του Θάνου Καμήλαλη
Η πραγματικότητα λέει ότι το φετινό καλοκαίρι η Ελλάδα είναι, αναλογικά, μακράν της δεύτερης, η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε καμένες εκτάσεις, που καλύπτουν πάνω από το 1% της συνολικής έκτασης της χώρας. Πάνω 1,5 εκατομμύριο είναι ο τραγικός απολογισμός, που ανεβαίνει καθημερινά. Μόνο στον Έβρο έχουμε πάνω από 800.000 καμένα στρέμματα, ενώ η φωτιά συνεχίζει, μακριά από τα δελτία ειδήσεων, να καίει ακόμα. Για 13η (ολογράφως, δέκατη τρίτη) ημέρα, πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση πυρκαγιά της Ευρώπης την τελευταία 20ετία, όσο δηλαδή καταγράφονται δεδομένα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το Δάσος της Δαδιάς, χάθηκε, ήταν κάτι το μοναδικό, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος. Προηγήθηκε, πριν έναν μήνα, η καταστροφική πυρκαγιά στη Ρόδο, με την άρον άρον εκκένωση, τη νέα Δουνκέρκη όπως παρουσιάστηκε στα ΜΜΕ, την πέμπτη μέρα. Προηγήθηκε η πυρκαγιά στη Μαγνησία, που σημαδεύτηκε από το σχεδόν πρωτοφανές για χώρα εν καιρώ ειρήνης γεγονός των εκρήξεων σε αποθήκη πυρομαχικών στη Νέα Αγχίαλο. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Eθνικούς Αστεροσκοπείου Αθηνών, φέτος στη χώρα είχαμε 52% λιγότερες μεγάλες δασικές πυρκαγιές και 195% αύξηση των καμένων εκτάσεων.
Ενώ συμβαίνουν αυτά, στην ηγεσία της χώρας βρίσκεται μία κυβέρνηση με πάνω από 4 χρόνια διακυβέρνησης. Επί των ημερών της, είχαμε το καταστροφικό καλοκαίρι του 2021 σε Εύβοια, Ηλεία, Αττική, το οποίο, θεωρητικά, θα γινόταν μάθημα. Τότε που ο Πρωθυπουργός ζήτησε «συγγνώμη για τις όποιες αδυναμίες», προσθέτοντας ότι «οι τυχόν αστοχίες θα εντοπιστούν» και «οι ευθύνες θα αποδοθούν». Το πιο συγκεκριμένο μέτρο που θυμόμαστε από τότε, ήταν όταν τα ΜΑΤ έδειραν τους εποχικούς πυροσβέστες που ζητούσαν μονιμοποίηση, δύο μήνες μετά.
Δύο χρόνια αργότερα είμαστε ξανά στο ίδιο καμένο τοπίο θεατές. Στις 7 Ιουλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης πανηγύρισε για τον πολύ μεθοδικό σχεδιασμό που έχουν υλοποιήσει για την αντιπυρική περίοδο, με περισσότερα εναέρια μέσα, περισσότερες δράσεις πρόληψης, καλύτερο συντονισμό. Στις 25 Ιουλίου, μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο, μετά την καταστροφή στη Ρόδο, παραδέχθηκε ουσιαστικά αστοχίες, λέγοντας ότι «δράσεις πρόληψης, θα αποτελέσουν και το επίκεντρο του προγραμματισμού μας από εδώ και στο εξής» Απο εδώ και στο εξής.
Στις 31 Αυγούστου στη Βουλή, με τη φωτιά στον Έβρο να καίει ακόμα, ο Πρωθυπουργός ξόδεψε μιάμιση περίπου ώρα από τον χρόνο όσων των άκουγαν, σε μια επιχειρηματολογία του «ό,τι πιάσει». Είπε, ξεκινώντας, ότι «αν και προετοιμαστήκαμε καλύτερα από κάθε άλλη χρονιά, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με έναν εκρηκτικό συνδυασμό παραγόντων».
Μίλησε για την κλιματική αλλαγή. Κλιματική αλλαγή βέβαια, έχουν όλες οι χώρες, το θέμα είναι, όπως με την πανδημία και την ακρίβεια, το πώς η καθεμιά ανταποκρίνεται στις προκλήσεις. Τα στοιχεία του 2023 για τη μαύρη πρωτιά της χώρας στην Ευρώπη είναι αμείλικτα. Οπότε, ο Πρωθυπουργός, πρώτα αμφισβήτησε διακριτικά τα στοιχεία. Υποστήριξε ότι μέσα στην έκταση των 800 χιλιάδων στρεμμάτων που καίγεται στον Έβρο «υπάρχουν άκαφτα κομμάτια μέσα», προσθέτοντας ότι στη Ρόδο «δεν είναι η ζημιά όσο μεγάλη λέγαμε στην αρχή».
Λίγο αργότερα, στη δευτερολογία του κατηγόρησε την αντιπολίτευση για «επιλεκτική ανάγνωση των αριθμών». Φυσικά, δεν μπορεί να γίνει «επιλεκτική ανάγνωση» όταν παρουσιάζεις τα συγκεντρωτικά στοιχεία για το 2023. Η κυβέρνηση αρέσκεται στις συγκρίσεις με το εξωτερικό, όταν τυχαίνει μία χώρα, κάπου στο εξωτερικό, να αντιμετωπίζει χειρότερα μία κρίση από την Ελλάδα. Αλλά τι μπορείς να κάνεις όταν είσαι στον πάτο της Ευρώπης φέτος; Μπορείς να συγκριθείς με την Πορτογαλία το 2016 και το 2017. Δηλαδή, έχουμε το μαύρο ρεκόρ φέτος, αλλά πριν 7 χρόνια η Πορτογαλία τα είχε πάει πολύ χειρότερα. Παραδέχθηκε πάντως, μετά από μία ανάλυση – τρικυμία, όπου καλούσε βουλευτές «να δουν τα ύψη από τις μπάρες» στα χαρτιά που κρατούσε, ότι «πράγματι, ιστορικά, η Ελλάδα είχε τρεις πολύ κακές χρονιές. Το 2007, τη χειρότερη ιστορικά, το 2021 και το 2023». Το ότι οι δύο από τις τρεις χρονιές είναι επί των κυβερνήσεών του πέρασε ασχολίαστο.
Αλλα ναι, πείτε μας άλλη μία φορά για τη Χαβάη, για τον Καναδά και την Τενερίφη. Σας ακούμε πολύ προσεκτικά.
Ως προς την κριτική για τις πυρκαγιές που δεν σβήνουν, ο Πρωθυπουργός υποστήριξε, χυδαία, ότι αυτή στρέφεται προς τους πυροσβέστες που παλεύουν με τις φλόγες στα μέτωπα. «Δεν μπορείτε να χειροκροτείτε τους πυροσβέστες και την ίδια ώρα να τους κατηγορείτε ότι δεν σβήνει η φωτιά» ανέφερε σε ένα σημείο. Eίναι αυτονόητο, ότι κανείς δεν κατηγορεί τους πυροσβέστες που, με πενιχρά μέσα, ακόμα και με έλλειψη νερού σε πολλές περιπτώσεις, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις πυρκαγιές. Η κριτική αφορά την έλλειψη μέσων, τις χιλιάδες ελλείψεις σε πυροσβεστική και δασαρχεία, την απουσία αντιπυρικών ζωνών, το ότι η προστασία θεωρείται πολυτέλεια. Αλλά καμία διαστρέβλωση δεν μοιάζει υπερβολική για έναν Πρωθυπουργό που συστηματικά προσπαθεί (δυστυχώς με επιτυχία) να αποφύγει τεράστιες ευθύνες.
«Περίπου βέβαιο»
Μία τέτοια προσπάθεια, που σπάει κάθε ρεκόρ χυδαιότητας και κλεισίματος του ματιού στην ακροδεξιά, είναι και το πόρισμα Μητσοτάκη ότι πρόσφυγες ευθύνονται για τη φωτιά στον Έβρο. «Είναι περίπου βέβαιο ότι η αιτία της φωτιάς στον Έβρο είναι ανθρωπογενής» υποστήριξε, προσθέτοντας στη συνέχεια ότι «μπήκε σε διαδρομές που περνάνε μετανάστες».
Έχουμε στοιχεία γι αυτά; Ο Πρωθυπουργός ανέφερε απλά ότι «έχει πληροφορίες», εννοώντας μάλλον την ΕΥΠ, που έχει κάνει «διαρροές» και σε διάφορα ΜΜΕ, κάνοντας το σενάριο βεβαιότητα. Από την άλλη πλευρά, εξαρχής η Πυροσβεστική και το Εθνικό Αστεροσκοπείο έχουν εκτιμήσει ότι η πυρκαγιά προήλθε από πτώση κεραυνού μετά από ξηρή καταιγίδα.
Τις μέρες δηλαδή που παρακολουθούμε διάφορους φασίστες – κυνηγούς κεφαλών να έχουν ξαμολυθεί στον Έβρο και να αιχμαλωτίζουν πρόσφυγες, χωρίς κανένα στοιχείο, όπως φαίνεται και από τους 13 του «φορτηγού» που αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς περιοριστικούς όρους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκρινε σωστό να προωθήσει αυτές τις ακροδεξιές θεωρίες συνωμοσίας. Έδωσε την ευκαιρία στον Βελόπουλο να δηλώνει πως επιβεβαιώθηκε για το δικό του δηλητήριο και χάιδεψε τα ρατσιστικά αντανακλαστικά της κοινωνίας, τροφοδοτώντας το επόμενο έγκλημα. Όλα αυτά, απλά για να βρει έναν ακόμα «φταίχτη» της δικής του αποτυχίας. Ακόμα μίας.
Kι αν αυτή η αναφορά δεν ήταν αρκετή, το ακροδεξιό εγχειρίδιο Μητσοτάκη περιελάμβανε ευθύνες και στους πρόσφυγες που απανθρακώθηκαν, αλλά και επίθεση στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. «Όσοι βρέθηκαν μέσα στη Δαδιά δεν έπρεπε να βρίσκονται εκεί με το 112 να έχει εκπέμψει σε δύο γλώσσες, ελληνικά και αγγλικά, και με εντολές εκκένωσης προς όλους. Ποιος τους έστειλε εκεί; Μήπως οι ΜΚΟ είναι τελικοί συνυπεύθυνοι που τους οδηγούν εκεί και έχασαν τη ζωή τους;» ανέφερε, ενώ στη συνέχεια τόνισε πως «δεν θα προσλάβουμε μόνο δασοφύλακες αλλά και συνοριοφύλακες στον Έβρο, γιατί η φύλαξη των συνόρων γι’ αυτή την κυβέρνηση αποτελεί προτεραιότητα».
Όλα καλά
Φταίει λοιπόν η κλιματική αλλαγή, που μάλλον εμφανίστηκε φέτος, φταίνε οι εμπρηστές, που είναι και πρόσφυγες, Φταίει η αντιπολίτευση που κάνει «κριτική του καναπέ». Μόνο η κυβέρνηση 4 και πλέον χρόνων δεν φταίει. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν ακούσαμε ούτε ένα νέο μέτρο για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, πέρα από το «evros pass» και την «άμεση φυλάκιση των εμπρηστών». Αντίθετα, ο Μητσοτάκης είπε ξεκάθαρο όχι ακόμα και στη μονιμοποίηση των εποχικών πυροσβεστών, με το επιχείρημα «τι να τους κάνουμε τους άλλους μήνες», παρά τις προτάσεις της αντιπολίτευσης να αξιοποιούνται σε δράσεις πρόληψης. Ζήτησε «πολλούς περισσότερους εθελοντές» ρίχνοντας στο παιχνίδι και την ατομική ευθύνη των πολιτών.
Είναι δυνατόν να είναι όλα καλώς καμωμένα, όταν έχει συντελεστεί μία τέτοια καταστροφή; Η λογική λέει όχι, ο Μητσοτάκης λέει ουσιαστικά ναι.
Για τον λόγο αυτόν, δεν μπήκε σε καμία κουβέντα περί δομικών αλλαγών στη δασοπροστασία, δεν αναγνώρισε τα χιλιάδες κενά σε πυροσβεστική και δασικές υπηρεσίες, δεν αναγνώρισε την πρωτοφανή και ανεπανόρθωτη καταστροφή στη Δαδιά, δεν μίλησε για ανάγκη να είναι καλύτερος ο συντονισμός και να ενισχυθεί με τεχνολογικά μέσα η δασοπυρόσβεση. Ακόμα ένας απολογισμός, ακόμα μίας καταστροφής, πέρασε με διαστρέβλωση, αλαζονεία και επίθεση στην κριτική. Αλλά και τη λογική μας.
Ξέρω ότι οι συζητήσεις στη Βουλή, δυστυχως παρακολουθούνται από ελάχιστους πολίτες αυτής της χώρας. Οι περισσότεροι θα «ενημερωθούν» από έναν τίτλο και ένα δίλεπτο βιντεάκι της ατάκας στα δελτία ειδήσεων ή τα ΜΜΕ. Αλλά πραγματικά, έστω για μία φορά, προσπαθήστε να ακούσετε μία ολόκληρη ομιλία του επί 4 και πλέον χρόνια πρωθυπουργού στη Βουλή. Καλή σας (μας) τύχη.