Δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα ζει τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης, που επηρεάζει την ευχέρεια των συνδρομών, διότι το συγκεκριμένο μέσο προέκυψε ακριβώς ως μια ανάγκη διαφορετικής ενημέρωσης μέσα στην κρίση. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι πρόκειται για το πρώτο ευρωπαϊκό μέσο που θα μπορεί να επιβιώνει χάρη στις συνδρομές των αναγνωστών του κρατώντας ταυτοχρόνως ελεύθερη την πρόσβαση στα άρθρα του.
Αυτό συμβαίνει σε κάποια αμερικανικά μέσα όπως το NPR, με τη μόνη διαφορά ότι εκεί υπάρχει μια ισχυρή κουλτούρα χρηματοδότησης από τα κάτω, που ξεκινά εδώ και πολλές δεκαετίες από το ραδιόφωνο, και στο ότι προφανώς η απεύθυνση στο κοινό διευκολύνεται πολύ όταν γράφεις Αγγλικά, που μιλιούνται από σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους. Η αναλογία συνδρομών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό της Ελλάδας που είναι ενεργός στο διαδίκτυο (είμαστε προτελευταίοι σε συνδέσεις, πιο πάνω μόνο από την Ουγγαρία), θα ήταν σαν να είχαν 86 συνδρομητές στο NPR. Με άλλα λόγια, πετύχαμε κάτι που είναι από κάθε άποψη συνταρακτικό και εντελώς αναπάντεχο.
Το προηγούμενο ρεκόρ σε crowdfunding το είχε πάλι το ThePressProject, όταν συγκέντρωσε 25.000 ευρώ σε 16 μέρες για την παραγωγή του Debtocracy το 2011. Δεύτερο ρεκόρ, η συγκέντρωση 15.000 ευρώ σε μία ημέρα, προκειμένου να παραμείνει ανοιχτή η ΕΡΤ το 2013. Τις πρώτες ώρες μετά τη δημοσίευση του «Προτελευταίου κειμένου του ThePressProject» υπήρξε μια άμεση ανταπόκριση του κόσμου, που είχε ξεπεράσει τις 25.000 ευρώ μέσα στις πρώτες 48 ώρες. (Το συνολικό ποσό υπερβαίνει τις 38.000 ευρώ). Γι’ αυτό τον λόγο θεωρήσαμε σωστό να ενημερώσουμε αμέσως τη Δευτέρα τον κόσμο που μας στήριζε ότι το TPP είχε ήδη διαφύγει τον κίνδυνο να κλείσει. Όποιος έβαζε χρήματα από κει και πέρα, θα τα έβαζε όχι για να σώσει ένα μέσο που κινδύνευε, αλλά για να δημιουργήσει ένα μέσο που είναι τώρα δυναμικότερο από ποτέ. Γιατί μπόρεσε να αντιμετωπίσει τα πιο πιεστικά χρέη του και να φτιάξει ένα κοινό που δείχνει εμπράκτως ότι αναγνωρίζει το έργο που παράγεται σε αυτό το μέσο και ζητάει να συνεχίσει. Αυτό συνέβη όλη την εβδομάδα, μέχρι το τέλος. Γράφονταν κατά μέσο όρο τρία άτομα την ώρα, όλο το 24ωρο, μια που οι αναγνώστες μας μένουν και στη μακρινή Αμερική.
Είμαστε στη διαδικασία του υπολογισμού του ακριβούς αριθμού των μελών, γιατί σε αρκετές περιπτώσεις η συνδρομή δεν έχει γίνει μέσω της πλατφόρμας, κι έτσι μια δωρεά των 20 ευρώ δεν ξέρουμε αν είναι τέσσερις μηνιαίες συνδρομές των 5 ευρώ που θα ακολουθηθούν από άλλες ή μία μοναδική δωρεά. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο σε αυτή τη φάση της ανάπτυξης του εγχειρήματος να γίνονται εγγραφές μέσω της πλατφόρμας, ώστε να έχουμε καθαρή εικόνα των πάγιων εντολών που θα στηρίξουν με τρόπο προβλέψιμο εκ των προτέρων την οικονομική λειτουργία του Μέσου.
Ακούσαμε την κριτική σας, ακόμη και όταν δεν απαντούσαμε. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι δεν ήταν εύκολο να γράφουμε σχόλια, γιατί παρακολουθούσαμε συγκινημένοι κάτι που συνέβαινε μπροστά στα μάτια μας, και που ήταν αδύνατο να το φανταστούμε, να υπάρξει ένα τέτοιο κύμα συμπαράστασης. Δεν απάντησα αφ’ ενός γιατί η στιγμή ήταν πολύ φορτισμένη και επίσης γιατί η κριτική είναι χρήσιμη και χρειάζεται πολύ ψύχραιμη και προσεκτική αποτίμηση. Για να πούμε την αλήθεια, δεν ήταν όλες οι ιδέες καλές, αλλά ήταν πάρα πολλές αυτές που με ενδιαφέρον και καλή πίστη επισήμαιναν ζητήματα που μας απασχολούν κι εμάς και αναδείκνυαν υπαρκτά προβλήματα.
Ο τωρινός οικονομικός σχεδιασμός εξασφαλίζει ότι δεν θα ξαναϋπάρξει αυτή η αγωνία για τους εργαζόμενους και ότι δεν θα βρεθούμε πάλι στην ίδια θέση να ανησυχούμε για την επιβίωση του μέσου. Στο νέο του ξεκίνημα το TPP έχει τη χαρά να σχεδιάζει το μέλλον του έχοντας απαλλαγεί από ένα σημαντικό τμήμα των χρεών του προς τους εργαζόμενους, τις εγκαταστάσεις και τα πάγια ανελαστικά έξοδα, και μια διευρυμένη βάση ενεργών μελών που συνειδητά το στηρίζουν με μικρές αλλά και μεγάλες συνδρομές.
Δεν θα ασχοληθώ με τα πικρόχολα σχόλια και θα μου επιτρέψετε να διατηρώ την προσωπική μου ανάγνωση για το τι έγινε στο παρελθόν, τι δρόμο επιλέξαμε να πάρουμε και πώς φτάσαμε ως εδώ. Ωστόσο ως ένα νέο μέσο που αλλάζει τις αντιλήψεις μας για το τι είναι ενημέρωση στο διαδίκτυο σήμερα, το νέο ThePressProject οφείλει να απαντήσει στις ανησυχίες των ανθρώπων που το στήριξαν.
Δέχτηκα κριτική για την «εγωκεντρική» οργάνωση του TPP. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το προκάλεσα εξαιτίας του προσωπικού και απολογητικού τόνου του κειμένου. Στην πραγματικότητα το TPP είναι το μοναδικό μέσο με τόσο χαλαρή αρχισυνταξία. Προσωπικά δεν παρεμβαίνω στη ροή και στην επιλογή των θεμάτων. Θα ήταν εντελώς αδύνατο άλλωστε. Κάθε συντάκτης στο TPP επιλέγει και αναλαμβάνει τα θέματα που τον ενδιαφέρουν, ανάλογα και με τις γνώσεις του και τις ανάγκες της επικαιρότητας. Στην ερευνητική ομάδα γίνονται συζητήσεις και ο καθένας προτείνει τα θέματά του. Έχω κάνει ελάχιστες αναθέσεις, ενώ κάποιες φορές ανέλαβα την εκτέλεση ρεπορτάζ που πρότειναν άλλοι. Το TPP ήταν και θα παραμείνει μια δημοσιογραφική νησίδα ελευθερίας σε αυτό το επίπεδο. Κανείς δεν ρωτάει για να σηκώσει άρθρο ή ρεπορτάζ παρά μόνο στις περιπτώσεις που το κείμενο μπορεί να προκαλέσει μήνυση και αυτό γίνεται ώστε να υπάρχει μια ομπρέλα προστασίας στους νέους δημοσιογράφους. Υπογράφω ως αποκλειστικός υπεύθυνος για το νόμο όλων των αναρτήσεων στο TPP και γι’ αυτό διατηρώ το δικαίωμα βέτο. Μέχρι σήμερα, 6 χρόνια τώρα, πέρα από 2-3 φράσεις που αλλάχτηκαν με τη δική μου παρέμβαση ουδέποτε κόπηκε θέμα συντάκτη στην ιστοσελίδα μας.
Τι μέλλει γενέσθαι
Τι θα κάνει αυτό το νέο ThePressProject; Επιστρέφει με ολόκληρη την ερευνητική του ομάδα, τους αναλυτές και τους συνεργάτες του. Με επίσημη συνεργασία με το Project Syndicate, τη μεγαλύτερη συνεργασία οικονομολόγων, πολιτικών αναλυτών και φιλοσόφων , και το The Intercept, ένα από τα πιο σημαντικά σύγχρονα ερευνητικά μέσα, που δημοσίευσε πρώτο τα έγγραφα του Snowden. Αυτά προστίθενται στη συνεργασία που έχουμε ήδη με το Wikileaks και έπεται συνέχεια. Σε λίγες μόνο ημέρες θα είμαστε στη θέση να ανακοινώσουμε σημαντικές επίσημες και αποκλειστικές συνεργασίες.
Συνεχίζουμε με καθημερινό ραδιόφωνο, κάθε Δευτέρα και Παρασκευή στις πέντε το απόγευμα θα σας περιμένω μαζί με τον Κωνσταντίνο Πουλή και κάθε Τρίτη και Πέμπτη με τον Θάνο Καμήλαλη. Η σατιρική εκπομπή Ανασκόπηση γίνεται εβδομαδιαία, με ανανεωμένη συγγραφική ομάδα και μορφή.
Αναδιοργανώνουμε το newsroom με στόχο την άμεση και πλήρη κάλυψη, αλλά και την καθημερινή σύνθεση των βασικών ειδήσεων. Ωστόσο, αν υπάρξει κάποια καθυστέρηση μέχρι να ξαναβρούμε τον βηματισμό μας σε αυτό το πεδίο, ελπίζουμε στην κατανόησή σας. Την ώρα που το βασικό χόμπι της εγχώριας δημοσιογραφικής παραγωγής είναι η αναδιατύπωση των τηλεγραφημάτων που λαμβάνονται από το ΑΠΕ, στο ThePressProject θα μπορεί κανείς πάντα να αναζητήσει τη βασική ροή των πληροφοριών, αλλά πολύ πιο χρήσιμη θα είναι μαζί και η σύνθεση που επιτρέπει οι ειδήσεις να ιεραρχούνται, να αναλύονται και να τοποθετούνται στο ευρύτερο πολιτικό τους πλαίσιο.
Αλλά το σημαντικότερο στοιχείο σε ένα μέσο που ξαφνικά αλλάζει αφεντικό δεν μπορεί να είναι άλλο από τη διαφάνεια. Διαφάνεια και δημοσιογραφική και οικονομική. Για να απαντήσουμε σε αυτά τα δύο οργανώνουμε τα εξής:
Εσωτερικός κανονισμός δεοντολογίας
Τα μέλη των 1101 θα βρουν τη Δευτέρα στην πλατφόρμα έναν πρώτο απλό εσωτερικό δεσμευτικό κανονισμό δεοντολογίας 20 άρθρων. Τα μέλη θα μπορούν να κρίνουν κάθε αναρτώμενη είδηση με ένα εύχρηστο και φιλικό στον χρήστη σύστημα που θα εμφανίζεται σε όλα τα άρθρα. Αν θεωρούν ότι κάποια παραβαίνει τα άρθρα του κανονισμού θα μπορούν να το επισημαίνουν και να εκφράζουν την άποψή τους. Το ThePressProject θα διατηρεί το δικαίωμα και την ευθύνη της ανάρτησης και θα έχει τον τελικό λόγο στην αρχισυνταξία του μέσου, ωστόσο οι συντάκτες ροής θα παρακολουθούν τις επισημάνσεις και όποτε απαιτείται θα γίνονται αναθεωρήσεις του άρθρου.
Ζωντανός προγραμματισμός ροής (news stream)
Τις επόμενες ημέρες τα μέλη θα έχουν πρόσβαση στο stream της ροής (Newsroom). Μέσω αυτής θα μπορούν να βλέπουν σε πραγματικό χρόνο ποια θέματα επιλέγει η ροή και θα μπορούν επίσης να προτείνουν θέματα. Επιπλέον τα μέλη θα έχουν πρόσβαση και σε έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, όσες τουλάχιστον μπορούν να δημοσιοποιηθούν, και θα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν ιδέες αλλά και σχετικές εμπειρίες ή γνώσεις. Κάθε μέλος που θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην παραγωγή του ρεπορτάζ θα συμπεριλαμβάνεται, εφόσον το επιθυμεί, στην ταυτότητα του.
Όσον αφορά τα ρεπορτάζ και τις αναλύσεις, ανάλογα με το φόρτο εργασίας και τις ειδικές συνθήκες, θα γίνει μια προσπάθεια ώστε οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην ερευνητική ομάδα ή στον πυρήνα των σχολιαστών να βρίσκονται συνδεμένοι στο σύστημα news stream τις πρώτες ώρες μετά από κάθε δημοσίευση ώστε να έχουν άμεσο διάλογο με τα μέλη των 1101.
Σύστημα Οικονομικής Διαφάνειας (ΣΟΔ)
Από την 17η Νοεμβρίου τα μέλη των 1101 θα βρουν στην πλατφόρμα και το νέο ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης των οικονομικών του μέσου. Σε αυτό θα υπάρχουν αναλυτικά πληροφορίες για τις πληρωμές των εργαζομένων, τις ασφαλιστικές εισφορές και τις εισπράξεις. Επειδή αυτές τις ημέρες υπήρξε αθρόα υποστήριξη είναι υποχρεωτικό να περιμένουμε να «γυρίσει» ο μήνας αφενός επειδή πολλά μέλη έκαναν προκαταβολικές καταθέσεις για αρκετούς μήνες μπροστά, οπότε θα πρέπει να γίνουν αναγωγές και επιβεβαιώσεις, αφετέρου επειδή θα πρέπει να εκκαθαριστεί λογιστικά και να κοπούν πολλές χειρόγραφες αποδείξεις, ιδίως εξαιτίας της ιδιαιτερότητας που υπάρχει στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας. Κάθε μηνιαίος ισολογισμός θα είναι ανοιχτός για σχολιασμό στα μέλη. Σε περίπτωση πλεονασμάτων τα μέλη των 1101 θα έχουν επίσης λόγο στη διάθεση / επένδυση των χρημάτων.
Καθημερινός απογευματινός καφές
Το ThePressProject θα δέχεται στα γραφεία του τα μέλη κάθε μέρα, από Δευτέρα ως Παρασκευή, από τις 4 και ως τις 5 το απόγευμα, οπότε και ξεκινάει η εκπομπή του ραδιοφώνου. Σε αυτή την ώρα θα προσφέρουμε καλό καφέ και θα συζητάμε για όλα τα θέματα. Όποιο μέλος το επιθυμεί, με 20€ θα μπορεί να φεύγει από το γραφείο με μια συλλεκτική κούπα. Πιστεύουμε ότι η προσωπική επικοινωνία θα σας δώσει τη δυνατότητα να δείτε πώς δουλεύουμε και θα μας δώσει νέες ιδέες για το πώς πρέπει να συνεχίσουμε.
Μηνιαία συνάντηση των 1101
Τα μέλη των 1101 θα βρίσκονται μία φορά το μήνα σε χώρο που θα καθορίζεται μετά από την εκδήλωση ενδιαφέροντος από πλευράς τους (ανάλογα με την προβλεπόμενη συμμετοχή). Σε αυτές τις συναντήσεις θα σας παρουσιάζουμε το βασικό μας στρατηγικό / διοικητικό / δημοσιογραφικό προγραμματισμό ενώ ανάλογα με την επικαιρότητα θα προσπαθούμε να φέρνουμε και καλεσμένους προκειμένου να γίνεται και μια ουσιαστική συζήτηση. Η συνάντηση θα γίνεται την τελευταία εβδομάδα κάθε μήνα και αφού έχει δημοσιευτεί ο τελευταίος ΣΟΔ προκειμένου να γίνεται και ένας μηνιαίος οικονομικός απολογισμός.
Θεωρώ ότι με όλα αυτά -και φυσικά με την ενεργή σας συμμετοχή- θα έχετε τη δυνατότητα να ελέγχετε σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα και την κατεύθυνση του μέσου. Στόχος μου είναι στην πρώτη συνάντηση των μελών να τεθεί ως πρώτο θέμα στην ημερήσια διάταξη η ίδια η λειτουργία των παραπάνω μηχανισμών προκειμένου να γίνουν παρεμβάσεις και βελτιώσεις με στόχο το σύστημα να είναι απλό, λειτουργικό και σημαντικά παρεμβατικό.
Και αυτή είναι η απάντησή μου στο αίτημα αρκετών μελών για την καλύτερη οργάνωση, διαχείριση και διαφάνεια του ThePressProject.
Η εποχή μας δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Ζούμε τις συνέπειες μιας κρίσης που πριν να επηρεάσει την οικονομική κατάσταση των πολιτών, χρειάστηκε να επιχειρήσει να νεκρώσει την κριτική τους. Η τηλεοπτική δημοσιογραφία υπήρξε μονοφωνική, κατευθυνόμενη υπεράσπιση της κρατούσας πολιτικής. Οι εφημερίδες ζορίζονται σπρώχνοντας τις ειδήσεις μέσα σε περιτύλιγμα δώρων, και μέσα σε όλα αυτά όλο και περισσότερος κόσμος αναζητούσε μια ενημέρωση που θα παράγεται χωρίς πολιτική ατζέντα που να την επιβάλλουν συναλλαγές κάτω από το τραπέζι με τη διαπλοκή. Μετά την εβδομάδα που πέρασε, ξέρουμε ότι αυτό είναι εφικτό. Έχουμε στα χέρια μας το πρώτο αυτοχρηματοδοτούμενο μέσο που παράγει δημοσιογραφία χωρίς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις.
Για την ακρίβεια, με μία μόνο δέσμευση και εξάρτηση, από τα μέλη που το στηρίζουν με τα χρήματά τους και που περιμένουν ότι δεν θα πάψει ποτέ να υπηρετεί το όραμα μιας δημοσιογραφίας των πολιτών, μιας νέας πολιτείας των δημοσιογράφων, όπως έλεγε η ιδρυτική του διακήρυξη.
Το στοίχημά μας τώρα είναι να μεγαλώσουμε χωρίς να κάνουμε άλματα στο κενό. Ζητούμε συγγνώμη που σας κοψοχολιάσαμε, σας βεβαιώνουμε ότι ούτε εμείς θέλουμε να το ξαναπεράσουμε αυτό. Βήμα βήμα, θα διευρύνουμε την πλατφόρμα των υποστηρικτών μας, ώστε κάθε χρόνο που περνάει να κάνουμε όλο και περισσότερα, για όλο και περισσότερους.
Από το βράδυ της Παρασκευής μέχρι σήμερα άλλαξαν πάρα πολλά. Ανάμεσα σε αυτά και εγώ. Χωρίς πολλούς συναισθηματισμούς λοιπόν, και με πίστη ότι όλοι μαζί μπορούμε να αλλάξουμε τα πάντα, Καλορίζικο… και καλή νέα μας αρχή.