του Κώστα Εφήμερου

Αν σκέφτεστε σαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη ίσως ήδη να θεωρείτε ότι ο τίτλος είναι εσφαλμένος γιατί ο νόμος της αγοράς υπαγορεύει πως η τιμή πέφτει όταν υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά από ότι ζήτηση. Σωστό, αλλά ο ισχυρισμός μου «στέκεται» και καπιταλιστικά: η τιμή πέφτει επίσης όταν το προϊόν είναι ποιοτικά στον πάτο της κλίμακας. Και η ελπίδα που πουλάει το σημερινό πολιτικό σκηνικό είναι του χειρίστου είδους.

Χρειάστηκαν δύο παράγραφοι για να εξηγήσω τον τίτλο του κειμένου αλλά σας προσκαλώ να το δούμε και ορθολογιστικά: Η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να υπογράψει τη «συμφωνία» της 13ης Ιουλίου δημιούργησε -κατά την προσωπική μου άποψη- δύο νέα παράγωγα είδη με άξονα την ελπίδα. Στο πρώτο συναντάμε τους ανθρώπους που ηττήθηκαν ολοσχερώς. Είναι αυτοί που απείχαν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, αυτοί που δεν κατέβηκαν ούτε στις απεργίες, αυτοί που στερούνται πλέον οποιασδήποτε ελπίδας. Ωστόσο δεν είναι οι ευλογημένοι του Pope. Είχαν μάθει στη ζωή τους να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο και είχαν πιστέψει τον Αλέξη Τσίπρα. Ανάμεσά τους υπήρχαν πρώην οπαδοί και «τελειωμένοι συριζαίοι» αλλά και άλλοι, που έλεγαν «και τα μισά να κάνει…». Δεν έκανε ούτε τα μισά.

Στο δεύτερο είδος βρίσκουμε αυτούς που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς ελπίδα. Αυτούς που προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους δικαιολογώντας όλες τις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα, αναγνωρίζοντάς του την ηγετική ικανότητα του «μπαγάσα», που κατάφερε να ξεγελάσει ακόμα και τους ίδιους. Το πάθος με το οποίο κάποιοι από αυτούς υπερασπίζονται τις κινήσεις της κυβέρνησης ίσως να εξηγεί και το περίεργο φαινόμενο του ανθρώπου που μπορεί να συγκρίνει την αγάπη του για μια ιδεολογία (ένα κόμμα στα ελληνικά) με την αγάπη για την μπάλα ή την θρησκεία. Συγνώμη για όσους θίγονται αλλά δεν υπάρχει πια αρκετός χώρος για παρεξηγήσεις: οι άνθρωποι αυτοί είναι τυφλωμένοι οπαδοί του Αλέξη Τσίπρα.

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το αν τα πράγματα θα ήταν καλύτερα στην περίπτωση που ο πρωθυπουργός είχε εγκαταλείψει την Μέρκελ στην Σύνοδο Κορυφής με το σχέδιο Σόιμπλε στο χέρι. Αναλογιζόμενος μάλιστα τις εναλλακτικές, ως προς την ελπίδα, τα πράγματα φαίνονται αποκαρδιωτικά.

Δεν θα δαπανήσω πολλές λέξεις για την ελπίδα που θα μπορούσε να φέρει η Νέα Δημοκρατία ή το ΠΑΣΟΚ. Κόμματα χωρίς κανένα ουσιαστικό πλέον ρόλο που η πενία στο ιδεολογικό επίπεδο τους έχει κάνει να ετεροκαθορίζονται απόλυτα και απολίτικα από τους παλαιότερους ηγέτες, τον Καραμανλή και τον Ανδρέα. Το προσωποπαγές κόμμα του Σταύρου Θεωδοράκη με τις «αμερικανιές» τηλεοπτικές διαφημίσεις που ζητούσε από τους πολίτες «να αλλάξουν τα πάντα χωρίς να γκρεμίσουν τίποτα» ξεπέρασε σε αοριστολογία ακόμα και την διγλωσσία του ΣΥΡΙΖΑ στην προεκλογική περίοδο του Γενάρη. Το ΚΚΕ έχει πάψει ακόμα και το ίδιο να ελπίζει στην ελπίδα. Ζητάει επίσημα την ψήφο διαμαρτυρίας καθησυχάζοντας τους πάντες ότι δεν σκοπεύει να αναλάβει οποιαδήποτε εξουσία και άρα κανείς δεν έχει τίποτα να φοβάται.

Ποιος άλλος θα μπορούσε να ενσαρκώσει μια οποιαδήποτε ελπίδα στις πρόσφατες εκλογές; Ο Λαφαζάνης που την μέρα που καταψήφιζε το μνημόνιο στη βουλή δήλωνε στις κάμερες ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση; Ο εκπρόσωπος της αριστερής πλατφόρμας που ως διαφημιστικό πλεονέκτημά του κράδαινε την ολοκληρωτική άρνηση του εντός της πολιτικής γραμματείας του κόμματος που υποστήριζε για μερικές δεκαετίες; Την δικομανή Ζωή Κωνσταντοπούλου που επί 9 μήνες δεν δέχτηκε ούτε μια φορά την φιλική συμβουλή δεκάδων ανθρώπων να μην λειτουργεί ως απολυταρχική μονάδα και να μη συμπεριφέρεται ως παράξενη καθηγήτρια που σημειώνει τα παραπτώματα των μαθητών στο ταλαιπωρημένο σημειωματάριό της;

Η απόλυτη κατάρρευση της ελπίδας διαφάνηκε τελικά στην είσοδο στη βουλή του Πάνου Καμένου και -κυρίως- του Βασίλη Λεβέντη. Οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει να τρολάρουν την ίδια τους τη χώρα μετατρέποντας τον τηλεοπτικό trash star που κάποτε μοίραζε καρκίνους στις πολιτικές οικογένειες σε ρυθμιστή της σταθερότητας.

Τι έχουμε τώρα μπροστά μας; Την ελπίδα ότι θα πετύχει με κάποιο μαγικό (και αδιανόητο) τρόπο το επί 6 συναπτά έτη αποτυχημένο πρόγραμμα των πιστωτών; Ότι θα έρθει ο Γιάνης Βαρουφάκης που δύο μέρες πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου υποστήριζε ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία πιθανότητα να μας απειλήσουν με έξοδο από το ευρώ; Ότι θα επανακάμψει δυναμικά η Ζωή Κωνσταντοπούλου με το γρύλο στο χέρι και τη ζάντα στο πόδι; Ότι ο Τσίπρας θα επανα-ριζοσπαστικοποιηθεί και θα χτυπήσει το χέρι του στο τραπέζι;

Η ελπίδα στην Ελλάδα έχει πέσει κάτω από το $1 το βαρέλι ακριβώς επειδή είναι πολύ κακής ποιότητας. Σαν το κρασί που σου φέρνει κατευθείαν πονοκέφαλο χωρίς πρώτα να νιώσεις ευφορία.

Επειδή λοιπόν το υπόλοιπο πολιτικό σκηνικό δεν είχε να προσφέρει τίποτα περισσότερο, η ευθύνη του Αλέξη Τσίπρα στην καταρράκωση της ελπίδας είναι τεράστια. Η απόφαση του να «σώσει» την Ελλάδα και να την «προφυλάξει» από την κατάρρευση του ονείρου (των αγορών) συνετέλεσε στην εξαφάνιση οποιασδήποτε εναλλακτικής. Είναι γεγονός ότι κανείς δεν γνωρίζει αν τα πράγματα θα ήταν καλύτερα σήμερα η χειρότερα στο επίπεδο της οικονομίας αλλά, αλήθεια, πόσο απίθανο θεωρείτε αν ο Αλέξης είχε πει το δεύτερο μεγάλο όχι σε μια υπερδύναμη να τον υποδέχονταν στο αεροδρόμιο οι Έλληνες με τιμές και πανηγύρια. Ο ίδιος λέει τώρα στις συνεντεύξεις του ότι αν το έκανε αυτό θα ήταν ήρωας μόνο για 3 ημέρες.

Και εγώ πιστεύω ότι η Ελλάδα είχε ανάγκη έναν ήρωα, έστω και τριών ημερών. Διαχειριστή των μνημονίων είχε και παλιότερα.