει τα αντηλιακά της για παραπλανητική αναφορά σε διαφήμιση και συσκευασία. Και για να μπορεί να δημοσιεύει αυτά τα ρεπορτάζ πρέπει να ξέρει -ή έστω να νιώθει- ότι δεν χρειάζεται τα χρήματά τους για να καλύψει τα στοιχειώδη.
Και δεν μιλάω σε εσένα που νιώθεις περισσότερο την κρίση στην καθημερινότητά σου, σε εσένα που δυσκολεύεσαι να φέρεις βόλτα την οικογένειά σου (αν και για εσένα το 1€ το μήνα θα ήταν πραγματική επένδυση για το μέλλον αφού ως μέσο συντασσόμαστε με τα συμφέροντά σου). Μιλάω κυρίως σε εσένα που έχεις τη δυνατότητα να συμβάλλεις με κάτι περισσότερο. Που μπορείς να διαφημίσεις την επιχείρησή σου με ένα μικρό ποσό κάθε μήνα σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Μιλάω σε εσένα που θέλεις επώνυμα να ενισχύσεις με ένα σοβαρότερο ποσό (ακόμα και συμμετέχοντας στην προσπάθειά μας) για την δημιουργία ενός ουσιαστικού κόμβου ενημέρωσης που δεν θα φοβάται κανέναν «παλιό» και «μεγάλο».
Ήθελα να σας πω κάτι… ότι αυτό που κάνουμε εδώ το κάνουμε μόνο επειδή πιστεύουμε ότι το κάνουμε μαζί. Πώς αλλιώς να εκλάβουμε το ένα εκατομμύριο μοναδικών επισκέψεων κάθε μήνα;
Ήθελα να σας πω ότι το TPP δεν είναι (και σίγουρα δεν πρέπει να γίνει) ένας Δον Κιχώτης, που τα βάζει με ανεμόμυλους. Το επιχειρηματικό του σχέδιο μπορεί να γίνει ρεαλιστικά κερδοφόρο αν εξασφαλιστεί το minimum της αξιοπρεπούς του λειτουργίας, καθώς υπάρχουν πολλές υπηρεσίες και προϊόντα που μπορούν να αποφέρουν κέρδη με συνεργασίες εντός και εκτός των συνόρων.
Ήθελα να σας πω ότι σας χρειαζόμαστε.