Υπενθυμίζεται ότι το 2021 οι τέσσερεις έφηβοι πρόσφυγες είχαν καταδικαστεί πρωτοδίκως ομόφωνα σε κάθειρξη 10 ετών, χωρίς αναστολή και χωρίς να αναγνωριστούν ελαφρυντικά, για τον εμπρησμό του καταυλισμού της Μόριας, ενώ είχε προηγηθεί τον Μάρτιο του ίδιου έτους η δίκη των άλλων δύο, ανηλίκων, που καταδικάστηκαν σε 5 χρόνια φυλάκιση.

Κατά την πρωτόδικη διαδικασία, καταγγέλθηκε ο αποκλεισμός των δημοσιογράφων, αλλά και δικηγόρων – παρατηρητών από διεθνείς οργανώσεις από την αίθουσα, με τη δίκη να διεξάγεται «κεκλεισμένων των θυρών», υπό το πρόσχημα των υγειονομικών μέτρων κατά της νόσου COVID-19, καθώς και την ένσταση των συνηγόρων υπεράσπισης που ανέφερε ότι το κατηγορητήριο δεν μεταφράστηκε ποτέ σε γλώσσα που να κατανοούν οι κατηγορούμενοι.

Μάλιστα, ο τότε υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Νότης Μηταράκης, αλλά και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, είχαν σπεύσει να δηλώσουν «συλλάβαμε τους εμπρηστές», καταλύοντας το τεκμήριο αθωότητας των κατηγορούμενων.

Κατά τη διαδικασία της έφεσης, οι τρεις από τους κατηγορούμενους παραπέμφθηκαν στο Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων Μυτιλήνης και αφέθηκαν ελεύθεροι υπό περιοριστικούς όρους, μετά από ενστάσεις των συνηγόρων υπεράσπισης, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2020 ήταν ανήλικοι. Ωστόσο, η έδρα απέρριψε την ένσταση των συνηγόρων υπεράσπισης για το γεγονός πως η γλώσσα των εγγράφων της δικογραφίας είναι αποκλειστικά στα ελληνικά και οι κατηγορούμενοι δεν την έχουν λάβει μεταφρασμένη. Σε σχέση με τον τέταρτο κατηγορούμενo, η έδρα αναγνώρισε αυτή τη φορά το ελαφρυντικό της καλής διαγωγής μέσα στις φυλακές, καταδικάζοντάς τον σε κάθειρξη 8 ετών.

Η εισαγγελέας αμφισβήτησε τη πραγματογνωμοσύνη του Forensic Architecture

Τη δίκη παρακολουθεί το παρατηρητήριο #MoriaTrialWatch, που δημιούργησαν το omniatv και το Solomon με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ – Παράρτημα Ελλάδας. Επιπλέον, η  στήλη The Case, του omniatv, κατέγραφε ζωντανά, σε πραγματικό χρόνο, ροή από την αίθουσα του δικαστηρίου στα ελληνικά. Παράλληλα, το Solomon έκανε την ίδια μετάδοση μεταφρασμένη στα αγγλικά, για την ενημέρωση και του διεθνούς κοινού. 

Σύμφωνα με τα πρακτικά του παρατηρητηρίου, η εισαγγελέας ισχυρίστηκε πως οι μετανάστες λοιπόν όχι μόνο «προέβλεψαν» ως δυνατή την καταστροφή, αλλά και «επιδίωξαν να την προκαλέσουν», λέγοντας μάλιστα πως «οι αστυνομικοί μέσα σε πόλεμο και με αυτοθυσία κατάφεραν να σώσουν ανθρώπινες ζωές» και υποτίθεται πως «γι’ αυτό δεν μπόρεσαν να προβούν σε συλλήψεις», καθώς «αν επιχειρούσαν να συλλάβουν έστω και έναν κινδύνευε η ίδια τους η ζωή. «Η αστυνομία τι συμφέρον είχε να βρει 5 τυχαίους μετανάστες, αλίμονο αν η Ελληνική Αστυνομία όπου οι άνθρωποι με αυτοθυσία προσπάθησαν να σώσουν τόσους χιλιάδες μετανάστες» αναρωτήθηκε ακόμα η εισαγγελέας, ενώ για τον κατηγορούμενο έφτασε στο σημείο να δηλώνει πως «του αρέσει να λέει ψέματα, δεν υπάρχει κάποια άλλη εξήγηση».

Μάλιστα, η εισαγγελέας υποβάθμισε μέχρι και το βίντεο ντοκουμέντο της διεπιστημονικής ερευνητικής ομάδας Forensic Architecture, ισχυριζόμενη πως «δεν είναι πραγματογνωμοσύνη, είναι ανάλυση με κάποια τυχάρπαστα άτομα», καθώς και πως «πρώτη φορά είδα κάποιες αλλοδαπές εταιρείες να κάνουν ολόκληρη γνωμοδότηση για να διαψεύσουν μαρτυρική κατηγορία».

«Θεωρώ την Ελλάδα ως την πατρίδα μου, δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να κάνω κακό» δήλωσε ο πρόσφυγας – Απουσίαζε ξανά ο μοναδικός μάρτυρας κατηγορίας

«Όταν με συνέλαβαν, δεν είχα ιδέα για ποιον λόγο. Με πήγαν στο κρατητήριο και δεν είχα ιδέα. Δεν μου είχαν εξηγήσει. Όταν ρώτησα “γιατί με έχετε φέρει εδώ;”, μου είπαν ότι κάποιος έχει καταθέσει για σένα ότι έβαλες φωτιά στο καμπ στη Μόρια. Τον Νεματουλλάχ [τον μάρτυρα] δεν τον γνωριζω καν ποιος είναι και τι ήταν, εγώ είχα δουλέψει εθελοντικά με τις οργανώσεις, είχα καρτέλα ότι ήμουν εθελοντής. Ήταν και η εποχή του κορωνοϊού και εγώ βοηθούσα με τους ανθρώπους και τις οργανώσεις για να δούμε τι θα γίνει. Βοηθούσα, ό,τι μπορούσα, την κατάσταση για να μη χειροτερέψει. Τη βραδιά που έγινε η πυρκαγιά δεν ήξερα καν τι γινόταν έξω, γιατί εκείνη την ώρα κοιμόμουν, ήρθε ένας γνωστός, φίλος, και με ξύπνησε και μου είπε τι γίνεται έξω. Και έτσι όπως μου το είπαν από τον ύπνο που ήμουν, βγήκα απευθείας έξω για να βοηθήσω, να βγάλω τα μικρά παιδιά» δήλωσε ο κατηγορούμενος, σύμφωνα με τα πρακτικά του παρατηρητηρίου.

Και αυτή τη φορά απουσίαζε ο Αφγανός μοναδικός -από τους 12.6000 κατοίκους του καμπ- μάρτυρας κατηγορίας, που είχε κλητευθεί αυτοβούλως μετά την πυρκαγία από την αστυνομία, στην οποία έδωσε πέντε μικρά ονόματα, υποστηρίζοντας ότι είδε τους συγκεκριμένους ανθρώπους να βάζουν φωτιά στη ζώνη 12, όπου ο ίδιος κατοικούσε. Μάλιστα, αξίζει να υπενθυμιστεί πως ο μάρτυρας κατηγορίας, με καταγωγή από αντίπαλη φυλή από εκείνη των κατηγορουμένων, έλαβε θετική απόφαση ασύλου μετά την κατάθεσή του. Αντιθέτως, η μαρτυρία του αναγνώστηκε κατά παράβαση του νόμου.

«Και σήμερα πάλι δεν εμφανίστηκε, είναι η τέταρτη φορά. Ποτέ δεν εμφανίστηκε να πει γιατί είπε το όνομά μου, αν είπε όντως το όνομά μου. Εσείς πώς μπορείτε να βασιστείτε στα λεγόμενα ενός που δεν ξέρετε καν εσείς κι αυτός δεν με ξέρει, και τον πιστέψατε και με βάλατε στη φυλακή για 3μιση χρόνια και δεν πιστεύετε εμένα;» ρώτησε ο κατηγορούμενος.

«Το γνωρίζω ότι η Ελλάδα με έχει δεχθεί σαν πρόσφυγα, ποτέ δεν μπορούσα να σκεφτώ ότι θα βάλω φωτιά στη χώρα μου, γιατί το θεωρώ χώρα μου. Θεωρώ την Ελλάδα ως την πατρίδα μου, δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να κάνω κακό» ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρόσφυγας.

«Ιδεοληπτική και δίκη παρωδία» καταγγέλλει η υπεράσπιση στο TPP

Η συνήγορος υπεράσπισης, Έφη Δούση, μιλώντας στο TPP, έκανε λόγο για μια «δίκη ιδεοληπτική» και «δίκη παρωδία» με πολιτική σκοπιμότητα, η οποία «παρότι σε αντίθεση με την πρωτόδικη διαδικασία ήταν δημόσια, εντούτοις δεν κρατήθηκε καμία διαδικασία». Μάλιστα κατήγγειλε πως «δεν μας άφησαν να εξετάσουμε μάρτυρες», ενώ έφτασαν στο σημείο να αμφισβητήσουν ότι οι συνήγοροι υπεράσπισης έχουν προσκομίσει τα γραμμάτια για την παράστασή τους στο δικαστήριο.

Όπως σημειώνει η δικηγόρος «η εισαγγελέας δεν κατανοούσε γιατί η Μόρια είναι κολαστήριο», ενώ κατά τη διάρκεια της απολογίας του κατηγορούμενου, του έκανε ερωτήσεις όπως «γιατί ήρθατε παράνομα στη χώρα;». Τέλος, προανήγγειλε πως η υπεράσπιση θα κάνει αίτηση αναίρεσης της απόφασης, ενώ θα προχωρήσει σε αίτηση αποφυλάκισης.